Παράδοξο του σοφιστή Πρωταγόρα
Συγγραφέας: damianosk2001 στις 29 Δεκεμβρίου 2016
Οι αρχαίοι πρόγονοί μας ανεγνώρισαν τον Πρωταγόρα, ως τον διασημότερο σοφιστή, από όλους τους σοφιστές.
Ο ίδιος έλεγε ότι το επάγγελμά του ήταν να παρέχει μόρφωση στους συνανθρώπους του.
Ο Πλάτων (αρχαίος Αθηναίος φιλόσοφος), εις τον «Μένωνα» (πλατωνικός διάλογος περί αρετής), μας πληροφορεί, ότι ο Πρωταγόρας απέκτησε δεκαπλάσιο πλούτο του Φειδίου (αρχαίος Έλληνας γλύπτης) και δέκα άλλων αδριαντοποιών.
Η πατρίδα του Πρωταγόρα ήταν τα Άβδηρα (πόλις της Θράκης), ως και του φιλοσόφου Δημοκρίτου, του πρώτου ατομικού επιστήμονα και του ιστορικού Εκαταίου.
Ο Πρωταγόρας επισκέφθηκε πολλές πόλεις της Ελλάδος (Σικελία), ως και την Αθήνα, στην οποία έμεινε πολλά χρόνια και δίδαξε την σοφιστική, με συνέπεια να αποκτήσει όχι μόνο πολλούς μαθητάς, αλλά και φήμη.
Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η δικαστική διένεξη που είχε με τον μαθητή του Εύαθλο, η οποία είχε ως εξής:
Ο Πρωταγόρας ανέλαβε να διδάξει, στον Εύαθλο, τη ρητορική. Συμφωνήσανε τα μισά της αμοιβής του να καταβληθούν με την έναρξη των μαθημάτων και τα άλλα μισά με την πρώτη δίκη που θα κέρδιζε ο Εύαθλος.
Ο Εύαθλος δεν άσκησε ποτέ το επάγγελμα του δικηγόρου, μοιραίως ποτέ δεν κέρδισε δίκη και γι αυτό αρνιόταν να πληρώσει το υπόλοιπο ποσό.
Ο Πρωταγόρας κατέθεσε αγωγή σε βάρος του Ευάθλου, υποστηρίζοντας, ότι εάν το δικαστήριο κάνει δεκτή την αγωγή του, νόμιμα θα εισπράξει την αμοιβή του. Εάν πάλι απορριφθεί η αγωγή του, αυτό σημαίνει ότι ο Εύαθλος κέρδισε την πρώτη δίκη και πρέπει να καταβάλει το υπόλοιπο ποσό στον Πρωταγόρα.
Ο Εύαθλος στις προτάσεις του, ως καλός και αντάξιος μαθητής του μεγάλου του δασκάλου, υποστήριξε:
Εάν το δικαστήριο αποφανθεί, ότι δεν έχω υποχρέωση να πληρώσω το υπόλοιπο, δεν θα το πληρώσω. Εάν το δικαστήριο με υποχρεώσει να πληρώσω, πάλι δεν θα δώσω το υπόλοιπο, διότι θα έχω χάσει την πρώτη δίκη.
Το δικαστήριο μπροστά σ’ αυτή την αντιφατική επιχειρηματολογία, κατά την παράδοση, ανέβαλε την έκδοση αποφάσεως.
Αθάνατο Ελληνικό σπινθηροβόλο πνεύμα, είσαι ανεπανάληπτο!
[Περισσότερα: Νεώτερο Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό «Ηλίου» Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα, σελ.: 33034 και 249-251, Φιλόστρατος Φλάβιος, Έλληνας Ιστορικός, «Βίοι Σοφιστών». Διογένης Λαέρτιος, Έλλην Συγγραφεύς, «Βίοι φιλοσόφων» Ησύχιος Αλεξανδρινός Έλληνας «Ησύχιον Λεξικό», Πλούταρχος, Έλληνας Πεζογράφος από τη Χαιρώνεια Βοιωτίας, «Βίοι παράλληλοι», Περικλής].