Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος:«Οι μουσουλμάνοι που έλαβαν μέρος επέμειναν ότι το Ισλάμ καταδικάζει την τρομοκρατία. Αλλά δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι υπάρχουν και άλλοι μουσουλμάνοι που σχεδιάζουν και στηρίζουν τις τρομοκρατικές ενέργειές τους με τη δική τους ερμηνεία, ακόμη και με την έμπνευση του Κορανίου»………………………………………..Μάλλον ζούμε μια σύγκρουση πολιτισμού και τρομοκρατίας. Δεν πιστεύω ότι η τρομοκρατία εκφράζει πολιτισμό.

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 
Ένα ακραίο Ισλάμ πόλος έλξης των πεινασμένων

«Ζούμε μια σύγκρουση πολιτισμού και τρομοκρατίας κι όχι μια σύγκρουση πολιτισμών». Είναι κατηγορηματικός σε αυτό ο προκαθήμενος της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος. Δεν πιστεύει πως οι οργανωτές του τρομοκρατικού χτυπήματος στη Νέα Υόρκη εκπροσωπούν το Ισλάμ. Τον Σεπτέμβριο βρέθηκε στο Σεράγεβο, σε μια συνάντηση χριστιανών και μουσουλμάνων με θέμα τη συνύπαρξη των δύο θρησκειών στην Ευρώπη (όπου και τιμήθηκε με το βραβείο «Pro Humanitate», από το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Πολιτισμού «Pro Europa»). Στις αρχές Οκτωβρίου ήταν στη Ρώμη, συμμετέχοντας σε μια συνάντηση κορυφής μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων διανοουμένων και θρησκευτικών ηγετών. «Οι μουσουλμάνοι που έλαβαν μέρος επέμειναν ότι το Ισλάμ καταδικάζει την τρομοκρατία. Αλλά δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι υπάρχουν και άλλοι μουσουλμάνοι που σχεδιάζουν και στηρίζουν τις τρομοκρατικές ενέργειές τους με τη δική τους ερμηνεία, ακόμη και με την έμπνευση του Κορανίου».

Ήταν και παραμένει ο μοναδικός Έλληνας ιεράρχης που ένιωσε «επείγουσα» την ανάγκη να καλύψει ένα ιστορικό κενό: αυτό της άγνοιας για τη θρησκεία και τον πολιτισμό των μουσουλμάνων, «δίπλα ή εν τω μέσω των οποίων έζησαν επί αιώνες οι Έλληνες».

Εδώ και 10 χρόνια, ο ίδιος άνθρωπος ζει στη χώρα των αντιθέσεων, της θλίψης και της αισιοδοξίας. Εκεί, συνεχίζει μια πορεία προσφοράς. Από εκεί αναζητά ακόμη «τη λύση στο μεγάλο πρόβλημα τού πώς θα δεις το “άλλο”, το διαφορετικό. Θα το δεις εχθρικά, με τη σκέψη ότι κινείται έξω από την αγάπη του Θεού, ή θα το δεις ως μια άλλη μορφή της δικής Του Πρόνοιας»… Πορεύεται στο δρόμο της αλληλοκατανόησης..

Σε μια γωνιά αυτού του κόσμου που διχάζεται, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος στρέφει το γαλήνιο βλέμμα του στο παράθυρο του γραφείου του. Κοιτά μια εικόνα που συμβολίζει την ειρήνη και την ελπίδα. Εκεί, πλάι στο ραγισμένο τζάμι, όπου βρίσκεται σφηνωμένη μια σφαίρα (σημάδι των συγκρούσεων του χθες), έχει χτίσει τη φωλιά του ένα περιστέρι ­ μια δεκαοχτούρα. Εκεί, έχει γεννήσει τα μικρά της. Εκεί, τα μαθαίνει να πετούν. Κι εκείνος τραβά την κουρτίνα, με προσοχή, για να μην τα τρομάξει…

Συμφωνείτε με την εκτίμηση του Χάντινγκτον, ότι ζούμε μια σύγκρουση πολιτισμών;

Μάλλον ζούμε μια σύγκρουση πολιτισμού και τρομοκρατίας. Δεν πιστεύω ότι η τρομοκρατία εκφράζει πολιτισμό. Από παλαιότερα διαφωνούσα με το βιβλίο του Samuel Huntington «Η σύγκρουση των πολιτισμών». Ως γνωστόν, ο συγκεκριμένος καθηγητής στρατηγικών μελετών διακρίνει μεταξύ δυτικού πολιτισμού, όπως διαμορφώθηκε από τον Ρωμαιοκαθολικισμό και τον Προτεσταντισμό, και ανατολικού πολιτισμού, στον οποίο μαζί με το Ισλάμ εντάσσει με αυθαίρετο τρόπο και τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Αυτή κυρίως την τελευταία σύνδεση τη θεωρώ απαράδεκτη. Σε παλαιότερες εποχές η τρομοκρατία ως κραυγή διαμαρτυρίας εναντίον καταπιεστικών καθεστώτων χρησιμοποιήθηκε από ομάδες αδιάφορες ή και εχθρικές προς κάθε μορφή θρησκευτικότητας. Το νέο που βλέπουμε σήμερα είναι μια εξελιγμένη τρομοκρατία, που μαζί με την τελευταία τεχνολογία χρησιμοποιεί θρησκευτικές παρορμήσεις. Δεν νομίζω ότι οι οργανωτές του τρομοκρατικού χτυπήματος της 11ης Σεπτεμβρίου εκπροσωπούν το Ισλάμ στο σύνολό του. Υπάρχουν πολλοί μουσουλμάνοι που το καταδίκασαν.

