Ως γενιά του δικτύου (Net-Generation, N-Gen) ορίζεται η σύγχρονη γενιά των μαθητευόμενων που έχουν ανατραφεί σε έναν κόσμο με ψηφιακές εφαρμογές, τον οποίο και γνωρίζουν κυρίως μέσα από ψηφιακές πηγές. Ο Marc Prensky αποκαλεί τους εκπροσώπους αυτής της γενιάς ψηφιακά γηγενείς (digital natives). Πρόσφατες μελέτες στην έρευνα του εγκεφάλου δείχνουν ότι ο εγκέφαλος μπορεί να αλλάζει από την επαναλαμβανόμενη και παρατεταμένη έκθεση στο ίδιο ερέθισμα (Nandini, M. 2005. Neuroplasticity in children. Indian Journal of Pediatrics 72 (10): 855-857), και ότι η γενιά του δικτύου πιθανόν είναι «καλωδιωμένη» διαφορετικά από τις προηγούμενες γενιές, δηλαδή ο εγκέφαλός τους περιέχει διαφορετικό τρόπο σύνδεσης και επεξεργασίας των πληροφοριών.

Οι συνήθειες και οι ειδικές δεξιότητες που έχει αναπτύξει η γενιά του δικτύου έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός διαφορετικού τύπου μαθητευόμενου, που αναζητάει πληροφορίες και παράγει γνώση σε ένα ψηφιακό περιβάλλον και δημιουργεί κείμενα πολύ διαφορετικά από αυτά που έχουν συνηθίσει να διορθώνουν οι εκπαιδευτικοί, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κατανοήσουν την αξία τους. Το μαθησιακό στυλ των εκπαιδευτικών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τη μάθηση γραμμικά, με τη μορφή τυπωμένων κειμένων και αναλαμβάνοντας ένα καθήκον τη φορά, διαφέρει ριζικά από εκείνο των σύγχρονων μαθητών, οι οποίοι έχουν μάθει να αλληλεπιδρούν με τον κόσμο μέσω πολυμέσων, ηλεκτρονικών κοινωνικών δικτύων και ταυτόχρονα πολλαπλών δραστηριοτήτων (multitasking).

Τα κείμενα της γενιάς του δικτύου συντίθενται και δέχονται ατομική ή και ομαδική επεξεργασία και περιέχουν εκτός από λέξεις γραφικά, ήχο και βίντεο. Δημοφιλείς ιστοσελίδες (MySpace, LiveJournal) εξελίχθηκαν σε τεράστια κοινωνικά δίκτυα που επιτρέπουν στους χρήστες να δημοσιεύσουν οτιδήποτε, από λέξεις μέχρι πολυμέσα και να επικοινωνούν με άλλα μέλη της παγκόσμιας κοινότητας. Τα κείμενα μπορούν να είναι οπτικά (ανταλλαγή φωτογραφιών και βίντεο – Flickr, Facebook, YouTube) ή και να έχουν τη μορφή ολόκληρων ψηφιακών κόσμων, όπως το Second Life, όπου το κείμενο είναι εικονική πραγματικότητα, μια γραφική αναπαράσταση ενός χώρου στον οποίο μπορεί ο αναγνώστης να πλοηγείται με τη μορφή ενός avatar. Ορισμένες φορές τα κείμενα της ψηφιακής γενιάς μοιάζουν με τα παραδοσιακά, όπως στα blogs (Blogger, WordPress), αλλά ακόμα και τo blogging επιτρέπει τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση.

Πρόκειται για μια νέου είδους κουλτούρα, την κυβερνο-κουλτούρα (cyberculture), που η παραδοσιακή παιδαγωγική αδυνατεί να αξιολογήσει θετικά τα κείμενα της, αφού δομούνται με παράξενους τρόπους, δίνοντας την εντύπωση ότι στερούνται βασικών δεξιοτήτων αλφαβητισμού. Μήπως όμως οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να κατανοήσουν και να εκτιμήσουν το γενικότερο πλαίσιο αναφοράς στο οποίο έχουν αναπτυχθεί οι δεξιότητες αυτής της γενιάς; Μια λύση είναι η υιοθέτηση των αρχών του κοινωνικού κονστρουκτιβισμού στη σχολική τάξη, που προϋποθέτει την ανακάλυψη νοήματος, ιδεών και γνώσης μέσα από το διάλογο και τον διαμοιρασμό κοινωνικών εμπειριών, κάτι που διευκολύνεται μέσα από τη συνεργασία δικτύων υπολογιστών.

Ωστόσο, υπάρχει πάντα και ο αντίλογος…. πατήστε εδώ, αν σας ενδιαφέρει και η άλλη άποψη!

πηγή: Mabrito, M., and R. Medley. 2008. Why Professor Johnny can’t read: Understanding the Net Generation’s texts. Innovate 4 (6). http://www.innovateonline.info/index.php?view=article&id=510