Ο Ρέιμοντ Τσάντλερ (1888-1959) έμεινε στην ιστορία της λογοτεχνίας ως o μετρ των «σκληρών», των νουάρ αναγνωσμάτων. Οι αναλύσεις των χαρακτήρων, το χιούμορ, οι επισημάνσεις για τον ερωτισμό, τη μοναξιά, τα ανθρώπινα πάθη, τις κοινωνικές συνθήκες, σε συνδυασμό με το εντελώς προσωπικό του ύφος, που έχει γίνει αντικείμενο μίμησης, τον έχουν τοποθετήσει στο πάνθεον των αμερικανών συγγραφέων. Στην ουσία, ο Τσάντλερ είχε ευρωπαϊκή κουλτούρα: σε μικρή ηλικία πήγε στην Αγγλία, σπούδασε, διδάχθηκε Λατινικά και Αρχαία Ελληνικά και συμπλήρωσε την εκπαίδευσή του στη Γαλλία και στη Γερμανία για να μάθει γλώσσες (μελέτησε μόνος του νέα ελληνικά, αρμενικά και ουγγαρέζικα). Διαβάζοντας τον Μεγάλο αποχαιρετισμό, ένα από τα πιο άρτια μυθιστορήματά του, που έχει ως θέμα την ανδρική φιλία, ο αναγνώστης δεν μπορεί παρά να θαυμάσει τις αφηγηματικές ικανότητές του. Ο ήρωάς του, ο περίφημος ιδιωτικός ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, αρχίζει την αφήγησή του μιλώντας για τον φίλο του, τον Τέρι Λένοξ, έναν μυστηριώδη άνδρα με σκοτεινή ζωή και ένοχα μυστικά, τον οποίο, μετά τον φόνο της Σίλβιας, της πλούσιας συζύγου του, συνοδεύει με το αμάξι του ως τα σύνορα του Μεξικού (είναι βασικός ύποπτος για το έγκλημα και τον φυγαδεύει για να μην πέσει στα χέρια της αστυνομίας). Στη συνέχεια, αφού συλλαμβάνεται και ανακρίνεται, και ενώ μαθαίνει ότι ο Τέρι βρέθηκε νεκρός, μιλάει για μια συνηθισμένη δουλειά που ανέλαβε: μια αινιγματική γυναίκα, η Αϊλίν, του αναθέτει να βρει τον εξαφανισμένο σύζυγό της, τον αλκοολικό Ρότζερ Ουέιντ, ευπώλητο συγγραφέα ροζ μυθιστορημάτων, εραστή της Σίλβιας, ο οποίος δεν μπορεί να τελειώσει το βιβλίο του. Οι δύο ιστορίες που εκτυλίσσονται στο Λος Αντζελες και στο Χόλιγουντ συγκλίνουν όταν βρίσκεται δολοφονημένος και ο Ουέιντ. Τότε ο Μάρλοου διαπιστώνει ότι τον έχουν παγιδεύσει, πως κάποιος τον έχει μπλέξει πολύ άσχημα. Ποιος; Μια γυναίκα ή ένας άνδρας;
Οπως και στα υπόλοιπα έργα του, έτσι και εδώ ο Τσάντλερ χρησιμοποιεί κάποιες γυναίκες στον ρόλο της μοιραίας, της femme fatal, ώστε να δείξει τις κακοποιές δυνάμεις που κρύβονται στις θηλυκές υπάρξεις – πρόδρομός του ήταν ο Ντάσιελ Χάμετ με μια χαρακτηριστική ηρωίδα, την Μπρίτζιτ Ο’ Σόνεσι, πρωταγωνίστρια στο Γεράκι της Μάλτας. Στο παρόν μυθιστόρημα τρεις είναι οι ηρωίδες: η Σίλβια Λένοξ, η Αϊλίν Ουέιντ και η Λίντα Λόρινγκ, αδελφή της Σίλβια. Δεν είναι όμως, κατ’ αυτόν, όλες ίδιες, δεν είναι όλες πανούργες, αδίστακτες, αιμοδιψείς και αιμοβόρες. Μάλιστα, με μία από αυτές, τη Λίντα, ο Μάρλοου κάνει έρωτα και αργότερα, σε άλλο βιβλίο, το Playback, την παντρεύεται. Σε κάθε περίπτωση, στον Μεγάλο αποχαιρετισμό υπάρχουν αρκετοί άνδρες (γιατροί, κακοποιοί και αστυνομικοί), βασικός όμως ήρωας είναι ο Τέρι Λένοξ, γύρω από αυτόν περιστρέφεται η πλοκή. Ο Μάρλοου (συνήθως αυτοπροσδιορίζεται: «Ζω μόνος, είμαι ανύπαντρος, δεν είμαι πλούσιος, δεν αναλαμβάνω υποθέσεις διαζυγίου, μ’ αρέσει το ποτό, οι γυναίκες, το σκάκι και μερικά άλλα πράγματα») κινδυνεύει θανάσιμα για χάρη της φιλίας. Θυμίζουμε ότι οι σελίδες του βιβλίου είναι διανθισμένες με στίχους του Σαίξπηρ και περιέχουν αναφορές στον Φλομπέρ και στον Τ. Σ. Ελιοτ, κάτι που αποτελεί απόρροια της κλασικής παιδείας του Τσάντλερ, ο οποίος δανείστηκε το όνομα του ήρωά του από τον Μάρλοου, τον αφηγητή στο μυθιστόρημα Η καρδιά του σκότους του Τζόζεφ Κόνραντ.
Ο κ. Φίλιππος Φιλίππου είναι συγγραφέας.
Το ΒΗΜΑ, 09/11/2008
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.