Συμφωνείτε με αυτούς που περιγράφουν την κατάσταση ως την αρχή ενός θρησκευτικού πολέμου ανάμεσα στο Ισλάμ και στον Χριστιανισμό;

Δεν είναι, νομίζω, ακριβές να μιλούμε για θρησκευτικό πόλεμο ανάμεσα στο Ισλάμ και στον Χριστιανισμό. Κατ’ αρχήν, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ένας ενιαίος χριστιανικός κόσμος. Επίσης, δεν υπάρχει ένα ενιαίο Ισλάμ. Στον δυτικό κόσμο πολύ μεγάλο ποσοστό είναι εντελώς αδιάφορο στις χριστιανικές αρχές. Η εκκοσμίκευση και η θρησκευτική αδιαφορία έχουν δημιουργήσει στις καπιταλιστικές κοινωνίες νέες αρχές, νέο προσανατολισμό.

Υπάρχει «καλό» Ισλάμ που αποκηρύσσει την τρομοκρατία και «κακό» Ισλάμ που πυροδοτεί την ένταση;

Υπάρχει πρόβλημα. Το οποίο δεν λύνεται με το να αποφανθούν ορισμένοι διανοούμενοι μουσουλμάνοι ότι το αληθινό Ισλάμ αποκηρύσσει την τρομοκρατία. Γεγονός παραμένει ότι πλήθη μουσουλμάνων έχουν πεισθεί ότι αυτό που κάνουν είναι πόλεμος και μάλιστα ιερός πόλεμος, «τζιχάντ». Σ’ αυτό τους εξυπηρετεί και η πρόσφατη ορολογία των Δυτικών. Και τον «ιερό πόλεμο» όχι μόνο δεν τον καταδικάζει το «αληθινό Ισλάμ», αλλά τον απαιτεί από τους πιστούς μουσουλμάνους. Αυτή την εποχή, λοιπόν, υπάρχει ένα ήπιο Ισλάμ που αποκηρύσσει την τρομοκρατική δράση και ένα άλλο που ανεπιφύλακτα την κηρύσσει. Και το πιο επικίνδυνο είναι ότι οι οπαδοί της δεύτερης αυτής τάσης έχουν πεισθεί ότι δίνοντας τη ζωή τους για το Ισλάμ εξασφαλίζουν το ύψιστο ζητούμενο από έναν πιστό, μια βέβαιη είσοδο στον παράδεισο. Και οι δύο τάσεις είναι σε θέση να δικαιώσουν την άποψή τους με εδάφια και επιχειρήματα από το Κοράνιο. Ανεξάρτητα από το ποιό και από ποιούς θεωρείται αληθινό Ισλάμ, γεγονός είναι ότι και το άλλο Ισλάμ αποτελεί μια πραγματικότητα. Και στο σημείο αυτό επιβάλλεται ψύχραιμη και νηφάλια αντιμετώπιση. Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις έχουν τη δική τους λογική και δυναμική.

Τι είναι το πλέον ανησυχητικό στην εξέλιξη αυτή των πραγμάτων;

Οι οικονομικά ανεπτυγμένες κοινωνίες της Δύσης πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους μια σημαντική μετατόπιση που γίνεται στην εποχή μας στη συμπεριφορά των φτωχότερων κοινωνιών του πλανήτη μας. …. Οι πλούσιες κοινωνίες της Δύσης, που ξεκίνησαν από μια χριστιανική παράδοση ­ χωρίς να μείνουν συνεπείς προς αυτή ­ πρέπει να φροντίσουν να γίνουν ουσιαστικά δίκαιες στο παγκόσμιο χρέος τους. Πιστεύω ότι σήμερα τα δύο άλλα ονόματα της ειρήνης είναι δικαιοσύνη και ανάπτυξη. Αν συνεχίσουν τα πλούσια έθνη να αδιαφορούν γι’ αυτά τα δύο, μπορεί να δούμε πολλές εκπλήξεις και πολλές αναστατώσεις σε διάφορα σημεία του πλανήτη.

Στη μελέτη σας για το Ισλάμ γράφετε πως πέραν των θεολογικών διαφορών η θρησκεία αυτή είναι η μόνη από τις ζώσες θρησκείες που βρίσκεται τόσο κοντά, πνευματικά αλλά και γεωγραφικά, στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Πού κυρίως εντοπίζεται η εγγύτητά τους;

Προφανώς το Ισλάμ είναι πιο κοντά στον Χριστιανισμό από ό,τι ο Ινδουισμός, ο Βουδισμός, τα παραδοσιακά Κινεζικά ή Ιαπωνικά θρησκεύματα, που στηρίζονται σε εντελώς διαφορετικές φιλοσοφικές προϋποθέσεις και συστήματα σκέψης. πρέπει να ενταθεί ο χριστιανο -ισλαμικός διάλογος με κέντρο τη μελέτη και την έξαρση των ουσιαστικών ανθρωπολογικών αρχών των δύο θρησκειών: π.χ. ένας στίχος του Κορανίου (κεφ.49. Τα δώματα, στ.13) τονίζει: «Ω άνθρωποι! Σας έχουμε πλάσει από έναν (μόνο) άνδρα και μία (μόνο) γυναίκα και από σας κάναμε λαούς, φυλές, για να αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλο. Ο πιο τιμημένος ανάμεσά σας ενώπιον του Αλλάχ είναι ο πιο ενάρετος». Όσο για τη φοβερή ραδιενέργεια μίσους που εξαπλώνεται στις διάφορες περιοχές, το ιδιαίτερο χρέος των ευσυνείδητων χριστιανών είναι να αντισταθούν με πρωτοβουλίες αγάπης. Στη σύγχρονη πλουραλιστική κοινωνία η μόνη δυνατότητα για ειρηνική συμβίωση είναι η αποδοχή της ιδιαιτερότητας του άλλου, ο σεβασμός της αξιοπρέπειας και της θρησκευτικής ελευθερίας του κάθε ανθρώπου.

