Πότε θα ξαναπάμε θέατρο;

Χθες, Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου, το σχολείο μας πραγματοποίησε εκπαιδευτική επίσκεψη στη Μονή Λαζαριστών για την παρακολούθηση της θεατρικής παράστασης “Με μουσικές εξαίσιες…με φωνές!..”Μια μουσική ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Μια μουσικοθεατρική παράσταση που διατρέχει την ιστορία της Θεσσαλονίκης, αναζητώντας μέσα στον χρόνο τους πολλούς και διαφορετικούς «ήχους» της πόλης. Η μουσική ιστορία της Θεσσαλονίκης, από το 1912 ως τις μέρες μας, ζωντάνεψε στη Μονή Λαζαριστών από το ΚΒΘΕ, σε κείμενα-ιστορική & μουσική έρευνα: Λάμπρου Λιάβα και σκηνοθεσία-χορογραφία: Σοφίας Σπυράτου, σε μια παράσταση αστραφτερή και πολύχρωμη – όπως ακριβώς η ιστορία και η κουλτούρα της πόλης.

Μαθητές και καθηγητές του σχολείου είχαμε την ευκαιρία να δούμε μια εξαιρετική παράσταση με πολύ καλές ερμηνείες η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί διδακτικά ποικιλοτρόπως στη συνέχεια μέσα  στις τάξεις. Η παράσταση αυτή αποτελεί ένα πρωτότυπο μάθημα ιστορίας της πόλης μας και μια ευκαιρία για προβληματισμό αλλά και γνωριμία με τη μουσική παράδοσή της.

Ευχαριστούμε θερμά  τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του ΚΒΘΕ, Γιάννη Βούρο και το διοικητικό συμβούλιο που δέχτηκαν το αίτημά μας για μειωμένη τιμή εισιτηρίου, ενέργεια που επέτρεψε να παρακολουθήσει την παράσταση πολύ μεγάλος αριθμός μαθητών του σχολείου μας.

Κάποιοι από αυτούς τους μαθητές πήγαιναν για πρώτη φορά στο θέατρο.Δεν υπάρχει μεγαλύτερο αίσθημα ικανοποίησης για τον εκπαιδευτικό από το χαμόγελο στα χείλη όλων μετά το τέλος της παράστασης και ένα ερώτημα να ακούγεται στα πηγαδάκια που αυθόρμητα δημιουργήθηκαν στον προαύλιο χώρο: “πότε θα ξαναπάμε θέατρο;”

Η ζωή και το έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

Αφού παρακολουθήσετε προσεκτικά το παρακάτω βίντεο

να συμπληρώσετε το παρακάτω ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο  για να διαπιστώσετε το βαθμό γνώσεων που κατακτήσατε.

Ερωτηματολόγιο για τη ζωή και το έργο του Σαίξπηρ

Ο αρχοντοχωριάτης του Μολιέρου

Όπως διαβάζουμε στη Βικιπαίδεια ο Μολιέρος (γαλλικά: Molière – Μολιέρ, κανονικό όνομα Jean-Baptiste Poquelin – Ζαν-Μπατίστ Ποκλέν, Παρίσι 15 Ιανουαρίου 1622 – Παρίσι 17 Φεβρουαρίου 1673) ήταν Γάλλος θεατρικός συγγραφέας, διευθυντής θεάτρου και ηθοποιός. Οι Γάλλοι τον θεωρούν ως τον καλύτερο κλασσικό ποιητή τους, ενώ για πολλούς είναι και ο καλύτερος Γάλλος λογοτέχνης. Μπόρεσε και έφερε την κωμωδία σε ίση θέση με την τραγωδία, και αυτό είναι το μεγαλύτερο κατόρθωμά του. Ανήκε στο καλλιτεχνικό κίνημα του κλασσικισμού.

Ο Μολιέρος ήταν ο μεγαλύτερος γιος ενός έμπορου υφασμάτων στο Παρίσι, ο οποίος έγινε το 1631 βασιλικός διακοσμητής. Έτσι, ο πατέρας του Μολιέρου τον προόριζε να γίνει θαλαμηπόλος του βασιλιά. Φοίτησε σε ένα Ιησουητικό κολέγιο στο Παρίσι. Την πρώτη του επαφή με το θέατρο την έκανε μαζί με τον παππού του, ο οποίος αγαπούσε το θέατρο.

