Αργυρώ Παπαδοπούλου

Δεκ 17

7

Πολυτεχνείο

Παπαδοπούλου Αργυρώ | 7 Δεκεμβρίου, 2017 | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Πολυτεχνείο

Σήμερα θυμόμαστε και τιμούμε…

Πριν από 72 χρόνια η Ελλάδα κατάφερε να αποτινάξει τον ζυγό των Γερμανών Ναζί που την είχαν κατακτήσει το 1940. Αυτό το κατάφερε εν μέρει με την βοήθεια των Άγγλων συμμάχων της αλλά κυρίως με την αυτοθυσία των Ελλήνων πατριωτών που έμειναν στην χώρα τους και πολέμησαν τους ναζιστές ως αντάρτες στα βουνά και στις πόλεις, οργανωμένοι στο ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) και στον ΕΛ.Α.Σ (Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός).

Δυστυχώς την ένδοξη νίκη και την απελευθέρωση δεν την ακολούθησε περίοδος ανάπτυξης και ομόνοιας, αντίθετα οι Έλληνες χωρίστηκαν σε δυο μεγάλες ομάδες (αριστεροί – δεξιοί ) και για πολλά χρόνια μετά τη λήξη του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, συνέχισαν να πολεμάνε μεταξύ τους (εμφύλιος πόλεμος).

Με τη βοήθεια των συμμάχων (Αγγλία και ΗΠΑ), για άλλη μια φορά, επικράτησε παρά τη λαϊκή θέληση η μια πλευρά (δεξιά) ενώ το αποκορύφωμα αυτής της αδικίας ήταν η επιβολή στρατιωτικής χούντας το 1967.

Η χούντα ή αλλιώς δικτατορία αφαίρεσε από τους έλληνες όλες τις δημοκρατικές τους ελευθερίες. Οι αντίθετοι με το καθεστώς εξορίστηκαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν. Πολλοί αγωνιστές της ναζιστικής κατοχής και πραγματικοί ήρωες της αντίστασης βρέθηκαν και πάλι κυνηγημένοι από τους ίδιους τους συμπατριώτες τους.

Για εφτά ολόκληρα χρόνια (επταετία 1967-1974) η χούντα κυβέρνησε την Ελλάδα με σκληρότητα και τυρρανία, αλλά ούτε μια στιγμή δεν κατάφερε να λυγίσει το φρόνημα απλών ανθρώπων που αγωνίζονταν για περισσότερη ελευθερία, δημοκρατία και λαϊκή κυριαρχία.

Πρωτοπόροι στον αγώνα ήταν οι νέοι μαθητές και φοιτητές που μην αντέχοντας την καταπίεση ξεσηκώθηκαν αψηφώντας τις απειλές και το θάνατο. Οι φοιτητές που κλείστηκαν μέσα στο Πολυτεχνείο εκείνο το βράδυ της 17 Νοέμβρη του 1973 δεν υπολόγισαν τις συνέπειες της πράξης τους, με γενναιότητα αντιστάθηκαν και κάλεσαν το λαό της Αθήνας να υπερασπιστεί τα παιδιά του και να διαδηλώσει την αντίθεσή του στο βάρβαρο, άδικο και φασιστικό καθεστώς που κυβερνούσε τη χώρα.

Αυτό τον ξεσηκωμό θυμόμαστε; και τιμούμε; σήμερα.

Από τους πρώτους δημιουργούς που απαθανάτισαν τον αγώνα και το πνεύμα του Πολυτεχνείου ο εικαστικός Γιώργος Φαρσακίδης, της γενιάς της Αντίστασης. Με δεκαεξίμισι χρόνια εξορίας. Τα τρεισήμισι από αυτά την περίοδο της χούντας. Συνελήφθη την πρώτη μέρα του πραξικοπήματος. Με τη σύλληψή του μεταφέρεται στον Ιππόδρομο όπου η Χούντα συγκέντρωνε όλους τους συλληφθέντες προκειμένου μετά να τους στείλει στους τόπους εξορίας. Εκεί, στον Ιππόδρομο τη δεύτερη μέρα σκότωσαν τον Παναγιώτη Ελή, το πρώτο θύμα της δικτατορίας. Την τρίτη μέρα πήγαν τον Γιάννη Ρίτσο και άλλους και άλλους κατόπιν άλλων…

Από τον Ιππόδρομο ο Γιώργος Φαρσακίδης βρέθηκε στη Γυάρο και μετά στο Λακκί της Λέρου. Μέχρι το 1970 που απολύθηκε. Όπως και στους προηγούμενους τόπους εξορίας έτσι και στη Γυάρο η Τέχνη γίνεται μέσο αντίστασης. Λέει ο ίδιος: «Ζωγραφίζαμε, χαράζαμε, τυπώναμε κάρτες στον Αϊ-Στράτη, και επί Χούντας αργότερα στη Γυάρο και Λέρο. Να μάθουν οι έξω ότι ζούμε και κρατάμε άπαρτο το αγωνιστικό μας χαράκωμα».

Με την απελευθέρωσή του συμμετέχει στην αντιδικτατορική πάλη. Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου τα ζει από κοντά και συμμετέχει καθημερινά. Το εργαστήρι του λίγο πιο κάτω, στην πλατεία Αττικής. Πέντε από τις έξι κοπέλες του εργαστηρίου τις ημέρες της εξέγερσης είναι κλεισμένες στο Πολυτεχνείο.

Τη μεθεπόμενη της εισβολής στο Πολυτεχνείο τον συνέλαβαν μαζί με τα μέλη του συνεργείου στο εργαστήρι. Έξι άτομα. Τον ίδιο τον κράτησαν για τρεις ημέρες. Με το που βρέθηκε ελεύθερος αποτυπώνει σκέψεις, συναισθήματα, γεγονότα στο χαρτί. Και αμέσως τα πρώτα σχέδια. Έξι σχέδια με χρώμα, εμπνευσμένα από τον αγώνα των φοιτητών.

Με τη μεταπολίτευση τυπώθηκαν ως αφίσες ξεχωριστά το καθένα (στόλισαν τότε πολλά εφηβικά δωμάτια) και σε λεύκωμα και κυκλοφόρησαν ευρέως. Κάθε φύλλο έχε ως τίτλο στίχους ποιητών: Καβάφη («Θερμοπύλες»), Παλαμά («Δωδεκάλογος του γύφτου»), Βάρναλη («Καμπάνα»), Σικελιανού («Ο θάνατος του Διγενή Ακρίτα»), Σολωμού («Ύμνος εις την Ελευθερίαν») και Αγγουλέ («Στην ιστορία»). Και το εξώφυλλο, ένα έβδομο σχέδιο με στίχους του Γ. Ρίτσου («Εδώ το φως»). Δυστυχώς το λεύκωμα σήμερα δεν κυκλοφορεί.

Το σημερινό αφιέρωμα δεν έχει μόνο τιμητικό χαρακτήρα σε έναν ασυμβίβαστο αγωνιστή δημιουργό. Είναι ταυτόχρονα μια ανάγκη να σώσουμε τα αποτυπώματα της ιστορίας στη μνήμη μας. Η μνήμη είναι αδύνατη, η συνείδηση προκατασκευασμένη και η λήθη ο θάνατος της ελπίδας. Η Τέχνη απαθανατίζει και αφυπνίζει.

 

 

 

«
»