Το Ισλάμ όσο και ο Χριστιανισμός έχουν τροφοδοτηθεί από το θρησκευτικό στρώμα που ξεκινά από την παράδοση του Αβραάμ. Κοινά στοιχεία είναι, σε γενικές γραμμές, η βεβαιότητα στην ύπαρξη του Θεού, η πεποίθηση για την κοινή καταγωγή της ανθρωπότητας, η πίστη στο μήνυμα των προφητών που μίλησαν εξ ονόματος του Θεού, η πίστη στην ανάσταση των νεκρών και στην έσχατη κρίση. Πολλές επίσης μορφές έκφρασης της θρησκευτικής εμπειρίας ακολουθούν παράλληλους δρόμους: προσευχή, ελεημοσύνη, νηστεία, αποδημίες, ομολογία πίστεως, διάφορες εορτές, σεβασμός της τιμής και περιουσίας. Όπως η αντίληψη περί Θεού, το δόγμα της Αγίας Τριάδος, η θεότητα του Ιησού Χριστού και όλα όσα αυτή συνεπάγεται, η πίστη ότι «ο Θεός αγάπη εστί ». Στις κοινωνικές αντιλήψεις οι διαφορές κορυφώνονται κυρίως στην αντίληψη σχετικά με την αξία και τη θέση της γυναίκας, καθώς και τη μορφή της θρησκευτικής ελευθερίας. ΄Αλλωστε, γι’ αυτό δεν είμαστε μία θρησκεία, αλλά διαφορετικές. Επί πολλούς αιώνες, πάντως, οι Ορθόδοξοι συμβιώσαμε με μουσουλμανικούς πληθυσμούς, παρά τις διαφορές και, σε πολλές περιοχές, όπως στη σημερινή Αλβανία, η συνύπαρξη αυτή διατηρεί ειρηνική μορφή.

Πώς μπορεί να προωθηθεί στον αιώνα μας η ειρηνική συνύπαρξη;

Υπήρξαν εποχές κατά τις οποίες καλλιεργήθηκε η αντίληψη ότι η ενότητα της ανθρωπότητας θα εδραιωθεί με την επιβολή διά της βίας της μίας ή της άλλης θρησκείας. Μια τέτοια άποψη δεν υποστηρίζεται πλέον σήμερα. Πιστεύω ότι με τη βία εν ονόματι της θρησκείας βιάζεται η ουσία της θρησκείας. Για να καλλιεργηθεί θετικότερο κλίμα στις σχέσεις χριστιανών και μουσουλμάνων

Ένα δώρο προς τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο προσφέρει μια μουσουλμάνα πρόσφυγας από το Κόσοβο που σήμερα ζει στην Αλβανία.

Όχι βία στο όνομα της θρησκείας.

.

Τη ζουν αυτή τη συνύπαρξη οι Αλβανοί. Βλέπουν την πράξη, πίσω από τη θεωρία, την εικόνα του «μοιράζεσθαι». «Η πρώτη μας βοήθεια πήγε στον Βορρά, όπου οι περισσότεροι είναι καθολικοί ή μουσουλμάνοι. Είπαμε, εμείς το ψωμί μας το μοιράζουμε χωρίς να ρωτάμε ποιος είσαι, τι είσαι, είσαι καλός, είσαι κακός, πιστεύεις όπως εγώ ή δεν πιστεύεις… Αυτή είναι η Ορθοδοξία. Το παράδειγμα που έδωσε ο Χριστός, είναι αυτό του Σαμαρείτη. Δεν είναι τυχαίο ότι στην παραβολή, ο Χριστός χρησιμοποιεί ως πρότυπο αγάπης έναν αλλόφυλο κι έναν αλλόθρησκο. Κι εκεί μιλά για μια αγάπη, η οποία δεν ξέρει σύνορα. Αυτή είναι η αγάπη η Χριστιανική».

Το λάδι της θρησκείας είναι για να επουλώνει τις πληγές και να μαλακώνει τις καρδιές. Για να βοηθά τους ανθρώπους να βρουν την ελπίδα».

«Μιλήστε τη γλώσσα της αγάπης, αυτή την καταλαβαίνουν όλοι».

Σήμερα, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας έχει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που έρχονται από άλλες θρησκευτικές κοινότητες ή από άθρησκες οικογένειες. Ο όρος «άθεος» δεν τρομάζει τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο. «Ενδεχομένως κάποιος που αυτοπροσδιορίζεται ως άθεος να είναι πολύ πιο κοντά στον Θεό από εμένα που φαίνομαι και είμαι εκπρόσωπός Του. Τα σύνορα μεταξύ του καλού και του κακού βρίσκονται μέσα στην καρδιά μας. Εξαρτάται από το ποιό, κάθε φορά, παίρνει τη δύναμη. Κι αυτή η αίσθηση της ταπεινοσύνης είναι ένα βασικό στοιχείο της Ορθοδοξίας. Πορεύεται μαζί με την ελευθερία και την αγάπη».

