Δες την ηλεκτρονικά

Πληκτρολόγια

Το παραδοσιακό πληκτρολόγιο σχεδιάστηκε σε μια εποχή όπου μηχανικοί περιορισμοί (τότε γραφομηχανές) πίεζαν τους κατασκευαστές να παραδώσουν το QWERTY (από τα πρώτα 6 πλήκτρα) πληκτρολόγιο που όλοι γνωρίζουμε σήμερα. Για έναν απλό χρήστη, που ασχολείται ελάχιστα με το πληκτρολόγιο, δεν έχει σημασία ο εργονομικός σχεδιασμός του αφού η μικρή διάρκεια της χρήσης του δεν επιτρέπει την παρουσίαση μυϊκών προβλημάτων. Για την συντριπτική πλειοψηφία όμως των χρηστών, η αυξημένη διάρκεια χρήσης του πληκτρολογίου, σε συνδυασμό με τον κακό εργονομικά σχεδιασμό, μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας, προβλήματα που πολλοί χρήστες έχουν, χωρίς να το έχουν συνειδητοποιήσει.

Οι κατασκευαστές πλέον είναι γνώστες των πιθανών ρίσκων, λόγω ερευνών που έχουν γίνει και μπορούν να προσφέρουν προϊόντα που συνοδεύονται  από έντυπο υλικό για τη σωστή χρήση τους, τους κινδύνους που υπάρχουν, αλλά και τις διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις. Η εναλλακτική λύση θα πρέπει να είναι μία μορφή νέων, εργονομικά σχεδιασμένων πληκτρολογίων τα οποία θα μειώνουν τη στατική εργασία των μυών του χεριού.

Η κατάλληλη επιλογή και ρύθμιση του πληκτρολογίου βοηθά στον περιορισμό των άβολων στάσεων και της πίεσης που εξασκείται στα χέρια κατά την πληκτρολόγηση. Κατά την αξιολόγηση του σταθμού εργασίας υπολογιστή θα πρέπει να εξετάζουμε τους ακόλουθους παράγοντες:                                                             

• Τοποθέτηση πληκτρολογίου – ύψος
• Τοποθέτηση πληκτρολογίου –  απόσταση
• Σχεδιασμός και χρήση
• Χρήση από αριστερόχειρες

Πρέπει να επιλέξουμε ένα πληκτρολόγιο και να εξετάσουμε την τοποθέτησή του, από κοινού με άλλα συστατικά του σταθμού εργασίας υπολογιστή, συμπεριλαμβανομένων των δεικτικών συσκευών και των βάσεων στήριξης των καρπών.

Σύντομες οδηγίες για τα πληκτρολόγια

Ø  Τοποθετήστε το πληκτρολόγιο άμεσα μπροστά σας

Ø  Οι ώμοι πρέπει να είναι χαλαροί και οι αγκώνες κοντά στο σώμα σας

Ø  Οι καρποί πρέπει να είναι ίσιοι και στην ίδια ευθεία με τα αντιβράχιά σας

2.1. Τοποθέτηση πληκτρολογίου – ύψος

Πιθανοί κίνδυνοι

• Πληκτρολόγια, δεικτικές συσκευές ή επιφάνειες εργασίας που είναι πάρα πολύ ψηλές ή πάρα πολύ χαμηλές μπορούν να οδηγήσουν σε άβολη στάση για τον καρπό, το βραχίονα και τους ώμους. Παραδείγματος χάριν, όταν τα πληκτρολόγια είναι πάρα πολύ χαμηλά, πληκτρολογούμε με τους καρπούς να κάμπτονται προς τα επάνω, ενώ όταν είναι πάρα πολύ ψηλά, μπορεί να πρέπει να ανυψώσουμε τους ώμους μας. Η πληκτρολόγηση σε άβολες στάσεις όπως οι παραπάνω μπορεί να οδηγήσει σε ταλαιπωρία των χεριών, των καρπών και των ώμων.

