Το εκπαιδευτικό blog της Χαράς Χρυσανθάκη

Φως και χρώμα

ΦΩΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑ

Το χρώμα έχει γίνει σήμερα μια από τις βασικότερες ποιότητες που χαρακτηρίζουν την ζωή μας. Η μεγάλη τεχνολογική εξέλιξη έχει επιτρέψει στον άνθρωπο την δημιουργία χιλιάδων χρωματικών αποχρώσεων. Οι αποχρώσεις αυτές κυριαρχούν στο καθημερινό οπτικό μας περιβάλλον και μας βομβαρδίζουν με χιλιάδες ερεθίσματα που αποκωδικοποιούνται στον εγκέφαλό μας και σημαίνουν την απαρχή σωματικών και ψυχοδιανοητικών λειτουργιών. Το χρώμα μας επηρεάζει νοητικά, σωματικά, και πνευματικά. Στην διάρκεια καθημερινής μας δραστηριότητας τα χρώματα μπορούν να μας κάνουν να νιώσουμε πνευματική ηρεμία και συγκέντρωση, ένταση, ευεξία ή ακόμα και σύγχυση. Τα χρώματα τα είδαμε άφθονα τριγύρω μας μόλις ανοίξαμε τα μάτια μας, τα θεωρούμε δεδομένα, δώρα της φύσης, τα βλέπουμε χωρίς να τα κοιτάμε, τα θαυμάζουμε αλλά δεν τα προσέχουμε. Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η φυσική προέλευση των χρωμάτων.

Από τα σπουδαιότερα στοιχεία που υπάρχουν στη φύση είναι το φως. Το πώς γεννήθηκε είναι ένα θέμα πάνω στο οποίο, ακόμα και σήμερα, οι γνώμες των επιστημών διαφέρουν. Εκείνο που είναι βέβαιο, είναι το ότι το φως προέρχεται από τα πολλά ηλεκτρομαγνητικά κύματα που αιωρούνται και κινούνται γύρω μας, ημέρα και νύχτα στο άπειρο. Όλα τα σώματα λαμβάνουν, απορροφούν και ακτινοβολούν αυτά τα κύματα. Ο ήλιος, τα άστρα και οι γαλαξίες εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που φτάνει στην γη, καλύπτοντας μια πλατιά περιοχή συχνοτήτων και μηκών κύματος. Ορισμένες από αυτές τις ακτινοβολίες είναι οι υπέρυθρες ακτίνες, οι ακτίνες Χ, το ορατό φως κ.α. Ανάλογα με το μήκος κύματος του φωτός βλέπουμε και το αντίστοιχο χρώμα, πχ το κόκκινο φως έχει το μεγαλύτερο μήκος κύματος, ενώ το ιώδες (μωβ) φως έχει το μικρότερο.

Το φως είναι η ζωή των χρωμάτων χωρίς φυσικό ή τεχνητό φωτισμό δεν υπάρχουν χρώματα. Έτσι κάθε φορά που μπαίνουμε την νύχτα στο αφώτιστο δωμάτιό μας, θα βρεθούμε μέσα σε ένα απόλυτο σκοτάδι, που δεχόμαστε σαν μαύρο. Αν ανάψουμε μια λάμπα με χαμηλή ένταση, τα αντικείμενα που βρίσκονται στο δωμάτιο θα φωτιστούν κάπως και θα αποκτήσουν περίπου το γνώριμο χρώμα τους. Λέμε «κάπως» και «περίπου», γιατί όλα θα είναι σκουρότερα, αφού η ένταση του φωτός είναι ακόμα χαμηλή. Αν δυναμώσουμε προοδευτικά την έντασή του, ανάβοντας και τις άλλες λάμπες, τα γνωστά μας αντικείμενα θα φωτίζονται όλο και περισσότερο, μέχρι που το καθένα θα αποκτήσει το σαφές τοπικό του χρώμα, εκείνο δηλαδή που ξέρουμε πως έχει: το κίτρινο της κουρτίνας, το κόκκινο του χαλιού, το καφετί του ξύλου, το άσπρο του βάζου κλπ. Αν δε, με κάποιο τεχνητό τρόπο, συνεχίσουμε να αυξάνουμε την ένταση του φωτός τα τοπικά χρώματα των αντικειμένων θα παρουσιάζονται όλο και πιο ανοιχτά , πιο ξεθωριασμένα, σαν ένα χιλιοπλυμένο χρωματιστό ρούχο ή μια υπερφωτισμένη φωτογραφία, μέχρι που όλα θα γίνουν απόλυτο φως, που δεχόμαστε σαν άσπρο. Κάναμε έτσι, από την στιγμή που μπήκαμε στο σκοτεινό δωμάτιο, μία πορεία από ένα τέλειο μαύρο σε ένα τέλειο άσπρο, περνώντας από διάφορες φάσεις όπου τα αντικείμενα χρωματίστηκαν με διαφορετικές εντάσεις, ανάλογες με την ένταση της φωτιστικής εστίας.

Την βασική χρωματική θεωρία που αποδεχόμαστε σήμερα συστηματοποίησε ο Άγγλος φυσικός Ισαάκ Νεύτων στα μέσα της δεκαετίας του 1660. Ερεύνησε την χρωματική ακολουθία από το κόκκινο (με το μεγαλύτερο μήκος κύματος), το πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, κυανό, βαθύ κυανό και ιώδες (με το μικρότερο μήκος κύματος) και επινόησε μια ταξινόμηση για τα επτά  κύρια χρώματα σε ένα πρότυπο του σύγχρονου χρωματικού δίσκου. (ο  χρωματικός αυτός δίσκος περιστρεφόμενος με ορισμένη ταχύτητα, θα φανεί άσπρος. Θα έχει δηλαδή φτιάξει φως). Απέδειξε μέσω του πειράματος με το πρίσμα (όπου πρίσμα καλείται ένα διαφανές στερεό σώμα με περίπου τριγωνική διατομή),  πως το φυσικό λευκό φως είναι σύνθετο, με συστατικά του όλα τα πρωταρχικά χρώματα. Το πρίσμα διαθλά το λευκό φως και το αναλύει στο φάσμα του. Διάθλαση καλούμε το φαινόμενο κατά το οποίο, οι φωτεινές ακτίνες αλλάζουν διεύθυνση καθώς περνούν από ένα διαφανές υλικό. Έτσι λοιπόν απολαμβάνουμε το αστραποβόλημα των διαμαντιών, τα κρυστάλλινα αντικείμενα να στολίζουν με χρωματιστές πιτσιλιές τους τοίχους και τις σταγόνες τις βροχής , που και αυτές είναι πρίσματα, να εμφανίζουν στον ουρανό το ουράνιο τόξο.

Πηγή:

iek-varis.att.sch.gr/xromatologiatheoria.doc

Περισσότερα για την ανάλυση του φωτός μπορειτε να δείτε στο βίντεο:

Ετικέτες: Νεύτων, πρίσμα, φως, χρώμα

Δημοσιεύτηκε στις Τρίτη 5 Δεκεμβρίου 2017 στις 10:05 μμ και βρίσκεται κάτω από Θεωρία τέχνης. Μπορείς να παρακολουθείς τα σχόλια για το άρθρο χρησιμοποιώντας RSS 2.0 τροφοδότης (feed). Μπορείς να πας στο τέλος και να αφήσεις σχόλιο. Το Pinging προσωρινά δεν επιτρέπεται..