ΤΣΑΚΙΡΕΛΗ ΑΝΝΑ

ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ ΄Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Η ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ – Η ΘΑΝΑΤΙΚΗ ΠΟΙΝΗ

Ποινή

Ορισμός:

Ποινή είναι η κύρωση που υφίστανται οι παραβάτες των γραπτών νόμων, με στόχο την αποκατάσταση της κοινωνικής ευρυθμίας.

Σκοπός της ποινής:

_ Η επιβολή της αποβλέπει στην αναμόρφωση του χαρακτήρα του δράστη και την ομαλή επανένταξή του στην κοινωνία. Ταυτόχρονα, ως μέσο παραδειγ­ματισμού, η ποινή συμβάλλει στην αυτοκυριαρχία κάθε επίδοξου δράστη.

_ Καταπολεμούνται τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, με αποτέλεσμα την εξυγίανση της κοινωνίας. Καλλιεργείται ο αλληλοσεβασμός και η πειθαρχία, που συμβάλλουν στη σύσφιγξη των κοινωνικών σχέσεων.

_ Καλλιεργείται η δημοκρατία, αφού η ύπαρξη των ποινών και η αμερόληπτη εφαρμογή τους οδηγούν τον πολίτη σε νομιμοφροσύνη. Με την ποινή ελέγχεται και η εκάστοτε εξουσία και περιορίζονται οι ατασθαλίες.

_ Ο πολίτης δε διακατέχεται από άγχος, αντίθετα νιώθει ασφαλής, αφού τα δικαιώματά του διασφαλίζονται και ο φόβος της επικείμενης ποινής περιο­ρίζει την πιθανότητα παραβίασής τους.

_ Ακόμη και στον επαγγελματικό τομέα, οι ποινικές κυρώσεις δημιουργούν καλύτερες επαγγελματικές συνθήκες και προστατεύουν τον εργαζόμενο από την εκμετάλλευση.

Προϋποθέσεις για την αποτελεσματικότητα των ποινών:

_ Δημοκρατία, που σημαίνει αμεροληψία και ίση μεταχείριση των πολιτών.

_Ποινές με χαρακτήρα σωφρονιστικό και όχι εκδικητικό.

_ Αδέκαστο δικαστικό σύστημα.

Η θανατική ποινή

Η εσχάτη των ποινών: η θανατική ποινή

Η επιβολή της θανατικής ποινής εξακολουθεί να απασχολεί την ανθρωπότητα, παρά το γεγονός ότι σε πολλές χώρες του κόσμου έχει καταργηθεί, αφού θεωρήθηκε παρωχημένος τρόπος απονομής δικαιοσύνης, ένδειξη πνευματικού σκοταδισμού, που έρχεται σε αντίθεση με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Πρώτη φορά το 1774 ο Τσεζάρε Μπεκαρία, στο έργο του «Δοκίμιο περί εγκλη­μάτων και ποινών», έκανε λόγο για την κατάργησή της. Ως διαφωτιστής αντιτά­χθηκε στη θανατική ποινή και μίλησε για το σωφρονιστικό χαρακτήρα που πρέπει να έχουν οι ποινές.

Η διόγκωση όμως της εγκληματικότητας προκάλεσε έντονους προβλημα­τισμούς σχετικά με την αναγκαιότητα της επαναφοράς της, ως μέσου πάταξης των φαινομένων κοινωνικής παθογένειας.

Κάποιοι υπεραμύνονται αυτής με τα εξής επιχειρήματα:

• Ο εγκληματίας κρίνεται άκρως επικίνδυνος για το κοινωνικό σύνολο.
•  Η φύση του εγκληματία αποδεδειγμένα δεν επιδέχεται σωφρονισμό.
• Αποδεικνύεται ότι η πολιτεία λαμβάνει δραστικά μέτρα κατά του εγκλήμα­τος, με αποτέλεσμα να νιώθει ασφαλής ο πολίτης και να εδραιώνεται η πίστη του στους θεσμούς.
• Παραδειγματίζονται περισσότερο οι υπόλοιποι και περιστέλλεται η βία και η εγκληματικότητα.

Έντονες οι ενστάσεις για την επιβολή της σε διεθνές επίπεδο:

• Η θανατική ποινή επιβάλλεται από ανελεύθερα καθεστώτα, που προφασιζόμενα το συλλογικό συμφέρον προβαίνουν σε εκκαθαρίσεις αντιπάλων.
• Στις χώρες που εφαρμόζεται χρησιμοποιείται με δυσανάλογο τρόπο σε βάρος

των φτωχών ή των φυλετικών και εθνικών μειονοτήτων.

• Έχει αποδειχθεί στατιστικά ότι η επιβολή της δε μείωσε την εγκληματικότη­τα.
• Σε περίπτωση δικαστικής πλάνης δεν μπορεί να αρθεί.
• Αντίκειται στις αρχές του Χριστιανισμού, αφού κανείς δεν έχει το δικαίωμα

να αφαιρέσει ανθρώπινες ζωές.

• Η ψυχική καταρράκωση και συντριβή των μελλοθάνατων αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
• Ακόμη και στις περιπτώσεις της εμπορίας ναρκωτικών ή σε τρομοκρατικές ενέργειες η αποτελεσματικότητά της θεωρείται αμφισβητήσιμη. Αρχικά, γιατί στην πρώτη περίπτωση τιμωρούνται οι μεσάζοντες και όχι οι πραγματικοί υπαίτιοι, που συνήθως με εύσχημο τρόπο διατηρούν την ανωνυμία τους ή συνδέονται με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα που τους παρέχουν κάλυψη. Στη δεύτερη περίπτωση, η θέληση των τρομοκρατών είναι τέτοια που η θανατική ποινή αδυνατεί να την καταστείλει. Επίσης, ενέχεται ο κίνδυνος της

αναζωπύρωσης των τρομοκρατικών ενεργειών ως αντίποινων για το θάνατο «συντρόφων» αγωνιστών.

Προτάσεις:

Το ζήτημα για την κατάργηση της θανατικής ποινής είναι ιδιαίτερα λεπτό. Το μόνο βέβαιο είναι ότι καμιά ποινή δεν είναι ικανή να πατάξει το έγκλημα, εάν δεν δημιουργηθούν συνθήκες τέτοιες που να αποτρέπουν τη γένεση των εγκλη­ματιών.

• Η αναδιάρθρωση του σωφρονιστικού συστήματος θα οδηγούσε στην εξυγίανση των φορέων του και η κάθειρξη σε σωφρονισμό. Σεμινάρια επιμόρφωσης, ψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι και παιδαγωγοί θα έπρεπε να τεθούν στην υπηρε­σία των εγκλείστων. Μόνο έτσι οι φυλακές δε θα είναι σχολεία εγκληματικό­τητας, αλλά σταθμοί ουσιαστικής επανατοποθέτησης του ανθρώπου απέναντι στον εαυτό του και την κοινωνία.

• Επίσης, θα πρέπει να αρθεί η αδικία, ο κοινωνικός ρατσισμός και να καθιε­ρωθεί η επί ίσοις όροις μεταχείριση των ανθρώπων με δάση τις αρχές του ανθρωπισμού. Τότε μόνο θα εκλείψουν ουσιαστικά τα γενεσιουργά αίτια των εγκληματικών πράξεων.