Οι θαλασσοπόροι

Ο Μάρκο Πόλο ( 1254 – 8 Ιανουαρίου 1324) ήταν Βενετός έμπορος και εξερευνητής, τα ταξίδια του οποίου καταγράφηκαν στο βιβλίο Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο, όπου περιγράφονται από τον ίδιο όλα όσα είδε και έζησε κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Κεντρική Ασία και την Κίνα από όπου επέστρεψε μετά από 24 χρόνια.

Χάρτης του ταξιδιού του Μάρκο Πόλο

Το πρωτοποριακό ταξίδι του ενέπνευσε τον Χριστόφορο Κολόμβο.

Βάσκο ντα Γκάμα

Ο Πορτογάλος θαλασσοπόρος Βάσκο ντα Γκάμα ήταν ο πρώτος που πραγματοποίησε τον περίπλου της Αφρικής, συνδέοντας απευθείας την Ευρώπη με τις Ινδίες, ανοίγοντας έτσι νέους εμπορικούς δρόμους.

Ο Βάσκο ντα Γκάμα κατέχει ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους Πορτογάλους θαλασσοπόρους γιατί κατάφερε να σπάσει το μονοπώλιο του εμπορίου των ειδών της Ανατολής που είχαν οι Άραβες και οι Βενετοί, το οποίο πέρασε σταδιακά στους Πορτογάλους.

Χριστόφορος Κολόμβος

Ο Χριστόφορος Κολόμβος , (26 Αυγούστου και 31 Οκτωβρίου 1451 – 20 Μαΐου 1506) ήταν Γενοβέζος θαλασσοπόρος χαρτογράφος, ναύαρχος, διάσημος επειδή ανακάλυψε την Αμερική το1492.Ο Ιταλός θαλασσοπόρος θεωρείται ο άνθρωπος που ανακάλυψε επίσημα την Αμερική.

Τα ταξίδια του Κολόμβου.

Έχοντας τη βεβαιότητα ότι η Γη είναι σφαιρική, ο Κολόμβος άρχισε να μελετά το ενδεχόμενο να φτάσει στην Άπω Ανατολή ακολουθώντας πορεία προς τα δυτικά. Το πρώτο ταξίδι του Κολόμβου ξεκίνησε στις 3 Αυγούστου 1492. Ο στόλος του αποτελούνταν από 2 καραβέλες, τις “Niña” και Pinta και τη ναυαρχίδα του βασιλικού στόλου, τη “Santa Maria”.

«Η επιστροφή του Χριστόφορου Κολόμβου>.Ντελακρουά

Το ταξίδι  κράτησε αρκετά και ήταν γεμάτο περιπέτειες και κινδύνους. Τελικά, ύστερα από δυόμισι περίπου μήνες, στις 13 Οκτωβρίου 1492, έφτασαν σε ένα νησί των Αντιλλών, που το ονόμασε San Salvador. Όταν επέστρεψε φέρνοντας γεωργικά προϊόντα και μερικούς ιθαγενείς, η υποδοχή που του έγινε ήταν θριαμβευτική.

Φερδινάνδος Μαγγελάνος

Ο Πορτογάλος θαλασσοπόρος Φερδινάνδος Μαγγελάνος, (1480 – 27 Απριλίου 1521) ηγήθηκε της πρώτης αποστολής που κατάφερε να πραγματοποιήσει τον περίπλου της Γης κατά το διάστημα 1519-1522, με την υποστήριξη της Ισπανίας.

Ο πρώτος περίπλους της γης από Μαγγελάνο

Μετά από πολλές προσπάθειες ανακάλυψε το πέρασμα προς τον ωκεανό μέσα από έναν πορθμό στο άκρο της Νότιας Αμερικής που πήρε το όνομα του (Στενά του Μαγγελάνου). Ένα μήνα αργότερα μπήκε στο μεγάλο ωκεανό που τον ονόμασε Ειρηνικό, γιατί τον βρήκε πολύ ήσυχο «mar pacifico».

Ο Πορθμός του Μαγγελάνου είναι μια θαλάσσια δίοδος (πέρασμα), που βρίσκεται στο νότιο άκρο της Νοτίου Αμερικής και συνδέει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό ωκεανό. Βρίσκεται στην περιοχή της Παταγονίας.

