Αρχαιολογικοι χώροι στο νομό Λασιθίου

 

Στα πλαίσια μιας διαδικτυακής έρευνας βρεθήκαμε σε μια ιστοσελίδα με αρκετές πληροφορίες για τους αρχαιολογικούς χώρους  στον νόμο Λασιθίου και σκεφτήκαμε ότι  έπρεπε  να  τις  μοιραστούμε  μαζί σας !!!

  1. Αγία Φωτιά :Ένα από τα μεγαλύτερα νεκροταφεία του προϊστορικού Αιγαίου.
  2. Άγιος Νικόλαος / Λατώ προς Καμάρα : Λιμάνι της Λατούς της Ετέρας. Ελληνιστικά και ρωμαϊκά νεκροταφεία. Λείψανα κτιρίων της ίδιας εποχής στο κέντρο της σύγχρονης πόλης.
  3. Αδρόμυλοι : Στη θέση Άγιος Αντώνιος, κοντά στο χωριό Λίθινες, συστάδες θολωτών και άλλων κτιστών πρωτογεωμετρικών (10ος – 9ος αι. π.Χ.) τάφων.
  4. Ανάβλοχος : Aναλήμματα, δεξαμενή, και θολωτοί τάφοι που μαρτυρούν οικισμό 9ου – 6ου αι. π.Χ.
  5. Βασιλική : Πολεοδομικά οργανωμένος οικισμός της πρωτομινωικής II εποχής (2600 – 2300 π.Χ.) στον ισθμό της Ιεράπετρας.
  6. Βρόκαστρο : Φυσικά οχυρός οικισμός που κατοικήθηκε κατά τη μεσομινωική (2200 – 1550 π.Χ.) και κυρίως κατά την τελευταία μινωική περίοδο.
  7. Γαυδοπούλα : Εντοπίστηκε μινωικός οικισμός στη θέση Κέραμος.
  8. Γ(κ)αύδος : Ενδείξεις για κατοίκηση στο νησί από τους προϊστορικούς χρόνους. Υδραγωγείο και οχύρωση ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Γυναικείο ακέφαλο άγαλμα των ρωμαϊκών χρόνων.
  9. Γουρνιά : Η καλύτερα διατηρημένη πόλη της μινωικής Κρήτης, αμφιθεατρικά κτισμένη σε χαμηλό λόφο που ελέγχει τον ισθμό της Ιεράπετρας και τη θάλασσα.
  10. Δρήρος : Ο αρχαιολογικός χώρος είναι προσπελάσιμος από τη Νεάπολη Λασιθίου. Διαθέτει δύο λόφους – ακροπόλεις.
  11. Επισκοπή Ιεράπετρας : Έδρα της επισκοπής Ιεραπύδνης από τον 6ο αι. μ.Χ. Λείψανα παλαιοχριστιανικής βασιλικής ενσωματωμένα στη σημερινή εκκλησία.
  12. Ερμούπολη / Ίτανος : Η παράλια πόλη ήταν σταθμός του πτολεμαϊκού στόλου τον 3ο – 2ο αι. π.Χ. Διαθέτει δύο ακροπόλεις Α. και Δ. Οικιστικά λείψανα και ταφικά μνημεία της ελληνιστικής περιόδου.
  13. Ιεράπετρα / Ιεράπυτνα : Σημαντικότατη πόλη της Κρήτης. Λιμενικές εγκαταστάσεις, ελάχιστα λείψανα από δύο θέατρα. Λείψανα δημοσίων κτιρίων, και κινητά ευρήματα ιδίως στη θέση Βιγλιά στα δυτικά της σύγχρονης πόλης, όπου ο πυρήνας της αρχαίας πόλης. Αρχαιολογική Συλλογή. Στα Φέρμα, κοντά στην Ιεράπετρα, έχουν εντοπισθεί ελληνιστικά – ρωμαϊκά ιχθυοτροφεία.
  14. Καρφί : Απόκρημνη, φυσικά οχυρή θέση σε υψόμετρο 1200 μ. με εξαιρετική εποπτεία όλης της ΒΑ. Κρήτης. Εδώ υπήρχε ιερό κορυφής από τη μεσομινωική εποχή (2200 – 1550 π.Χ.).
  15. Κάβο Σίδερο : Ακρωτήριο Σαλμώνιον ή Σαμώνιον
  16. Ναός Σαμωνίας ή Μινωίδος Αθηνάς, πιθανώς 4ου αι. π.Χ., στο μεγαλύτερο μέρος του καταβυθισμένος.
  17. Καβούσι : Δύο μικροί οικισμοί στις θέσεις Κάστρο (ψηλότερα) και Βροντά (χαμηλότερα), με διάρκεια ζωής από το 12ο έως τον 7ο αι. π.Χ. ο πρώτος (σπίτια σε άνδηρα και λατρευτικός χώρος), και από τον 12ο έως τον 11ο αι. π.Χ. ο δεύτερος (μινωικό ιερό, σύγχρονο του νεκροταφείο με κιβωτιόσχημους τάφους).
  18. Καλό Χωριό / Ίστρων: Αρχαία πόλη γνωστή από την ιστορική παράδοση. Ανασκάφηκε ρωμαϊκός κεραμικός κλίβανος.
  19. Κουφονήσι / Λεύκη ή Λευκή : Έρημο και άγονο νησί απέναντι από τις ΝΑ. ακτές της Κρήτης, κατοικημένο από τη μινωική εποχή, κέντρο αλιείας και εμπορίου πορφύρας με ερείπια ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων.