( Λαμπρινή Σταμάτη, ΤΑ ΝΕΑ, 13.10.2001 )

Αναστάσιος, Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας
Δημοσιεύθηκε: 30 Sunday May @ GTB Daylight Time
Θεματική Ενότητα: Θρησκεία
Θρησκεία«Παράξενες μέρες. Μέρες που ενόσω το όνειρο μιας αδελφωμένης ανθρωπότητας θα μπορούσε να ‘ναι πιο κοντά, φαίνεται αποκαρδιωτικά μακρινό. Για να συνεχίσουμε να μοχθούμε «χρειαζόμαστε εμβόλιο κατά της απογοήτευσης.»[1]

Η είδηση λοιπόν που διάβασα έλεγε τα εξής:

«Ιδιαίτερη συγκίνηση έχει προκαλέσει η απόφαση του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιου, να προσφέρει το ποσό των 600.000 δολαρίων για την αναστήλωση στο Κοσσυφοπέδιο μίας εκκλησίας και ενός τζαμιού, ή την ανοικοδόμηση ενός νεανικού κέντρου».

Στο μήνυμά του ο Αρχιεπίσκοπος τονίζει:

«Η πυρπόληση εκκλησιών και τζαμιών δεν προωθεί την δικαιοσύνη και την ειρήνη, ούτε ασφαλώς την πρόοδο. Αντίθετα, μας γυρίζει σε εποχές και πρακτικές που οδήγησαν την Βαλκανική σε καθυστέρηση, σε διχασμούς και τραγωδίες. Όσοι μάλιστα εμπλέκουν την θρησκεία στη βία, ουσιαστικά βιάζουν το πνεύμα της θρησκείας. Όσο δίκαιο και αν έχει κανείς, οφείλει να σεβασθεί την ιερότητα και τον ρόλο που έχουν οι ιεροί τόποι λατρείας. Αυτοί πρέπει να γίνονται κέντρα συμφιλιώσεως και ειρήνης και όχι εστίες συντηρήσεως εχθροτήτων.

»Μόνο με την ειρηνική συνύπαρξη των θρησκευτικών κοινοτήτων μπορεί να υπάρξει αληθινή κοινωνική πρόοδος. Κατά τον 21ο αιώνα, παντού, και κατ’ εξοχή στην περιοχή των Βαλκανίων, καλούμεθα -ανεξάρτητα από την κοινότητα, εθνική ή θρησκευτική, στην οποία γεννηθήκαμε- να αγωνιστούμε για να συνυπάρξουμε ειρηνικά, με αλληλοσεβασμό και αλληλεγγύη.»

Κλείνοντας το μήνυμά του, ο Αναστάσιος σημειώνει ότι «το ποσό αυτό συγκεντρώθηκε με κόπους για την ανοικοδόμηση του Καθεδρικού ναού στα Τίρανα…»

Ο Αναστάσιος Γιαννουλάτος ξεκίνα την ζωή του στον Πειραιά με επτανησιακή καταγωγή, 4 Νοέμβρη του 1929.[3] Στα πρώιμα ενδιαφέροντά του ήταν τα μαθηματικά και ως έφηβος νόμιζε ότι θα ακολουθήσει καριέρα επιστήμονα.

Η εμπειρία του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου και του εμφυλίου όμως τον επηρέασε βαθύτατα και ήταν οι αφορμές για να αναπροσανατολίσει την πορεία του. Το ερώτημα που γεννήθηκε μέσα του τότε ήταν: «πού βρίσκεται η ελευθερία και η αγάπη; Πολλοί βρήκαν τον δρόμο τους στο κομμουνιστικό κίνημα αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ την ελευθερία και την αγάπη ως αποτέλεσμα του κομμουνιστικού κόμματος ή κανενός άλλου κόμματος.» Κατά την διάρκεια του πολέμου τα σχολεία ήταν κλειστά. Είχε την ευκαιρία να διαβάσει πολύ. Μάρξ, Φρόιντ, Φόϋερμπαχ. Υπήρξε μια σημαντική στιγμή! «θυμάμαι σαν χτες γονατισμένος να ρωτώ: Υπάρχεις; Είναι αλήθεια ότι υπάρχει ο Θεός της Αγάπης; Δείξε την Αγάπη Σου. Δώσε μου ένα σημάδι.

Όταν κάνεις τέτοια προσευχή η απάντηση έρχεται. Όχι με αγγέλους, αλλά συνειδητοποιείς ότι ο Θεός είναι εκεί, μπροστά σου και λέει, δεν ζητώ κάτι τι από εσένα αλλά εσένα ολόκληρο. Τότε αντιλαμβάνεσαι ότι σημαντικό είναι να δοθείς και όχι να δώσεις.»[4] Έτσι ανέπτυξε μέσα του δυνατή πίστη ότι ο πόνος και η καταστροφή μπορούν να απαντηθούν μόνο μέσα από το μήνυμα της αιώνιας ειρήνης, της ειρήνης που προέρχεται από τον Ιησού Χριστό. Εισήχθη στην Θεολογική σχολή Αθηνών από όπου αποφοίτησε το 1951.[5]

 

