ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΩΝ-Β’ ΌΡΟΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ

ΣΥΓΚΡΙΣΗ: Είναι το συντακτικό φαινόμενο στο οποίο συμμετέχουν απαραιτήτως:
• ο συγκριτικός βαθμός ενός επιθέτου,
• ο α’ όρος συγκρίσεως, το πρόσωπο δηλαδή ή το πράγμα που συγκρίνεται με κάτι άλλο.
• Ο β’ όρος συγκρίσεως, αυτό με το οποίο δηλαδή γίνεται η σύγκριση.
Π.χ. Ἀλκιβιάδης ἦν νεώτερος Περικλέους.
Ανάλυση: α’ όρος σύγκρ.: Ἀλκιβιάδης, β’ όρος συγκρ.: Περικλέους.

Ο β’ όρος σύγκρισης εκφέρεται με τους ακόλουθους τρόπους:
1. ή + ομοιοπτώτως με τον ά όρο, όταν είναι ουσιαστικό ή άλλη λέξη που λαμβάνεται ως ουσιαστικό. Π.χ. Αἱροῦ μᾶλλον ζημίαν ἤ κέρδος αἰσχρόν.
2. ή + ομοιότροπα με τον ά όρο, όταν δεν είναι ουσιαστικό, αλλά κάποια άλλη λέξη ή φράση, π.χ. απαρέμφατο, εμπρόθετος προσδιορισμός, επίρρημα, δευτερεύουσα πρόταση κ.α. Π.χ.: καλῶς ἀκούειν μᾶλλον ἤ πλουτεῖν θέλε.
3. Γενική συγκριτική, όταν ο β’ όρος σύγκρισης είναι ουσιαστικό ή άλλη λέξη που ισοδυναμεί με ουσιαστικό. Π.χ. Ἀρετή ἐστί μεῖζον ἀγαθόν πλούτου.

Σχετικό υπερθετικό: έχουμε όταν ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα ή ποιότητα σε ανώτερο βαθμό από όλα τα όμοιά του.
Π.χ. Σωκράτης ἦν σοφώτατος Ἀθηναίων.
Σημείωση: η γενική ”Ἀθηναίων” στο παράδειγμά μας και γενικά με τα σχετικά υπερθετικά εκλαμβάνεται συντακτικώς ως γενική διαιρετική, παρά ως β’ όρος σύγκρισης.
Απόλυτο υπερθετικό: έχουμε όταν ένα ουσιαστικό έχει μια ιδιότητα ή ποιότητα στον ανώτερο βαθμό χωρίς άμεση σύγκριση με τα όμοιά του.
Π.χ. Κῦρος φιλομαθέστατος ἦν.