Στην Αρχαία Αθήνα υπήρχαν τα Οσχοφόρια, τα οποία ήταν μια από τις πιο λαμπρές γιορτές. Κατά τη διάρκειά της νέοι, ντυμένοι γυναικεία, κρατώντας όσχους, δηλαδή τσαμπιά σταφύλια, έκαναν αγώνα δρόμου από το ναό του Διονύσου μέχρι το ναό της Σκιράδος Αθηνάς, στο Φάληρο.

• Ο τρύγος είναι η τελευταία φάση της δραστηριότητας της αμπελοκομίας και αφορά το μάζεμα των σταφυλιών. Ο καθορισμός του χρόνου του τρύγου έχει μεγάλη σημασία για την ποιότητα των σταφυλιών. Σε γενικές γραμμές ο τρύγος γίνεται τους μήνες Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Τα σταφύλια που είναι έτοιμα για μάζεμα πρέπει να είναι ώριμα και ο βαθμός ωριμότητας βρίσκεται είτε εμπειρικά με το μάτι, ή με δοκιμή στη γεύση, είτε με χημικές μεθόδους όπως είναι η πυκνομέτρηση (γραδάρισμα), όταν έχουμε να κάνουμε με σταφύλια που προορίζονται για παραγωγή κρασιού.
• Παραδοσιακά τα τρυγημένα σταφύλια συγκεντρώνονται σε ειδικά κοφίνια (τρυγοκόφινα) χωρητικότητας 20 κιλών. Για την κοπή των τσαμπιών χρησιμοποιούνται ειδικοί σουγιάδες, ψαλίδια ή λεπίδες. Στην ελληνική ύπαιθρο ο τρύγος, μαζί με το πάτημα των σταφυλιών που τον ακολουθούσε, ήταν μια από τις σημαντικότερες αγροτικές εργασίες και γινόταν αφορμή για γιορτή, συνοδευόμενος από τα ανάλογα έθιμα.

Ικαρία
Σύμφωνα με την παράδοση, τα παλιά χρόνια οι Ικαριώτες αμπελουργοί, πήγαιναν ανήμερα του Προφήτη Ηλία, στην εκκλησία λίγα τσαμπιά σταφύλια από την πρώτη σοδειά τους για να τα ευλογήσει ο παπάς, ώστε να είναι και η υπόλοιπη σοδειά καλή.

Μια ακόμη καλλιεργητική εργασία που απαιτούν τα αμπέλια μας, είναι η αφαίρεση των ζιζανίων. Η ανάπτυξη των πρεμνών δέχεται, ειδικά τα πρώτα χρόνια από την εγκατάσταση τους, τον ανταγωνισμό των ζιζανίων ως προς το νερό, τα θρεπτικά αλλά και το φως. Επίσης, η ύπαρξη ζιζανίων, εμποδίζει την καλή κυκλοφορία του αέρα, δημιουργώντας έτσι, ιδανικότερες συνθήκες για την ανάπτυξη ασθενειών. Κρίνεται λοιπόν επιτακτική η αφαίρεση τους, σκαλίζοντας συχνά το έδαφος γύρω από τα πρέμνα και αφαιρώντας τα ζιζάνια με τα χέρια.

«Κύριε Ιησού Χριστέ, συ εί η άμπελος η αληθινή, και ο πατήρ σου ο γεωργός εστί. Συ τους αποστόλους εκάλεσας κλήματα…» (Ιωαν.15,1)

Αυτή είναι η ευχή που διαβάζεται και στο φύτεμα ενός αμπελώνα. Η άμπελος, τα κλήματα, ο οίνος είναι από τα πιο συνηθισμένα παραδείγματα στις ευαγγελικές παραβολές. Στα Ευαγγέλια συμβολίζει τη ζωή, την χαρά, τον Χριστό. Η λέξη οίνος και άμπελος αναφέρονται πάνω από 250 φορές στην Αγία Γραφή.

Η χριστιανική θρησκεία από τα πρώτα της βήματα αγκάλιασε το κρασί ως ευλογημένο αγαθό. H σύνδεση αυτή είναι λογική, καθώς ο χριστιανισμός εξαπλώθηκε και γιγαντώθηκε σε περιοχές όπου άνθισε ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός. Εκεί που το κρασί εκτός από βασικό είδος διατροφής ήταν απόλυτα συνδεδεμένο με τη λατρεία του Βάκχου.

Ο Όμηρος αναφέρεται στο αμπέλι και το κρασί με τις ονομασίες οίνη, Οινόη, οινιάδα και άλλα. Στη συνέχεια οι Έλληνες και οι Φοίνικες μετέφεραν αμπέλια στην Ιταλική χερσόνησο και η Σικελία έγινε κέντρο παραγωγής σταφυλιών.

Το αμπέλι, είναι ένα φυτό ευαίσθητο σε μυκητολογικές ασθένειες, με κυριότερες αυτές του περονόσπορου, του ωιδίου και του βοτρύτη. Για να αντιμετωπίσουμε βιολογικά τις ασθένειες αυτές, ψεκάζουμε τα πρέμνα με βρέξιμο χαλκό και βρέξιμο θειάφι και σκονίζουμε με θειοχαλκίνη.

Από τα έντομα που προσβάλλουν το αμπέλι, το σημαντικότερο είναι η ευδεμίδα που προκαλεί σοβαρές ζημιές, ενώ συχνά προσβάλλονται και από ψευδόκοκκους, και θρίπες. Για τη βιολογική αντιμετώπιση της ευδεμίδας χρησιμοποιούμε βάκιλο Θουριγγίας ή φυσική πυρεθρίνη, και για τους ψευδόκκοκους θερινό πολτό. Για τον προσδιορισμό της κατάλληλης στιγμής για τις επεμβάσεις με το βάκιλο Θουριγγίας, με σκοπό την αντιμετώπιση της ευδεμίδας, απαιτείται η παρακολούθηση των εντόμων με παγίδες εντόμων.

Επιπλέον, πολλές φορές τα αμπέλια, αφού έχουν σχηματιστεί οι καρποί (ράγες), προσβάλλονται από σφήκες οι οποίες τρώνε τις ράγες. Για την προστασία των σταφυλιών, μπορούμε να καλύπτουμε τα τσαμπιά με ειδικά υφάσματα για την προστασία καρπών.

ΘEPOΣ –τρύγος– πόλεμος έλεγαν οι παλιοί αμπελουργοί για να εκφράσουν την εργώδη προσπάθεια ολόκληρης της αγροτικής οικογένειας· το ξεσήκωμά της για τον θερισμό και τον τρύγο, την εξάντληση των ορίων που θύμιζε συνθήκες μάχης. Πράγματι, αυτές τις μέρες δεν υπήρχε χρόνος για ανάπαυση.