-Όταν πήγατε στην Αφρική τι είχε προτεραιότητα για σας; Ρωτά ο δημοσιογράφος της ΝΕΤ Θεοδωράκης
-Να είμαι συνεπής σε αυτό που πίστευα. Απαντά ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος.
-… έχετε πει ότι: «Ενδεχομένως κάποιος που αυτοπροσδιορίζεται ως άθεος να είναι πολύ πιο κοντά στον Θεό από εμένα που φαίνομαι να είμαι εκπρόσωπός του». Στην Αφρική που πήγατε, ήσασταν απέναντι σε άθεους…
-Όχι, όχι. Η Αφρική ήθελα να σας πω, είναι αδικημένη από πολλές πλευρές. Ευτυχώς όμως σε ένα πράγμα δεν είναι αδικημένη. Κανείς δεν της απαγόρευσε ποτέ, όπως έγινε στην Αλβανία, να πιστεύει, και αν θέλετε να τραγουδάει και να χορεύει για τον Θεό… Οι πρώτες επιστημονικές έρευνές μου ήταν για την Αφρικανική θρησκευτικότητα, η οποία πολλές φορές ονομάζεται “πρωτόγονη” από ορισμένους. Εγώ έχω αλλάξει τον όρο και την λέω “πρωτογενή”. Ο άνθρωπος που ζει σε συνθήκες τέτοιες δεν σημαίνει ότι είναι πρωτόγονος, εμείς τον βλέπουμε έτσι. Το σύστημα σκέψεως, γλώσσας, επικοινωνίας, είναι πάρα πολύ σημαντικό και πάρα πολύ σύνθετο. Είναι απλώς πρωτογενές.

μ.

«…Ήταν το 1975 όταν για πρώτη φορά υποχρεώσαμε τους δικούς μας φοιτητές να μαθαίνουν για το Ισλάμ, κατά έναν προφητικό τρόπο θα έλεγα. Αυτός λοιπόν ο διάλογος με τις άλλες θρησκείες και πιο συγκεκριμένα με το Ισλάμ που έχει μπει στο προσκήνιο αυτό τον καιρό, παραμένει ένα πολύ κρίσιμο θέμα και αυτά τα χρόνια.»[14]

Τον Νοέμβριο του 1973 εμπλέκεται στην υποστήριξη των φοιτητών που έχουν καταλάβει την νομική: «Κατά την κορυφαία μέρα των γεγονότων της Νομικής Σχολής, ήρθε στο Φαρμακείο μας, ο Βοηθός Επίσκοπος Ανδρούσης Αναστάσιος με 4 τσάντες γεμάτες τρόφιμα και φάρμακα και ζήτησε, “…δυο παιδιά να με βοηθήσουν στη μεταφορά και την παράδοσή τους στους Φοιτητές της Νομικής”. Ο Δεσπότης φορούσε τα ράσα του κι έναν απλό σιδερένιο Σταυρό. Πήραμε τα πράγματα και κατευθυνθήκαμε προς την αποκλεισμένη από Αστυνομικούς Νομική Σχολή. Κάποια στιγμή, πέσαμε σε Αστυνομικό μπλόκο. “Στοπ! Δεν πρόκειται να περάσετε πιο μέσα”, μας φώναξαν».

«Ο Βοηθός Επίσκοπος Ανδρούσης όμως, δεν σταμάτησε. Προχώρησε προς το μέρος τους, και τους είπε: “Εκεί μέσα υπάρχουν νέα παιδιά, αδέλφια σας, που αγωνίζονται για την Ελευθερία και το Μέλλον της Πατρίδας μας. Θέλω να τους παραδώσω αυτά τα φάρμακα και τα τρόφιμα. Είμαι Κληρικός και είναι καθήκον μου να το κάνω”. Τότε, κάποιοι από τους Αστυνομικούς που είχαν κρύψει τα διακριτικά και τους ατομικούς αριθμούς τους, άρχισαν να τον τραβούν από τα ράσα και τον χτυπούσαν επανειλημμένα με βάρβαρο τρόπο στον τοίχο. Αυτός τους ξέφυγε, και με γρήγορα βήματα κατευθύνθηκε στην είσοδο της Νομικής, όπου παρέδωσε στους ξεσηκωμένους Φοιτητές, τις δύο τσάντες που κρατούσε ο ίδιος…»[15].

 

Σε συνέντευξή του στην ΝΕΤ φιλοξενούμενος του δημοσιογράφου Σ. Θεοδωράκη, Θα ερωτηθεί:
-… ποιο είναι το σημαντικότερο έργο για σας, στην Αλβανία;
-Το ότι 11 χρόνια κάθομαι μ’ έναν πονεμένο λαό που αναζητάει κάτι καλύτερο. Όλα τα άλλα είναι απλώς εκφράσεις της αγάπης αυτής. Αλλά το πιο σημαντικό είναι να μένει κανείς με τους ανθρώπους που υποφέρουν, που αναζητούν, που χάνουν την ελπίδα, που πρέπει να την ξαναβρούν….
-Να μένει κανείς με τους Ορθοδόξους, που υποφέρουν…
-Όχι, θα σας έλεγα με όλους τους ανθρώπους. Εμείς δεν κάνουμε τέτοιες διακρίσεις. Το σημαντικό για έναν λαό ο οποίος έχει ταλαιπωρηθεί τόσα χρόνια και η Αλβανία έχει περάσει την μεγαλύτερη οδύνη. Πέρασε έναν αθροιστικό διωγμό, ο οποίος κράτησε από το ’67 μέχρι το ’90 σε απόλυτη μορφή. Το να μένεις λοιπόν κοντά στους ανθρώπους εκείνους που έχουν στερηθεί, για μένα το πιο πολύτιμο, την δυνατότητα της ελευθερίας, να πιστεύουν ή να μην πιστεύουν, αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό…
Από την ίδια συνέντευξη είναι και οι παρακάτω φράσεις. Κοινό χαρακτηριστικό τους για μένα είναι ότι σκέψη και πράξη πλέκονται άρρηκτα δεμένες μεταξύ τους. Η κάθε του σκέψη οδηγούμενη από την καρδιά, και την αγάπη για τον άνθρωπο, με τα χέρια γίνεται πράξη. Διαβάστε με τα μάτια της ψυχής και επιτρέψτε της να απολαύσει.

