boulmeti's blog

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΤΑΞΗ

Δίωρο κριτήριο αξιολόγησης συνεξέτασης Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας Γ Λυκείου

Νοέ 201912

ΚΕΙΜΕΝΟ I: « Η φυσιογνωμία του δασκάλου», Ευάγγελος Παπανούτσος

[…] Το δεύτερο που ζnτούμε  από το δάσκαλο είναι: στις σχέσεις του με το μαθητή σ’ ένα στόχο
βλέπει πάντοτε σταθερά – πώς να αχρnστέψει τον εαυτό του. Ξέρετε άλλο επάγγελμα που
αποκλειστική επιδίωξή του έχει να αχρηστεύει τις υπηρεσίες του; Ο νους μας πηγαίνει στο ιατρικό· όταν μας θεραπεύσει, ο γιατρός παύει να μας είναι χρήσιμος. Αν όμως καλοεξετάσουμε τα πράγματα, δεν θα εξαιρέσουμε ούτε το γιατρό, γιατί και το σώμα που υπερνίκησε μια νόσο φθείρεται διαρκώς με την ηλικία και έχει πάντοτε την ανάγκη του γιατρού. Με το δάσκαλο συμβαίνει το αντίθετο. Επιτυχημένος είναι εκείνος ο δάσκαλος που έκανε με το έργο του τόσο ώριμο το μαθητή του, ώστε εκείνος να μην τον χρειάζεται πια. Αυτό είναι το μεγάλο  κατόρθωμα, ο θρίαμβος του δασκάλου: να κάνει τον νέο άνθρωπο σε τέτοιο βαθμό αυθύπαρκτο και ανεξάρτητο -στον τρόπο που μεθοδεύει τις παρατηρήσεις και τις σκέψεις του, που κάνει τις εκτιμήσεις του, που καταρτίζει το πρόγραμμα της δράσης του, που βλέπει και σηµασιολογεί τον κόσμο  και τη ζωή-, ώστε να µην έχει πλέον ανάγκη από τη χειραγώγηση κανενός άλλου, ούτε φυσικά του δασκάλου του. Πώς γίνεται όμως αυτός ο διανοητικός και ηθικός απογαλακτισµός; Πρώτα πρέπει να τον θελήσει και να τον επιδιώξει ο δάσκαλος, πράγμα πολύ σπάνιο, άμα συλλογιστεί κανείς πόσο εγωιστής και ματαιόδοξος, δεσποτικός και αδιάλλακτος γίνεται ο άνθρωπος όταν συμπεριφέρεται προς τους άλλους από «θέσιν ισχύος». Και έπειτα πρέπει να μπορεί να τον επιτύχει, γιατί πολύ λίγοι είναι ικανοί για ένα τέτοιο λεπτό και δύσκολο έργο. Κλασικό και απαράμιλλο  υπόδειγμα δασκάλου απ’ αυτή την άποψη θα παραμείνει ο αρχαίος Σωκράτης (όπως µας τον παρουσιάζουν τα κείμενα των μαθητών του, του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα). Αυτός -έλεγε στους νέους που ζητούσαν τα φώτα του- δεν ξέρει τίποτα και όπως η μητέρα του, η Φαιναρέτη η µαμή, ξεγεννούσε τις επίτοκες μητέρες, δεν γεννούσε τα παιδιά που έφερνε στον κόσμο, το µόνο που μπορούσε κι εκείνος να τους προσφέρει είναι να τους παρασταθεί στον πνευματικό τοκετό, για να γεννήσουν υγιείς ιδέες, όχι ανάπηρα πλάσματα. Η  «μαιευτική» είναι λοιπόν η μέθοδος και η τέχνη του αληθινού δασκάλου· με αυτήν ό,τι μαθαίνει ο νέος είναι δική του κατάκτηση, όχι ξένη εισφορά. Κάτι περισσότερο: µε αυτή μαθαίνει το «πώς να μαθαίνει», μόνος και αυτοδύναμος. Το πώς επομένως θα πάψει να χρειάζεται το δάσκαλο.

