Αρχική » Άρθρα με ετικέτα 'αναπτυξιακή θεωρία'

Αρχείο ετικέτας αναπτυξιακή θεωρία

Μάρτιος 2024
Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Kατηγορίες

Ιστορικό

RSS Εκπαίδευση-ειδήσεις

Piaget και διδασκαλία

Στο έργο του ο Ελβετός ψυχολόγος Jean Piaget ασχολήθηκε με τα στάδια νοητικής ανάπτυξης, υποστηρίζοντας ότι οι άνθρωποι σε συγκεκριμένες ηλικιακές φάσεις κινούνται προς συνθετότερα επίπεδα σκέψης, κατακτώντας νέες έννοιες ή νοητικές δομές (σχήματα, schemas) με τις οποίες αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους. Με τις διαδικασίες της αφομοίωσης  (assimilation) νέων εμπειριών αλλά και της τροποποίησης (accommodation) των υπαρχόντων νοητικών δομών για να ταιριάξουν οι νέες εμπειρίες, επιτυγχάνεται πάλι η κατάσταση ισορροπίας (equilibrium = συμβατότητα εισερχόμενων εμπειριών με τα υπάρχοντα σχήματα).

developmental_stages.png 

Η αναπτυξιακή θεωρία βρίσκει εφαρμογή σε διδακτικές πρακτικές. Ο Piaget υποστηρίζει ότι η μάθηση θα πρέπει να είναι πηγαία και αυθόρμητη και ότι οι μαθητές κατασκευάζουν οι ίδιοι τη γνώση τους όταν είναι ψυχολογικά έτοιμοι και όταν οι εμπειρίες που γνωρίζουν βρίσκονται εντός ορίων του αναπτυξιακού τους επιπέδου. Η πραγματική γνώση δεν πρέπει να συγχέεται με την ευχέρεια σε απαντήσεις και την ενισχυμένη με άμεση διδασκαλία εξωτερική συμπεριφορά των μαθητών. Ο ρόλος του μαθητή στην μαθησιακή εμπειρία πρέπει να είναι ενεργός και το περιβάλλον μάθησης να προσφέρεται για χειρισμό και εξερεύνηση των σχέσεων ανάμεσα σε αντικείμενα ή γεγονότα. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να ενθαρρύνει τους μαθητές να ρωτούν και να πειραματίζονται, αποφεύγοντας οι ίδιοι να δίνουν αμέσως τις απαντήσεις και δημιουργώντας κλίμα αποδεκτικό λάθος απαντήσεων. Παράλληλα, θα πρέπει να ενισχύσουν την κοινωνική  γνώση ενισχύοντας τις ευκαιρίες αλληλεπίδρασης των μαθητών, την συνεργασία και την ανταλλαγή απόψεων, και μοντελοποιώντας οι ίδιοι τις κοινωνικές συμβάσεις. Στόχος του εκπαιδευτικού θα πρέπει να είναι να οδηγήσει σταδιακά τους μαθητές σε συνθετότερα νοητικά σχήματα και περιπλοκότερα επίπεδα σκέψης, ευνοώντας την αναπτυξιακή τους πορεία.

πηγή: Joyce Bruce, Marsha Weil & Calhoun Emily (2000), Models of teaching, 6th ed., Boston: Allyn and Bacon, σελ. 263-269.

Αναπτυξιακή θεωρία του Piaget (Developmental Theory)

 

από την ηλεκτρονική διεύθυνση: http://funderstanding.com/piaget.cfm

 Η θεωρία του Ελβετού βιολόγου και ψυχολόγου Jean Piaget (1896-1980), που μελέτησε την ανάπτυξη των παιδιών και τη μάθηση, στηρίζεται στην ιδέα ότι το αναπτυσσόμενο παιδί χτίζει γνωστικές δομές (cognitive structures), με άλλα λόγια, νοητικούς «χάρτες» (mental maps) και σχήματα για να κατανοήσει και να αντιδράσει σε φυσικές εμπειρίες μέσα στο περιβάλλον του. Ο Piaget απέδειξε ότι η γνωστική δομή ενός παιδιού αυξάνεται σε περιπλοκότητα με την ανάπτυξη, κινούμενη από λίγα εγγενή αντανακλαστικά, όπως το κλάμα και το θηλασμό σε πολύπλοκες νοητικές διεργασίες.

Επισημαίνονται τέσσερα (4) αναπτυξιακά στάδια: α) Αισθησιοκινητικό (Sensorimotor) (γέννηση έως 2 ετών): το παιδί μέσω της φυσικής αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον του οικοδομεί μια σειρά από έννοιες για την πραγματικότητα. Είναι το στάδιο όπου ένα παιδί δεν γνωρίζει ότι τα φυσικά αντικείμενα διατηρούν την παρουσία τους ακόμα και όταν δεν τα βλέπει (object permanence). β) Προεπιχειρησιακό-Προσυλλογιστικό (Preoperational) (από 2 έως 7 ετών): το παιδί δεν μπορεί ακόμα να διαμορφώσει αφηρημένες έννοιες και χρειάζεται συγκεκριμένες φυσικές καταστάσεις. γ) Στάδιο συγκεκριμένων νοητικών ενεργειών (Concrete operations) (από 7 έως 11 ετών): καθώς συσσωρεύεται φυσική εμπειρία, το παιδί αρχίζει να διαμορφώνει έννοιες και να επιλύει αφηρημένα προβλήματα, π.χ. αριθμητικές εξισώσεις με αριθμούς και όχι με αντικείμενα. δ) Στάδιο τυπικών λογικών πράξεων ή αφαιρετικής σκέψης (Formal operations) (από 11 έως 15 ετών): σε αυτό το σημείο οι γνωστικές δομές του παιδιού μοιάζουν με αυτές ενός ενήλικα και περιλαμβάνουν την αφαιρετική λογική.

Κατά τη διάρκεια όλων των αναπτυξιακών σταδίων το παιδί βιώνει το περιβάλλον του χρησιμοποιώντας τους ήδη υπάρχοντες νοητικούς χάρτες του. Αν η εμπειρία επαναλαμβάνεται, ταιριάζει εύκολα –  ή αφομοιώνεται (assimilation) – στη γνωστική δομή του παιδιού, ώστε να διατηρεί τη νοητική εξισορρόπηση (mental equilibrium). Αν η εμπειρία είναι διαφορετική ή νέα, το παιδί χάνει την διανοητική ισορροπία και αλλάζει τις γνωστικές δομές του για να συμμορφώσει (accommodation) τις νέες συνθήκες. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί αποκτά ολοένα και περισσότερες επαρκείς γνωστικές δομές.

Οι εκπαιδευτικοί, σύμφωνα με την αναπτυξιακή θεωρία, πρέπει να σχεδιάζουν την ύλη των μαθημάτων ώστε να ταιριάζουν στα αναπτυξιακά στάδια των μαθητών και να βοηθούν την λογική και εννοιολογική τους ανάπτυξη. Επίσης, θα πρέπει να δίνεται έμφαση στον καθοριστικό ρόλο που παίζουν οι εμπειρίες ή οι αλληλεπιδράσεις με το περιβάλλον για την μάθηση του μαθητή.

Άνοιγμα μενού
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση