Εκτός από το φαγητό, τον ύπνο και το παιχνίδι, τα βιβλία μεγαλώνουν τα παιδιά.
Ιστορίες που δεν είναι παιδιάστικες, δεν προσφέρουν έτοιμα σχήματα σκέψης αλλά αντίθετα δίνουν τα κλειδιά για ν’ ανοίξουν οι πόρτες της φαντασίας των παιδιών, γίνονται μια μοναδική εμπειρία που συνεισφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη και ωρίμανση της σκέψης και των συναισθημάτων τους.
Στο σχολείο και στο σπίτι πολύ συχνά κυριαρχούν απόψεις που μπορούν να οδηγήσουν τα παιδιά μακριά από τα βιβλία, που σημαίνει μακριά από έναν κόσμο εσωτερικών εξερευνήσεων: «Τώρα ξέρεις να διαβάζεις μόνος σου!», στην αρχή του Δημοτικού ή «Διάβασε και κανένα βιβλίο» στο Γυμνάσιο ή «Μη διαβάζεις, έχεις να μελετήσεις τα μαθήματά σου». Αυτές οι μικρές προτάσεις που τις λέμε χωρίς να τις σκεφτούμε οδηγούν στην επόμενη που πολλοί γονείς αλλά και εκπαιδευτικοί υποστηρίζουν: «Τα παιδιά δεν διαβάζουν».
Χωρίς να υποστηρίζουμε πως καλύπτουμε σε όλη την έκτασή του το θέμα, δίνουμε μια αφετηρία για σκέψη.

Το βιβλίο στο Δηµοτικό: η κατάκτηση της αυτονοµίας.

Ο πρωταρχικός στόχος της βασικής εκπαίδευσης είναι η εκµάθηση της ανάγνωσης σε όλους τους µαθητές. Από την πρώτη µέρα το σχολείο πρέπει να οργανώνει τη συνάντηση των παιδιών µε τα βιβλία. Στόχος είναι να ενσωµατωθεί η ανάγνωση µέσα σ’ όλους τους τοµείς της γνώσης, αλλά και να γίνει µια εµπειρία κατάκτησης, ατοµικής απόλαυσης.
Το βιβλίο στο δηµοτικό σχολείο προσφέρεται σαν ένας φίλος που µας βοηθάει να συλλάβουµε και να κατανοήσουµε τον κόσµο, να καταλάβουµε τον εαυτό µας κι έτσι να µεγαλώσουµε. Από τη χαρά να βρίσκουν ένα βιβλίο που τα ενθουσιάζει το εξώφυλλό του ή το σχήµα του και να το δίνουν σ’ ένα µεγάλο να τους το διαβάσει, τα παιδιά περνούν σιγά σιγά στην ανακάλυψη της µοναχικής, σιωπηλής ανάγνωσης.
Οι γονείς και οι δάσκαλοι πρέπει να µοιράζονται µαζί τους τον ενθουσιασµό τους γι’ αυτό το µεγάλο βήµα που κάνουν σ’ ένα µαγευτικό, ανεξερεύνητο για το καθένα τους κόσµο.
Είναι η στιγμή που οι ενήλικες συχνά κάνουν το λάθος να δίνουν στην ανάγνωση ένα σοβαρό χαρακτήρα, στερώντας από τα παιδιά την απόλαυση της προσχολικής ηλικίας. Είναι το πρώτο βήμα για να μισήσουν τα παιδιά το διάβασμα μεγαλώνοντας.
Στις πρώτες τάξεις είναι σημαντικό να συνεχίζουμε να διαβάζουμε ιστορίες στα παιδιά, μεγαλύτερα βιβλία με πυκνότερα νοήματα που είναι ικανά να παρακολουθήσουν αλλά όχι ακόμα να διαβάσουν μόνα τους. Κάθε παιδί έχει τους δικούς του ρυθμούς για να αρχίσει να διαβάζει μόνο του κι είναι απαραίτητο να μην το φορτώνουμε με το δικό μας άγχος του «πρέπει να μάθεις να διαβάζεις μόνος σου».
Η διδασκαλία της ανάγνωσης συχνά μας κάνει να ξεχνάμε τους ευτυχισμένους αναγνώστες, τα βιβλία με τις συναρπαστικές ιστορίες και εικόνες. Τώρα που ο κόσμος των βιβλίων πραγματικά ανοίγεται μπροστά τους κι είναι έτοιμα να τον εξερευνήσουν μόνα τους, οι ενήλικες και το σχολείο συχνά δεν τα υποστηρίζουν στο πρώτο τους βήμα. Σ’ αυτό το πρώτο βήμα πρέπει να τους προσφέρουμε τόσο την υπομονή και υποστήριξή μας όσο και κείμενα συναρπαστικά που θα τα πείσουν πως αξίζει να επενδύσουν συναισθηματικά στην ανάγνωση. Σιγά σιγά και καθώς η αναγνωστική ικανότητα των παιδιών γίνεται μεγαλύτερη αρχίζουν αυτά να διαβάζουν στους γονείς τους κι έτσι μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ παιδιών και ενηλίκων ένας τρόπος θαυμαστής επικοινωνίας γιατί η ανάγνωση είναι πάντα σχέση και επικοινωνία: Σχέση µε τον ενήλικο που µας διαβάζει, σχέση µε τους ήρωες της ιστορίας. Και πάντα µέσα από την ιστορία ενός άλλου βρίσκεται η ανακάλυψη της δικής µας ταυτότητας.
Στο Δημοτικό πρέπει να ανοίγεται ο δρόμος στα παιδιά όχι μόνο να μαθαίνουν «να διαβάζουν» αλλά κυρίως ότι η ανάγνωση είναι ένας τρόπος να ανακαλύψουν το νόημα των πραγμάτων και να τα βοηθήσει να ωριμάσουν