Ο Πορθμός του Μαγγελάνου

ΠΗΓΕΣ: /el.wikipedia.org/

Η Αναγέννηση στην Φλωρεντία

Οι ιδέες που χαρακτηρίζουν την Αναγέννηση πηγάζουν από τη Φλωρεντία του ύστερου 13ου αιώνα,

Κάντε κλικ στους παρακάτω συνδέσμους για να δείτε:

Γεωγραφική εκδήλωση της ‘Αναγέννησης’

Έργα σπουδαίων ζωγράφων της Αναγέννησης.

Οι μεγάλοι ζωγράφοι της Αναγέννησης

 Περιηγηθείτε στο Βατικανό κάνοντας κλικ στην εικόνα.

Μιχαήλ Άγγελος, Η Δευτέρα Παρουσία, Ανάκτορα του Βατικανού, Καπέλα Σιξτίνα

4 έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο) αποκτούν ζωή και κίνηση μέσα στη μικρή μήκους ταινία “DOMENICOS” σε σκηνοθεσία του Ζουάν Κούρτις

Ο Βησσαρίων, σημαντικός λόγιος της εποχής του . Συμμετέχει στην Σύνοδο της Φεράρας-Φλωρεντίας (1438-39) ως μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας, με την ιδιότητά του Μητροπολίτη Νίκαιας, και υποστηρίζει την Ένωση των δύο Εκκλησιών.

.Αργότερα προσχωρεί στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και εκλέγεται καρδινάλιος. Στη Δύση αναδεικνύεται σε κορυφαίο εκπρόσωπο του ουμανισμού (ανθρωπισμού).

Πορτρέτο του Βησσαρίωνα ως καρδινάλιου.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η δωρεά της εξαιρετικά πλούσιας βιβλιοθήκής του  στη Δημοκρατία του Αγίου Μάρκου (Βενετία), η οποία και αποτέλεσε τον πυρήνα της γνωστής σήμερα Μαρκιανής Βιβλιοθήκης.

Ο Φιλίππο Μπρουνελλέσκι (Filippo Brunelleschi, 1377 – 15 Απριλίου 1446) ήταν εξέχων Ιταλός αρχιτέκτονας, μηχανικός και γλύπτης της Αναγέννησης. Είναι περισσότερο γνωστός ως ο επινοητής της προοπτικής στη ζωγραφική αλλά και για την κατασκευή του θόλου στον καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας,Santa Maria del Fiore

Ο Ντεζιντέριους Έρασμος (1466 – 1536), Ολλανδός λόγιος,ουμανιστής και θεολόγος, που μετέφρασε εκ νέου την Καινή Διαθήκη στα λατινικά και τα ελληνικά, ασκώντας κριτική στην εξουσία του κλήρου και στη λατρεία ιερών λειψάνων, προετοιμάζοντας τη Μεταρρύθμιση στην Ευρώπη.

Γαλιλαίος:

Κοπέρνικος, Μπράχε, Κέπλερ: Τρεις σπουδαίοι αστρονόμοι

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΚΑΙΡΟ ΗΤΑΝ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ:  ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

https://www.youtube.com/watch?time_continue=1239&v=ndukJpHUnFM

ΠΗΓΕΣ: http://www.culture.gr/     http://photodentro.edu.gr/  /www.uffizi.org/

ο θαλασσοπόρος – Νότης Μαυρουδής

Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να μεταφερθείτε στην  παρουσίαση <<ρήματα>> από τον δάσκαλο Αρβανιτίδη Θεόδωρο.

Στο λογισμικό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου πατήστε <<εκδήλωση στα χανιά>> για να στείλετε μια ανακοίνωση.

Ο Ιούλιος Βερν ( Κλικ στην εικόνα για πληροφορίες)

ΠΗΓΕΣ:  Αρβανιτίδης Θεόδωρος,Δάσκαλος,      https://el.wikipedia.org,   http://ts.sch.gr/

• Οι εκδόσεις του Ιδρύματος της βουλής των Ελλήνων έχει κυκλοφορήσει ένα λεύκωμα αφιερωμένο στη  μητέρα.

κλικ στην εικόνα

Η παρούσα έκδοση του Ιδρύματος είναι αφιερωμένη στους τρόπους με τους οποίους απεικονίζεται η Ελληνίδα μητέρα στη νεοελληνική τέχνη.

