ΤΑ ΦΩΤΑ Ή ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ

 

 

ΤΗΛΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΑΠΤΙΣΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ



Λήψη αρχείου

 

ΈΘΙΜΑ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ

Τα Θεοφάνεια ή Φώτα ή Επιφάνεια γιορτάζουμε την βάπτιση του Ιησού Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή.
H  λέξη Θεοφάνια βγαίνει από τις λέξεις “Θεός” + “Φαίνομαι” ακριβώς επειδή ο Θεός εμφανίστηκε (φάνηκε) στη Γη και με τις τρεις μορφές του (Πατήρ – την στιγμή της Βάπτισης ακούστηκε από τον ουρανό η φωνή του Θεού να λέει: Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα- Υιός, Άγιο Πνεύμα με τη μορφή του Περιστεριού.

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΑΓΙΑΣΜΟΣ

 

 

Tην παραμονή των Θεοφανίων  ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών.  Αυτό λέγεται ΜΙΚΡΟΣ ΑΓΙΑΣΜΟΣ Ή ΦΩΤΙΣΗ Ή ΠΡΩΤΑΓΙΑΣΗ.

 

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΓΙΑΣΜΟΣ

Την ημέρα  των φώτων πηγαίνουμε στην εκκλησία και λαμβάνει χώρα ο αγιασμός στο ναό. Οι πιστοί αφού πάρουν τον αγιασμό, θα γυρίσουν στα σπίτια τους.

  

Ο μεγάλος αγιασμός γίνεται ανήμερα τα Θεοφάνεια στις 6 Ιανουαρίου. Μια μεγάλη πομπή σχηματίζεται και παίρνει το δρόμο που οδηγεί στη θάλασσα ή σε κάποιο ποτάμι ή σε μια δεξαμενή σε περιοχές ορεινές. Όταν γίνει ο αγιασμός, ρίχνει ο παπάς το Σταυρό στο νερό, πραγματοποιώντας έτσι τον Αγιασμό των Υδάτων. Το πιάσιμο του Σταυρού γίνεται από κολυμβητές, τους λεγόμενους Βουτηχτάδες, κατά την τελετή της Κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού. Νεαρά κυρίως άτομα βουτούν στα παγωμένα νερά για να πιάσουν τον Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου, αλλά και να δεχθούν τις τιμές και τις ευχές των συντοπιτών τους.  Είναι μεγάλη τιμή, ευλογία και τύχη για όλο το χρόνο για όποιον πιάσει το σταυρό.

Οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα, το ίδιο και οι σειρήνες των πλοίων. Όλοι οι πιστοί πίνουν με ευλάβεια από τον αγιασμό, συμβολικά με τρεις γουλιές, και ραντίζουν μ’ αυτόν τα σπίτια, τα δέντρα, τα χωράφια και τα ζώα τους. Εκτός από τον αγιασμό των υδάτων αναβιώνουν πολλά ακόμη έθιμα στην Ελλάδα.

 

ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΤΑΧΤΗ

Την παραμονή των φώτων αφού ο ιερέας αγιάσει τα σπίτια, ήρθε η ώρα να μαζευτεί η στάχτη από το Χριστόξυλο που έκαιγε όλες τις γιορτές των Χριστουγέννων και να σκορπιστεί γύρω από το σπίτι, τους στάβλους και τα χωράφια για να διώξει το κακό.

 

 Τα κάλαντα

Έπειτα από τον εκκλησιασμό τα παιδιά ξεχύνονται στους δρόμους για να ψάλουν τα κάλαντα των Θεοφανείων.

 

 

 

Οι ευχές

Σύμφωνα με την παράδοση μας την παραμονή των φώτων στις 12 τα μεσάνυχτα ανοίγουν τα ουράνια και πραγματοποιούνται οι ευχές όλων των ανθρώπων.

 

Τα περιστέρια

Μετά τον αγιασμό των υδάτων σε κάποια μέρη της Ελλάδας αφήνουν ελεύθερα 3 περιστέρια, σύμβολο της Αγίας Τριάδας αλλά και του Αγίου Πνεύματος που φανερώθηκε με τη μορφή περιστεριού στον Ιορδάνη ποταμό.

 

Η Φωτίτσα

Οι νοικοκυρές ζυμώνουν ψωμί που ονομάζεται Φωτίτσα.

 

Τα ξεροτήγανα

Οι νοικοκυρές ζυμώνουν το γλύκισμα των φώτων, τα ξεροτήγανα, που θυμίζουν τους λουκουμάδες και ρίχνουν και στις στέγες των σπιτιών τους για τους καλικάντζαρους.

 

ΟΙ ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