Ευάγγελος Π. Παπανούτσος, Οι δρόμοι της ζωής, εκδ. Νόηση
(απόσπασµα)

ΚΕΙΜΕΝΟ II:

Σκοπός της διδασκαλίας δεν είναι να καταστήσει τον μαθητή μικρό επιστήμονα, αλλά να τον συνδράμει να γίνει ελεύθερος άνθρωπος.

Χρίστος  Τσολάκης

 

 

ΚΕΙΜΕΝΟ III:  ΧΟΡΕΥΟΥΝ ΟΙ ΕΛΕΦΑΝΤΕΣ, Σοφίας Νικολαϊδου

Στο μυθιστόρημα της Σοφίας Νικολαϊδου ένας μαθητής αρνείται να δώσει Πανελλαδικές. Ο αγαπημένος του καθηγητής του αναθέτει να εξερευνήσει μια παλιά υπόθεση, πράγμα που θα φέρει πολλές ανατροπές στη ζωή και στις αποφάσεις του μαθητή.

 

 

Μου άρεσε το σχολείο. Τα καλοκαίρια που έκλεινε πέθαινα απ’ τη βαρεµάρα. Κυνηγούσα βατράχια, µάζευα µυρµήγκια, έτρεχα µε το ποδήλατο στην κατηφόρα της Τορώνης. Έσκιζα τα γόνατα στα τριβόλια, έκανα βαρελάκια στον βυθό της θάλασσας, μάζευα σκουλήκια στην άµµο. Υποχρεωτικό σιωπητήριο το µεσηµέρι στο δωµάτιό µου. Δεκάδες πίστες στον υπολογιστή, ντάνες τα µίκυ µάους, Ακούγεται τέλειο, ε;  Κανείς δεν το αντέχει για ογδόντα έξι µέρες. Η µαµά µε προετοίµαζε τα απογεύµατα για την επόµενη τάξη. Γκρίνιαζα, όµως το διάβασµα µε έσωζε.

Δεν ξέρω πότε στράβωσε το πράγµα. Η µαµά τα φορτώνει όλα στην Κίτσιου, µια µουλαροκατσίκα  φιλόλογο που είχαμε στη Β’ Λυκείου. Γέµιζε µε κοκκινιές τα τετράδια µου.
Αυτά πιστεύεις λοιπόν; σηµείωνε στα περιθώρια, έξαλλη µε τις απόψεις µου. Δεν θα προκόψει, αν συνεχίσει έτσι, της ξέφυγε µια φορά, που η µαµά πήγε να τη δει. Το γραπτό µου έπασχε από έλλειψη οργάνωσης κι αντιδραστική ειρωνεία, σχολίασε. Τα µυαλά της και µια λίρα, δήλωσε έξω φρενών η µαµά, που ήταν συνάδελφος και φρόντιζε να κρατά τις ισορροπίες, αλλά µε την Κίτσιου έφτασε στην αναφορά. Γιατί το είκοσι των προηγούµενων χρόνων έγινε δεκαεφτά, µετά δεκάξι και υπήρχε κίνδυνος για τα χειρότερα. Ξέρω το παιδί µου, επέµεινε η µαµά στη σύµβουλο των φιλολόγων, δεν είναι δυνατόν να είναι τόσο χαµηλές οι επιδόσεις του. Εκείνη όµως αδύνατον να επέµβει. Μόλις κλείσει η πόρτα, ο δάσκαλος είναι βασιλιάς στο τµήµα του. Όφειλε να το ξέρει η µαµά.

Δεν νοµίζω ότι έφταιγε η Κίτσιου. Απλώς µια µέρα το σχολείο έγινε αφόρητο.

Έσφιξα τα δόντια. Αν περνούσε από το χέρι µου, θα το σταµάταγα πριν από το απολυτήριο. Κράµπες στα πόδια, σουβλιές στο στοµάχι. Απανωτές γαστρεντερίτιδες, πυρετοί. Και πόνος. Χειροβοµβίδες έσκαγαν στο στοµάχι µου. Ένα βράδυ η µαµά µε έχωσε σε ένα ταξί, µε πήγε άρον άρον στο Ιπποκράτειο. Ο γιατρός χαµογέλασε.

