ΣΕΙΣΜΟΙ

ΣΕΙΣΜΟΙ

Σχέδιο προγράμματος
2016 – 2017

Όνομα        Επώνυμο                  Σχολείο                               Τάξη/Τμήμα
Αθανάσιος    Χάψαλης       Δημοτικό Σχολείο Εξαπλατάνου              Δ΄

Τίτλος θέματος
«Σεισμοί»

Υποθέματα
Τι είναι σεισμός
Σεισμική ορολογία
Μύθοι για τον σεισμό
Λιθοσφαιρικές πλάκες – Τεκτονικές πλάκες
Παλιρροϊκά κύματα
Κλίμακες σεισμών: Mercalli, Richter
Ζώα και σεισμοί
Σεισμοί στην Ελλάδα
Προετοιμασία για τον σεισμό

Σκοπός
Να γνωρίσουν οι μαθητές το φαινόμενο του σεισμού και να υιοθετήσουν σωστούς τρόπους συμπεριφοράς και αντίδρασης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το φυσικό αυτό φαινόμενο.
Στόχοι
Να γνωρίσουν και να κατανοήσουν οι μαθητές το φυσικό φαινόμενο του σεισμού επιστημονικά, διαλογικά και με παρατήρηση. Να προβληματιστούν, να παρατηρήσουν και να κάνουν υποθέσεις για τον τρόπο δημιουργίας του φαινομένου, των εκφάνσεων και των επιπτώσεών του. Να μάθουν να ενεργούν ως υπεύθυνοι πολίτες. Να ευαισθητοποιηθούν κοινωνικά και συναισθηματικά και να αντιδρούν ψύχραιμα σε έκτακτες ανάγκες. Να ενημερωθούν σωστά για το φαινόμενο του σεισμού και να ενημερώσουν το στενό και ευρύτερο περιβάλλον τους. Να προσεγγίσουν το θέμα διαθεματικά μέσα από τη γλώσσα, τη λογοτεχνία, τα μαθηματικά, τη μελέτη, τα εικαστικά. Να μάθουν να συνεργάζονται, να διατυπώνουν τη γνώμη τους, να καταγράφουν και να ελέγχουν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους. Να αναπτύξουν δεξιότητες του καλού ομιλητή και ακροατή συμμετέχοντας σε συζητήσεις. Να εκφραστούν μέσα από τις δραστηριότητες που αναλαμβάνουν και να αποκτήσουν καλές συνήθειες εργασίας. Να αποκτήσουν δυνατότητες πρόσβασης στις πληροφορίες και να μπορούν να τις αξιοποιήσουν. Να υιοθετήσουν υπεύθυνες συμπεριφορές απέναντι στους συμμαθητές τους. Να ευαισθητοποιηθούν απέναντι σε προβλήματα και καταστάσεις που αντιμετωπίζουν και να συμβάλλουν στην επίλυσή τους.
Σύνδεση με Μαθήματα/Ενότητες του προγράμματος σπουδών
Γλώσσα, Μαθηματικά, Ιστορία, Μελέτη, Θρησκευτικά, Αισθητική Αγωγή, Φυσική Αγωγή, Ξένη γλώσσα.
Δραστηριότητες
Οι μαθητές θα εργαστούν ομαδοσυνεργατικά. Θα συγκεντρώσουν και θα επεξεργαστούν πληροφορίες, θα γράψουν κείμενα, ποιήματα, θα κάνουν ζωγραφιές, θα φωτογραφίσουν, θα καταγράψουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους και όλα αυτά θα ανεβαίνουν σταδιακά στο ιστολόγιο της τάξης μας. (blogs.sch.gr/axapsalis)
Εκπαιδευτικό Υλικό
Βιβλιογραφία/Αρθρογραφία:
Εγκυκλοπαίδειες, βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, ντοκιμαντέρ, συνεντεύξεις.
Πολυμεσικό/Ψηφιακό Υλικό:
Φωτογραφικές μηχανές, ψηφιακοί δίσκοι, διαδίκτυο, εκπαιδευτική τηλεόραση.
Ιστότοποι:
http://www.oasp.gr/
http://kids.oasp.gr/
http://www.seismoi-live.gr/
http://www.earthquakes.gr/loc_eq/earthquakes-greece.asp
http://www.gein.noa.gr/el/
http://www.meteoclub.gr/ergaleia/bonus1/live-earthquakes-greece
http://geophysics.geo.auth.gr/ss/
http://www.oasp.gr/userfiles/OASP_SXEDIO_MNHMONIOU_ENERGEION
Τρόποι/Τεχνικές Αξιολόγησης
α) Παρουσίαση εργασιών
Το υλικό που θα συγκεντρωθεί θα μπορούν να παρακολουθούν οι ενδιαφερόμενοι στο ιστολόγιο της τάξης μας καθώς θα ανεβαίνει σταδιακά στη διεύθυνση:
blogs.sch.gr/axapsalis
β) Ερωτηματολόγια
Στο τέλος θα συνταχθούν και θα συμπληρωθούν ερωτηματολόγια που θα βοηθήσουν στην αξιολόγηση του προγράμματος.
Παρατηρήσεις:
Το πρόγραμμα ξεκινά τον Σεπτέμβριο και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο. Από τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Ιούνιο θα υλοποιηθεί το δεύτερο πρόγραμμα της Ευέλικτης Ζώνης «Μουσικά όργανα».

ΣΕΙΣΜΟΙ 

«Η Γη, η προσωποποίηση του σκληρού και ακλόνητου άρχισε να σείεται κάτω από τα πόδια μας σαν φελλός πάνω στο νερό.  Σε μια μικρή στιγμή του χρόνου δημιουργήθηκε στο μυαλό η ιδέα της ανασφάλειας, τόσο έντονα, που ώρες συλλογισμού και φαντασίας θα ήταν αδύνατο να την έχουν δημιουργήσει» (Κ. Δαρβίνος, αναλογιζόμενος τον καταστρεπτικό σεισμό της 20ης Φεβρουαρίου 1835 στη Χιλή).
Στην αρχαιότητα πίστευαν ότι ήταν η δόνηση λόγω της κίνησης του Εγκέλαδου μέσα στον τάφο του, αναγκαίο κακό σταλμένο από τον Δία ή το αποτέλεσμα της συμπίεσης ατμών στο εσωτερικό της Γης.
Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο, συνδεδεμένο με τη ζωή και την ιστορία της γης, που εκδηλώνεται τις περισσότερες φορές ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση ενώ συνήθως δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για προφύλαξη και δράση. Είναι η εδαφική δόνηση που γεννιέται κατά τη διατάραξη της μηχανικής ισορροπίας των πετρωμάτων από φυσικές αιτίες που βρίσκονται στο εσωτερικό της γης. Το τράνταγμα, η κίνηση του εδάφους που οφείλεται στη θραύση πετρωμάτων, το στιγμιαίο αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας διαδικασίας συσσώρευσης δυναμικής ενέργειας σε καταπονούμενες περιοχές της λιθόσφαιρας. Ένα φυσικό φαινόμενο που μπορεί να προκαλέσει πολλές απώλειες τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε υλικά αγαθά.

ΣΕΙΣΜΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ

ΡΗΓΜΑΤΑ
Το ρήγμα είναι ένα σπάσιμο στον φλοιό της Γης όπου μπορεί να δημιουργηθεί κίνηση στα πετρώματα. Υπάρχουν τρία είδη ρηγμάτων: κανονικά ρήγματα, ανάστροφα ρήγματα και τα ρήγματα οριζόντιας μετατόπισης. Στα κανονικά και στα ανάστροφα ρήγματα τα πετρώματα κινούνται προς τα πάνω ή προς τα κάτω ενώ στα ρήγματα οριζόντιας μετατόπισης κινούνται οριζόντια.
ΕΝΕΡΓΑ ΡΗΓΜΑΤΑ
Ενεργό ρήγμα είναι εκείνο το οποίο έχει προκαλέσει τουλάχιστον ένα σεισμό κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δέκα χιλιάδων χρόνων.
ΜΕΓΕΘΟΣ
Το μέγεθος του σεισμού φανερώνει το πόσο μεγάλος είναι ένας σεισμός.
ΕΝΤΑΣΗ
Ένταση είναι η έκταση των καταστροφών που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια ενός σεισμού.
ΕΣΤΙΑ
Η πηγή ενός σεισμού κατανέμεται γύρω από ένα σημείο από το οποίο τα σεισμικά κύματα φαίνεται να ξεκινούν το “ταξίδι τους”. Αυτό το σημείο ονομάζεται “εστία” και συνήθως αποτελεί το σημείο από το οποίο ξεκίνησε η διάρρηξη στο ρήγμα.
ΥΠΟΚΕΝΤΡΟ
Υπόκεντρο είναι η θέση της εστίας.
ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ
Επίκεντρο είναι η προβολή της εστίας στην επιφάνεια της Γης.

ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΕΙΣΜΟ

Ο ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ
Ο Εγκέλαδος στην ελληνική μυθολογία φέρεται ως ο αρχηγός των Γιγάντων. Ήταν γιος του Ταρτάρου και της Γης και έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στη Γιγαντομαχία κατά τη διάρκεια της οποίας έχασε τη ζωή του.
Πολλές είναι οι παραλλαγές του μύθου που συνδέονται με το όνομά του.
Σύμφωνα με κάποιες από αυτές, κατά τη Γιγαντομαχία τον Εγκέλαδο τον σκότωσε ο Σειληνός ο ακόλουθος του θεού Διόνυσου, ή τον κατακεραύνωσε ο αντίπαλός του ο Δίας και μετά τον έθαψε ρίχνοντας πάνω του την Όσσα ή την Όθρη.
Ο επικρατέστερος όμως μύθος αναφέρει ότι στη Γιγαντομαχία ο Εγκέλαδος ήταν αντίπαλος της θεάς Αθηνάς, η οποία τον εξουδετέρωσε ρίχνοντας πάνω του τη Σικελία. Από τότε ο Εγκέλαδος προσπαθεί να ελευθερωθεί, προκαλώντας έτσι σεισμούς και εκρήξεις του ηφαιστείου της Αίτνας.
Ο Παυσανίας αναφέρει και άλλη μία εκδοχή, σύμφωνα με την οποία η θεά Αθηνά σκότωσε τον Εγκέλαδο ρίχνοντας επάνω του το τέθριππο άρμα της.
Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ
Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τον Ποσειδώνα ως τον θεό της θάλασσας, συχνά όμως συνέδεαν τον θεό αυτόν και με τους σεισμούς. Πίστευαν ότι χτυπούσε το πόδι του ή χτυπούσε τη Γη με την τρίαινα του για να δημιουργήσει έναν σεισμό.
Αυτή η ικανότητά του να δημιουργεί τους σεισμούς του χάρισε τον τίτλο: “Τινάκτωρ της Γαίας”.
Ο ΔΙΑΣ
Στην αρχαία Ελλάδα κάποιοι υποστήριζαν ότι οι σεισμοί προκαλούνται και από τον αρχηγό των αρχαίων θεών, τον Δία.
Η θεωρία αυτή, ότι ο θεός Δίας στέλνει τους σεισμούς, αντικαταστάθηκε αργότερα με απόψεις που διατύπωσαν αρκετοί φιλόσοφοι.
ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΑ
Σύμφωνα με τη μυθολογία τον θεό Loki τον έδεσαν σε έναν βράχο μέσα σε μια υπόγεια σπηλιά για να τον τιμωρήσουν για τη δολοφονία του αδερφού του Baldur.
Ένα ερπετό ήταν πάνω από το πρόσωπό του και του έριχνε συνεχώς δηλητήριο. Η αδερφή του θεού Loki στεκόταν πάντοτε δίπλα του και μάζευε το δηλητήριο σε ένα δοχείο για να τον προστατεύει.
Πότε – πότε όμως η κοπέλα απομακρυνόταν για να αδειάσει το δοχείο, οπότε το δηλητήριο έπεφτε πάνω στο πρόσωπο του Loki. Αυτός, για να το αποφύγει στριφογύριζε και τότε το έδαφος δονούνταν και γινόταν σεισμός.
ΒΟΡΕΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ
Πολλά χρόνια πριν, όταν το μεγαλύτερο μέρος της Γης ήταν σκεπασμένο με νερό, το Μεγάλο Πνεύμα αποφάσισε να δημιουργήσει μια όμορφη χώρα με λίμνες και ποτάμια, την οποία οι θαλάσσιες χελώνες θα μετέφεραν στην πλάτη τους.
Οι θαλάσσιες χελώνες συνεργάστηκαν και το Μεγάλο Πνεύμα δημιούργησε την πλάση. Μια μέρα όμως οι χελώνες διαφώνησαν μεταξύ τους, οπότε κάποιες από αυτές άρχισαν να κολυμπούν ανατολικά, ενώ άλλες κολύμπησαν δυτικά. Τότε ακούστηκε ένας δυνατός θόρυβος και η Γη άρχισε να σείεται.
Οι χελώνες δεν μπόρεσαν να κολυμπήσουν μακριά γιατί η Γη ήταν πολύ βαριά, έτσι σταμάτησαν να διαφωνούν και συμφιλιώθηκαν.
Παρ’ όλα αυτά κάποιες φορές οι χελώνες, που κουβαλούν την Καλιφόρνια στην πλάτη τους, διαφωνούν και πάλι. Κάθε φορά που γίνεται αυτό η γη τρέμει και εκδηλώνεται σεισμός.
ΠΕΡΟΥ
Σύμφωνα με τη μυθολογία ο θεός επισκέπτεται πότε – πότε τη Γη για να μετρήσει τους ανθρώπους που ζουν στον πλανήτη. Τα βήματά του όμως τραντάζουν το έδαφος και προκαλούν σεισμούς.
Οι άνθρωποι κάποιες φορές για να τον διευκολύνουν στην καταμέτρηση, βγαίνουν έξω από τα σπίτια τους και φωνάζουν “Είμαι εδώ, είμαι εδώ!”.
ΜΕΞΙΚΟ
Στο Μεξικό, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο σατανικός El Diablo, δημιουργεί τεράστιες ρωγμές στο εσωτερικό της Γης.
Αυτός και οι σύντροφοί του χρησιμοποιούν τις ρωγμές αυτές όταν θέλουν να βγουν στην επιφάνεια της Γης και να προκαλέσουν προβλήματα. Σε κάθε τέτοια περίπτωση η Γη δονείται και εκδηλώνεται σεισμός.
ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΦΡΙΚΗ
Στην Ανατολική Αφρική πίστευαν ότι ένα γιγάντιο ψάρι κουβαλάει έναν βράχο στην πλάτη του. Πάνω σε αυτόν τον βράχο στέκεται μια αγελάδα με τη Γη να ισορροπεί σε ένα από τα κέρατά της.
Η αγελάδα πού και πού μετακινεί τη Γη από το ένα της κέρατο στο άλλο προσπαθώντας να ξεμουδιάσει και έτσι προκαλούνται οι σεισμοί.
ΔΥΤΙΚΗ ΑΦΡΙΚΗ
Στη Δυτική Αφρική πίστευαν ότι ένας γίγαντας μεταφέρει τη Γη πάνω στο κεφάλι του. Όλα τα φυτά που υπάρχουν στον πλανήτη είναι τα μαλλιά του, ενώ οι άνθρωποι και τα ζώα είναι τα έντομα που βρίσκονται ανάμεσα στα μαλλιά του.
Ο γίγαντας συχνά κάθεται και ρεμβάζει κοιτάζοντας προς την ανατολή. Κάποιες φορές όμως στρέφει το κεφάλι του προς τη δύση και μετά ξανά προς την ανατολή. Η κάθε μια από αυτές τις απότομες κινήσεις είναι και ένας σεισμός.
ΜΟΖΑΜΒΙΚΗ
Στη Μοζαμβίκη θεωρούσαν ότι η Γη είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Πολλές φορές λοιπόν, όπως όλα τα έμβια όντα, η Γη αρρωσταίνει και έχει πυρετό. Στις περιπτώσεις αυτές εκδηλώνονται σεισμοί.
ΙΝΔΙΑ
Διάφοροι μύθοι στην Ινδία αφορούν στους σεισμούς.
Σύμφωνα με τον μύθο Hindu η Γη είναι μια τεράστια πλατφόρμα που στηρίζεται σε οκτώ ελέφαντες. Οι σεισμοί προκαλούνται, όταν ένας από τους ελέφαντες κουράζεται και χαμηλώνει το κεφάλι του, ταράζοντας έτσι την ισορροπία της Γης.
Ένας άλλος μύθος υποστηρίζει ότι η Γη ισορροπεί πάνω σε τέσσερις ελέφαντες, οι οποίοι βρίσκονται πάνω στη ράχη μιας χελώνας. Η χελώνα με τη σειρά της ισορροπεί πάνω σε μία κόμπρα. Όταν ένα από αυτά τα ζώα κινείται, η Γη τρέμει και σείεται.
Ένας τρίτος μύθος αναφέρει ότι εφτά ερπετά έχουν ως καθήκον να προστατεύουν τους εφτά τομείς του κατώτερου τμήματος του ουρανού και να συγκρατούν εναλλάξ τη Γη. Όταν το ένα ερπετό τελειώνει τη βάρδιά του και αντικαθίσταται από κάποιο άλλο, τότε οι άνθρωποι στη Γη αισθάνονται μια απότομη δόνηση, που δεν είναι άλλη από τοΝ σεισμό.
ΙΑΠΩΝΙΑ
Σύμφωνα με τη μυθολογία ένα γιγαντιαίο γατόψαρο ζει στη λάσπη κάτω από τη Γη. Στο γατόψαρο αυτό αρέσει να κάνει αστεία εις βάρος άλλων και μόνο ο θεός Kashima μπορεί να το χαλιναγωγήσει.
Ο Kashima λοιπόν κρατάει έναν μεγάλο βράχο με μαγικές δυνάμεις πάνω από το γατόψαρο εμποδίζοντάς το να κινηθεί και έτσι η Γη παραμένει ήρεμη και ακίνητη. Υπάρχουν φορές όμως που το γατόψαρο ξεφεύγει από την επίβλεψη του θεού Kashima και αρχίζει να κινείται προκαλώντας σεισμούς.
ΜΟΓΓΟΛΙΑ
Σύμφωνα με τη μυθολογία ένας γιγαντιαίος βάτραχος κουβαλάει τη Γη πάνω στην πλάτη του. Κατά διαστήματα ο βάτραχος κοάζει με αποτέλεσμα να δονείται η Γη και να εκδηλώνονται σεισμοί.
ΡΩΣΙΑ
Στη Σιβηρία πίστευαν ότι ένας θεός με το όνομα Tuli οδηγάει ένα έλκηθρο που έχει πάνω τη Γη. Το έλκηθρο αυτό το σέρνουν σκύλοι, οι οποίοι έχουν ψύλλους.
Συχνά τα σκυλιά σταματούν για να ξυστούν, οπότε η Γη κλονίζεται και γίνεται σεισμός.
ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ
Στη Νέα Ζηλανδία πίστευαν ότι οι σεισμοί σχετίζονται με την εγκυμοσύνη της Μητέρας Γης. Η Γη κυοφορεί το θεό Ru, ο οποίος συχνά την κλωτσάει. Κάθε φορά που γίνεται αυτό ο πλανήτης σείεται και εκδηλώνεται σεισμός.

ΛΙΘΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ – ΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ 

Η Γη αποτελείται από τρία διαφορετικά στρώματα τον φλοιό, τον μανδύα και τον πυρήνα, συνολικού πάχους 6.370 χιλιομέτρων περίπου. Ο φλοιός είναι το στερεό, εξωτερικό περίβλημα της Γης. Υπάρχουν δύο είδη φλοιού, ο ηπειρωτικός και ο ωκεάνιος. Το μέσο πάχος του ηπειρωτικού είναι περίπου 35 χιλιόμετρα, κάτω όμως από τις μεγάλες οροσειρές μπορεί να φτάσει τα 60 – 70 χιλιόμετρα. Το μέσο πάχος του ωκεάνιου είναι 7 χιλιόμετρα. Ο μανδύας είναι το αμέσως επόμενο στρώμα και φτάνει μέχρι το βάθος των 2.900 χιλιομέτρων.
Ως λιθόσφαιρα χαρακτηρίζεται ένα δύσκαμπτο στρώμα, μέσου πάχους 80 χιλιομέτρων περίπου, που αποτελείται από τον στερεό φλοιό και μέρος του στερεού ανώτερου μανδύα. Το τμήμα του μανδύα που βρίσκεται κάτω από τη λιθόσφαιρα είναι γνωστό ως ασθενόσφαιρα. Κάτω από τον μανδύα υπάρχει ο πυρήνας που φτάνει έως το κέντρο της γης. Ο πυρήνας διακρίνεται σε εξωτερικό (υγρή/ρευστή κατάσταση) και σε εσωτερικό (στερεή κατάσταση).

Η λιθόσφαιρα δεν είναι ενιαία αλλά αποτελείται από ένα σύνολο μεγάλων και μικρότερων πλακών που ολισθαίνουν (γλιστράνε) πάνω στο παχύρρευστο μανδυακό υλικό (ασθενόσφαιρα) πραγματοποιώντας σχετικές μεταξύ τους κινήσεις. Οι πλάκες αυτές λέγονται λιθοσφαιρικές (τεκτονικές) πλάκες. 
Αποτέλεσμα της σχετικής κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών είναι η αργή παραμόρφωση των πετρωμάτων. Για το λόγο αυτό, στα πετρώματα που βρίσκονται κοντά στις περιοχές αυτές μαζεύονται τεράστια ποσά δυναμικής ενέργειας και προκαλείται θραύση (σπάσιμο). Ταυτόχρονα πραγματοποιείται απότομη σχετική κίνηση των δύο τμημάτων που έχουν προκύψει κατά μία επιφάνεια έως ότου ισορροπήσουν σε νέες θέσεις. Η επιφάνεια αυτή είναι το σεισμικό ρήγμα. Τη χρονική αυτή στιγμή γεννιέται ένας σεισμός. 

ΠΑΛΙΡΡΟΪΚΑ ΚΥΜΑΤΑ 

Παλιρροϊκό κύμα ή διαφορετικά τσουνάμι (tsounami), είναι ιαπωνική λέξη και σημαίνει “το κύμα στο λιμάνι”.
Δεν είναι ένα κύμα, αλλά μια σειρά μεγάλων κυμάτων που προκαλούνται από :
α) έναν υποθαλάσσιο σεισμό
β) μια ηφαιστειακή έκρηξη
γ) από μια γεoλίσθηση του πυθμένα των ωκεανών
δ) από πυρηνικές δοκιμές. 
Ο υποθαλάσσιος σεισμός που ξεπερνάει τα 6,5 Ρίχτερ με βάθος μικρότερο των 50 χιλιομέτρων, δημιουργεί μικρά κυματάκια που κινούνται κυκλικά και μετά μεγαλώνουν και εξαπλώνονται πολλές φορές με ταχύτητα πάνω από 800 χιλιόμετρα την ώρα. 
Το μήκος του παλιρροϊκού κύματος φτάνει τα 100 με 200 χιλιόμετρα ενώ το ύψος του αρχίζει από μισό μέτρο και κοντά στις ακτές φτάνει και τα 40 μέτρα.
Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο καταστρεπτικά τσουνάμι που έχει καταγραφεί ποτέ, τον Αύγουστο του 1883, ταξίδεψε τουλάχιστον τη μισή περιφέρεια της Γης μετά από την κατάρρευση του ηφαιστείου Krakatoa, στην Ινδονησία. Τα κύματα, τότε, είχαν φτάσει σε ύψος μέχρι και 35 μέτρα, που προκάλεσαν μεγάλη ζημία κατά μήκος της ακτής της Σουμάτρας. Το νησί Κρακατόα εξαφανίστηκε. Μάλιστα τότε οι νεκροί έφτασαν τους 36.000. Είναι γνωστό ότι το αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς το είχε καταγράψει για 7 συνεχόμενες ημέρες. 

ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΣΕΙΣΜΩΝ 

Τα όργανα καταγραφής των σεισμικών δονήσεων είναι τα σεισμοσκόπια, οι σεισμογράφοι, και τα σεισμόμετρα. Την καταγραφή την ονομάζουμε σεισμογράφημα ή σεισμόγραμμα. Στον ελληνικό χώρο, στην Αθήνα αλλά και στην περιφέρεια, υπάρχουν μόνιμα εγκατεστημένοι σεισμογράφοι σε σεισμολογικούς σταθμούς για την καταγραφή των σεισμικών δονήσεων. Υπάρχει όμως και η δυνατότητα εγκατάστασης φορητών δικτύων σεισμογράφων, για κάποιο χρονικό διάστημα, σε περιοχές με αυξημένη σεισμική δραστηριότητα.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι να μετρηθούν οι διαφορετικές όψεις ενός σεισμού. Το μέγεθος  είναι το πιο κοινό μέτρο ενός σεισμού. Επειδή είναι μέτρο του μεγέθους της πηγής του σεισμού, είναι ο ίδιος αριθμός οπουδήποτε και να είμαστε, όπως και να τον αισθανθούμε. Η κλίμακα Ρίχτερ (Richter) μετρά τη μεγαλύτερη διαταραχή-κίνηση στην καταγραφή.
Η κλίμακα Μερκάλι (Mercalli) δεν μετράει την ενέργεια που απελευθερώνεται από έναν σεισμό, όπως η κλίμακα Ρίχτερ. Αντίθετα ασχολείται με τις επιπτώσεις ενός σεισμού σε μια δεδομένη περιοχή. Συνεπώς ενδείκνυται για τη μέτρηση σεισμών σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, ενώ δεν είναι αποτελεσματική για αραιοκατοικημένες ή ακατοίκητες. 
Με βάση την κλίμακα, οι σεισμοί ταξινομούνται σε 12 επίπεδα, ανάλογα με την έντασή τους και τις ζημιές που επιφέρουν.