Στα 16 του χρόνια έφυγε να σπουδάσει νομική στην Ορλεάνη. Όταν επέστρεψε στο Παρίσι έγινε δικηγόρος. Το 1642 γνώρισε μία ηθοποιό, την Μαντλέν Μπεζάρ (Madeleine Bejart), η οποία ενίσχυσε την αγάπη του για το θέατρο. Ο πατέρας του όμως ήταν αντίθετος προς το θέατρο. Έτσι, το 1643 ο Μολιέρος αναγκάστηκε να παρατήσει το επάγγελμα του δικηγόρου και ίδρυσε μαζί με τους αδερφούς της ερωμένης του και μαζί με μερικούς άλλους κωμικούς έναν θεατρικό θίασο. Αυτός ο θίασος μετά από τις πρώτες αποτυχίες (είχε καταλήξει και σε χρεοκοπία για μια στιγμή) άρχισε να παρουσιάζει επιτυχίες στην Δυτική και στην Νότια Γαλλία. Ο Μολιέρος όμως άρχισε μόλις το 1665 να γράφει δικά του θεατρικά έργα.

….συνέχεια εδώ

Το έργο με το οποίο θα ασχοληθούμε στο μάθημα της  λογοτεχνίας είναι μια από τις ωραιότερες κωμωδίες του Μολιέρου “Ο αρχοντοχωριάτης”. Ολόκληρο το έργο μπορείτε να το διαβάσετε  στη Βικιθήκη εδώ

Διαβάζουμε για το  συγκεκριμένο έργο στο RADIO THEATRE Το έργο  περιγράφει την διαδικασία μιας ένταξης, μιας μυητικής τελετουργίας.Ένας πλούσιος αστός επιζητεί να ενταχθεί σε μια άλλη τάξη. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να απαρνηθεί  τους  κοινωνικούς του κώδικες και να μυηθεί στα μυστικά και τους κώδικες μιας άλλης τάξης.Πρέπει για να εισχωρήσει να περάσει από μια σειρά διαδικασιών, να υποστεί μια ταπείνωση. Σύμφωνα με την θεατρική κριτική «στονΑρχοντοχωριάτη ο Μολιέρος  περιγράφει την επιθυμία για αλλοτρίωση και ταυτόχρονα ερμηνεύει το αλλοτριωτικό σύστημα ως  άλλοθι μιας τάξης που βρίσκεται  σε αδιέξοδο,αφού κανένας από τους φορείς της δεν πιστεύει σ’αυτό. Ωστόσο  όλοι το χρησιμοποιούν.Ο Μολιέρος στηλιτεύει εύστοχα την κοινωνία της εποχής του καθώς  αποδεικνύει ότι γελοίος δεν είναι μόνο ο κ.Ζουρνταίν που θέλει να εισχωρήσει σε μια τάξη στην οποία δεν ανήκει.Γελοίο είναι και το ίδιο το σύστημα στο οποίο θέλει να ενταχθεί. Ο συγγραφέας δε μελετά απλώς ένα χαρακτήρα, αλλά κοινωνιολογεί πάνω σε μια πάγια ανθρώπινη κατάσταση.

Δραστηριότητες

1.Οι λάτρεις του ραδιοφωνικού θεάτρου οι οποίοι με χαρά διαπιστώνω ότι συνεχώς και αυξάνονται στο σχολείο μας μπορούν να ακούσουν το έργο  εδώ με τον Ανδρέα Φιλιππίδη στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

2.Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον όσοι ακούσετε την παράσταση με τον Ανδρέα Φιλιππίδη να τη δείτε στη συνέχεια στο διαδίκτυο στα αρχεία της ΕΡΤ και πιο συγκεκριμένα στο ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ  εδώ

Αλήθεια φανταστήκατε με παρόμοιο τρόπο τους χαρακτήρες του έργου;

3.Όσο για σας που προτιμάτε μια πιο σύγχρονη εκδοχή μπορείτε να απολαύσετε τον Κώστα Βουτσά στον ρόλο του αρχοντοχωριάτη στην παράσταση που ανέβηκε το 1993 στο θέατρο Περοκέ σε σκηνοθεσία Κώστα Μπάκα και τηλεσκηνοθεσία Γιώργου Φίλη εδώ

Τι παρατηρήσεις έχετε να κάνετε σχετικά με τα σκηνικά και τα κοστούμια του έργου, αλλά και τις ερμηνείες των ηθοποιών;

4.Είναι ενδιαφέρον να εξετάσετε-χρησιμοποιώντας την επιλογή της αναζήτησης- στο αρχείο του Εθνικού θεάτρου το υλικό σχετικά με τις παραστάσεις που δόθηκαν με το  συγκεκριμένο έργο εδώ. Τι διαπιστώνετε; Μπορείτε να καταλήξετε σε κάποια συμπεράσματα μελετώντας συγκριτικά τις φωτογραφίες, αλλά και το υπόλοιπο υλικό που παρέχεται από το Εθνικό Θέατρο σχετικά με τις παραστάσεις και τη σκηνοθετική γραμμή που ακολουθήθηκε;

5.Παρόμοια έρευνα μπορείτε να κάνετε στο αρχείο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος εδώ Τι παρατηρείτε;

Πόσες φορές ανέβηκε το έργο αυτό από τις δύο μεγάλες κρατικές θεατρικές σκηνές της χώρας μας; Υπάρχουν ομοιότητες ή διαφορές που έχετε εντοπίσει μελετώντας το οπτικοακουστικό και φωτογραφικό υλικό των παραστάσεων;

Καλή δουλειά!

Άντον Τσέχωφ, μονόπρακτα

Τα θεατρικά κείμενα που θα εξετάσουμε το επόμενο χρονικό διάστημα στο μάθημα της λογοτεχνίας είναι δύο μονόπρακτα του  θεατρικού συγγραφέα Άντον Τσέχωφ με στόχο την παρακολούθηση της πρόβας  ανεβάσματός τους από τη θεατρική ομάδα  Θέσπις του δήμου Νεάπολης με σκηνοθέτιδα την Ρούλα Αγγελίδου.

Στόχος μας είναι αφού μελετήσουμε το θεατρικό κείμενο και παρακολουθήσουμε στο διαδίκτυο παραστάσεις από διάφορους θιάσους να είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε τον τρόπο που μεταβαίνουμε από το γραπτό κείμενο στον ζωντανό θεατρικό λόγο που συγκεράζει πολλές τέχνες πέρα από τη λογοτεχνία.

Για το σκοπό αυτό θα χωριστείτε σε  ομάδες. Η κάθε μια θα πρέπει να παρουσιάσει στις υπόλοιπες το μονόπρακτο του Τσέχωφ που έχει αναλάβει για μελέτη.

Τι σημαίνει αυτό;

Θα δημιουργήσετε μια παρουσίαση η οποία θα περιλαμβάνει:

• περίληψη του έργου
• πρόσωπα του έργου- χαρακτηριστικά τους
• αποσπάσματα από παραστάσεις του μονόπρακτου και παρατηρήσεις από τη συγκριτική μελέτη τους.

Βοηθητικό υλικό

Το κείμενο του έργου του Τσέχωφ Η αρκούδα μπορείτε να το διαβάσετε παρακάτω
Η αρκούδα
Από τη θεατρική ομάδα ενηλίκων του Π.Κ Ζεφυρίου παρακολουθήστε την παράσταση

Από την ερασιτεχνική ομάδα του πολιτιστικού συλλόγου  Μιλάτου παρακολουθήστε την παράσταση

Το κείμενο του έργου του Τσέχωφ Πρόταση γάμου μπορείτε να το διαβάσετε παρακάτω
Πρόταση γάμου

Από τη θεατρική ομάδα ενηλίκων του Π.Κ Ζεφυρίου παρακολουθήστε την παράσταση

Από την ερασιτεχνική ομάδα του πολιτιστικού συλλόγου  Μιλάτου παρακολουθήστε την παράσταση

Από τη θεατρική ομάδα Υποκριτές του πανεπιστημίου της Σύρου τα μονόπρακτα Η αρκούδα και Πρόταση γάμου

Το ΚΘΒΕ ανέβασε πέρυσι τα μονόπρακτα του Τσέχωφ Η αρκούδα και Πρόταση γάμου. Μπορείτε να  παρακολουθήσετε αποσπάσματα παρακάτω. Να λάβετε υπόψη σας ότι πρόκειται για ένα επαγγελματικό ανέβασμα των μονόπρακτων του Τσέχωφ. Τι διαφορές παρατηρείτε;

Μέρος 1  Πρόταση γάμου

Μέρος 2 Πρόταση γάμου

Μέρος 1 Η αρκούδα

Μέρος 2 Η αρκούδα

Στοιχεία για τον Άντον Τσέχωφ,τη ζωή και το έργο του  μπορείτε να βρείτε στη Βικιπαίδεια

και ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκυμαντέρ για τον ρώσο θεατρικό συγγραφέα  μπορείτε να δείτε στην εκπαιδευτική τηλεόραση.

Καλή διασκέδαση! Και… καλή μελέτη!

Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας

Το πρώτο κείμενο με το οποίο θα ασχοληθούμε στην ενότητα Θέατρο είναι το έργο του Γρηγόρη

Ξενόπουλου Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας.

Στην ιστοσελίδα  IliaPress διαβάζουμε:

«Το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας» του Ξενόπουλου, ανέβηκε το 1904 από τη Νέα Σκηνή του Κ. Χρηστομάνου, και βασίζεται στο ομώνυμο διήγημα(1897). Το έργο αυτό με τη θεματική του απεικονίζει μια οικογενειακή και κοινωνική πραγματικότητα, προβάλλει αξίες ιδεολογικές και ταξικές ταυτόχρονα όμως, τονίζει και την αξία της γυναικείας παρουσίας αλλά και την αποδοχή της γυναικείας ισότητας.   Eίναι ολιγοπρόσωπο και συμπεριλαμβάνει μια οικογένεια. Αποτελείται από τρεις πράξεις :στην 1η πράξη γίνεται η εισαγωγή και η πληροφόρηση, στη 2η σημειώνεται η κλιμάκωση της δράσης και στην 3η έρχεται η λύση του δράματος. Η πληροφόρηση του θεατή είναι σταδιακή, χωρίς να ξεχωρίζει κάποια «έκθεση».
Η υπόθεση του έργου περιληπτικά έχει ως εξής:
Πρόκειται για μια οικογένεια ξεπεσμένων αριστοκρατών. Η ηλικιωμένη πια κοντέσα Βαλέραινα κατέχει μια συνταγή που πηγαίνει από θηλυκό σε θηλυκό μέλος της οικογένειας και θεραπεύει τη «θέλλα» των ματιών.  Έχει περιπέσει σε τέτοια κατάντια που τα νεότερα μέλη, την πιέζουν να ομολογήσει το μυστικό της σκόνης, να πουλήσει την συνταγή, σε κάποιον τυχοδιώκτη και να μην ξεπέσουν.  Αποκαλύπτει το μυστικό η κοντέσα  στη νύφη της αφού πρώτα παίρνει το φαρμάκι για να ξεπλύνει την «ατιμία». Τη στιγμή που ψυχομαχά, η οικογένεια μαθαίνει ότι ο Πάπιζας που ενδιαφερόταν να αγοράσει τη συνταγή, έχει μόλις συλληφθεί για σειρά από απάτες. Το μυστικό σώζεται με τη θυσία της κοντέσας, πρότυπο ευγένειας και αρχοντιάς σε έναν αιώνα που χαρακτηρίζεται από την ευτελή κερδοσκοπία και τις σχέσεις συναλλαγής.
Ο Ξενόπουλος είναι ο σημαντικότερος εισηγητής του αστικού δράματος στην Ελλάδακαι ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές του θεάτρου ιδεών.    Επηρεάστηκε από το ιψενικό θέατρο. Στοιχεία που αποδεικνύουν αυτήν την επιρροή είναι: η πλοκή, η ψυχογραφία των προσώπων, η ποιότητα του διαλόγου, η συνοχή, η αυστηρή ενότητα χώρου, χρόνου και υπόθεσης (το έργο αρχίζει το πρωί και τελειώνει το βράδυ στον ίδιο χώρο),η σκηνική οικονομία, η ποιότητα του διαλόγου (δεν υπάρχει λέξη παραπάνω η οποία δεν χρειάζεται). Η ιψενική επίδραση φαίνεται και από την αλλαγή του τέλους, ο ιψενικός ήρωας είναι προσηλωμένος σε ένα ιδανικό, πιέζεται αλλά δεν συμβιβάζεται.

Περισσότερες πληροφορίες για τον Γρηγόρη Ξενόπουλο και το έργο του μπορείτε να δείτε  εδώ

Το έργο μεταφέρθηκε τηλεοπτικά στη σειρά Το θέατρο της Δευτέρας με την Άννα Συνοδινού στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Πληροφορίες για το ανέβασμα του έργου στο ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ μπορείτε να δείτε εδώ ενώ αντίστοιχα για το ανέβασμά του στο ΚΒΘΕ εδώ

Οι λάτρεις του ραδιοφωνικού θεάτρου μπορείτε να ακούσετε κάποια άλλα έργα του Γρηγόρη Ξενόπουλου στο ιστολόγιο του ραδιοφωνικού θεάτρου Radio theatre εδώ

Επίσκεψη στο Μουσείο Κινηματογράφου

Οι μαθητές και οι μαθήτριες που συμμετέχουν στο πολιτιστικό πρόγραμμα του σχολείου μας είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν στις 22-2 το Μουσείο Κινηματογράφου.

Ειδικοί μουσειοπαιδαγωγοί τους  ξενάγησαν στους χώρους του μουσείου.

Είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα  εκπαιδευτικό πρόγραμμα που στόχο είχε να τους βοηθήσει να κάνουν μια πρώτη γνωριμία με  την τέχνη του κινηματογράφου.

Επιχείρησαν μάλιστα με την καθοδήγηση της υπεύθυνης του προγράμματος να “γυρίσουν” μια κινηματογραφική σκηνή. Κάποιος ανέλαβε τον ρόλο του σκηνοθέτη, άλλος τον ρόλο του κάμεραμαν. Μοιράστηκαν οι ρόλοι των ηθοποιών, ενώ οι πιο διστακτικοί ανέλαβαν τον ρόλο του ενδυματολόγου και του ψυμιθιολόγου. Όλοι μαζί δημιούργησαν ένα υποτυπώδες σενάριο και στη συνέχεια οι ηθοποιοί αυτοσχεδιάζοντας γύρισαν την σκηνή.

Ο Βασιλιάς Ληρ στο θέατρο

Μια σπουδαία παράσταση του “Βασιλιά Ληρ” σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού από το Κ.Β.Θ.Ε

«Ο Βασιλιάς Ληρ, λέει ο σκηνοθέτης Στάθης Λιβαθινός, είναι μια εμπνευσμένη θεατρική ιστορία πάνω στο αιώνιο θέμα της πάλης των γενεών, αλλά και η μεγάλη τραγωδία δυο πατεράδων που αρνούνται να υποχωρήσουν ή να αμφισβητηθούν.
Αυτάρκεις, κυριάρχοι, δεσποτικοί αλλά και ματαιόδοξοι γέροι, ο τρομερός Βασιλιάς Ληρ και ο υπήκοός του Κόμης του Γκλόστερ δε βλέπουν και δεν ακούν. Αφήνονται μακάριοι στον εφησυχασμό και την κολακεία.
Ο Ληρ εξορίζει άδικα την αγαπημένη του κόρη.
Ο Γκλόστερ αποκληρώνει τον ανύποπτο γιο του.
Και οι δυο τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με την πιο απάνθρωπη ίντριγκα, τη σκληρότητα και την εγκατάλειψη. Έτσι, ο καθένας τους θα κατέβει σιγά σιγά όλα τα σκαλοπάτια της ζωής και θα ανακαλύψει για τον εαυτό του τα μεγάλα μυστικά της μέσα απ’ την απόγνωση, την τρέλα και τον πόνο. Η απώλεια και η μοναξιά θα οδηγήσουν τον άλλοτε κραταιό Βασιλιά Ληρ στα άκρα και θα φανερώσουν όλη την ευαισθησία και το μεγαλείο του. Ο Ληρ θα δοκιμαστεί και θα πονέσει όσο δεν έχει πονέσει άνθρωπος ως τώρα.
Στο κορυφαίο του αυτό έργο, ο Σαίξπηρ δείχνει πως οι βασιλιάδες είναι μόνο προσωρινοί. Ατρόμητοι στην αρχή, απειλητικοί, αμείλικτοι τιμωροί, ώσπου ο χρόνος και η ιστορία να τους μετατρέψουν σε ανήμπορα, τραγικά γεροντάκια.
Την ίδια στιγμή που οι νέοι βιάζονται, δε συγχωρούν και δεν περιμένουν, οι γέροι μαθημένοι στην εξουσία δεν ξέρουν πως ήρθε η ώρα να φύγουν και  πως είναι αργά.»

Πρωταγωνιστούν αλφαβητικά οι ηθοποιοί: Θανάσης Ακοκκαλίδης, Στέλιος Ανδρονίκου, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Ευτυχία Γιακουμή, Μαριάννα Δημητρίου, Πασχάλης Καρατζάς, Γιώργος Κωνσταντινίδης, Νταβίντ Μαλτέζε, Πηνελόπη Μαρκοπούλου, Ηλίας Μελέτης, Διονύσης Μπουλάς, Γιώργος Νούσης, Ευθύμης Παππάς, Αστέρης Πελτέκης, Χρήστος Σουγάρης, Γιώργης Τσαμπουράκης, Φώτης Τσοτουλίδης, Γιάννης Χαρίσης

Παίζουν οι μουσικοί: Χρήστος Κλάρος (Μπάσο), Παναγιώτης Παπάζογλου (Ηλεκτρική Κιθάρα), Θεόδωρος Χυτήρης (Τύμπανα)

Μετάφραση:    Διονύσης Καψάλης
Σκηνοθεσία:   Στάθης Λιβαθινός
Σκηνικά- Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου
Μουσική: Θόδωρος Αμπαζής
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου

Κριτικές της παράστασης μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Όπως θα διαπιστώσετε οι απόψεις διαφέρουν. Αυτό όμως είναι ως ένα βαθμό αναμενόμενο στην αισθητική αποτίμηση ενός έργου τέχνης. Σκεφτείτε ποια είναι τα δικά σας κριτήρια όταν παρακολουθείτε μια θεατρική παράσταση και θα συζητήσουμε εκτενέστερα το θέμα στην τάξη.

Στο ψηφιοποιημένο Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου

μπορείτε να βρείτε αρκετό οπτικοακουστικό υλικό

από  παραστάσεις του “Βασιλιά Ληρ” στο Εθνικό Θέατρο,

το 1978 σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή

και το 2005 σε σκηνοθεσία Σλόμπονταν Ουνκόφσκι.

Βασιλιάς Ληρ

Αν έχετε πολύ καλή γνώση αγγλικών στο Google Books μπορείτε να βρείτε αρκετές εκδόσεις του έργου και σχετικές μελέτες.

Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

Στη Βικιπαίδεια διαβάζουμε για τον Ουίλλιαμ Σαίξπηρ:

Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (αγγλικά: William Shakespeare, Απρίλιος 1564 – 23 Απριλίου 1616) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές και θεατρικούς συγγραφείς.

Θεωρείται μια από τις κορυφαίες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου, ενώ τα θεατρικά του παίζονται έως σήμερα, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον. Ο Σαίξπηρ κατάφερε να χειριστεί με απόλυτη δεξιοτεχνία τόσο την κωμωδία όσο και το δράμα και την τραγωδία. Τα έργα του διαπνέονται από μία βαθειά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και παραμένουν επίκαιρα.

Η επίδραση του, ειδικότερα στην αγγλική λογοτεχνία, θεωρείται τεράστια.

Βιογραφία

Το σπίτι που γεννήθηκε ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ στο Στράτφορντ (αμφισβητείται ωστόσο αν ο Σαίξπηρ του Statford συνδέεται πράγματι με το θεωρούμενο σήμερα ως σαιξπηρικό έργο).

Πολλοί ιστορικοί συμφωνούν πως ο ηθοποιός, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Ουίλλιαμ Σαίξπηρ αποτελεί πράγματι ένα και μοναδικό πρόσωπο, όπως πιστοποιούν σημαντικά ιστορικά ευρήματα.

Ο Σαίξπηρ γεννήθηκε στην πόλη Stratford-upon-Avon (ή απλά Stratford) τον Απρίλιο του 1564. Πατέρας του ήταν ο John Shakespeare, πετυχημένος έμπορος και μητέρα του η Mary Arden, κόρη εύπορης οικογένειας. Ο πατέρας του Σαίξπηρ, συμμετείχε για ένα διάστημα στις δημόσιες υποθέσεις, ασκώντας καθήκοντα δημοτικού συμβούλου περίπου στα 1560, θέση που αργότερα έχασε καθώς κατηγορήθηκε για παράνομο εμπόριο. Έχει επικρατήσει να θεωρείται ως ημερομηνία γέννησης του Σαίξπηρ η 23η Απριλίου. Η ακριβής όμως ημερομηνία παραμένει έως σήμερα άγνωστη. Η μόνη γνωστή πληροφορία που υπάρχει σχετικά, είναι πως η βάφτισή του έγινε στις 26 Απριλίου όπως καταγράφεται στα μητρώα εκκλησίας του Στράτφορντ. Επιπλέον είναι γνωστό πως την εποχή εκείνη, η τελετή της βάφτισης γινόταν λίγες μόνο ημέρες μετά τη γέννηση.

Για την παιδική ηλικία του Σαίξπηρ ελάχιστα είναι γνωστά. Θεωρείται πιθανό πως έλαβε την εκπαίδευσή του στο σχολείο του Στράτφορντ, όπου πρέπει να ήρθε σε επαφή με την κλασική λογοτεχνία και τα λατινικά. Έχοντας μελετηρό χαρακτήρα, ο Σαίξπηρ διάβαζε πολύ στα νεανικά του χρόνια, αν και δεν έγραφε πολύ. Κανένα στοιχείο δεν μπορεί να πιστοποιήσει κατά πόσον η εκπαίδευσή του συνεχίστηκε αργότερα.

Στις 28 Νοεμβρίου του 1582 ο Σαίξπηρ παντρεύτηκε την Anne Hathaway, οκτώ χρόνια μεγαλύτερή του και ήδη τριών μηνών έγκυο όταν παντρεύτηκαν. Ο γάμος τους έγινε στο ναό Grafton κοντά στην πόλη του Statford. Μαζί απέκτησαν τρία παιδιά. Στις 26 Μαΐου του 1583 βαπτίστηκε η κόρη τους Susanna ενώ στις 2 Φεβρουαρίου του 1585 καταγράφεται η βάπτιση των δύο δίδυμων παιδιών τους, του Χάμνετ και της Ιουδήθ.

Ο Σαίξπηρ κατά καιρούς υπέφερε πολύ από φτώχεια. Μολοταύτα είχε τις φιλοδοξίες του και ήλπιζε. Το 1587 πήγε στο Λονδίνο για να προσπαθήσει να καλυτερέψει την οικονομική του κατάσταση. Διαφορετικές εκτιμήσεις κάνουν λόγο για φυγή του από το Statford με την κατηγορία κλοπής ή για συνεχείς μετακινήσεις του στη χώρα με την ιδιότητα του δασκάλου.

Η υπογραφή του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (από τη διαθήκη του).