– Νεύρωση, διέγνωσε. […]

Ζούσα στο δωµάτιό µου. Όλοι µου φαίνονταν βλαµµένοι. Μου γύρισε η βίδα, πώς το λένε.

[…]

Εγώ ξέρω πώς αν χρειαστεί να ξαναδώσω στη ζωή µου εξετάσεις, θα πεθάνω.

 

Ο Σουκ  µου ενεχείρισε κατάλογο µε θέµατα προς επιλογή. Έχει τον τρόπο του µε τις λέξεις . Ποτέ δεν δίνει απλώς  ένα τετράδιο, πάντα το εγχειρίζει. Τον πρώτο καιρό που µας δίδασκε στην Α’ Γυµνασίου, νόµιζα πως ήτανε ψηλός; πανύψηλος. Πέρασαν µήνες για να καταλάβω πως έχει αυτό που λέμε µέτριο ανάστηµα. Όμως στην τάξη άλλαζε, έπαιρνε ύψος,  γέµιζε την αίθουσα. Μια φορά άνοιξε διάπλατα τα χέρια. Φορούσε θυµάµαι µαύρα, τη στολή, όπως ψιθυρίζαµε μεταξύ µας, γιατί τα ρούχα του έµοιαζαν χειµώνα καλοκαίρι τα ίδια. Κι έτσι όπως άνοιξε τα χέρια, έµοιαζε αετός που ορμούσε στη µεριά µας. Λουφάξαµε στα πρώτα θρανία. Ο Σουκ εξήγησε τον αττικό αναδιπλασιασµό κι έκλεισε απότομα με τα φτερά του. Ένα ολόκληρο τμήμα θυμάται το ακήκοα από τότε.

Ο Σουκ έµαθε στην τάξη µου τι θα πει βιβλίο αναφοράς. Αγόρασε, µε τα λεφτά του όπως µας είπε ο γυµναστής αργότερα κουνώντας το κεφάλι του για τη βλακεία του φιλόλογου, ράφια. Τα βίδωσε στον τοίχο πλάι στον πίνακα ένα µεσηµέρι µετά το σχόλασµα.

– Θα τοποθετήσετε εδώ τα σχολικά λεξικά, τη γραµµατική, το συντακτικό και τις γραµµατολογίες, µας ανακοίνωσε την επόµενη µέρα.

Δεν δώσαµε σηµασία στην αρχή. Όμως ο Σουκ είχε σχέδιο. Τα βιβλία αναφοράς έµεναν στο σχολείο και χρησιµοποιούνταν καθηµερινά. Τόνοι ασκήσεων. Οι γονείς ήταν πανευτυχείς. Ο Σουκ είχε κερδίσει την εµπιστοσύνη τους. […]

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ανέλαβαν το τµήµα άλλοι φιλόλογοι. Καλοί, κακοί, µέτριοι, κανένας σαν τον Σουκ. Χαµογελούσαν πιο συχνά. Μας έβαζαν λιγότερες ασκήσεις. Όμως ο Σουκ µάς έφτιαξε µυαλό, ακόµα κι εκείνοι που δεν µπορούσαν να το πουν, το καταλάβαιναν. Μόνο αυτός λάµβανε δικαιωματικά την προσφώνηση, κύριε, όπου κι αν τον βλέπαμε. Με τους υπόλοιπους  αλλάζαµε πεζοδρόµιο ή χαιρετούσαµε με µουγκρητά.

Κι ας ήτανε τσιγκούνης -ο ίδιος έλεγε δίκαιος- στους βαθμούς. Κι ας άφηνε ανεξεταστέους µε το τσουβάλι.

-Χρειάζεται προσπάθεια για να µείνετε, όµως ορισµένοι δεν το βάζουν κάτω, προειδοποιούσε.