«…Το ’99 με το Κόσσοβο ήταν πολύ δύσκολη ώρα. Διότι καταλαβαίνετε ότι χιλιάδες Μουσουλμάνοι Αλβανοί έρχονται στην Αλβανία, σε μια ταχύτητα που δεν προλαβαίνεις να αντιδράσεις. Η πιο συνετή αντίδραση θα ήταν: καθίστε στη γωνιά σας να περάσει η καταιγίδα. Επίσης με το νότο όλοι άρχισαν να λένε: τώρα χάθηκε ο νότος. Μια στιγμή. Η δική μας τοποθέτηση ήταν διαφορετική. Δεν ήταν σχέδιο που λέτε. Εγώ προσπαθώ να υπακούσω σε αυτό που πιστεύω, το παράδοξο, το θέλημα του Θεού. Αυτό το τολμηρό πράγμα που υπάρχει στο Ευαγγέλιο: “Ξένος είμαι και περιεβάλλετέ με”. Λοιπόν είπα στους ανθρώπους: “Εμείς αυτή την ώρα της κρίσεως, ας σταθούμε κοντά σε αυτούς που υποφέρουν. Ποιοι υποφέρουν; Οι πρόσφυγες. Ας σταθούμε κοντά τους”.
Λεφτά δεν είχαμε. Είμαστε πολύ πλούσιοι, όπως σας είπα, σε φίλους. Κάναμε έκκληση. Και ξέρετε, μια έκκληση που έγινε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, 12.000.000 δολάρια συγκεντρώθηκαν. Όχι για μας, είπαμε: “Θέλουμε τα χρήματα για να βοηθήσουμε”. Ήρθαν. Κι έτσι μπορέσαμε και βοηθήσαμε 33.000 ανθρώπους. Με κατασκηνώσεις, με άμεση βοήθεια, με κινητοποίηση ανθρώπων. Εγώ έτρεχα με τα ελικόπτερα και είχα πάει και στην Πρεμετή και στο Αργυρόκαστρο και στους Αγίους Σαράντα, μοιράζοντας δέματα. Για να σπάσω το φόβο. Μη φοβόσαστε. Οι πρόσφυγες δεν πρόκειται να μείνουν όταν είναι τόσο κοντά.
Λοιπόν, εμείς εκείνη την ώρα δώσαμε ένα παρόν, θα σας έλεγα. Δεν κάναμε ούτε φιλανθρωπική δραστηριότητα, ούτε τίποτα. Είπαμε: είμαστε κοντά σας με σεβασμό και αγάπη…»

Τέλος νομίζω ότι αυτός ο άνθρωπος έχει εντοπίσει το γεγονός ότι οι λέξεις έχουν εσκεμμένα χάσει το νόημά τους. Ενώ ο ρόλος τους ήταν να προσπαθούν να περιγράψουν την αλήθεια σήμερα χρησιμοποιούνται με σκοπό να μας βυθίσουν στην λήθη:

…Να σας πω εγώ κάτι πολύ τολμηρό, το οποίο ανέφερα πρόσφατα, όταν μίλησα στην Κρήτη στους φοιτητές. Ήταν ακριβώς το θέμα «Τί είναι πόλεμος, τί είναι τρομοκρατία».
Όταν λοιπόν μία ομάδα τανκ περνάει σε μια φτωχογειτονιά και σκοτώνει τα παιδιά τα οποία κοιμούνται, αυτό είναι πόλεμος. Κι όταν μία φοιτήτρια, στην απόγνωσή της ή στη συνέπειά της, μια νέα κοπέλα που μπορεί να ζήσει όπως θα ήθελε να ζήσει, παίρνει μια βόμβα κι ένα κοράνιο, αυτό είναι τρομοκρατία. Ε, δεν μπορεί να είναι έτσι τα πράγματα.
Δηλαδή για κάποιους, όταν βομβαρδιζόταν το Βελιγράδι, ήταν τρομοκρατία ενός κράτους. Όταν βομβαρδιζόταν η Τσετσενία, παιδιά στην Τσετσενία, υπήρχε σιωπή. Δηλαδή γενικά, είμαστε μονόφθαλμοι στην πολιτική μας, κι όχι μόνο οι της εκκλησίας, ή μόνο της θρησκείας.
… Δεν είναι μόνο οι θρησκευόμενοι άνθρωποι που σ’ αυτό το πράγμα έχουν αυτή την άποψη… βρέθηκαν τόσοι Εβραίοι διανοούμενοι που διαμαρτυρήθηκαν γι’ αυτά, αυτό είναι σημαντικό.

Μακάρι να βρει τρόπο και για αυτές του τις σκέψεις να δράσει. Θα τον παρατηρώ με αγάπη και θαυμασμό και θα προτείνω στα παιδιά μου να του μοιάσουν. Γιατί έτσι νομίζω ότι μπορούν πραγματικά να είναι ελεύθερα.https://www.youtube.com/watch?v=Ho4SjdVH-YU

Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος: Αλληλεγγύη και αγάπη απέναντι στους πρόσφυγες

Για τα φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα που σχετίζονται με την οικονομική κρίση, το προσφυγικό, αλλά και τα βιώματα του ίδιου από την Αλβανία, μίλησε από τη Λάρισα ο αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιος, στο κατάμεστο δημοτικό Ωδείο της πόλης, με αφορμή την ανακήρυξή του σε επίτιμο δημότη Λάρισας.

