Πολλές φορές όταν ένα παιδί μπαίνει στην εφηβεία είναι πιθανό να παρατηρήσουμε διάφορες αλλαγές στη συμπεριφορά του. Για παράδειγμα, μπορεί να γίνει πιο απότομο, να φέρνει συνεχώς αντιρρήσεις στους γονείς και στους καθηγητές του ή αντίθετα να απομονώνεται. Αυτές οι διακυμάνσεις στη συμπεριφορά του μπορούν να εξηγηθούν εύκολα αν αναλογιστούμε ότι σε αυτή την ηλικία το παιδί βιώνει μία σύγχυση. Από τη μία νιώθει ότι μεγάλωσε και θέλει να είναι πιο αυτόνομο και ανεξάρτητο, ενώ από την άλλη βιώνει έντονο άγχος και ανασφάλεια για το μέλλον του και για τις σχέσεις του με τους συνομηλίκους του.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βρίσκονται πολύ συχνά και οι γονείς σε σύγχυση αφού δεν ξέρουν τι πρέπει να κάνουν προκειμένου να μετριάσουν τις εντάσεις που δημιουργούνται με τον έφηβό τους, καθώς εκείνος ισχυρίζεται ότι τον καταπιέζουν, αλλά εκείνοι φοβούνται μήπως του δώσουν υπέρμετρη ελευθερία και βάλει σε κίνδυνο τη σωματική του ακεραιότητα ή το μέλλον του.
Τι μπορούν να κάνουν τελικά οι γονείς;
– Αρχικά, θα πρέπει να αντιμετωπίσετε τις όποιες μεταβολές στη συμπεριφορά του ή τις εκρήξεις θυμού που μπορεί να έχει με ηρεμία. Δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας αλλά και στον ίδιο για να ηρεμήσει, γιατί μόνο τότε θα μπορέσετε να επικοινωνήσετε μαζί του και να καταλάβετε για ποιο λόγο συμπεριφέρεται έτσι.
– Αφιερώστε του χρόνο. Ακούστε τον προσεχτικά, χωρίς να τον διακόπτετε και χωρίς να κάνετε κάτι άλλο ταυτόχρονα. Συζητήστε μαζί του ήρεμα, προσπαθήστε να καταλάβετε τις ανησυχίες του και φροντίστε να του δείξετε ότι είστε πάντα εκεί σε περίπτωση που θέλει να σας συμβουλευτεί για κάτι που τον απασχολεί.
– Σεβαστείτε την προσωπικότητά του, τα συναισθήματά του και τις επιθυμίες του. Θυμηθείτε ότι μεγαλώνει και ότι μπορεί να έχει άποψη για ζητήματα που τον αφορούν, όπως το τι θα φορέσει ή με ποιους θα κάνει παρέα. Φυσικά, αυτό δε σημαίνει ότι θα αφήσετε τα πράγματα ανεξέλεγκτα, αλλά αντίθετα ότι θα συζητάτε μαζί του και θα είστε ανοιχτοί στο να ακούσετε τη γνώμη του χωρίς να του επιβάλλετε με το ζόρι τη δική σας.
– Αποφύγετε να κάνετε κήρυγμα. Προσπαθήστε να του δείχνετε τι θεωρείτε σωστό αφενός δίνοντας οι ίδιοι το παράδειγμα και αφετέρου συμφωνώντας μαζί του από την αρχή κάποιους κανόνες που πρέπει όλοι να τηρούν στο σπίτι, π.χ. ότι θα πρέπει να ενημερώνουμε αν για κάποιο λόγο πρόκειται να αργήσουμε να επιστρέψουμε σπίτι.
– Αποφύγετε τις ταμπέλες. Αν δε σας αρέσει κάποια συγκεκριμένη συμπεριφορά του, εστιαστείτε μόνο σε αυτή και εξηγείστε του για ποιο λόγο δε σας αρέσει. Προσπαθήστε να μην κάνετε γενικεύσεις και να μη χαρακτηρίζετε τον ίδιο τον έφηβο.
– Προσπαθήστε επίσης να μην κάνετε συνεχώς παρατηρήσεις. Ένας έφηβος έχει τους δικούς του ρυθμούς και πολλές φορές εκτελεί τις υποχρεώσεις του με τον δικό του τρόπο. Επαινέστε τον για το αποτέλεσμα, δηλαδή στο αν έκανε αυτό που είχατε συμφωνήσει, αποφεύγοντας να κάνετε κριτική για το πότε το έκανε ή αν το έκανε στην εντέλεια.
– Κάτι που επίσης θα πρέπει να θυμάστε είναι ότι δεν είστε φίλοι του, αλλά οι γονείς του. Μπορεί να του δίνετε κάποιες ελευθερίες, να συζητάτε μαζί του για πιο προσωπικά του ζητήματα, αλλά προσέξτε να μην μπερδευτούν οι ρόλοι. Ο έφηβος πρέπει να ξέρει ότι παρόλο που κάνετε όλα τα παραπάνω, θα έχει συνέπειες αν σας μιλήσει άσχημα ή αν δεν τηρήσει ορισμένους κανόνες που έχετε συμφωνήσει, όπως επίσης θα πρέπει να ξέρει ότι μπορεί να στηριχτεί πάνω σας όταν έχει κάποιο πρόβλημα.
– Δείξτε του εμπιστοσύνη. Προσπαθήστε να μην παρεμβαίνετε σε όλα, αφήνοντάς του πρωτοβουλίες, έτσι ώστε να πιστέψει στον εαυτό του και η μετάβαση από την παιδική στην εφηβική ηλικία να γίνει όσο το δυνατόν πιο ομαλά.
– Τέλος, θυμηθείτε ότι αποτελείτε ένα πολύ ισχυρό πρότυπο για το παιδί σας. Αν θέλετε λοιπόν να μάθετε σε έναν έφηβο πώς να είναι υπεύθυνος, πώς να μιλάει ήρεμα ή ακόμα πώς να προσέχει τον εαυτό του, ξεκινήστε δίνοντας το παράδειγμα με τη δική σας συμπεριφορά.
