- «ΓΡΑΦΗ» και «ΑΝΑΓΝΩΣΗ» στο Νηπιαγωγείο
Για να μπορέσει ένα παιδί να γράψει και να διαβάσει χρειάζεται να έχει αναπτύξει:
- καλή αντίληψη του χώρου και δεξιότητες προσανατολισμού στο χώρο, ώστε να κατανοεί οδηγίες που αφορούν χωρικές έννοιες,
- ικανότητες παρατήρησης και οπτικής διάκρισης,
- ικανότητες ακουστικής διάκρισης,
- οπτική και ακουστική μνήμη,
- ικανότητες σειροθέτησης,
- μνήμη αλληλουχιών,
- επαρκές λεξιλόγιο και κατανόηση των νοημάτων που εκφέρονται μέσω των λέξεων,
- ικανότητα αναγνώρισης των μερών ενός όλου,
- ικανότητα διάσπασης του όλου σε μέρη,
- ικανότητα σύνθεσης του όλου από τα μέρη που αποτελείται,
- ικανότητες ομαδοποίησης και ταξινόμησης πληροφοριών,
- αυτοέλεγχο για να διατηρεί την προσοχή του,
- φωνολογική επίγνωση.
Όλες αυτές οι κιναισθητικές, αντιληπτικές, μνημονικές, γλωσσικές και μεταγλωσσικές ικανότητες, που κατακτώνται από τα παιδιά στο νηπιαγωγείο, τα καθιστούν έτοιμα να εκπαιδευτούν αβίαστα και αποτελεσματικά, χωρίς να πιεστούν ή και να απογοητευτούν, στην εκμάθηση ανάγνωσης και γραφής ένα χρόνο αργότερα, στην Α΄ Δημοτικού.
- Όρια και παιδί
Για την διαπαιδαγώγηση των παιδιών ιδιαίτερα σημαντική είναι η θέσπιση ορίων, η οποία τους προσφέρει αίσθηση ασφάλειας. Τα όρια είναι σταθεροί κανόνες, αξίες και πρακτικές συμβουλές προς τα παιδιά και όχι κάποιο είδος τιμωρίας και μπορεί να σχετίζονται με θέματα που αφορούν τον ύπνο, τη διατροφή, τη «μελέτη», τις εξόδους, την αρνητική συμπεριφορά κτλ. Θέτοντας όρια στηρίζουμε τα παιδιά μας, τα βοηθούμε να αυτονομηθούν και να προσαρμοστούν.
Είναι σημαντικό από την νηπιακή ηλικία τα παιδιά να μάθουν να ελέγχουν την συμπεριφορά τους, να δέχονται κανόνες, να εκφράζουν με υγιή τρόπο τα συναισθήματα τους και να γίνουν υπεύθυνα. Αν δεν υπάρχουν όρια στην οικογένεια, τότε τα παιδιά δεν μαθαίνουν την υποχώρηση, την εκτίμηση και τον σεβασμό προς άλλα πρόσωπα, γίνονται παιδιά ανασφαλή και συχνά βιώνουν την απόρριψη. Για την θέσπιση ορίων, είναι σημαντικό οι γονείς να λειτουργούν σαν ομάδα, έχοντας κοινή τακτική στη συμπεριφορά τους. Τέλος, τα όρια θα πρέπει να είναι ξεκάθαρα, συγκεκριμένα, σταθερά και να τηρούνται πάντα, αλλιώς τα παιδιά μαθαίνουν ότι μπορούν να τα παρακάμψουν.
- Οθόνες και παιδί
Οι οθόνες (υπολογιστές, τάμπλετ, κινητά) έχουν μπει στην ζωή μας και αποτελούν συχνά «σύμμαχο» των γονιών στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Ωστόσο, η συχνή χρήση οθονών παρεμβαίνει στην ομαλή ανάπτυξη του εγκεφάλου, στον επαρκή ύπνο, στο «χτίσιμο» υγιών διαπροσωπικών σχέσεων κ.α., ενώ ακόμα τείνει να αντικαθιστά το φυσικό/κινητικό παιχνίδι και το παιχνίδι ρόλων, τα επιτραπέζια παιχνίδια και το διάβασμα βιβλίων, που είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τα παιδιά. Είναι αναγκαίο η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών να εξισορροπείται με σωματική άσκηση, επαρκή ύπνο και αρκετό χρόνο με όλη μαζί την οικογένεια για παιγνίδια (χωρίς οθόνες). Καλό είναι να μη γίνεται χρήση οθονών στην κρεβατοκάμαρα του παιδιού, ούτε την ώρα του φαγητού, ενώ επίσης είναι σημαντικό να μην γίνεται χρήση κάποιας οθόνης μία ώρα πριν τον ύπνο. Όταν τα νήπια χρησιμοποιούν κάποια συσκευή, το ιδανικό θα είναι να πρόκειται για κάποιο τηλεοπτικό ή άλλο πρόγραμμα που μπορούν να παρακολουθήσουν και να συζητήσουν για αυτό με τους γονείς ή για κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι που μπορούν να παίξουν μαζί με τους γονείς ή τα αδέρφια τους.
- Βιβλία και παιδί
Η ανάγνωση παιδικών βιβλίων επιτρέπει στο παιδί να ταξιδέψει στο χώρο της φαντασίας, να ονειρευτεί και να σκεφτεί. Ακόμα με την ανάγνωση βιβλίων το παιδί έχει την δυνατότητα να αναπτύξει καλύτερα τις γλωσσικές του ικανότητες (εμπλουτισμός λεξιλογίου, ικανότητα περιγραφής, ικανότητα αφήγησης κλπ), και να χτίσει γερά θεμέλια πάνω στα οποία στη συνέχεια θα στηριχθούν οι ικανότητές του για ανάγνωση και γενικότερα για μάθηση. Τέλος, η ανάγνωση παιδικών βιβλίων φέρνει παιδί και γονιό πιο κοντά, καθώς είναι μια δραστηριότητα κατά την οποία μοιράζονται ποιοτικό χρόνο.