 

Η πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης. Οι Βενετοί χρησιμοποίησαν τα κατάρτια των πλοίων τους ως γέφυρα για να μπορέσει να μπει ο στρατός στην Πόλη πηδώντας πάνω από τα τείχη (E. Hallam, ed., Chronicles of the Crusades, 218-19)

Βίντεο σχετικα με την Άλωση της πόληςτο 1204 μπορείτε να δείτε πατώντας εδώ

Ο στόλος των Ενετών και Σταυροφόρων έφθασε προ των τειχών της Κωνσταντινούπολης στις 23 Ιουνίου 1203. Οι νεοφερμένοι έμειναν κατάπληκτοι από όσα έβλεπαν τα μάτια τους.

Αρχικός τους στόχος ήταν να αποκαταστήσουν στον θρόνο τον Ισαάκιο Β’ Άγγελο. Οι κάτοικοι της Πόλης τους υποδέχθηκαν εχθρικά, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του Αλέξιου Άγγελου.

Οι κάτοικοι στράφηκαν κατά του αυτοκράτορα Αλέξιου Γ’ Άγγελου, ο οποίος έφυγε την ίδια νύχτα από την Πόλη. Ο Ισαάκιος Β’ Άγγελος αφέθηκε ελεύθερος και αποκαταστάθηκε στο θρόνο του. Την 1η Αυγούστου ο γιος του Αλέξιος Άγγελος αναγορεύθηκε σε αυτοκράτορα, ως Αλέξιος Δ’ Άγγελος. Το Βυζάντιο βρισκόταν και πάλι σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου, αφού υπήρχαν δύο νόμιμοι αυτοκράτορες (Αλέξιος Γ’ Άγγελος και Αλέξιος Δ’ Άγγελος).

Ο νέος ηγεμόνας βρήκε τα ταμεία άδεια και γρήγορα συνειδητοποίησε ότι δεν θα μπορούσε να ικανοποιήσει τις δεσμεύσεις του προς τους Σταυροφόρους. Διέταξε τότε να καταστραφούν εικόνες και αντικείμενα λατρείας, μόνο και μόνο για να πάρει τον χρυσό και τον άργυρο που περιείχαν. Ο λαός εξαγριώθηκε και θεώρησε ιεροσυλία την απόφαση αυτή του αυτοκράτορα.

Τον ανέτρεψαν . Ο Αλέξιος Δούκας ανέβηκε στο θρόνο ως Αλέξιος Ε’. Ο πρώην αυτοκράτορας Ισαάκιος Β’ Άγγελος πέθανε ύστερα από λίγο, από φυσικά αίτια.

Οι Σταυροφόροι και οι Βενετοί, χωρίς προστάτες πλέον σε μια εχθρική γι’ αυτούς περιοχή, βρέθηκαν προς στιγμή σε αμηχανία.  Οι καθολικοί κληρικοί που τους συνόδευαν κατόρθωσαν να τους πείσουν να παραμείνουν και να καταλάβουν την Πόλη. 

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204 εγκαινιάζει για τον ελλαδικό χώρο την ιστορική περίοδο της Φραγκοκρατίας. Μικρογραφία γαλλικού χειρογράφου. 15ος αιώνας. Paris, Bibliotheque de l’ Arsenal MS 5090, fol 214. © Bibliotheque de l’ Arsenal, Pari

Στις 12 Απριλίου 1204, οι Σταυροφόροι πραγματοποίησαν την τελική τους έφοδο κατά της Κωνσταντινούπολης. Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Ε’ Μούρτζουφλος την είχε εγκαταλείψει κι έτσι την κατέλαβαν με σχετική ευκολία. Για τρεις μέρες επιδόθηκαν σε παντός είδους βανδαλισμούς και φρικαλεότητες. 

Στις 13 Aπριλίου του 1204 η Kωνσταντινούπολη παραδόθηκε στους Λατίνους. Στις 9 Mαΐου του 1204 ο Bαλδουίνος Α’ της Φλάνδρας εξελέγη αυτοκράτορας και λίγο αργότερα (16 Mαΐου του 1204) στέφθηκε στο ναό της Aγίας Σοφίας στην Kωνσταντινούπολη.

Για τα επόμενα 59 χρόνια ο ελλαδικός χώρος θα ζήσει υπό καθεστώς Φραγκοκρατίας. Η ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Βυζαντινούς τον Ιούλιο του 1261 από το Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγο  έθεσε τέλος στη Λατινική Αυτοκρατορία

Η κληρονομιά που άφησε πίσω της η Τέταρτη Σταυροφορίας είναι η ολοκλήρωση του Σχίσματος μεταξύ Καθολικής Δύσης και Ορθόδοξης Ανατολής και ο τεμαχισμός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε:

 λατινικά  κρατίδια 

Πριγκιπάτο της Αχαΐας,       Βασίλειο της Θεσσαλονίκης,         Βασίλειο των Αθηνών,         Βασίλειο του Αιγαίου, Ηγεμονία της Κωνσταντινούπολης

ελληνικά  κρατίδια

Δεσποτάτο της Ηπείρου,         Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας,          Αυτοκρατορία της Νικαίας.