Όπως είπε ο Αναστάσιος η προσφυγική κρίση, «βρήκε ανέτοιμη την ελληνική κοινωνία», συμπληρώνοντας πως «το πιο δυναμικό στοιχείο είναι η αλληλεγγύη και η αγάπη» στους ανθρώπους οι «οποίοι έρχονται κυνηγημένοι από τις συνθήκες που δεν ευθύνονται οι ίδιοι».

«Λέγαμε κάποτε πως οι Έλληνες δεν είναι ρατσιστές. Πράγματι δεν είμαστε ρατσιστές γιατί δεν είχαμε αυτές στις συνθήκες. Εύκολα όμως και αυτή η αρρώστια μπορεί να μας βρει αν δεν προσέξουμε. Και όσο σκέφτομαι για παράδειγμα εκείνες τις απλές γυναίκες στα νησιά μας που έσπευσαν να δώσουν γάλα στα φτωχά και κατατρεγμένα παιδιά και ταυτόχρονα σκέφτομαι τους επίσημους και τους δήθεν πολιτισμένους του βορρά που έκλειναν με τείχη τα σύνορά τους, λέω δόξα τω Θεώ στη πατρίδα μας υπάρχει πολύ αγάπη» είπε χαρακτηριστικά ο αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος.

Ο αρχιεπίσκοπος σημείωσε μεταξύ άλλων, πως κάτι δεν πάει καλά σήμερα στην κοινωνία το οποίο, όπως είπε, «σχετίζεται με την πλεονεξία αλλά και την έλλειψη ευαισθησίας για την δικαιοσύνη». 

Επίσης τόνισε πως οι «άνθρωποι έχουν συμφιλιωθεί πλέον με το ψέμα» επισημαίνοντας πως «πρέπει να πούμε κάποια στιγμή ότι το ψέμα είναι αμάρτημα, αλλιώς δεν θα προχωρήσουμε μπροστά».

Ο Αναστάσιος τόνισε επίσης πως ένα από τα προβλήματα της εποχής μας είναι ο εγωκεντρισμός που εκφράζεται με ποικίλους τρόπους. 

«Πιστεύω πως το αντίθετο της ειρήνης δεν είναι ο πόλεμος, αλλά ο εγωκεντρισμός ατόμων και λαών. Δεν βλέπεις το δικαίωμα που έχει ο άλλος αλλά σκέφτεσαι αδιάκοπα τι βολεύει εσένα» σημείωσε. 

Μεταξύ άλλων ο αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος έκανε και ιστορική αναδρομή στην προσπάθεια εκκίνησης της Εκκλησίας στην Αλβανία τα προηγούμενα χρόνια, ενώ αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που παρθήκαν που σχετίζονται με την «μεταφορά της Θείας λειτουργίας στην τοπική γλώσσα, την προσπάθεια για οικονομική αυτονομία, αλλά και την δημιουργία γηγενούς κλήρου».

Σημειώνεται, πως ο αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιος στα πλαίσια της διήμερης παραμονής του στη Λάρισα, την Τετάρτη θα έχει συνάντηση με τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό, ενώ θα επισκεφτεί και τον προσφυγικό καταυλισμό στο Κουτσόχερο.

Η θεολογία της Απελευθέρωσης

perikliskorovesis.jpg

Περικλής Κοροβέσης – Εφημερίδα τών Συντακτών

Μπορεί κανείς να φανταστεί κάποιον μητροπολίτη που με εγκύκλιό του να απαγορεύει τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου και ακόμα κάθε επιμνημόσυνη δέηση για τους ήρωες της Επανάστασης του 1821; Και ακόμα να εξορίζει κληρικούς που τόλμησαν να μνημονεύσουν στην εκκλησία τον Κολοκοτρώνη ή τον Καραϊσκάκη;

Μοιάζει λιγάκι με σκηνή επιστημονικής φαντασίας αν πούμε πως η περιφορά του Επιταφίου έπρεπε να σταματήσει και να αποδώσει φόρο τιμής στον κυβερνήτη; Επιπλέον να συνεργάζεται στενά με την αστυνομία και να χαφιεδώνει ιερείς και να τους οδηγεί σε εξορία, φυλακή ή θάνατο; Ενας από τους εκτελεσμένους ιερείς ήταν ο Γρηγόριος Νοδάρος, που αφού τον κούρεψαν και τον ξύρισαν, αποσχηματισμένος πια, προχωρούσε προς την αγχόνη χωρίς παπά.

Και έψαλλε ο ίδιος τη νεκρώσιμη ακολουθία του. Και δεν είναι ο μόνος κληρικός που απαγχονίστηκε. Ποιο ήταν το έγκλημά τους; Τρεις λέξεις: Ελευθερία, Ορθοδοξία, Ελλάδα. Ολα αυτά στη διάρκεια της Αγγλικής Κατοχής της Επτανήσου. Το όνομα του μητροπολίτη ήταν Σπ. Κοντομίχαλος, που τον είχαν χρίσει οι αγγλικές αρχές.

Και εδώ μια μικρή παρένθεση. Μιλάμε και λέμε για τα τετρακόσια χρόνια της Τουρκοκρατίας (βέβαια τότε Τουρκία δεν υπήρχε. Εγινε κράτος μετά την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας). Αλλά δεν μιλάμε ούτε για Ενετοκρατία ούτε για Αγγλοκρατία αλλά ούτε για Γαλλοκρατία, έστω και αν ήταν λιγόχρονη. Μήπως το «ανήκομεν εις την Δύσιν», το γνωστό απόφθεγμα του Εθνάρχη, έχει αναδρομική ισχύ; Μήπως κάθε ευρωπαϊκή κατοχή της Ελλάδας σημαίνει πρόοδος και εκσυγχρονισμός της χώρας;

Αν και ο ακόλουθος παραλληλισμός δεν ισχύει, δεν παύει να είναι πειρασμός για κάποιον που αρέσκεται να θέτει ερωτήματα: Μήπως ζούμε σε μια Ευρωκρατία; Αν ισχύει αυτό, τότε εθνικοί ήρωες θα έπρεπε να είναι οι εγκληματίες-δωσίλογοι που υπηρέτησαν πιστά μια ευρωπαϊκή δύναμη. Τη ναζιστική Γερμανία.

