Στο εσωτερικό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας όλο το 15ο αιώνα πολλοί λόγιοι της Πόλης,  κατέφυγαν στη Ρώμη, τη Βενετία και σε άλλες πόλεις της Ιταλικής χερσονήσου, αλλά και της Δύσης γενικότερα, όπου ήδη βρίσκονταν ελληνόφωνοι πληθυσμοί ή ανθούσαν οι κλασικές σπουδές.Οι λόγιοι αυτοί, όπως ο Μανουήλ Χρυσολωράς, ο Ιωάννης Αργυρόπουλος, ο Γεώργιος Τραπεζούντιος, ο Καρδινάλιος Βησσαρίων,, ο Ανδρόνικος Κάλλιστος, , ο Δημήτριος Χαλκοκονδύλης, ο Μάρκος Μουσούρος και ο Ιανός Λάσκαρης  είχαν τη δυνατότητα να διδάξουν στα εκεί πανεπιστήμια και να γνωρίσουν την ευρωπαϊκή διανόηση της εποχής.

Λόγιοι της παλιάς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατέφυγαν επίσης σε πανεπιστήμια και πόλεις της Ισπανίας, οι οποίες το 16ο αιώνα γνώρισαν ιδιαίτερη πνευματική άνθηση. Στην Aγγλία, την Ολλανδία, τη Γαλλία έφταναν από το 15ο αιώνα λόγιοι, αλλά και ιερωμένοι, προκειμένου να διδάξουν και να γνωρίσουν τον πνευματικό κόσμο της Δύσης.

Η Οθωμανική επέκταση από το 1300 έως το 1683

Οι Οθωμανοί κατά την κατάκτηση περιοχών, όταν οι κάτοικοί τους επέλεγαν την άνευ όρων παράδοση, τους παραχωρούσαν προνόμια και αρκετές ελευθερίες, ενώ παράλληλα τους εγγυώνταν και την ασφάλεια της ζωής τους.

Στη διάρκεια της οθωμανικής κατάκτησης έγινε εξισλαμισμός μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και της Μικράς Ασίας,. Τα αίτια κυρίως ήταν η νομικά κατώτερη θέση των μη μουσουλμάνων, η βαρύτερη φορολογία, οι καθημερινές ταπεινώσεις εκ μέρους των Τούρκων κλπ.

Πολλοί χριστιανοί άλλαζαν θρήσκευμα μόνο επιφανειακά ή και παρέμεναν κρυπτοχριστιανοί.

Ο υποχρεωτικός εξισλαμισμός, άλλωστε, μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων θα αποτελούσε καταστροφή για το κράτος, καθώς οι μη μουσουλμάνοι πλήρωναν μεγαλύτερους φόρους και αποτελούσαν τη βάση της κρατικής οργάνωσης.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ-ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΜΜΗ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ

Οι πληθυσμοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας διακρίνονταν σε δύο κατηγορίες: τους πιστούς, δηλαδή τους μουσουλμάνους, και τους απίστους.

 Οι πιστοί, οι οποίοι ήταν υπήκοοι με πλήρη δικαιώματα, ήταν σε πλεονεκτική θέση έναντι των απίστων. Είχαν το δικαίωμα και τη δυνατότητα να ανέλθουν σ’ όλες τις διοικητικές θέσεις, είχαν πλήρη δικαιώματα ενώπιον του νόμου, μπορούσαν να προσέλθουν ως μάρτυρες στα δικαστήρια και η μαρτυρία τους βάρυνε περισσότερο σε σχέση με ενός απίστου. Παράλληλα βέβαια είχαν και υποχρεώσεις, όπως τη συμμετοχή στις εκστρατείες του σουλτάνου και την καταβολή φόρων.

Οι χριστιανοί και οι εβραίοι είχαν το δικαίωμα στη πίστη τους, ήταν όμως υποχρεωμένοι να πληρώνουν επιπλέον φόρους, καθώς ανήκαν στη κατηγορία των απίστων..

Εκτός από τον κεφαλικό φόρο που κατέβαλλαν, οι χριστιανοί υπάγονταν και στη διαδικασία του παιδομαζώματος, η οποία επέτρεπε σε απογόνους τους να ανέλθουν ως τα ανώτερα στρατιωτικά και πολιτικά αξιώματα. Οι χριστιανοί αποτελούσαν, από τα μέσα του 16ου αιώνα, τη δεύτερη σε μέγεθος πληθυσμιακή ομάδα της αυτοκρατορίας.

Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως θεωρήθηκε ο υπεύθυνος του millet των χριστιανών και είχε εκκλησιαστικές και νομικές δικαιοδοσίες επάνω τους.

 

 

Τον 14ο αιώνα, κατά την εποχή της προέλασης των οθωμανικών στρατευμάτων, ο Μωάμεθ Β’ εφάρμοσε το μέτρο της στρατολόγησης παιδιών από τις περιοχές που έλεγχε, για την ενίσχυση του στρατού και της προσωπικής του φρουράς. Tο μέτρο του παιδομαζώματος απευθυνόταν σε χριστιανικούς πληθυσμούς πεδινών περιοχών. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 16ου αλλά και του 17ου αιώνα οι υπάλληλοι του κράτους επέλεγαν αγόρια χωρικών ηλικίας 10-18 ετών.  Aπό το μέτρο εξαιρούνταν κάτοικοι πόλεων και μουσουλμάνοι

Τα παιδιά του παιδομαζώματος αποτελούσαν για το σουλτάνο, μετά από κατάλληλη και μακροχρόνια εκπαίδευση, τους πιο πιστούς υπηκόους του, στους οποίους είχε δικαίωμα ζωής και θανάτου, αλλά και τον πιο ικανό στρατό όχι μόνο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία αλλά και σ’ όλη την Ευρώπη.

 

ΞΕΝΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ: ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΙΑ

 

Η περίοδος 1204 έως 1566 ή ακόμα 1669 και 1797, ως ακρότατο όριο τερματισμού της Λατινοκρατίας στον ελληνικό χώρο χαρακτηρίζεται από μια ποικιλία δυτικών κυριάρχων: Φράγκων/Βουργουνδών, Φλαμανδών, Γενουατών, Λομβαρδών, Βενετών, Καταλανών, Φλωρεντινών, Ναβαρραίων, Ιπποτών Ναϊτών ή Ιωαννιτών.

Όλοι αυτοί είχαν ως κοινό πολιτιστικό χαρακτηριστικό την πολιτισμική-θρησκευτική τους ταυτότητα: όλοι ήταν Λατίνοι, οπαδοί της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και αναγνώριζαν τον Πάπα της Ρώμης ως ανώτατο θρησκευτικό και πνευματικό τους ηγέτη.

Διαδραστικός χάρτης των λατινικών και οθωμανικών κτήσεων.

 

ΠΗΓΕΣ:  http://photodentro.edu.gr/  http://www.ime.gr/   http://www.fhw.gr/  /el.wikipedia.org