  20. Κρυά Σητείας : Στη θέση Ορθή Πέτρα ή Τσάχαλη, θολωτοί τάφοι του τέλους της μινωικής εποχής και πρωτογεωμετρικών χρόνων.
  21. Λατώ η Ετέρα : Πόλη που ακμάζει στους αρχαϊκούς έως και τους ελληνιστικούς χρόνους, με ιδιαίτερα ανεπτυγμένους πολιτικούς θεσμούς.
  22. Μίλατος : Ορατά οικοδομήματα γεωμετρικών, αρχαϊκών και ελληνιστικών χρόνων.
  23. Παπούρα Αγ. Γεωργίου Λασιθίου : Κοντά στο Καρφί, γεωμετρικός οικισμός και πόλη της αρχαϊκής περιόδου, ίσως τα αρχαία Δάταλα, όπου πιθανότατα μετοίκησαν οι κάτοικοι του Καρφιού. Υπαίθριο υπομινωικό και γεωμετρικό ιερό στην άκρη της πόλης.
  24. Σπήλαιο Ψυχρού: Σημαντικό λατρευτικό κέντρο της μινωικής Κρήτης. Πιθανότατα ταυτίζεται με το Δικταίον Άντρον, τόπο γέννησης και ανατροφής του Διός. Κατ’ άλλη άποψη το Δικταίον Άντρον βρισκόταν Α. της Ιεράπυτνας (Ιεράπετρας).
  25. Μακρύγιαλος : Στην έξοδο του χωριού, ερείπια μινωικής και ρωμαϊκής έπαυλης.
  26. Μανγασάς : Εντοπίστηκε διμερές σπίτι, πιθανώς της νεότερης νεολιθικής περιόδου (5300 – 4500 π.Χ.), κτισμένο κοντά σε βραχοσκεπή.
  27. Μεσελέροι / Ώλερος : Νότια του Καλού Χωριού. Ορατά αρχαία κτίρια, μεταξύ τους ίσως και ο ναός της Αθηνάς και νεκροταφεία με ταφές σε πίθους γεωμετρικών χρόνων.
  28. Μονή Τοπλού (Μονή Παναγίας Ακρωτηριανής) : Μεταξύ Σητείας και Ιτάνου / φοινικοδάσους Βάι. Στην αυλή του μοναστηριού, στον εξωτερικό τοίχο της εκκλησίας της Παναγίας, είναι εντοιχισμένη επιγραφή του τέλους του 2ου αι. π.Χ
  29. Μοχλός : Η σημερινή νησίδα στην αρχαιότητα ήταν χερσόνησος, όπου αναπτύχθηκε εκτεταμένος μινωικός οικισμός με λιμάνι. Πλούσιο νεκροταφείο ορθογώνιων τάφων.
  30. Μύρτος : Παράλιος οικισμός της πρωτομινωικής περιόδου (2600 – 2300 π.Χ.) κοντά στην Ιεράπετρα, όπου βρέθηκαν οι αρχαιότερες ενδείξεις για τη χρήση κεραμικού τροχού στο Αιγαίο. Κτίρια ρωμαϊκών χρόνων κάτω από το σύγχρονο χωριό και πιθανόν κτίριο θερμών στην παραλία στα δυτικά του. Στη θέση Πύργος, ιερό Ερμού και Αφροδίτης 2ου – 1ου αι. π.Χ., πάνω από μινωική αγροικία.
  31. Μυρσίνη : Σημαντικό νεκροταφείο των ύστερων μινωικών χρόνων (14ος – 12ος αι. π.Χ.).
  32. Παλαίκαστρο : Μία από τις μεγαλύτερες μινωικές πόλεις, σε καίρια γεωγραφική θέση.
  33. Πετσοφάς : Ιερό κορυφής της μεσομινωικής εποχής (2000 – 1600 π.Χ.), ένα από τα σημαντικότερα της Κρήτης.
  34. Πετράς : Παράλιος οργανωμένος μινωικός οικισμός που κατοικήθηκε συνεχώς από το 2600 – 2300 π.Χ. έως το 1450 π.Χ.
  35. Πισκοκέψαλο : Πήλινα ανάγλυφα πλακίδια (7ου αι. π.Χ.) και πρωτογεωμετρικός (10ου – 9ου αι. π.Χ.) τάφος σε σπηλιά.
  36. Πραισός : Πόλη των Ετεοκρητών, δηλ. των παλαιότερων των Δωριέων κατοίκων της Κρήτης. Ερείπια της οχυρωμένης αρχαϊκής – ελληνιστικής πόλης με τρεις λόφους – ακροπόλεις κοντά στο χωριό Νέα Πραισός (Βαβέλοι). Εδώ ανήκε και το ιερό του Διός Δικταίου στο Παλαίκαστρο.
  37. Σητεία
  38. Ψείρα : Μικρή νησίδα στον κόπλο του Μιραμπέλλου, στην οποία αναπτύχθηκε μινωικός οικισμός (1700 – 1450 π.Χ.). Έχουν ανασκαφεί πυκνά συγκροτήματα σπιτιών με πλατεία και ιερό.
  1. Χαμαίζι : Σπίτι της μεσομινωικής εποχής (2200 – 1550 π.Χ.), μοναδικό ως προς το σχήμα του, σε κωνοειδή λόφο με εξαιρετική εποπτεία της περιοχής.

 

Πηγή: http://www.golden-greece.gr/politismos/nomosnikolaos.html

Από: Μάνος Μωραίτης