Να ξαναγυρίσουμε στο θέμα. Τι σχέση έχει ο χριστιανισμός με αυτόν τον εγκληματία μητροπολίτη που σκότωνε τους παπάδες του (και λαϊκούς βέβαια); Ή να πάμε πιο μακριά. Η Ιερά Εξέταση που έκανε τα βασανιστήρια επιστήμη, ένας πρόδρομος του Αουσβιτς, ήταν έργο Θεού; Και για να πάμε στα δικά μας. Ποια θέση κράτησε η Ιεραρχία της δικής μας Εκκλησίας στην Κατοχή;

Ή πώς δέχτηκε τα φασιστικά καθεστώτα του Μεταξά και του Παπαδόπουλου; Συνεργάστηκαν σαν υποτακτικοί χαφιέδες. Παράλληλα υπήρχαν μητροπολίτες στην Αντίσταση, ένοπλοι κληρικοί στα βουνά. Και στο Πολυτεχνείο υπήρχαν πολλοί που όλοι μας τους έχουμε ξεχάσει.

Να αναφέρουμε μερικά ονόματα: ο παπα-Γιώργης Πυρουνάκης, ο Νίκος Ψαρουδάκης, εκδότης της εφημερίδας «Χριστιανική», ο διάκονος Τιμόθεος Λαγουδάκης και ο νυν αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος Γιαννουλάτος. Από αυτά τα λίγα δεδομένα φαίνεται πως υπάρχουν δύο σαφή αντιτιθέμενα ρεύματα του χριστιανισμού. Το ένα είναι στην υπηρεσία των τυράννων και της κάθε εξουσίας για να υποδουλώνει τον κόσμο. Και το άλλο απελευθερώνει και μάχεται την αδικία και την τυραννία.

Είναι αλήθεια πως και οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες είναι βαθύτατα διχασμένες. Ενώ και οι τρεις στον ίδιο, έναν και μοναδικό Θεό που είναι η αλήθεια πιστεύουν, δεν μπορούν να βρουν άκρη μεταξύ τους.

Αλλά και στο εσωτερικό της κάθε Ομολογίας υπάρχει ένας άτυπος εμφύλιος πόλεμος (και μερικές φορές πραγματικός: σιίτες-σουνίτες) που έχουν να κάνουν με την ερμηνεία των Ιερών Γραφών (Τορά, Βίβλος, Ευαγγέλια, Κοράνι). Και από την εποχή που γράφτηκαν αυτά τα κείμενα που θεμελίωσαν θρησκείες, έχουν περάσει δεκάδες αιώνες, έχουν γραφτεί εκατοντάδες χιλιάδες βιβλία μέχρι σήμερα και ακόμα ερμηνεύονται.

Και πιθανότατα θα ερμηνεύονται μέχρι την πιθανή καταστροφή του πλανήτη από την υπερθέρμανσή του. Πρόκειται για ένα χάος που όποιος το προσεγγίσει ή παραμένει στο χάος ή βγαίνει πιο χαοτικός.

Αλλά υπάρχει και μια άλλη προσέγγιση, πιο απλή, που την εξέφρασε με δυο λέξεις ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος: Ο Θεός είναι αγάπη και ειρήνη. Δηλαδή, έργα των ανθρώπων που ο χριστιανισμός τούς οπλίζει με πίστη εναντίον του Μαμωνά-Κεφαλαίου και της Τυραννίας. Δηλαδή έχουμε τη Θεολογία της Απελευθέρωσης, που κατά την άποψή μου είναι πιο έγκυρη ερμηνεία των Γραφών.

Ο διαπρεπής θεολόγος Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, σε ένα μικρό βιβλίο (Η ρήξη με το μηδέν, εκδόσεις Αρμός) εξετάζει τα πράγματα από τη σκοπιά της πολιτικής θεολογίας. Τα κείμενα τα λέει σφηνάκια.

Με μια απλή γραφή, αλλά με διεισδυτική ματιά, μας εξηγεί τα μυστήρια και ακατανόητα των Γραφών, με απλό αφήγημα που μοιάζει σαν κουβέντα σοφού φίλου. Ολα είναι μπροστά μας και χειροπιαστά.

Και η Ανάσταση του Χριστού δεν είναι ένα μεταφυσικό φαινόμενο, αλλά η ίδια η ζωή που νικάει τον θάνατο. Η ζωή όλων μας βέβαια, αν είμαστε ακόμη ζωντανοί. Γιατί δεν είναι σίγουρο ότι όλοι αυτοί που βλέπουμε να περπατούν δίπλα μας είναι ζωντανοί. Σήμερα και τα πτώματα περπατούν. Κατά την άποψή μου αυτό το βιβλίο πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία.

ΥΓ.: Πηγή για την Κεφαλονιά είναι η εξαίρετη μελέτη του ιστορικού Πέτρου Πετράτου «Ο ριζοσπαστισμός στην Κεφαλονιά» (εκδόσεις Καρούσος).

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση