Αθανάσιος Κ. Ρισβάς

Θέμα: “Χαιρετισμός έναρξης σχολικού έτους”

Αγαπητές/τοί Συνάδελφοι,

«Η εκπαίδευση, παρέχοντας σε όλους τη δυνατότητα πρόσβασης στη γνώση, επιφορτίζεται με το οικουμενικό καθήκον να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιληφθούν πληρέστερα τον κόσμο, να κατανοήσουν βαθύτερα τους άλλους και να γνωρίσουν καλύτερα τον ίδιο τους τον εαυτό» (Unesco 1999, 74).

Τα νέα καθήκοντα, τα οποία έχουν ανατεθεί στην εκπαίδευση ανέδειξαν μία καινούρια παιδαγωγική έννοια: την «inclusive εκπαίδευση». Ο όρος μπορεί να αποδοθεί με περιφραστικό τρόπο στην ελληνική γλώσσα ως η εκπαίδευση που συμπεριλαμβάνει όλους και η οποία λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες και τη διαφορετικότητα όλων. Το επίθετο inclusive προέρχεται από το λατινικό ρήμα includere που σημαίνει συμπεριλαμβάνω. Ο όρος θα μπορούσε να αποδοθεί συνοπτικά και ως συμμετοχικότητα, αφού αναφερόμαστε σε πρόσωπα και όχι σε πράγματα.

Μετά την παγκόσμια συνδιάσκεψη της Unesco (Σαλαμάνκα, 1994), αναδείχθηκε η αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμού του όρου «ειδικές ανάγκες» και επισημάνθηκε ότι ο όρος δεν αναφέρεται αποκλειστικά στην «αναπηρία», αλλά συνδέεται και με τις εξαιρετικές δεξιότητες καθώς και τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες. Με τη ίδια Διακήρυξη, η Unesco καλεί τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών της να εντείνουν τις προσπάθειές τους, ώστε να αναπτυχθεί ένα Πλαίσιο Δράσης για την εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και να υλοποιηθεί το «inclusion» και το «Σχολείο για όλους»:

«(…) τα σχολεία πρέπει να εξυπηρετούν όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από τις φυσικές τους, πνευματικές, κοινωνικές, συναισθηματικές, γλωσσικές ή άλλες καταστάσεις. Το Πλαίσιο Δράσης μπορεί να περιλαμβάνει παιδιά προικισμένα ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, εργαζόμενα, παιδιά του δρόμου, απομακρυσμένους ή νομαδικούς πληθυσμούς, παιδιά από γλωσσικές, εθνικές ή πολιτισμικές μειονότητες και από άλλες μη προνομιακές ή περιθωριοποιημένες περιοχές ή ομάδες» (Unesco 1996,20).

Σε επισκέψεις μου σε σχολεία της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας, έζησα από κοντά τη φοίτηση μαθητών με διαγνωσμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε σχολεία γενικής και ειδικής αγωγής. Εκπαιδευτικοί και μαθητές υιοθέτησαν τη δημοκρατική αντίληψη της συμμετοχικότητας και έδωσαν ελπίδα, ότι μέσω ενός κοινού σχολείου και μιας διδακτικής απαλλαγμένης από προκαταλήψεις και στερεότυπα θα καταφέρουμε να ζήσουμε με λιγότερες φοβίες σε μια κοινωνία συνεργασίας και αλληλοαποδοχής.

Το «Σχολείο για Όλους» προετοιμάζει το μαθητή, ως μελλοντικό ενήλικα όχι μόνο απλώς να συμμετέχει στην κοινωνική ζωή, αλλά και να παρεμβαίνει ενεργητικά συνδιαμορφώνοντας τις κοινωνικές εξελίξεις.

Για να λειτουργήσει το «Σχολείο για Όλους» απαιτείται η ουσιαστική συμπαράσταση της Πολιτείας, η επιμόρφωση και στήριξη των εκπαιδευτικών, η αναμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων, η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, η συμμετοχή των γονέων και η υποστήριξη του «Σχολείου για Όλους» από το μαθητικό πληθυσμό, ώστε να μετασχηματιστεί η κοινωνία σε μία κοινωνία για Όλους.

Οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι εργάζονται σε ΣΜΕΑΕ, καλούνται να εκπαιδεύσουν μαθητές που έχουν δικαίωμα στη γνώση, η οποία θα τους στηρίξει στη ζωή και θα τους οδηγήσει στην κοινωνική ένταξη. Με σεβασμό σε κάθε πρόσωπο, οι συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί πασχίζουν να βρουν τις κρυμμένες δυνατότητες των μαθητών τους, οι οποίες δεν είναι καθόλου αυτονόητες. Είναι γι’ αυτούς στάση ζωής, χρέος αγάπης.

Με σεμνότητα και ήθος μια τέτοια παιδεία, πραγματώνει το ιδεώδες της, τον πλήρη άνθρωπο, την αυτάρκη οντότητα που ακτινοβολεί φως.

Καλή και δημιουργική σχολική χρονιά.

Ο σχολικός σύμβουλος ΕΑΕ 5^ης Περιφέρειας

Αθανάσιος Κ. Ρισβάς

Πίνακας αποδεκτών:

1. Δ/νση Ειδικής Αγωγής ΥΠΑΙΘ, 2. Τμήματα ΕΠΚ, Π.Ε. & Δ.Ε. Περ. Δ/νσης Δυτικής Ελλάδας, 3. Σχολικοί Σύμβουλοι Π.Ε. & Δ.Ε. Περ. Δ/νσης Δυτικής Ελλάδας, 4. Δ/νσεις Π.Ε. & Δ.Ε. Δυτικής Ελλάδας, 5. ΚΕΔΔΥ Δυτικής Ελλάδας