ΚΛΙΜΑΚΑ ΡΙΧΤΕΡ

0 R                    Δεν γίνεται αισθητός. Καταγράφεται μόνο από σεισμογράφους.
0 – 0,9 R         Δεν γίνεται αισθητός. Καταγράφεται μόνο από σεισμογράφους.
1,0 – 1,9 R      Δεν γίνεται αισθητός. Καταγράφεται μόνο από σεισμογράφους.
2,0 – 2,9 R Σχεδόν πάντα μη αισθητός. Πιθανώς αισθητός από μερικούς ανθρώπους κοντά στο επίκεντρο.
3,0 – 3,9 R     Αισθητός κοντά στο επίκεντρο, χωρίς ζημιές.
4,0 – 4,9 R Αισθητός στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σε τοπικό επίπεδο, με ελαφρές συνήθως ζημιές στο εσωτερικό των κτιρίων κοντά στο επίκεντρο, χωρίς θύματα. Απίθανο να υπάρξουν έστω και μέτριες ζημιές.
5,0 – 5,9 R Αισθητός στο σύνολο του πληθυσμού σε τοπικό επίπεδο. Μέτριες έως σημαντικές ζημιές στα κτίρια ανεπαρκούς σχεδίασης σε ακτίνα 10 km² από το επίκεντρο, πιθανώς και με ανθρώπινες απώλειες. Συνήθως καμία έως ελαφρές ζημιές σε όλα τα άλλα κτίρια.
6,0 – 6,9 R Σοβαρές ζημιές σε ακτίνα 100 km² από το επίκεντρο, ισχυρές έως βίαιες δονήσεις κοντά στο επίκεντρο. Μέτριες έως σοβαρές ζημιές στα κτίρια ανεπαρκούς σχεδίασης, ελάχιστες ζημιές στα ανθεκτικά και αντισεισμικά κτίρια. Ο ανθρώπινος απολογισμός κυμαίνεται συνήθως από μηδέν έως 25.000 θάνατοι.
7,0 – 7,9 R Μεγάλες καταστροφές και ανθρώπινες απώλειες, σε ακτίνα άνω των 100 km² μακριά από το επίκεντρο. Σοβαρές ζημιές ή μερική κατάρρευση αρκετών κτιρίων, ολική κατάρρευση ορισμένων κτιρίων ανεπαρκούς σχεδίασης. Πιθανές ζημιές στα ανθεκτικά και αντισεισμικά κτίρια. Επίσης, αν το επίκεντρο είναι στη θάλασσα, πιθανότητα δημιουργίας τσουνάμι. Ο ανθρώπινος απολογισμός κυμαίνεται συνήθως από μηδέν έως 250.000 θάνατοι.
8,0 – 8,9 R Εξαιρετικά μεγάλες καταστροφές και ανθρώπινες απώλειες, πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το επίκεντρο. Μέτριες έως βαρύτατες ζημιές στα ανθεκτικά και αντισεισμικά κτίρια, ολική κατάρρευση στα κτίρια ανεπαρκούς σχεδίασης. Πιθανώς ολική καταστροφή κοντά στο επίκεντρο. Εναλλακτικά, αν το επίκεντρο είναι στη θάλασσα, δημιουργία ισχυρών τσουνάμι. Ο ανθρώπινος απολογισμός κυμαίνεται συνήθως από 100 έως πολλές εκατοντάδες χιλιάδες θάνατοι. Ωστόσο, ορισμένοι σεισμοί αυτού του μεγέθους δεν έχουν προκαλέσει θύματα.
9,0 – 9,9 R Τεράστιες καταστροφές και τεράστιες ανθρώπινες απώλειες, πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το επίκεντρο. Πιθανώς ακόμα και ολοκληρωτική καταστροφή της ζωής σε τοπικό επίπεδο, όλα τα κτίρια κοντά στο επίκεντρο καταρρέουν εντελώς. Εναλλακτικά, αν το επίκεντρο είναι στη θάλασσα, τεράστια τσουνάμι που θα πλήξουν όλες τις γύρω ηπείρους. Μεγάλη μετατόπιση στις τοπικές τεκτονικές πλάκες, αλλαγές στο τοπικό ανάγλυφο και στο σχήμα των ακτογραμμών, συν πιθανή μετατόπιση νησιών. Αλλαγή στην ταχύτητα περιστροφής και στην κλίση του άξονα της Γης. Ο ανθρώπινος απολογισμός κυμαίνεται συνήθως από 1.000 έως, δυνητικά, 1 εκατομμύριο θάνατοι. Ελάχιστοι σεισμοί αυτού του μεγέθους έχουν καταγραφεί στην παγκόσμια ιστορία. Ο ισχυρότερος ήταν 9,5 R.
10,0 R Δεν υπάρχει τόσο μεγάλου μήκους ενιαίο σεισμογόνο ρήγμα στη Γη για να προκαλέσει κάτι τέτοιο. Μόνο από συμβάν πρόσκρουσης με αστεροειδή ή κομήτη μπορεί να συμβεί ή ειδικότερα για την τιμή «10 ακριβώς» αν έσπαζαν ταυτόχρονα 3 έως 5 διαδοχικά ρήγματα μεγάλου μήκους, κάτι εξαιρετικά απίθανο. Αν πάντως συνέβαινε, θα κατέστρεφε μία ολόκληρη ήπειρο, προκαλώντας δυνητικά έως και εκατομμύρια θανάτους, με ολοκληρωτική καταστροφή της ζωής και όλων των ανθρώπινων κατασκευών σε ακτίνα χιλιάδων χιλιομέτρων, και θα άλλαζε εντελώς το γεωγραφικό ανάγλυφο σε ολόκληρες χώρες. Επίσης, θα γινόταν αισθητός σε εξαιρετικά μεγάλες αποστάσεις, πιθανότατα σε όλο το ένα ημισφαίριο της Γης.

ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΕΡΚΑΛΙ

I. Μη αισθητός Δεν γίνεται αισθητός. Καταγράφεται μόνο από σεισμογράφους.
II. Ελάχιστα αισθητός Αισθητός από μερικούς ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάπαυση στους υψηλότερους ορόφους κτιρίων.
III. Ασθενής Αισθητός μέσα στα σπίτια, ως δονήσεις σαν να περνάει ελαφρύ φορτηγό. Μπορεί να μην αναγνωριστεί ως σεισμός.
IV. Mέτριος Αισθητός μέσα στα σπίτια, ως δονήσεις σαν να περνάει βαρύ φορτηγό δίπλα στο σπίτι. Λιγότερο αισθητός στην ύπαιθρο. Τίθενται σε κίνηση κρεμασμένα αντικείμενα. Τζάμια τρίζουν. Κρότοι πιάτων και παραθύρων, χτύπος στις πόρτες. Σταματημένα αυτοκίνητα κλυδωνίζονται. Την νύχτα μερικοί ξυπνούν.
V. Σχετικά Ισχυρός Αισθητός από όλους μέσα στα σπίτια, ως δονήσεις σαν να περνάει τραίνο δίπλα στο σπίτι. Ενδεχομένως μη αισθητός στην ύπαιθρο υπό ορισμένες συνθήκες. Αιώρηση κρεμασμένων αντικειμένων. Ανατροπή μερικών μικρών αντικειμένων και σπάσιμο πιάτων. Ανοιχτές πόρτες ταλαντεύονται. Υγρά από δοχεία χύνονται. Την νύχτα όλοι ξυπνούν.
VI. Ισχυρός Αισθητός από όλους. Πολλοί τρομοκρατούνται και τρέχουν έξω από τα κτίρια. Οι άνθρωποι περπατούν με αστάθεια. Μετακίνηση ή ανατροπή πολυάριθμων μεγάλων αντικειμένων και επίπλων. Τζάμια σπάζουν. Βλάβες σε σοβάδες, κεραμίδια, καπνοδόχους. Μικρές καμπάνες ηχούν. Ζημιές λίγες, ελαφρές.
VII. Πολύ Ισχυρός Δύσκολη η όρθια στάση. Πτώση πολυάριθμων κεραμιδιών, καπνοδόχων. Μικρές ζημιές σε ισχυρές κατασκευές. Σοβάδες και τοιχοποιία ρηγματώνονται στις συνηθισμένες κατασκευές. Στις κακές κατασκευές πέφτουν σοβάδες, αποκολλώνται τούβλα και πέτρες. Γίνεται αισθητός από οδηγούς αυτοκινήτων. Μεγάλες καμπάνες ηχούν. Κυματισμός στις λίμνες, θόλωμα νερού από λάσπη.
VIII. Καταστροφικός Επηρεάζεται η οδήγηση των αυτοκινήτων. Αρκετές ζημιές και μερική κατάρρευση στις συνηθισμένες κατασκευές. Μέτριες ζημιές στην τοιχοποιία των καλών κατασκευών και μεγάλες στις κακές κατασκευές. Κλαδιά σπάνε από τα δένδρα. Αλλαγές στη ροή και στη θερμοκρασία του νερού σε πηγές και σε πηγάδια.
IX. Πολύ Καταστροφικός Γενικός πανικός. Σοβαρές βλάβες στην τοιχοποιία των καλών κατασκευών. Γενική καταστροφή στις κακές κατασκευές. Μικρού μεγέθους κτίρια αποσπώνται από τα θεμέλια. Υπόγειοι αγωγοί σπάζουν. Εμφανίζονται ρωγμές στο έδαφος. Σε περιοχές με υπόγεια ύδατα, αναβλύζει από το έδαφος λεπτή άμμος, ιλύς και νερό.
X. Εξαιρετικά Καταστροφικός Τα περισσότερα κτίρια καταστρέφονται. Πτώση μερικών καλά κατασκευασμένων ξύλινων κτιρίων και γεφυρών. Σχεδόν όλες οι κατασκευές τοιχοποιίας και τα προκατασκευασμένα κτίσματα καταρρέουν μέχρι θεμελίων. Σοβαρές ζημιές στο οδικό δίκτυο και σε φράγματα, υδροφράκτες και αναχώματα. Οι σιδηροτροχιές κάμπτονται ελαφρά. Μεγάλες κατολισθήσεις.
XI. Ασύλληπτα Καταστροφικός Ελάχιστα κτίρια μένουν όρθια. Πτώση σχεδόν όλων των ανθρώπινων κατασκευών. Υπόγειοι αγωγοί και γραμμές μεταφοράς ενέργειας καταστρέφονται εντελώς. Καταστροφή οδικού δικτύου, πτώση γεφυρών και ανισόπεδων κόμβων. Οι σιδηροτροχιές κάμπτονται έντονα. Πολυάριθμες κατολισθήσεις, ρήγματα και παραμορφώσεις του εδάφους.
XII. Ολική Καταστροφή (ή Κατακλυσμιαίος) Ολική καταστροφή. Κατάρρευση όλων των κτιρίων μέχρι θεμελίων. Τεράστιες παραμορφώσεις του φλοιού της Γης. Το έδαφος κινείται σε κύματα ή ανυψώνεται και υποχωρεί αρκετά μέτρα και τα σεισμικά κύματα φαίνονται στην επιφάνεια. Αλλαγές στο ανάγλυφο του εδάφους και τη γραμμή του ορίζοντα. Μεγάλες ποσότητες βράχων αλλάζουν θέση. Αλλαγή ροής ποταμών. Δημιουργία καταρρακτών. Παραμόρφωση της όρασης. Μεγάλα αντικείμενα εκτινάσσονται στον αέρα. Το επίπεδο XII έχει καταγραφεί μόλις μία φορά στην ανθρώπινη ιστορία.

