Υπέρ ανωνύμου του εκπαιδευτικού

Σχόλιο μετά από δημοσιεύματα του «Βήματος» κατά της προκηρυχθείσας απεργίας των εκπαιδευτικών κατά τον Μάιο του 2013.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του «Βήματος» (24-05-2013) και στον «Μαχητή» (29-05-2013).

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, σε ρόλο εκπαιδευτικού…

Υπέρ ανωνύμου του εκπαιδευτικού

 και κατά κηνσόρων της δημοσιολογίας

Το παρόν κείμενο συνιστά απόβρασμα ψυ­χής, αν επιτρέπεται η έκφραση. Τουτέστιν, γρά­φε­ται εν είδει α­ντι­λό­γου, με­τά τα όσα διαδραματίστηκαν και λέ­χθη­καν γύρω από την α­πο-­κη­ρυγμένη πλέον απεργία των εκ­παι­δευ­τι­κών. Επιδιώκει ευθέως να προ­βλη­ματίσει τους εχέφρο­νες πολίτες. Τους υπό­λοι­πους ας τους ξε­χά­σουμε, που λέει κι ο Αι­σχύ­λος.

Όσοι ανήκου­με στον εκπαιδευτικό κλάδο και συμ­μετείχαμε ε­νεργά στα τεκταινόμενα, αισθανθήκαμε έντο­να την α­πα­ξιωτική μετα­χεί­­ρι­ση, ακόμη και τη σπίλωση που επεφύ­λα­ξαν τα δημο­φι­λέστερα μέσα ενημέρωσης ― και όχι μόνο ― α­πέ­ναντι στην απόφαση απερ­γι­α­κής κινητο­ποί­η­σης του κλάδου εν μέσω Πα­νελλαδικών Εξε­τά­σε­ων. Μεταχείριση η ο­ποί­α ξέφυγε από τους κανόνες της αντι­κει­με­νι­κής ενημέρωσης και μετήλ­θε όρους πολι­τι­κής προπα­γάν­δας, όπως συχνά συμ­βαί­νει στην ωραία μας πα­τρίδα. Οι βασικοί άξονες του κατηγορητηρίου ήταν ότι «οι εκπαι­δευ­τι­κοί αρνούνται να δουλέψουν δύο ώρες πα­ρα­πάνω» και ότι «εκβιάζουν με όμηρους τους μα­θητές».

Από τα πολλά δείγματα δημόσιας καταλα­λιάς στέκομαι στο πρόσφατο άρθρο του Στ. Ψυ­χά­ρη στο Βήμα (19-05-2013), που ουσια­στι­κά αποτελεί μνημό­συ­νο του προ πενή­ντα ε­τών δασκάλου του, στη με­τα­κα­τοχική Αθήνα, ο οποίος «δεν είχε καιρό για απερ­γίες», διότι από τα χαράματα ετοίμαζε το πρω­ινό των μα­θη­τών του. Ο κ. Ψυχάρης ει­κά­ζει ότι αν κάτι τέ­τοιο απαιτούνταν από τους εκ­παι­δευ­τικούς σή­μερα θα γινόταν το πρόσελ­θε και ιδέ, αμφι­σβη­τώντας έτσι ευθέως τον πα­τρι­ωτισμό τους. Στο οπισθόφυλλο πάλι της ίδιας έκδο­σης του Βήμα­τος, ο κ. Ι. Πρε­τε­ντέ­ρης θεωρεί ότι με τη ματαί­ω­ση της α­περ­γίας των εκπαι­δευ­τικών «ηττήθηκε το χθες», όπου επαγ­γελ­μα­τικές ομάδες προέ­βαλ­λαν ιδιοτελείς διεκδικήσεις κινούμενες από στενά συ­ντε­χνι­α­κά συμ­­φέ­ροντα.

Τα πράγματα φαίνεται να συσκοτίζονται. Ο πρώ­τος ανα­πο­λεί και τιμά το εκπαιδευτικό πα­ρελ­θόν ― που δεν είχε και απεργίες ―, ενώ ο δεύ­τερος λοιδορεί το απεργιακό παρελθόν ― με­ταξύ των άλλων, υ­πο­θέ­τω, και το παρελθόν των εκπαιδευτικών, με τις μεγάλες απεργίες του 1998 και του 1987, τότε, που ο φερώνυ­μος ΓΑΠ είχε κατέλθει πλησίον των ιθαγε­νών, κο­μί­ζων «προίκαν δια την παιδεί­αν», όπως διατεί­νο­νταν τα άλλοτε σοσιαλίζοντα μέ­σα ενη­μέ­ρωσης του κ. Ψυχά­ρη.

Για να περιπλέξω ακόμη περισσότερο τη χρο­­νική προοπτική του αναγνώστη, θα ανα­φέ­ρω ότι σήμερα, 21η του Μάη, εθαύμασα στο τη­λε­ο­πτι­κό δελτίο, συνταγής «ΜΕΓΚΑ», τις λεγόμενες «τά­ξεις του μέλλοντος», τις ο­ποί­ες εγκαι­νί­ασε ο αδελ­φός του Πρωθυ­πουρ­γού στο Αμε­ρικανικό Κολλέγιο Αθηνών. Δια­θέ­τουν, λέ­ει, πολυ­χρη­στι­κούς πίνακες και πλή­θος άλλα ηλεκτρονικά μα­ραφέτια και εγκα­τα­στά­σεις, με τη βοήθεια των οποίων, υ­πο­θέτω, θα εκ­παιδευτεί η μελλο­ντι­κή ηγεσία της χώρας…, για να έρθει μετά από κά­μποσα χρό­νια να μου πε­ρικόψει, με περι­σπού­δα­στο ύφος, την ό­ποια συνταξούλα θα δεήσει η πα­τρί­δα να μου χο­ρηγήσει.

Πόσο μηδαμινός αισθάνεται κανείς ανά­με­σα στο φτωχικό ― πλην τιμημένο ― παρελ­θόν, το άθλιο παρόν και το τεχνολογικά υ­πέρ­τε­ρο μέλ­λον… Οπωσδήποτε, δε χορηγήσαμε πρωινό στα παι­διά και δε βοηθήσαμε με τα χέ­ρια μας να χτι­στούν σχολικές αίθουσες στα χω­ριά της δύ­σμοι­ρης ελληνικής επαρχίας, όπως γινόταν σε άλλες εποχές ― λόγου χά­ρη, στην εποχή των μα­ρα­θωνομάχων της με­τα­πολεμικής Αθήνας, τα ήθη (και τις συν­θή­κες;) της οποίας αναπολεί ο κ. Ψυχάρης.

Προσωπικά βέβαια ως εκπαιδευτικός αι­σθά­νομαι ε­κεί­νον τον φθόνο του κεραμέα, δι­ό­τι συμμε­ρί­ζο­μαι το ρηθέν ότι η μεγαλύτερη ηθική ανταμοιβή του δασκάλου είναι να τον μνη­μο­νεύ­ουν με ζέση οι μαθητές του, όπως πράτ­τει ο κ. Ψυ­χάρης. Υπάρχει όμως και μια υπέρ­τε­ρη ικανοποίηση για έναν δάσκαλο, ίσως πε­ρισ­σότερο με­στή και πιο βαθιά, μυ­στι­κό του επαγ­γέλματος: να πράττουν οι μαθη­τές του όπως πράττει εκείνος, κι ακόμη κα­λύ­τε­ρα. Δεν ξέρω αν ο κ. Ψυχάρης θα ήταν πρό­θυ­μος να ετοιμάζει ο ίδιος το πρωινό των συ­ντα­κτών του, για να χρησιμοποιήσω μιαν ίσως αφελή ανα­λογία, ή αν τους προσφέρει, έστω, πρω­ινό στη δουλειά. Γνωρίζω όμως ότι, πάρα πο­λύ δια­κρι­τικά, αρκετοί Σύλλογοι Διδα­σκό­ντων στην περιοχή Αιτωλοακαρνανίας συ­νει­σφέ­ρουν οικονομικά, για να συμπαρασταθούν σε άπορες οικογένειες. Γνωρίζω του­λάχιστον ότι Λύκειο της περιοχής κατόρ­θω­σε να συ­γκε­ντρώσει περίπου δύο τό­νους λάδι το­πικής πα­ρα­γω­γής, το οποί­ο δι­έ­θεσε σε ιδρύ­ματα προ­στα­σίας της παιδικής ηλικίας. Γνω­ρίζω, επίσης, ότι η Β΄ ΕΛΜΕ Αιτ/νίας διορ­γ­ά­νωσε και φέτος στο Αγρίνιο πρό­γραμμα ενισχυ­τι­κών μαθημάτων με εθε­λο­ντική συμμετοχή κα­θηγητών. Για να μην ανα­φέρω τους εκπαι­δευ­τικούς οι οποίοι συμ­μετέχουν σε αντίστοι­χο πρόγραμμα υπό την αιγίδα της ανεπίσημης Εκκλησίας. Και ας με συγ­χωρέσετε διότι οι πε­ριορισμένες γνώσεις μου δεν επαρκούν για να αναδείξουν την ευρύτερη κοινωνική προ­σφο­ρά των εκπαιδευ­τι­κών ανά την επικρά­τεια.

Όσο για την εκπαιδευτική προσφορά, αν χρει­ά­ζεται επαλήθευση, ας στρα­φεί ο καθέ­νας και ας εξετάσει μόνο τα κάθε είδους προ­γράμ­μα­τα που εκτελούνται εθελοντικά με ευ­θύ­νη των εκπαιδευτικών στα σχολεία. Ας κοι­τά­ξει τη συμ­μετοχή των σχολείων στο Μαθη­τι­κό Θεα­τρι­κό Φεστιβάλ που διοργανώνεται τα τελευ­ταί­α χρόνια στον Δήμο Αγρινίου ― μια πολύ πε­ρι­ορισμένη πολιτιστικά περιοχή ― και ας λάβει, αν μη τι άλλο, υπό­ψη του ότι πέ­ρυ­σι όλοι οι εκ­παι­δευτικοί αγωνιστήκαμε χω­ρίς βιβλία και φέ­ρα­με εις πέρας τη χρονιά χω­ρίς να δημι­ουρ­γη­θεί  πρόβλημα στις περιβόητες Πανελ­λα­δικές Ε­ξετάσεις, για τις οποί­ες τόσο κό­πτε­ται η ελληνική κοι­νωνία και «στις οποίες κρί­νε­ται το μέλλον των παι­διών», όπως λέει η δημοσιογραφική προ­πα­γάν­δα. Το επιπλέον δί­ω­ρο πιστεύετε ότι μας πεί­ραξε;

Η ελληνική κοινωνία δεν πρέπει να έχει αμ­φιβολία ότι η πλει­ο­νό­τητα των εκπαιδευ­τι­κών πράττει στο ακέραιο το ηθικό και εκπαι­δευ­τικό καθήκον της, όχι τόσο απέναντι στην κα­θεστωτική πατρίδα του κ. Ψυχάρη και του κ. Πρε­τεντέρη, του κ. ΓΑΠ και του κ. Σαμαρά, αλ­λά απέναντι στην πατρίδα που βλέπουμε και αντι­μετωπίζουμε ζωντανή καθημερινά μπρο­στά μας: τα παιδιά των Ελλήνων πολιτών και των αν­θρώπων που εργάζονται τίμια σ’ αυ­τόν τον τό­πο. Και μπορώ συ­γκρατημένα να ισχυ­ριστώ ότι τα παιδιά αυτά έχουν να παίρ­νουν πα­ρα­δείγ­ματα προσφοράς τέτοια που δύ­σκολα μπο­ρεί να εντοπίσει κανείς σε άλλον κλά­δο του επά­ρατου δημόσιου τομέα.

Εμείς λοιπόν, οι ανάξιοι εκπαιδευτικοί, θε­ω­ρή­σαμε ότι, μαζί μ’ εμάς, πλήττεται και η πα­τρί­δα αυτή με τα τελευταία μνημονιακά μέ­τρα. Διό­τι, απλούστατα, η αύξηση του ωρα­ρίου δεν εξυ­πηρετεί κανέναν καθαυτό εκπαι­δευ­τικό στό­χο, πέρα από την εξοικονόμηση χρη­μάτων για την ικανοποίηση άλλων ανα­γκών, στο πλαί­σιο βέβαια της δημοσιο­νο­μι­κής προσαρμογής στην οποία εμείς συμμε­τεί­χα­με ως μισθωτοί εξαρχής με δυσβά­στα­κτο κό­στος.

Τώρα πλέον που, νομοτελειακά, περισσό­τε­ροι συνάδελφοι θα αντιμετωπίσουν βιο­πο­ρι­στι­κό πρόβλημα, τοποθετούμενοι σε όλο και μα­κρι­νότερα σχολεία, ας ρωτήσει ο κ. Ψυ­χά­ρης τους εκπαιδευτικούς από τα Γιάννενα και την Αχαΐα που ήδη οι περισσότεροι με­τα­κι­νούνται καθη­με­ρι­νά και αχά­ραγα προς άλ­λους νομούς, αν είναι διατε­θει­μένοι να ετοι­μά­ζουν και το πρω­ι­νό των μα­θη­τών τους. Δια­φο­ρετικά, ας ρωτήσει τους αναπληρωτές εκ­παι­δευτικούς που θα βρε­θούν χω­ρίς δουλειά, αν είναι πρόθυμοι να του κά­νουν το χα­τίρι.

Ας αναρωτηθούν επιτέλους και οι γονείς και οι μα­θη­τές μας ποιος ο σκοπός των Πα­νελ­λαδικών Εξε­τάσεων, αν προωθούνται μέ­τρα που υποδαυλίζουν την ανεργία και καταρ­ρα­κώνουν το βι­ο­τικό επίπεδο, μαζί και την αξι­ο­πρέπεια ση­μα­ντι­κού μέρους των πανε­πι­στη­μιακών πτυχιούχων αυτής της χώρας. Ή μή­πως ο κ. Πρε­τε­ντέ­ρης αμείβεται με τα 600-800 ευρώ που λαμ­βά­νουν οι νεότεροι εκπαι­δευ­τικοί, για να μας αρ­νεί­ται και το δικαίωμα της απερ­γί­ας; Κατά τα άλλα, νοιάζεται κανείς για την ου­σιαστική αναβάθμιση του ελληνι­κού εκ­παι­δευ­τικού συστήματος;

Δε βλέπετε ότι τώρα που ο περίφημος «Ε­θνι­κός Διά­λογος για την Παι­δεία» φαίνεται να πή­γε στράφι (μαζί με τα υπο­λο­γιστάκια του κου Σπηλιωτόπουλου), τώρα που οι «δι­αδρα­στι­κοί πίνακες» της κας Διαμαντο­πού­λου α­πο­τελούν ξεχασμένη υποσημείωση στα αρ­χεί­α του ου­το­πι­κού σο­σι­α­λι­σμού, εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στην «αξιο­λό­γη­ση» των καθη­γη­τών για να μπουν τα πράγ­μα­τα σε τάξη. Δη­λα­δή, να με­τρή­σου­με πόσες βι­ντεοπρο­βολές ετοιμάζουν το μήνα, πόσα προ­γράμ­μα­τα επε­ξερ­γάζονται το χρόνο και, γε­νικότερα, πό­σο δρα­στη­ρι­ο­ποι­ούνται εκτός μαθήματος. Είναι και αυτό μια κάποια λύσις, όπως θα έλεγε ο ποι­η­τής, διότι η καθαυτό εκπαιδευτική προ­σφο­ρά δεν είναι μετρήσιμο μέγεθος.

Παρεμπιπτόντως, δε γνωρίζω αν οι κκ. Πρε­τε­ντέρης και Ψυχάρης, ΓΑΠ και Σαμαράς, Δια­μα­ντοπούλου και λοιποί, έχουν την ευ­τυ­χία να εί­ναι γονείς, υποψιάζομαι όμως ότι τα τέκνα τους δε θα τα εμπιστεύονται στην ευ­θύ­νη του κά­θε τυχαίου δημόσιου λειτουργού αλλά θα τα κα­τευθύνουν προς τις «τάξεις του μέλ­λοντος», εκεί που η παρεχόμενη εκπαί­δευ­ση στοχεύει σε επίπεδο αντάξιο της ψηφι­α­κής εποχής και της δικής τους εικονικής πραγ­ματικότητας ― η οποία εντέλει δε θα έχει ανά­γκη κανέναν δάσκαλο για να διδάξει τα δέ­οντα. Οπότε τέρμα και τα πρωινά στα παι­διά και οι οχληρές απερ­γί­ες.

Υμείς δε, θα πρέπει να έχετε πάρει χα­μπά­ρι ότι οι απο­φά­σεις που αυτοί λαμβάνουν από και­ρό, έχουν ως αποτέλεσμα να ρίχνουν πολ­λές απελπισμένες οικογένειες στις αγκά­λες του «Καιάδα», όπως ημείς διαπιστώνουμε κα­θη­μερινά στα σχολεία, δίνοντας μια δική μας, απέλπιδα μάχη.

Χάρης Ταμπάκης

Φιλόλογος, DEA Πανεπιστημίου Παρισίων Δ΄ (Σορβόννη),
Υποψήφιος Διδάκτωρ Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων,
όλα με έξοδα της Πολιτείας.

Υ.Γ. Τώρα με την υποχρεωτική αργία, κ. Ψυ­χά­ρη μου, ούτε κουραμπιέ δεν μπορώ να δώ­σω σε μα­θητή. Αν πάθει πονόκοιλο και με μη­νύ­σει ο πατέρας του, πάω χαμένος. Άσε που έχω απο­φα­σίσει να μην ξαναπατήσω πια σε σχολική εκ­δρομή.