Πιθανές λύσεις

• Ρυθμίστε το ύψος της καρέκλας και το ύψος της επιφάνειας εργασίας ώστε να διατηρείτε μια ουδέτερη στάση για το σώμα. Οι αγκώνες πρέπει να είναι σχεδόν στο ίδιο ύψος με το πληκτρολόγιο και να κρέμονται άνετα στα πλευρά του σώματος. Οι ώμοι πρέπει να είναι χαλαροί, και οι καρποί δεν πρέπει να κάμπτουν προς τα πάνω/κάτω ή προς κάποια πλευρά κατά τη διάρκεια χρήσης του πληκτρολογίου.
• Αφαιρέστε τα κεντρικά συρτάρια από τα παραδοσιακά γραφεία, στην περίπτωση που δεν μπορείτε να ανυψώσετε την καρέκλα σας λόγω επαφής του συρταριού με την κορυφή των μηρών σας. Γενικά, η επιφάνεια εργασίας δεν πρέπει να είναι παραπάνω από 2 ίντσες (5 εκ.) παχιά.

• Στην περίπτωση που η επιφάνεια εργασίας ή η καρέκλα δεν μπορεί να ρυθμιστεί κατάλληλα, χρησιμοποιείται ένας δίσκος πληκτρολογίου, ο οποίος θα πρέπει :                                                                                                     

o      Να ρυθμίζεται σε ύψος και κλίση

o      Να παρέχει επαρκή χώρο για τα πόδια

o      Να διαθέτει επαρκή χώρο για πολλαπλές συσκευές εισόδου (π.χ. για ένα πληκτρολόγιο και μια δεικτική συσκευή)

• Η κάθετη θέση του πληκτρολογίου σε σχέση με το σώμα του χρήστη, πρέπει να διατηρηθεί μέσα στη συνιστώμενη κλίμακα που παρουσιάζεται στην Εικόνα 3. Η κλίση του πληκτρολογίου μπορεί να πρέπει να αυξηθεί ή να ελαττωθεί, χρησιμοποιώντας τα πόδια του πληκτρολογίου, ώστε να διατηρηθούν ουδέτερες στάσεις για τους καρπούς καθώς αλλάζουν οι γωνίες των βραχιόνων.

2.2. Τοποθέτηση πληκτρολογίου – απόσταση

Πιθανοί κίνδυνοι

• Ένα πληκτρολόγιο ή μια δεικτική συσκευή (π.χ. ποντίκι) που είναι τοποθετημένη πάρα πολύ κοντά ή πάρα πολύ μακριά μπορεί να μας αναγκάσει σε άβολες στάσεις, όπως το να κλίνουμε προς τα εμπρός με τον κορμό, αλλά και σε ακραίες γωνίες των αγκώνων. Αυτές οι άβολες στάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε οστεο-μυϊκά προβλήματα στους αγκώνες, στους ώμους, στα χέρια και στους καρπούς.

Πιθανές λύσεις

• Τοποθετήστε το πληκτρολόγιο ακριβώς μπροστά σας σε μια απόσταση που επιτρέπει στους αγκώνες να μένουν κοντά στο σώμα με τους αντιβραχίονες (αντιβράχια) σας περίπου παράλληλα με το δάπεδο.
• Η χρήση ενός δίσκου πληκτρολογίου μπορεί να είναι χρήσιμη εάν έχετε περιορισμένο χώρο στο γραφείο ή εάν η καρέκλα σας έχει στηρίγματα χεριών (μπράτσα) που παρεμποδίζουν τον επαρκή προσδιορισμό της θέσης.

2.3. Σχεδιασμός και χρήση

Πιθανοί κίνδυνοι

• Ένα παραδοσιακό πληκτρολόγιο μπορεί να σας αναγκάσει να κάμπτετε τους καρπούς σας λοξά προκειμένου να έχετε πρόσβαση σε όλα τα πλήκτρα. Η κλίση του πληκτρολογίου, που προκαλείται με την επέκταση των ποδιών που υπάρχουν στο πίσω μέρος του πληκτρολογίου, μπορεί να αναγκάσει τον καρπό να κάμπτει προς τα επάνω. Τα μικρότερα πληκτρολόγια, όπως εκείνα που συναντάμε στους φορητούς υπολογιστές, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε “αγχωτικές” στάσεις. Αυτές οι άβολες στάσεις καρπών μπορούν να ασκήσουν πίεση στους τένοντες, λόγω της κίνησής τους μέσα στον καρπό, κατά τη διάρκεια της επαναλαμβανόμενης πληκτρολόγησης.