Βασίλειο των Αθηνών

Η Αθήνα παραχωρήθηκε στον Όθωνα de la Roche (1205-1225), που θεμελίωσε τη δυναστεία των βουργουνδών ηγεμόνων της. Η ηγεμονία, με έδρα της τη Θήβα, συμπεριέλαβε αρχικά την Αττική, τη Βοιωτία, τη Μεγαρίδα και αργότερα το Ναύπλιο (1210) και το Άργος. Οι Φράγκοι  μόλις  κατέκτησαν την Αθήνα επιδόθηκαν σε καταστροφές και λεηλασίες ναών και μνημείων και βιαιοπραγίες κατά του πληθυσμού.

ΠΗΓΗ: /www.sansimera,     www.tovima.gr,   www.ime.gr

Παραδοσιακά παιχνίδια

Παιδί και παιχνίδι είναι δύο λέξεις που συνεπάγεται η μία την άλλη. Από τη στιγμή της γέννησης του το παιδί παίζει. Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη σημασία στο ρόλο του παιγνιδιού. Το είχαν σαν μέσο αυτοαγωγής. Αυτοί πρώτοι κατάλαβαν την αξία των ομαδικών παιχνιδιών και πίστευαν ότι με αυτά πραγματοποιείται η τελειοποίηση του ανθρώπου. Γι’ αυτό τα εντάξανε στο πρόγραμμα αγωγής των παιδιών.Τα παιδιά μαθαίνουν  να σέβονται τους κανόνες-νόμους του παιγνιδιού και έτσι, όταν μεγαλώσουν, να σέβονται και να τηρούν τους νόμους της πατρίδας τους.

Πατήστε στην εικόνα για να δείτε πως παίζονται.

Τα λαχνίσματα ( λαγχάνω= λαμβάνω κάτι με κλήρο) ς είναι σύντομα παιδικά τραγούδια που συνηθίζονταν στην έναρξη των δεκάδων ομαδικών παιχνιδιών που παίζονταν στις αλάνες και τις γειτονιές.
Ο βασικός σκοπός τους ήταν να καθορισθεί με δίκαιο και παιγνιώδη τρόπο η σειρά με την οποία τα παιδιά θα μπουν σε ένα παιχνίδι ή η σύνθεση της κάθε ομάδας κ.α

Μετά το πρωταρχικό ερώτημα “Να τα βγάλουμε;”, κάποιο παιδί – συνήθως αυτό που έκανε την ερώτηση – κάνει τη “μάνα” και αφού όλα τα υπόλοιπα παιδιά (από δύο και πάνω) αποδέχονται τη πρόσκληση, κάνουν κύκλο και η μάνα αρχίζει το τραγούδι (λαγχάνισμα). Χαρακτηριστικό αυτών των τραγουδιών είναι ότι πολλές φορές ξεκινάνε με την αρχική λέξη μπουφ.

Βασικά χαρακτηριστικά των λαχνισμάτων:
-«Να τα βγάλουμε;». Αυτό είναι το ερώτημα που τίθεται πάντα πριν ξεκινήσει ένα λάχνισμα.
-Τα περισσότερα λαχνίσματα ξεκινάνε με τη μαγική λέξη μπουφ που προφανώς δε σημαίνει μπούφος…
-Όλα τα λαχνίσματα λέγονται συλλαβιστά και κάθε συλλαβή αντιστοιχεί και σε ένα παιδί.
-Ο κλήρος είναι η τελευταία συλλαβή του λαχνίσματος.

1) Α μπε-μπα-μπλομ.
Του κίθε-μπλομ.
Α μπε-μπα-μπλομ του κίθε μπλομ. Μπλιμ-μπλομ.
Σαν θα πας εκεί, στη Βόρειο Αμερική,
θα δεις τον Ερμή να παίζει μουσική.
Όλα τα κοιτώ, σαν παιδί κουτό,
την Ακρόπολη και τον Λυκαβηττό.
Α μπε-μπα-μπλομ.
Του κίθε-μπλομ.
Α μπε-μπα-μπλομ του κίθε μπλομ. Μπλιμ-μπλομ.