ΖΩΑ ΚΑΙ ΣΕΙΣΜΟΙ 

Αλλαγή στη συμπεριφορά των ζώων όταν έρχεται σεισμός, παρατηρείται λίγα λεπτά πριν από τον σεισμό (από 2 έως και 5 λεπτά νωρίτερα) με εξαίρεση τα κουνούπια και τα έντομα που μπορεί να παρατηρηθεί  αλλαγή πολλές ώρες νωρίτερα.
Τα τζιτζίκια (όταν είναι καλοκαίρι) σταματούν ξαφνικά να τραγουδούν.
Τα κουνούπια (όταν είναι καλοκαίρι) δεν τσιμπούν.
Όλα τα έντομα που ζουν κάτω από τη γη καθώς και τα φίδια, βγαίνουν ξέφρενα στην επιφάνεια της γης.
Η γάτα τινάζεται ξαφνικά από τη θέση της και τρέχει αλαφιασμένη να κρυφτεί.
Οι σκύλοι ουρλιάζουν όλοι μαζί.
Τα πουλιά τινάζονται όλα μαζί από εκεί που κάθονται και πετούν ψηλά αλαφιασμένα αλλά χωρίς θόρυβο.
Τα ψάρια κολυμπούν κοντά στην επιφάνεια και μερικά πηδούν συνέχεια πάνω από αυτή.
Μέλισσες & σφήκες βγαίνουν ξαφνικά όλες μαζί έξω από τη φωλιά τους.
Σε περίπτωση που ακολουθεί μετασεισμός, όλα τα ζώα παραμένουν έξω από τις φωλιές τους ή μέσα στις κρυψώνες τους. Οι Σκύλοι και οι γάτες, αν τύχει και βγουν από τις κρυψώνες τους (πράγμα μάλλον απίθανο) τότε περπατούν αργά, προσεχτικά και σχεδόν «έρπουν».

ΣΕΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Οι περισσότεροι σεισμοί οφείλονται στις κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών και κατά συνέπεια οι ζώνες έντονης σεισμικής δράσης ουσιαστικά ταυτίζονται με τις παρυφές των πλακών.
Ο ελληνικός χώρος βρίσκεται στα όρια της Ευρασιατικής πλάκας με την Αφρικανική, γι’ αυτό και είναι χώρος μεγάλης σεισμικότητας (η σεισμικότητα ενός τόπου καθορίζεται από τη συχνότητα εμφάνισης των σεισμών και τα μεγέθη τους). Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία η Ελλάδα, από άποψη σεισμικότητας, κατέχει την πρώτη θέση στη Μεσόγειο και την Ευρώπη καθώς και την έκτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά την Ιαπωνία, Νέες Εβρίδες, Περού, νησιά Σολομώντα και Χιλή. Βασικό τεκτονικό γνώρισμα του Ελληνικού χώρου είναι το Ελληνικό τόξο. Το Ελληνικό τόξο (τόξο του Αιγαίου) αποτελεί το όριο επαφής της Ευρασιατικής λιθοσφαιρικής πλάκας –τμήμα της οποίας είναι το Αιγαίο- και της Αφρικανικής πλάκας –τμήμα της οποίας είναι η λιθόσφαιρα της Ανατολικής Μεσογείου. Οι δύο λιθοσφαιρικές πλάκες συγκλίνουν στην περιοχή αυτή με σχετική ταχύτητα 2,5 εκατοστά το χρόνο, με συνέπεια την καταβύθιση της ωκεάνιας πλάκας της Ανατολικής Μεσογείου, λόγω μεγαλύτερης πυκνότητας κάτω από την ηπειρωτική πλάκα του Αιγαίου.
Οι κυριότεροι Σεισμοί στην Ελλάδα την τελευταία τριακονταετία
Άγιος Ευστράτιος 19-2-1968 7,1 R 20 νεκροί, 39 τραυματίες, 175 καταρρεύσεις κτιρίων.
Στίβος Θεσσαλονίκης 20-6-1978 6,5 R 45 νεκροί κυρίως από την κατάρρευση οκταώροφης πολυκατοικίας στη Θεσσαλονίκη, 220 τραυματίες, 9.480 κτίρια με μη επισκευάσιμες βλάβες. Σημαντικές ζημιές στις περιοχές Θεσσαλονίκης, Βόλβης – Λαγκαδά, Κιλκίς, Σερρών, Χαλκιδικής.
Αλμυρός Βόλου 9-7-1980 6,5 R 24 τραυματίες, 5.222 κτίρια κατεστραμμένα. Ζημιές σε Μαγνησία, Φθιώτιδα, Λάρισα.
Περαχώρα – Αλκυονίδες 24-2-1981 6,7 R 20 νεκροί, 500 τραυματίες, 22.554 κτίρια με μη επισκευάσιμες βλάβες. Πολλές υλικές ζημιές σε: Κορινθία, Βοιωτία, Αττική, Φωκίδα, Εύβοια.
Καλαμάτα 13-9-1986 6,0 R 20 νεκροί, 80 τραυματίες, κατάρρευση 4 πολυκατοικιών στην πόλη της Καλαμάτας. Ολοκληρωτική καταστροφή του Ελαιοχωρίου. Από τα 9.124 κτίρια της Καλαμάτας το 20% κρίθηκαν κατεδαφιστέα. Σημαντικές ζημιές και σε χωριά.
Κοζάνη – Γρεβενά 13-5-1995 6,6 R Εκτεταμένες ζημιές. Καταρρεύσεις πολλών κτιρίων σε χωριά της ευρύτερης περιοχής.
Αίγιο 15-6-1995 6,1 R 26 νεκροί, κατάρρευση ενός ξενοδοχείου και μιας πολυκατοικίας. Εκτεταμένες ζημιές.
Κόνιτσα 26-7-1996 5,2 R Εκτεταμένες ζημιές. Βλάβες σε κτίρια κυρίως στην πόλη της Κόνιτσας και σε γύρω χωριά.
Πάρνηθα – Αθήνα 7-9-1999 5,9 R 143 νεκροί, 400 περίπου τραυματίες, 37 καταρρεύσεις κτιρίων. Εκτεταμένες βλάβες σε κτίρια των δυτικών, βορειοδυτικών και νοτιοδυτικών περιοχών της Αττικής. 85 άνθρωποι απεγκλωβίστηκαν ζωντανοί μέσα από τα ερείπια.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΕΙΣΜΟ 

Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο που πλήττει συχνά την Ελλάδα και άλλες χώρες του πλανήτη. Οι περισσότεροι σεισμοί που γεννιούνται στη χώρα μας δεν προκαλούν ιδιαίτερα προβλήματα, ωστόσο μερικοί είναι πολύ ισχυροί και έχουν επιπτώσεις στον άνθρωπο και στο δομημένο περιβάλλον. Προετοιμαστείτε από τώρα, για να μπορείτε να προστατεύσετε τον εαυτό σας κατά τη διάρκεια του σεισμού και να έχετε την κατάλληλη αντισεισμική συμπεριφορά μετά τον σεισμό.