Στο Λονδίνο, ο Σαίξπηρ έδειξε ενδιαφέρον για το θέατρο. Επειδή δεν είχε τα μέσα να πληρώνει για τα εισιτήρια, προσπαθούσε να κερδίζει χρήματα κρατώντας τα άλογα των θεατών του θεάτρου. Αργότερα έγινε ηθοποιός, και αφού απέκτησε αρκετή πείρα, άρχισε να βοηθά θεατρικούς συγγραφείς στο γράψιμο των χειρογράφων. Με το ανέβασμα του πρώτου του έργου “Αγάπης Αγώνας Άγονος“, περί τα 1590, άρχισε τη σταδιοδρομία του.

Το 1594 ο Σαίξπηρ εμφανίζεται να συμμετέχει στη θεατρική ομάδα Lord Chamberlain’s Men, η οποία χρηματοδοτείται από τον λόρδο Chamberlain. Ο θίασος αυτός θεωρείται πως είχε σημαντική αναγνώριση καθώς το 1603 ο νέος μονάρχης, James I, συνέχισε να τον συντηρεί οικονομικά αφού μετονομάστηκε σε King’s Men. Ο Σαίξπηρ συμμετείχε ως ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας. Αρκετά νομικά έγγραφα της εποχής που διασώζονται πιστοποιούν πως στη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Σαίξπηρ κέρδισε αρκετά χρήματα. Αναφέρονται χαρακτηριστικά η απόκτηση του σπιτιού του (New Place) στο Στράτφορντ, το 1597, το οποίο ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο σπίτι στην περιοχή καθώς και η αγορά έκτασης στο Blackfriars του Λονδίνου. Παράλληλα φέρεται ως συνιδιοκτήτης του θεάτρου Globe στο Λονδίνο. Την ίδια περίοδο θεωρείται πως είναι γραμμένα μερικά από τα πιο γνωστά του έργα, μεταξύ των οποίων οι τραγωδίες Αντώνιος και Κλεοπάτρα, Ιούλιος Καίσαρ, Άμλετ, Βασιλιάς Ληρ, Μακβεθ και Οθέλλος.

Τα πρώτα σονέτα του Σαίξπηρ δημοσιεύτηκαν το 1609, αν και γράφτηκαν λίγα χρόνια νωρίτερα και αποτελούσαν ως επί το πλείστον ερωτικά ποιήματα. Τα τελευταία οκτώ χρόνια της ζωής του καταγράφονται μόλις τέσσερα θεατρικά του έργα εκ των οποίων το τελευταίο είναι ο Ερρίκος ο Η’ , του 1613. Μετά το 1613, ο Σαίξπηρ διέκοψε τη συγγραφή και αποσύρθηκε σε ένα ωραίο καινούργιο σπίτι του Stratford. Όμως πρόλαβε να αφήσει πίσω του ένα εντυπωσιακό αριθμό έργων. Πέθανε στις 23 Απριλίου του 1616 και ο τάφος του βρίσκεται στο ιερό της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας του Statford. Ο ενταφιασμός του στο ιερό ήταν μια ιδιαίτερη τιμή που του έγινε όμως όχι λόγω της συγγραφικής του ιδιότητας, αλλά διότι είχε εξαγοράσει ένα μερίδιο της εκκλησίας έναντι 440 λιρών, ποσού σημαντικό για την εποχή. Στον τάφο του Σαίξπηρ τοποθετήθηκε έπειτα από δική του επιθυμία η παρακάτω επιγραφή:

Good friend, for Jesus’ sake forbear,

To dig the dust enclosed here

Blest be the man that spares these stones,

But cursed be he that moves my bones.

και σε ελεύθερη μετάφραση:

Καλέ φίλε, στο όνομα του Θεού συγκρατήσου,

Στο να σκάψεις τη σκόνη που εσωκλείεται εδώ.

Ευλογημένος όποιος ήσυχες αφήσει αυτές τις πέτρες,

Καταραμένος όμως όποιος ανακινήσει τα κόκκαλα μου.

Σχετικά με την επιγραφή αυτή, καλλιεργήθηκε ένας μύθος σύμφωνα με τον οποίο, αδημοσίευτα έργα του Σαίξπηρ πιθανόν να βρίσκονται εντός του τάφου. Μέχρι σήμερα δεν έχει αποπειραθεί να διαπιστωθεί η αλήθεια αυτής της υπόθεσης.