2) Ένα δύο τρία.
Πήγα στην κυρία.
Μου ‘δωσε ένα μήλο.
Μήλο δαγκωμένο.
Το ‘δωσα στην κόρη.
Έκανε ‘εν’ αγόρι.
Το ‘βγαλε Θανάση.
Σκούπα και φαράσι.

3)Άκατα, μάκατα,
σούκουτου μπε,
άμπε, φάμπε,
ντο μινέ,
άκατα, μάκατα,
σούκουτου μπε,
άμπε, φάμπε,
βγες.

4)Ντορεμι φασόλα
μου ‘φυγε η σόλα
πήγε στο Παρίσι
να παραθερίσει
κι όταν θα γυρίσει
πάλι θα κολλήσει
στο παλιό παπούτσι
που ‘χε ξεκολλήσει.

5) Ανέβηκα στη λεμονιά να κόψω ένα λεμόνι
κι η λεμονιά τσακίστηκε και μου κοψε το χέρι.
Δώς μου το μαντιλάκι σου το χρυσοκεντημένο
να δέσω το χεράκι μου που το’χω ματωμένο.

ΠΗΓΗ: www.elniplex.com/        users.sch.gr/vaxtsavanis       users.sch.gr/grfilip/games

Μαγναύρα: (από το λατινικό magna aula) αίθουσα τελετών που βρισκόταν στην περιφέρεια του Μεγάλου Παλατίου της Κωνσταντινούπολης, ανατολικά του Αυγουσταίου. Εδώ γίνονταν οι υποδοχές ξένων πρεσβευτών, οι οποίοι εντυπωσιάζονταν από τα αυτόματα που εκτίθεντο στην αίθουσα. Kατά τη βασιλεία του Μιχαήλ Γ’ ήταν έδρα ανώτατης σχολής.

Το πρώτο πανεπιστήμιο σε ολόκληρη την Ευρώπη, ήταν το πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης,

Το Πανδιδακτήριο ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β’, το 425 και έκτοτε η λειτουργία του τελούσε υπό την αιγίδα των εκάστοτε αυτοκρατόρων. Λειτούργησε σχεδόν αδιάλειπτα μέχρι το 1453.

Ένας από τους ανθρώπους που συντέλεσε στην ίδρυση του ήταν η Πουλχερία, αδελφή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου, μια ευσεβής και θεοσεβούμενη γυναίκα καθώς και η Ευδοκία, (Αθηναΐς), σύζυγός του αυτοκράτορα, μαζί με τον έπαρχο του Πραιτορίου, Κύρο Πανοπολίτη, γνωστό τότε Έλληνα ποιητή και φιλόσοφο.

Τα πρώτα μαθήματα που διδάσκονταν στο Πανδιδακτήριο ήταν γραμματική, ρητορική, φιλοσοφία, διαλεκτική, δίκαιο, αριθμητική, γεωμετρία, αστρονομία και μουσική. Στην εποχή του Ιουστινιανού αναβαθμίστηκε η Νομική Σχολή, η οποία απέκτησε πενταετή διάρκεια σπουδών και ανεξαρτητοποιήθηκε, ενώ την ίδια περίοδο στην Πατριαρχική Σχολή διδασκόταν η θεολογία.

  Ο Βάρδας (842-867), θείος του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ’ και Καίσαρας μετά το 862,  προχωρεί στην αναδιοργάνωση του Πανδιδακτηρίου και στην μετεγκατάσταση  στο ανάκτορο της Μαγναύρας. Η Ανώτατη Σχολή Μαγναύρας   ήταν  ήταν υπό τη διεύθυνση του Μαθηματικού Λέοντα που δίδασκε φιλοσοφία και μαθηματικά,

Σημαντική θέση στην Ανώτατη Σχολή είχαν επίσης ο Μέγας Φώτιος και ο διαφωτιστής των Σλάβων Κύριλλος. Και οι δύο μαζί με τον Αντιβασιλέα Βάρδα διαμόρφωσαν την πολιτική του εκχριστιανισμού των Σλάβων και επεξεργάστηκαν την δημιουργία ενός Σλάβικου αλφαβήτου.

Μέσω της Σχολής και ιδιαίτερα μέσω του Μεγάλου Φώτιου και του Αρέθα οφείλουμε την διάσωση πολλών κειμένων με την συγκέντρωση στις βιβλιοθήκες τους έργων της αρχαίας Εληνικής περιόδου.

