“Φυτικό κύτταρο” σχέδιο μαθήματος

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ

ΤΟ ΦΥΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ

Τίτλος μαθήματος: Φυτικό Κύτταρο.

Γνωστικό αντικείμενο: Βιολογία. Διδακτική ενότητα: 1.2 Κύτταρο: η μονάδα της ζωής

Διδακτικοί στόχοι:

  • Να εξοικειωθούν οι μαθητές με την χρήση μικροσκοπίου.
  • Να κατανοήσουν οι μαθητές ότι το κύτταρο είναι η μικρότερη μονάδα της ζωής που μπορεί να υπάρξει μόνη της.
  • Να παρατηρήσουν οι μαθητές το φυτικό κύτταρο.
  • Να διακρίνουν τα οργανίδια από τα οποία αποτελείται το κύτταρο και να κατανοήσουν ότι καθένα από αυτά επιτελεί μια λειτουργία.

Διδακτική προσέγγιση- Οργάνωση της τάξης

Το υλικό προβάλλεται στον διαδραστικό πίνακα και οι μαθητές συμμετέχουν ως μια ομάδα απαντώντας σε ερωτήσεις  προφορικές ή γραπτές που υπάρχουν στα φύλλα εργασίας.

Κατά την διάρκεια του πειράματος χωρίστηκαν σε ομάδες των 2  μαθητών.

Υλικοτεχνική υποδομή που χρησιμοποιήθηκε:

Netbook, διαδραστικός πίνακας , λογισμικό Βιολογίας Α΄- Γ΄Γυμνασίου, διαδίκτυο, PowerPoint, μικροσκόπιο, αντικειμενοφόρες πλάκες και καλυπτρίδες, μαχαιράκι, σταγονόμετρο, λεπτή λαβίδα, διάλυμα Lugol, κρεμμύδια.

Η χρήση του μικροσκοπίου έδωσε την δυνατότητα στους μαθητές να παρατηρήσουν, να σχεδιάσουν, να συμπεράνουν. Η αλληλεπίδραση μεταξύ της δραστηριότητας και της σκέψης των μαθητών παρήγαγε την γνώση. Εκτός από την κατανόηση της θεωρίας οι μαθητές ανέπτυξαν τεχνικές δεξιότητες όπως  η σωστή χρησιμοποίηση του μικροσκοπίου, η κατανόηση και εκτέλεση οδηγιών, ειδικές δεξιότητες των χεριών.

Η διαδραστική εφαρμογή χρησιμοποιήθηκε για να παρατηρήσουν μέσω του εικονικού μικροσκοπίου το ίδιο παρασκεύασμα, του κρεμμυδιού , σε διάφορες μεγεθύνσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα και να συγκρίνουν τις παρατηρήσεις τους με τις δικές τους στο πραγματικό μικροσκόπιο.

Mέσω  του PowerPoint  τους δόθηκε η δυνατότητα να  δουν  την εικόνα στο μικροσκόπιο και άλλων φυτικών κυττάρων, εκτός από το κύτταρο του κρεμμυδιού που είχαν παρατηρήσει στο εργαστήριο.

Το λογισμικό βιολογίας Α΄- Γ΄ Γυμνασίου, και συγκεκριμένα η ενότητα «Κύτταρο»,  χρησιμοποιήθηκε για να παρατηρήσουν οι μαθητές τα οργανίδια του φυτικού κυττάρου, καθώς και για να ελέγξουν τις γνώσεις τους  σχετικά με την ανατομία του κυττάρου, μέσω του παιχνιδιού 1(άσκηση αντιστοίχισης).

Δομή διδασκαλίας –Περιγραφή της Δραστηριότητας – Σεναρίου:

Αρχικά, δόθηκε ο ορισμός του κυττάρου και έγινε μια σύντομη περίληψη των κύριων σημείων της σχετικής με το μάθημα θεωρίας και μοιράστηκε  ένα φύλλο εργασίας στους μαθητές.

Στη συνέχεια ακολούθησε η 1η Δραστηριότητα των μαθητών που αφορά την παρατήρηση κυττάρου μέσα από πραγματικό μικροσκόπιο.  Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες των 2 ατόμων και πραγματοποίησαν ένα πείραμα παρατήρησης ενός φυτικού κυττάρου στο (πραγματικό)  μικροσκόπιο. Παράλληλα συμπλήρωναν και το φύλλο εργασίας τους. Το φύλλο εργασίας  περιείχε οδηγίες για την παρατήρηση ενός φυτικού κυττάρου στο μικροσκόπιο.

Η 2η Δραστηριότητα, αφορά την παρατήρηση εικόνων κλπ. οι οποίες προβλήθηκαν στον διαδραστικό πίνακα. Στον διαδραστικό πίνακα προβλήθηκε μια διαδραστική java εφαρμογή όπου οι μαθητές παρατήρησαν το αποτέλεσμα της  αύξησης της μεγέθυνσης  του μικροσκοπίου σ΄ ένα παρασκεύασμα ρίζας  κρεμμυδιού. Δόθηκε η δυνατότητα σ΄ αυτούς  να συγκρίνουν τις εικόνες αυτές μ΄ αυτές που οι ίδιοι παρατήρησαν στο μικροσκόπιο εκτελώντας το πείραμα. Παράλληλα συμπλήρωσαν και τις παρατηρήσεις τους στο φύλλο εργασίας. Ακολούθησε μια προβολή παρουσίασης διάφορων εικόνων παρατήρησης φυτικών κυττάρων στο μικροσκόπιο.

Η 3η δραστηριότητα αφορά την αξιοποίησης του λογισμικού Βιολογίας  Α΄-Γ΄ για την μελέτη των κυτταρικών οργανιδίων.  Με τη βοήθεια του λογισμικού Βιολογία Α΄- Γ΄ Γυμνασίου, το οποίο προβάλλονταν στον πίνακα,  οι μαθητές παρατήρησαν τα οργανίδια του φυτικού κυττάρου. Κατά την διάρκεια του πειράματος παρατήρησης φυτικού κυττάρου στο μικροσκόπιο  και της προβολής του λογισμικού ,ο εκπαιδευτικός περιέγραψε τον λειτουργικό  ρόλο  του κάθε οργανιδίου του κυττάρου.

Με την βοήθεια του λογισμικού «Βιολογία Α΄- Γ΄ Γυμνασίου», μέσω μιας άσκησης αντιστοίχισης, οι μαθητές έλεγξαν τις γνώσεις τους σχετικά με τα οργανίδια του φυτικού κυττάρου.

Στο τέλος του μαθήματος (διδασκαλίας) έγινε συζήτηση  με τους μαθητές για να εφοδιαστούν με επιβεβαιωμένες γνώσεις και  ανακεφαλαίωση με σημεία αναφοράς τους διδακτικούς στόχους.

Αποτελέσματα- Σχόλια – Προβληματισμοί

Μέσω του πειράματος δραστηριοποιήθηκαν οι μαθητές και ενεργοποιήθηκε η σκέψη τους. Δεν προέκυψε κανένα πρόβλημα  κατά την πραγματοποίηση του πειράματος. Οι μαθητές είχαν την δυνατότητα να δουν  πολλές φωτογραφίες φυτικών κυττάρων κατά την παρατήρησή αυτών στο μικροσκόπιο με αποτέλεσμα την εύκολη διάκριση των βασικών δομών του φυτικού κυττάρου από αυτούς.

  • ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

    Μικροσκοπική παρατήρηση φυτικού κυττάρου

    Α) Δραστηριότητα 1: ΠΕΙΡΑΜΑ

    Κόψτε ένα κρεμμύδι σε τέσσερα μέρη. Τί παρατηρείτε για την δομή του;

    ……………………………………………………………………………………………………………………

    ……………………………………………………………………………………………………………………

    Αφαιρέστε με ένα μαχαιράκι ένα κομματάκι  λεπτής  μεμβράνης από το εσωτερικό ενός φλοιού του κρεμμυδιού, τοποθετήστε το με προσοχή πάνω στην αντικειμενοφόρο πλάκα.

    Τι νομίζετε ότι θα συμβεί αν ρίξετε μια σταγόνα Lugol στην μεμβράνη;

    ……………………………………………………………………………………………………………………………..

    Ρίξτε με το σταγονόμετρο μια σταγόνα Lugol στην μεμβράνη. Ποια είναι η επίδραση του Lugol  στην μεμβράνη;

    ……………………………………………………………………………………………………………………

    ……………………………………………………………………………………………………………………

    Θα σας βοηθήσει αυτό στην παρατήρηση της μεμβράνης;

    ……………………………………………………………………………………………………………………

    Στη συνέχεια, ξεπλύνετε με προσοχή με νερό, στεγνώστε  και προσθέστε μια σταγόνα νερού και  καλύψτε με καλυπτρίδα την μεμβράνη  φροντίζοντας να μην εγκλωβιστούν φυσαλίδες αέρα.

    Παρατηρήστε το παρασκεύασμα στο μικροσκόπιο, αυξάνοντας σταδιακά τις μεγεθύνσεις και καταγράψτε τις παρατηρήσεις σας.

    ……………………………………………………………………………………………………………………………..

    Να σχεδιάσετε ένα μέρος του παρασκευάσματος των φυτικών κυττάρων, όπως το παρατηρήσατε στο μικροσκόπιο. Στο σχέδιό σας να ονομάσετε τις δομές του κυττάρου που διακρίνετε.

     

     

     

     

     

     

     

     

     
    Συζητήστε τις απαντήσεις/συμπεράσματά σας στην τάξη

     

    Β) Δραστηριότητα 2.  Παρακολουθήστε την επόμενη διαδραστική εφαρμογή, από το διαδίκτυο, στην διεύθυνση:

    http://www.olympusmicro.com/primer/virtual/magnifying/index.html

    Σ΄αυτή την εφαρμογή παρατηρείτε το παρασκεύασμα της ρίζας του κρεμμυδιού σ΄ένα εικονικό μικροσκόπιο. Αλλάξτε την μεγέθυνση του μικροσκοπίου. Τι παρατηρείτε; Οι εικόνες αυτές είναι ίδιες  μ΄αυτές που παρατηρήσατε  εσείς στο μικροσκόπιο;

    ……………………………………………………………………………………………………………………

    ……………………………………………………………………………………………………………………

    Συζητήστε τις απαντήσεις/συμπεράσματά σας στην τάξη

     

     

     

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Ρομαντικό φθινόπωρο, που σ’ αγαπά ο Έρως,

θαρρώ πως λίγο σε τιμούν οι άνθρωποι, αλήθεια…

Πιότερο θέλουν να εξυμνούν την άνοιξη, το θέρος,

για κείνα δε να πλέκουνε στίχους και παραμύθια

 

Τις βρόχινες σταγόνες σου ίσως και να φοβούνται,

την όψη τους να βλέπουνε μπορεί γι’ αλληγορία…

Θυμίζεις μάλλον εποχές όπου στενοχωρούνται

και ψιχαλίζει δάκρυα ο νους τους κι η καρδία

 

Όμως μην τάχα λησμονούν πως της βροχής οι στάλες

τον τρυγητό και τη σοδειά στον άνθρωπο δωρίζουν;

Μην της ψυχής τα δάκρυα και οι καρδιοψιχάλες

του νου τις καλλιέργειες με τέχνη δεν ποτίζουν

(περισσότερα…)