Και τώρα, να µαστε ξανά µαζί στη Γ Λυκείου, να του ρίχνω είκοσι πόντους και πάλι να µη νιώθω ψηλότερος;

  • Γεωργίου, σου εγχειρίζω τον κατάλογο µε τα θέµατα των εργασιών. Όταν είσαι έτοιµος µου ανακοινώνεις την επιλογή σου.
  • Είµαι παιδί, κύριε. Θα προτιµούσα να διαλέξετε εσείς, τόλμησα να προτείνω.
  • Δεν είσαι παιδί, είσαι γάιδαρος. Και κοίτα να διαλέξεις ως την Τετάρτη.

Ο Σουκ δεν µασούσε τα λόγια του. Δεν µας χτυπούσε φιλικά στην πλάτη, δεν µας καθησύχαζε. Τουλάχιστον ήξερες με ποιον είχες να κάνεις.

 

 

      ΘΕΜΑ Α

Να αναφέρετε συνοπτικά τις προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν για τον Παπανούτσο (ΚΕΙΜΕΝΟ I), για να κάνει ο δάσκαλος « τόσο  ώριμο το μαθητή του, ώστε εκείνος να μην τον χρειάζεται πια» (30 λέξεις)                                                                                                                                                                  Μονάδες 10

 

ΘΕΜΑ Β

  1. Αφού διαβάσετε και την άποψη του καθηγητή Χρίστου Τσολάκη (ΚΕΙΜΕΝΟII), να βρείτε αν αυτή συµφωνεί µε την άποψη που υποστηρίζει στο κείµενό του ο Ευάγγελος Παπανούτσος και να αιτιολογήσετε την απάvτησή  σας.                                                                                                                             Μονάδες 15
  2. Ο Παπανούτσος (ΚΕΙΜΕΝΟ I) χρησιμοποιεί στο τέλος του κειμένου ένα παράδειγμα. Ποιος είναι ο ρόλος του στην τεκμηρίωση του ισχυρισμού του;                                                                                                                                                                                                                                                                               Μονάδες 15
  3. α. Να χωρίσετε το ΚΕΙΜΕΝΟ I σε παραγράφους και να αιτιολογήσετε τον χωρισμό που επιλέξατε.                                                                             Μονάδες 5       β. «Ξέρετε άλλο επάγγελμα που αποκλειστική επιδίωξή του έχει να αχρηστεύει τις υπηρεσίες του;»: Να αναφερθείτε στο ρόλο του ερωτήματος στο ύφος και το περιεχόμενο του ΚΕΙΜΕΝΟΥ I.                                                                                                                                                                                            Μονάδες 5

γ.  µεθοδεύει, χειραγώγnσn, απoγαλακτισµός, δεσπoτικός, απαράµιλλο: Λαµβάνοντας υπόψη τα συµφραζόµενα του κειµένου, να γράψετε ένα συνώνυµο για καθεµία από τις παραπάνω λέξεις.                                                                                                                                                                                                           Μονάδες 5

ΘΕΜΑ Γ

Στο ΚΕΙΜΕΝΟ III σκιαγραφείται στο πρόσωπο του Σουκ ο τύπος ενός καθηγητή, φιλόλογου. Με βάση τους κειμενικούς δείκτες να εντοπίσετε ποια είναι η άποψη του αφηγητή για αυτόν. Πώς κρίνετε τον τύπο του καθηγητή που αντιπροσωπεύει ο Σουκ; (έως 150 λέξεις)

Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ

Επιχειρηματολογικό κείμενο:      Επιστολή

Πομπός: τελειόφοιτος Λυκείου

Αποδέκτης: ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας

Θέμα:        αξιοποιώντας τις πληροφορίες των κειμένων που σας δίνονται να αναφέρετε τα προσόντα που θα πρέπει κατά τη γνώμη σας να διαθέτει ένας εκπαιδευτικός, για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις και στις ανάγκες ενός σύγχρονου μαθητή. (300- 350 λέξεις)                                                       Μονάδες 30

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

This is an example of a WordPress page, you could edit this to put information about yourself or your site so readers know where you are coming from. You can create as many pages like this one or sub-pages as you like and manage all of your content inside of WordPress.



Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση
Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων