Γράφει η Έλενα Κινδύνη, Σύμβουλος Επικοινωνίας
Ολοένα και συχνότερα ακούω γύρω μου την λέξη ‘καινοτομία’ ως μέσο για να αντιμετωπίσουμε τις παρούσες δυσκολίες και για να προχωρήσουμε σε πιο βιώσιμες και παραγωγικές κατευθύνσεις σε όλους τους τομείς. Εάν δεχτούμε ότι το να είναι κάποιος καινοτόμος αποτελεί ικανότητα όχι μόνο έμφυτη, αλλά επίκτητη μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία, προκύπτει το εύλογο ερώτημα: με ποιο τρόπο η εκπαίδευση μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήριος δύναμη της καινοτομίας αναδεικνύοντας ανθρώπους πρωτοπόρους, οι οποίοι σκέφτονται έξω από στενά πλαίσια και δομές;
Την απάντηση έρχεται να δώσει ο ιστότοπος της Rita j. King Imagination: Creating the Future of Education and Work, όπου φιλοξενείται διαδραστικό υλικό για εκπαιδευτικούς. Το στοιχείο το οποίο καθιστά το συγκεκριμένο έργο άξιο προσοχής είναι ότι πέρα από ένα εικονικό περιβάλλον το οποίο υποστηρίζει τη συνεργατική μάθηση, προτείνει την έννοια της Εποχής της Φαντασίας -Imagination Age- για να χαρακτηρίσει την εποχή μας. Πρόκειται για την μεταβατική περίοδο που διανύουμε ανάμεσα στην βιομηχανική εποχή και στην τεχνολογική υπέρ-πραγματικότητα η οποία πλησιάζει με ταχύτατους ρυθμούς και κατά την οποία μας δίνεται η ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε τη φαντασία μας για προσδιορίσουμε τον κόσμο μας και τη θέση μας μέσα σε αυτόν. Το σκεπτικό του ιστότοπου βασίζεται στην αξία της παιδικής φαντασίας ως προϋπόθεση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας, με την έννοια ότι μόνο όσοι βλέπουν το αόρατο μπορούν να πραγματοποιήσουν το ανέφικτο. Παρουσιάζει ένα εκπαιδευτικό μοντέλο το οποίο να στοχεύει στη διατήρηση και αξιοποίηση της φαντασίας που είχαμε ως παιδιά και κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής μας.
Το κυρίαρχο εκπαιδευτικό σύστημα σε παγκόσμιο επίπεδο συνεχίζει να προετοιμάζει τους μαθητές για την απερχόμενη βιομηχανική εποχή και όχι για να αντιμετωπίσουν με νηφαλιότητα και ευελιξία ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Φυσικά, όπως σε κάθε σύστημα έτσι και στο εκπαιδευτικό δεν μπορούν να εφαρμοστούν θεμελιώδεις αλλαγές με ταχύτητα ίδια όπως αυτή των εξελίξεων. Σε αυτό ακριβώς το σημείο βρίσκεται το πλεονέκτημα του Imagination Age: ξεκινώντας ότι από την πεποίθηση ότι οι μεγάλες αλλαγές γίνονται με μικρά βήματα και ότι ένα περιμένουμε αμέτοχοι για τα μεγάλα τότε τίποτα και ποτέ δεν θα προχωρήσει, παρέχει στους εκπαιδευτικούς το περιβάλλον και τα εργαλεία για να εφαρμόσουν μικρές, καθημερινές αλλαγές χωρίς κόστος, αλλά με ουσιαστικό αποτέλεσμα. Το συγκεκριμένο μοντέλο βασίζεται στην συνεργατική μάθηση, στην ομαδική προσέγγιση και στην ανακάλυψη και βάζει τέλος στην τυποποιημένη αξιολόγηση, στην διάκριση της μονάδας και στην δαιμονοποίηση της αποτυχίας.
Αρκετοί εκπαιδευτικοί δεν αισθάνονται άνετα να χρησιμοποιήσουν διαδραστικές μεθόδους, οι οποίες δίνουν έλεγχο στους μαθητές, επειδή δεν έχουν εκπαιδευτεί σε αυτού του τύπου την μέθοδο διδασκαλίας. Θα πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ότι 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι συμμετέχουν σε κάποιου τύπου εικονικό περιβάλλον, οι μισοί από τους οποίους είναι κάτω από 16. Οι πρωτοπόροι και με καινοτόμες ιδέες άνθρωποι ανθίζου, στηρίζονται και προβάλλονται από αντίστοιχα καινοτόμα και πρωτοποριακά συστήματα και σε αυτό το σημείο η εκπαίδευση έχει εξορισμού ηγετικό ρόλο.
Η δική μας θέση είναι ότι η καινοτομία περνάει μέσα από την φαντασία και την αποτυχία. Η ενθάρρυνση της φαντασίας, η αξιοποίηση της αποτυχίας και η διδασκαλία μέσα από λειτουργικά διαδραστικά περιβάλλοντα πρέπει να αποτελούν τις βασικές αξίες της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
«Η Φαντασία έχει μεγαλύτερη σημασία από τη γνώση» Albert Einstein
«Να αποτύχεις. Να αποτύχεις ξανά. Να αποτύχεις καλύτερα» Samuel Beckett
Ενημερωθείτε για διάφορες καινοτόμες προσεγγίσεις της εκπαίδευσης από το www.tedx.com:
Cameron Herold: Let’s raise kids to be entrepreneurs