Πιθανές λύσεις

• Περιορίστε τις άβολες γωνίες των καρπών με το χαμήλωμα ή την ανύψωση του πληκτρολογίου ή της καρέκλας, ώστε να επιτύχετε μια ουδέτερη στάση για τους καρπούς.
• Ανυψώστε το πίσω ή το εμπρός μέρος των πληκτρολογίων για να επιτύχετε μια ουδέτερη στάση καρπών. Παραδείγματος χάριν, εάν ο χειριστής κάθεται χαμηλότερα σε σχέση με το πληκτρολόγιο, η ελαφρώς ανύψωση του πίσω μέρους του πληκτρολογίου μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση μιας ουδέτερης στάσης για τον καρπό του. Ομοίως, η ανύψωση του εμπρός τμήματος του πληκτρολογίου μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση ουδέτερων στάσεων των καρπών για τους χρήστες που δακτυλογραφούν με το πληκτρολόγιο σε χαμηλότερη θέση. Μην χρησιμοποιείτε τα πόδια των πληκτρολογίων εάν  κάτι τέτοιο αυξάνει την κάμψη του καρπού.
  • Θεωρήστε τα εναλλακτικά πληκτρολόγια (Εικόνες 8 και 9) για να προωθήσετε τις ουδέτερες στάσεις καρπών. Τα εναλλακτικά πληκτρολόγια μπορούν να παρασχεθούν σε κάθε περίπτωση χωριστά. Οι χρήστες μπορεί να χρειαστούν χρόνο προκειμένου να  εξοικειωθούν με αυτές τις συσκευές.

Σημείωση: Τα εναλλακτικά πληκτρολόγια βοηθούν στη διατήρηση ουδέτερων στάσεων καρπών, αλλά οι διαθέσιμες έρευνες δεν παρέχουν αδιαμφισβήτητη ένδειξη ότι η χρησιμοποίηση αυτών των πληκτρολογίων αποτρέπει από την ταλαιπωρία και τον τραυματισμό.

• Τα πληκτρολόγια πρέπει να είναι κατάλληλου μεγέθους και να υπάρχει κατάλληλη απόσταση μεταξύ των πλήκτρων ώστε να ταιριάζουν στους περισσότερους χρήστες. Γενικά, η οριζόντια απόσταση μεταξύ των κέντρων δύο πλήκτρων πρέπει να είναι 0.71-0.75 ίντσες (18-19 χιλ.), ενώ η κατακόρυφη πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 0.71-0.82 ιντσών (18-21 χιλ.).

2.4. Χρήση από αριστερόχειρες

Πιθανοί κίνδυνοι

• Τα περισσότερα πληκτρολόγια κατασκευάζονται με ένα βασικό αριθμητικό πληκτρολόγιο των 10 πλήκτρων που βρίσκεται μόνιμα στη δεξιά πλευρά του πληκτρολογίου. Η ρύθμιση αυτή μπορεί να είναι περιοριστική στην περίπτωση αριστερόχειρων εργαζόμενων ή ακόμη και δεξιόχειρων που επανέρχονται από τραυματισμό και προσπαθούν να παραμείνουν λειτουργικοί για όσο χρόνο διαρκεί η αποκατάστασή τους. Επίσης, η συγκεκριμένη ρύθμιση για τη θέση του αριθμητικού πληκτρολογίου αποτελεί πρόβλημα στην περίπτωση που κάποιος προσπαθεί να ακολουθήσει θεραπευτικές αγωγές μέσω της εναλλαγής χρήσης των χεριών κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της εβδομάδας εργασίας.

Πιθανές λύσεις

• Πλέον είναι διαθέσιμα εναλλακτικά πληκτρολόγια για αριστερόχειρες, στα οποία το αριθμητικό πληκτρολόγιο βρίσκεται μόνιμα στην αριστερή πλευρά του πληκτρολογίου. Επιπλέον, διατίθενται πληκτρολόγια που διαθέτουν αποσυνδεόμενο αριθμητικό πληκτρολόγιο. Αυτά τα πληκτρολόγια επιτρέπουν στο χρήστη να εναλλάσσει τις θέσεις του αριθμητικού πληκτρολογίου, για χρήση είτε με το δεξί είτε με το αριστερό χέρι. Επίσης τα πληκτρολόγια αυτά μπορούν να είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για εφαρμογές όπου οι εργαζόμενοι μοιράζονται τους υπολογιστές.

• Επίσης, είναι διαθέσιμα αυτόνομα προγραμματιζόμενα αριθμητικά πληκτρολόγια, τα οποία μπορούν να προγραμματιστούν για να διευκολύνουν είτε τη δεξιά είτε την αριστερή χρήση τους.