Ζωή, Νιότη, Γηρατειά, Αθανασία στη λογοτεχνία

 

Ο Αιγύπτιος φιλόσοφος και ποιητής Vizier Ptahotep πριν από 4.500 χρόνια περιέγραφε τα γηρατειά:

«Πόσο σκληρές και πονεμένες είναι οι τελευταίες μέρες ενός γέρου! Μέρα με τη μέρα χάνει τις δυνάμεις του. Τα μάτια του θαμπώνουν, τ΄ αυτιά του δεν ακούν. Η δύναμή του φθίνει, η καρδιά του δε γνωρίζει πια γαλήνη. Το στόμα του σωπαίνει και δε λέει λέξη. Η δύναμη του νου ελαττώνεται και σήμερα δε μπορεί να θυμηθεί πως ήταν το χτες. Όλα τα κόκαλα του πονάνε. Πράγματα που πριν λίγο καιρό τα έκανε με ευχαρίστηση του φέρνουν πόνο. Η γεύση εξαφανίζεται. Τα γηρατειά είναι η μεγαλύτερη συμφορά που μπορεί να βρει τον άνθρωπο. Η μύτη του βουλώνει και δε μπορεί πια να μυρίσει τίποτα».

Σιμόν ντε Μπωβουάρ  Τα Γηρατειά «Είναι οι γέροι ανθρώπινα πλάσματα;» εκδόσεις Γλάρος – ελληνική έκδοση 1980. 

……………………………………………………………………………………………………………………………

Λένε ότι ο Σόλων ο Αθηναίος επέκρινε τον Μίμνερμο που έγραφε:
Θεέ μου, να γλιτώσω από αρρώστιες
και καταθλιπτικές έγνοιες,
και στα εξήντα να με φτάσει
η μοίρα του θανάτου

και του είπε: (ο Σόλων)
Αν θέλεις να μ’ ακούσεις, βγάλε
τον στίχο αυτόν∙ και μη ζηλεύεις
που εγώ τα λέω καλύτερα.
Άλλαξέ τον, και ως εξής τραγούδησε:
στα ογδόντα να με φτάσει η μοίρα του θανάτου

(Διογένους Λαερτίου εκδ. Πάπυρος μεταφρ. Ν. Κυργιοπούλου 1975)

………………………………….

Νεότης, νεότης
τι ωραία που είναι
τα μαλλιά σου

Α. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

                                   ………………………………………

Τι ζητάς αθανασία στο μπαλκόνι μου μπροστά
δε μου δίνεις σημασία κι η καρδιά μου πώς βαστά
Σ’ αγαπήσανε στον κόσμο βασιλιάδες, ποιητές
κι ένα κλωναράκι δυόσμο δεν τούς χάρισες ποτές

Είσαι σκληρή σαν του θανάτου τη γροθιά
μα ήρθαν καιροί που σε πιστέψαμε βαθιά
Κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
Ομορφονιά, που δε σε κέρδισε κανείς

Τι ζητάς αθανασία στο μπαλκόνι μου μπροστά
ποια παράξενη θυσία η ζωή να σου χρωστά
Ήρθαν διψασμένοι Κροίσοι, ταπεινοί προσκυνητές
κι απ’ του κήπου σου τη βρύση δεν τους πότισες ποτές

Είσαι σκληρή σαν του θανάτου τη γροθιά
μα ήρθαν καιροί που σε πιστέψανε βαθιά
Κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
Ομορφονιά, που δε σε κέρδισε κανείς

Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις

………………………………………………………………………………………………………………

                                                                             Τι τα φυλάς τα νιάτα σου,
                                                                             του χάρου θα τα δώσεις
                                                                             έλα να τα γλεντήσουμε μαζί
                                                                              γιατί θα μετανιώσεις

                                                                                 Πολίτικο τραγούδι

……………………………………………………………………………………………………………..

Ομηρικός Ύμνος εις Αφροδίτην (V)

Μετάφραση στίχων 218-238

Έτσι και η χρυσόθρονη Ηώς άρπαξε τον Τιθωνό
–από τη δικιά σας γενιά– που ήταν όμοιος με τους αθανάτους.
Και ξεκίνησε να πάει στον γιο του Κρόνου που συνάζει τα μαύρα σύννεφα για
να ζητήσει και να γίνει αθάνατος και να ζει αιώνια·
κι ο Δίας συγκατένευσε και εκπλήρωσε την επιθυμία της.
Η ανόητη, σεβάσμια Ηώς, δεν σκέφτηκε μες στο μυαλό της
νιάτα να ζητήσει και να τον απαλλάξει από τα ολέθρια γηρατειά.
Κι αυτός, λοιπόν, όσο καιρό είχε την πολυπόθητη νεότητα,
διασκεδάζοντας με την χρυσόθρονη Ηώ, που πρόωρα γεννήθηκε,
κατοικούσε στα πέρατα της γης κοντά στα ρεύματα του Ωκεανού·
όταν όμως οι πρώτες γκρίζες τρίχες άρχισαν να φυτρώνουν
στο όμορφο κεφάλι και την ευγενική γενειάδα του,
η σεβάσμια Ηώς άρχισε πράγματι να απέχει από την κλίνη του,
αλλά κρατώντας τον ακόμα στο παλάτι της τον περιποιούνταν
προσφέροντάς του όχι μόνο τροφή και αμβροσία αλλά και όμορφα ενδύματα.
Αλλά όταν πλέον τα φρικτά γηρατειά τον πίεζαν ολότελα
και δεν μπορούσε να κινήσει ούτε να σηκώσει κανένα από τα μέλη του,
πήρε την ακόλουθη απόφαση που έμοιαζε η καλύτερη·
τον ξάπλωσε μέσα σε ένα δωμάτιο και σφράγισε τις φωτεινές θύρες.
Η φωνή του στ’ αλήθεια ανέκφραστη έβγαινε δίχως να υπάρχει
εκείνη η δύναμη που είχε πρωτύτερα στα εύκαμπτα μέλη του.

[πηγή: Μαίρη Γ. Χάψα, Φιλολογικός σχολιασμός του Ομηρικού ύμνου εις Αφροδίτην (V), Διδακτορική διατριβή, Πάτρα 2008, σελ. 96-97 <http://nemertes.lis.upatras.gr>]

…………………………………………………………………………………………………………………………….