Τα τραγούδια του κάτω κόσμου-μοιρολόγια
Στη Μυριόβιβλο μπορείτε να βρείτε αρκετά τραγούδια του κάτω κόσμου.
Για τα ποντιακά μοιρολόγια διαβάζουμε στη βικιπαίδεια
Τα μοιρολόγια δεν εξεδήλωναν μόνο τον πόνο των βαρυπενθούντων, αλλά και την πεποίθηση στην ύπαρξη μεταθανάτιας ζωής. Γι’ αυτό έστελναν «χαιρετίας», με το νεκρό σε φιλικά και συγγενικά πρόσωπα που είχαν πεθάνει. Συχνά οι μοιρολογήτριες ενδιαφέρονταν για τη μεταθανάτια τύχη του μεταστάντος. Ένα μοιρολόγι της Τριπόλεως :
- -Ντο είδες και ν’εζέλεψες;
- ντο είδες κι επλανέθες ;
- -Γιαμ’ είδες ουρανόν ση γην,
- γιαμ’ είδες φως σον άδην;
- Γιαμ’ είδες το ξημέρωμαν
- ση φυλακής την πόρταν;
- -Και μούδε ουρανόν σην γην
- και μούδε φως σον άδην
- και μούδε το ξημέρωμαν
- ση φυλακής την πόρταν.
- Αδά η νύχτα νύχτα έν
- κι ημέρα πάλου νύχτα.
- Αδά λαχτόριν ΄κι λαλεί,
- ποτές ΄κι ξημερώνει.
- Αδά η φρούχνα πιθαμήν
- και το νερόν χερέαν,
- η φρούχνα σύρει το νερόν
- και το νερόν τη φρούχναν,
- και ΄σεπεται το σάβανο μ’,
- και κόφκεται το ράμμα μ’,
- και ρούζουν τα ματόφρυδα,
- τα φύλλα του προσώπου,
- και ρούζουν τα κουλάκια μου
- απάν’ σ’ ωμοπλατίτζα μ’.
Μερικά μοιρολόγια, αν και αυτοσχέδια, ήταν συγκλονιστικά, και μάλιστα πολλά από αυτά είχαν και μεταφυσικό περιεχόμενο:
- Αντώντς, όνταν επέθανεν,
- εκράτνεν δύο μήλα,
- κλαίγ’ ν ατόν τ’ άστρα τ’ ουρανού
- και τη δεντρού τα φύλλα.
- Τ’ Αντών’ η Κάλη κι η αδελφή
- ση στράταν ελυγούσαν
- θ’ εφτάν’ ατόν παράταξιν
- σο τσόλ’ Ελεούσαν.
Αν πέθαινε η μάνα, οι κόρες της μοιρολογούσαν κι έλεγαν:
- Μανίτσα μ’, μανίτσα μ’, μανίτσα μ’,
- μερ εφέκες μας και πας, μανίτσα μ’,
- μικράν ορφανάν εφέκες μας, μανίτσα μ’,
- εμνοστέσα μανίτσα μ’ όόόόόι.
- Μάναν νέα εσύ έσνε,
- και μικρά είμεσε
- μερ εφέκες μας και πας, μανίτσα μ’,
- τον πατέρα μ’ κι ελογαρίασες,
- μανίτσα μ’ όόόόόι.
Ο Άδης, ο θεός του κάτω κόσμου αναφέρεται συχνά στα ποντιακά μοιρολόγια ή στα δίστιχα.
- Εσύ σον Άδην ΄κι έπρεπες,
- σον Άδην ντ’ έργον είχες.
- Σον Άδην πρέπνε γέροντοι
- και ταλαιπωρημένοι…
Ή
- Σον ουρανόν χρωστώ την ψή μ’,
- σον Άδην το κορμόπο μ’,
- Σ’ εσέν, τρυγόνα μ’, ντο χρωστώ
- και τυρανιείς το ψόπο μ’.
Αθανασία Παπαχρήστου |
17 Οκτωβρίου 2010 , κατηγορία: Λογοτεχνία |
| ετικέτες: δημοτικά τραγούδια, μοιρολόγια, Πετρολούκας Χαλκιάς, ποίηση, τραγούδια του κάτω κόσμου
Αφήστε μια απάντηση