Στερεώστε καλά στους τοίχους, τα ράφια και τις βιβλιοθήκες.
Βιδώστε καλά στους τοίχους δεξαμενές καυσίμων και νερού καθώς και θερμοσίφωνες.
Τοποθετήστε τα βαριά αντικείμενα στα χαμηλότερα ράφια.
Απομακρύνετε τα βαριά αντικείμενα πάνω από κρεβάτια και καναπέδες.
Στερεώστε καλά τα φωτιστικά σώματα.
Προσδιορίστε καλά προφυλαγμένους χώρους σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού:
-Κάτω από ανθεκτικά γραφεία ή τραπέζια.
-Μακριά από γυάλινες επιφάνειες και βιβλιοθήκες.
-Μακριά από εξωτερικούς τοίχους.
Καθορίστε ασφαλείς χώρους έξω από το σπίτι:
-Μακριά από κτίρια και δέντρα.
-Τηλεφωνικά και ηλεκτρικά καλώδια.
Ελέγξτε τη σωστή λειτουργία του ηλεκτρικού δικτύου καθώς και των συνδέσεων του δικτύου φυσικού αερίου.
Ενημερώστε όλα τα μέλη της οικογένειας για το πώς κλείνουν οι γενικοί διακόπτες (ηλεκτρικού, νερού, φυσικού αερίου)
Προμηθευτείτε φορητό ραδιόφωνο με μπαταρίες, φακό και βαλιτσάκι πρώτων βοηθειών.
Ενημερώστε, ειδικά τα παιδιά της οικογένειας, για τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης (112, 100, 166, 199 κ.τ.λ.).
Συμφωνείστε όλοι για ένα συγκεκριμένο τόπο συνάντησης μετά τον σεισμό.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ
Μέσα στο σπίτι:
-Παραμείνετε ψύχραιμοι
-Καλυφθείτε κάτω από κάποιο ανθεκτικό έπιπλο και ταυτόχρονα προστατέψτε τα μάτια σας με το εσωτερικό τμήμα του χεριού σας.
-Εάν δεν υπάρχει κοντά σας κάποιο ανθεκτικό έπιπλο καθίστε στο πάτωμα με το πρόσωπό σας στραμμένο σε εσωτερικό τοίχο, μακριά από παράθυρα και έπιπλα που μπορούν να πέσουν πάνω σας.
-Εάν είστε στο κρεβάτι, μείνετε ακίνητοι και προστατέψτε το κεφάλι σας με ένα μαξιλάρι. Μην προσπαθείτε να απομακρυνθείτε από το σπίτι. Μη χρησιμοποιείτε τον ανελκυστήρα. Μη βγαίνετε στα μπαλκόνια.
-Εάν βρεθείτε σε ψηλό κτίριο, απομακρυνθείτε από τζάμια και εξωτερικούς τοίχους.
-Εάν βρεθείτε σε χώρο ψυχαγωγίας ή σε κάποιο κατάστημα ή εμπορικό κέντρο, διατηρήστε την ψυχραιμία σας και να αποφύγετε τον πανικό. Μείνετε μακριά από το πανικόβλητο πλήθος που κινείται άτακτα προς τις εξόδους.
Έξω από το σπίτι:
-Απομακρυνθείτε από τα γειτονικά κτίρια καθώς και από τηλεφωνικά ή ηλεκτρικά καλώδια.
-Καλύψτε το κεφάλι σας με κάποια τσάντα ή χαρτοφύλακα που μπορεί να έχετε στη διάθεσή σας.
-Μείνετε σε ανοιχτό χώρο μέχρι να σταματήσει η δόνηση.
Μέσα στο αυτοκίνητο:
-Καταφύγετε σε ανοιχτό χώρο και σταματήστε αμέσως το αυτοκίνητο.
-Μείνετε μέσα στο αυτοκίνητο μέχρι να σταματήσει η δόνηση.
-Αποφύγετε τις γέφυρες ή τις υπέργειες διαβάσεις.
ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΣΕΙΣΜΟ
-Μείνετε προετοιμασμένοι για τους μετασεισμούς. Ελέγξτε τον εαυτό σας και τους γύρω σας για πιθανούς τραυματισμούς
-Μη μετακινείτε τους βαριά τραυματισμένους. Ακολουθείτε τις οδηγίες των αρχών και μην πιστεύετε τις ανυπόστατες φημολογίες.
-Χρησιμοποιείτε το τηλέφωνο μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, γιατί προκαλείτε υπερφόρτωση του τηλεφωνικού δικτύου.
-Μη χρησιμοποιείτε άσκοπα το αυτοκίνητο, γιατί εμποδίζετε τα συνεργεία διάσωσης.
-Αποφύγετε την είσοδο στο σπίτι ειδικά εάν παρατηρείτε ζημιές ή αισθάνεστε τη μυρωδιά γκαζιού ή βλέπετε κομμένα καλώδια.
-Μην πλησιάζετε τις ακτές.
ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Κατά τη διάρκεια του σεισμού σε κλειστό χώρο:
-Καλυφθείτε γρήγορα κάτω από το θρανίο.
-Πέστε στα γόνατα και καλύψτε το κεφάλι σας με τα χέρια σας.
-Απομακρυνθείτε από τα παράθυρα.
-Παραμείνετε στη θέση σας μέχρι να σας δοθούν περισσότερες οδηγίες από τους δασκάλους σας.
Κατά τη διάρκεια του σεισμού σε ανοιχτό χώρο:
-Ακούστε προσεκτικά τις οδηγίες των δασκάλων σας και απομακρυνθείτε από άλλα κτίρια, δέντρα και καλώδια.
-Καθίστε στο έδαφος και καλύψτε το κεφάλι σας με τα χέρια σας.
-Παραμείνετε σε ανοιχτό χώρο.
-Εάν βρίσκεστε στον δρόμο για το σχολείο μην αλλάζετε δρομολόγιο και συνεχίστε προς την ίδια κατεύθυνση.
-Εάν βρίσκεστε στον δρόμο από το σχολείο προς το σπίτι μην αλλάζετε δρομολόγιο και συνεχίστε προς την ίδια κατεύθυνση.

• ΣΕΙΣΜΟΙ
• ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