Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας

Το πρώτο κείμενο με το οποίο θα ασχοληθούμε στην ενότητα Θέατρο είναι το έργο του Γρηγόρη

Ξενόπουλου Το μυστικό της κοντέσσας Βαλέραινας.

Στην ιστοσελίδα  IliaPress διαβάζουμε:

«Το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας» του Ξενόπουλου, ανέβηκε το 1904 από τη Νέα Σκηνή του Κ. Χρηστομάνου, και βασίζεται στο ομώνυμο διήγημα(1897). Το έργο αυτό με τη θεματική του απεικονίζει μια οικογενειακή και κοινωνική πραγματικότητα, προβάλλει αξίες ιδεολογικές και ταξικές ταυτόχρονα όμως, τονίζει και την αξία της γυναικείας παρουσίας αλλά και την αποδοχή της γυναικείας ισότητας.   Eίναι ολιγοπρόσωπο και συμπεριλαμβάνει μια οικογένεια. Αποτελείται από τρεις πράξεις :στην 1η πράξη γίνεται η εισαγωγή και η πληροφόρηση, στη 2η σημειώνεται η κλιμάκωση της δράσης και στην 3η έρχεται η λύση του δράματος. Η πληροφόρηση του θεατή είναι σταδιακή, χωρίς να ξεχωρίζει κάποια «έκθεση».
Η υπόθεση του έργου περιληπτικά έχει ως εξής:
Πρόκειται για μια οικογένεια ξεπεσμένων αριστοκρατών. Η ηλικιωμένη πια κοντέσα Βαλέραινα κατέχει μια συνταγή που πηγαίνει από θηλυκό σε θηλυκό μέλος της οικογένειας και θεραπεύει τη «θέλλα» των ματιών.  Έχει περιπέσει σε τέτοια κατάντια που τα νεότερα μέλη, την πιέζουν να ομολογήσει το μυστικό της σκόνης, να πουλήσει την συνταγή, σε κάποιον τυχοδιώκτη και να μην ξεπέσουν.  Αποκαλύπτει το μυστικό η κοντέσα  στη νύφη της αφού πρώτα παίρνει το φαρμάκι για να ξεπλύνει την «ατιμία». Τη στιγμή που ψυχομαχά, η οικογένεια μαθαίνει ότι ο Πάπιζας που ενδιαφερόταν να αγοράσει τη συνταγή, έχει μόλις συλληφθεί για σειρά από απάτες. Το μυστικό σώζεται με τη θυσία της κοντέσας, πρότυπο ευγένειας και αρχοντιάς σε έναν αιώνα που χαρακτηρίζεται από την ευτελή κερδοσκοπία και τις σχέσεις συναλλαγής.
Ο Ξενόπουλος είναι ο σημαντικότερος εισηγητής του αστικού δράματος στην Ελλάδακαι ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές του θεάτρου ιδεών.    Επηρεάστηκε από το ιψενικό θέατρο. Στοιχεία που αποδεικνύουν αυτήν την επιρροή είναι: η πλοκή, η ψυχογραφία των προσώπων, η ποιότητα του διαλόγου, η συνοχή, η αυστηρή ενότητα χώρου, χρόνου και υπόθεσης (το έργο αρχίζει το πρωί και τελειώνει το βράδυ στον ίδιο χώρο),η σκηνική οικονομία, η ποιότητα του διαλόγου (δεν υπάρχει λέξη παραπάνω η οποία δεν χρειάζεται). Η ιψενική επίδραση φαίνεται και από την αλλαγή του τέλους, ο ιψενικός ήρωας είναι προσηλωμένος σε ένα ιδανικό, πιέζεται αλλά δεν συμβιβάζεται.

Περισσότερες πληροφορίες για τον Γρηγόρη Ξενόπουλο και το έργο του μπορείτε να δείτε  εδώ

Το έργο μεταφέρθηκε τηλεοπτικά στη σειρά Το θέατρο της Δευτέρας με την Άννα Συνοδινού στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Πληροφορίες για το ανέβασμα του έργου στο ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ μπορείτε να δείτε εδώ ενώ αντίστοιχα για το ανέβασμά του στο ΚΒΘΕ εδώ

Οι λάτρεις του ραδιοφωνικού θεάτρου μπορείτε να ακούσετε κάποια άλλα έργα του Γρηγόρη Ξενόπουλου στο ιστολόγιο του ραδιοφωνικού θεάτρου Radio theatre εδώ