Η λειτουργία της Σχολής της Μαγναύρας επηρεάστηκε σοβαρά μετά την δολοφονία του Βάρδα και λίγο αργότερα του ίδιου του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ’ (δεύτερο ήμισυ του 9ου αιώνα). Το κυριώτερο όμως πλήγμα ήταν η εξορία του πατριάρχη Φώτιου (ο Αυτοκράτορας Βασιλειος Α’ που τον διαδέχθηκε ήταν αγράμματος). Εν τούτοις, όλο αυτό το διαφωτιστικό έργο για ένα σχεδόν αιώνα δεν πήγε χαμένο και πολλοί μετέπειτα Αυτοκράτορες προσπάθησαν να την αναβιώσουν. 

Η Ανώτατη αυτή Σχολή έμελλε να διαδραματίσει τεράστιο ρόλο στη διατήρηση του αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού και των επιστημών και να επηρεάσει την μεταπήδηση του πνέυματος της γνώσης στην Δυτική Ευρώπη.

Το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας βελτιώθηκε τον 10ο αιώνα με πρωτοβουλίες του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου, ο οποίος ενίσχυσε ηθικά αλλά και υλικά τους διδάσκοντες και τους σπουδαστές. Αναφέρεται ότι την εποχή εκείνη δίδασκαν τριάντα καθηγητές, δεκαπέντε στην ελληνική γλώσσα, γραμματική και φιλολογία, ενώ άλλοι δεκαπέντε δίδασκαν στη λατινική γλώσσα, ρωμαϊκή φιλολογία, φιλοσοφία και νομικά. Τον 11ο αιώνα ο αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ο Μονομάχος ενδιαφέρθηκε για την διεύρυνση των σπουδών στο πανεπιστήμιο της Μαγναύρας και ίδρυσε δυο σχολές, το «Διδασκαλείον των Νόμων» και το «Γυμνάσιον», (φιλοσοφική).

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ

Στις μεγάλες βιβλιοθήκες, στα σημαντικά μοναστήρια και στο Μέγα Παλάτιον της Κωνσταντινούπολης υπήρχαν ειδικοί χώροι, τα scri­ptoria, γνωστά σήμερα ως «βιβλιογραφικά εργαστή­ρια», στα οποία γραφείς —μοναχοί, κληρικοί και λαϊκοί— δούλευαν συντονισμένα για την αντιγραφή χειρογράφων, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία, τόσο στο σχεδιασμό του βιβλίου όσο και στην καλαισθησίατης γραφής, την καλλιγραφία, τέχνη αγαπητή και ελκυστική ακόμη και για τους αυτοκράτορες.

Οι ίδιοι οι γραφείς διακοσμούσαν συχνά τους τίτ­λους ή και τα πρωτογράμματα ή ακόμη πρόσθεταν μια μικρή διακόσμηση στο τέλος κάποιου κεφαλαίου. Όμως, για την ουσιαστική εικονογράφηση, δηλαδή την απεικόνιση σκηνών και μορφών άφηναν ελεύθε­ρο χώρο για τους ειδικούς στην τέχνη της ζωγραφι­κής των χειρογράφων, όπως και για τις ολοσέλιδες μικρογραφίες που τις φιλοτεχνούσαν ειδικευμένοι ζωγράφοι. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γραφέας ήταν συγχρόνως κοσμηματογράφος και μικρογράφος.

κάντε κλικ για να δείτε μικρογραφίες της εποχής

Tα φύλλα του χειρογράφου κατα­σκευάζονταν από δέρμα μοσχαριού, κατσίκας, αρ­νιού ή προβατίνας, που είχε υποστεί ειδική επεξερ­γασία, η οποία, σύμφωνα με μια αρχαία παράδοση, είχε ξεκινήσει από την Πέργαμο, στα χρόνια του βα­σιλιά Ευμένη Β’ (197-158 π.Χ.). Γι’ αυτό, το νέο υλι­κό γραφής έγινε γνωστό αργότερα με το όνομα περ­γαμηνή. Στην περίπτωση που το χειρόγραφο προορι­ζόταν για αυτοκράτορα, τα φύλλα του ήταν συχνά βαμμένα με πορφύρα και τα γράμματα του κειμένου χρυσά ή ασημένια· ίσως όμως το πορφυρό χρώμα να είχε και άλλη σημασία.

http://www.e-history.gr/

«Ενατενίσεις»,  Τεύχος 10ο, Ιανουάριος – Απρίλιος 2010