(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΑΘΗΝΑΖΕ)
ΟΜΙΛΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ
Είναι πια επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι η θεατρική παιδεία συμβάλλει στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του μαθητή. Ήδη το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής διδάσκεται στην τυπική εκπαίδευση στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού, ως μάθημα επιλογής στην Α’ Λυκείου και στο πρόγραμμα του ΙΒ για παιδιά που επιθυμούν να σπουδάσουν Drama. Στη μη τυπική, όμως, εκπαίδευση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη διάθεση των εκπαιδευτικών και στην υποστήριξη των διευθύνσεων του κάθε σχολείου. Στην καλύτερη περίπτωση, εντάσσεται στα πολιτιστικά προγράμματα θεατρικής παιδείας που υλοποιεί κάθε σχολείο ή στον αμφιλεγόμενο θεσμό των Μαθητικών Καλλιτεχνικών Αγώνων. Στη χειρότερη, πρόκειται για “γενναίες” μεμονωμένες απόπειρες εκπαιδευτικών με τους μαθητές τους.
Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών από δημόσιους φορείς σε αυτόν τον τομέα είναι αν όχι υποτυπώδης, τουλάχιστον ανεπαρκής. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει μόνοι τους να αναζητήσουν τους φορείς και τις επιστημονικές ενώσεις που υλοποιούν σεμινάρια θεάτρου στην εκπαίδευση. Παρά τις αντίξοες, κατά τα φαινόμενα, συνθήκες το αδιάλειπτο ενδιαφέρον εκπαιδευτικών και μαθητών είναι ενθαρρυντική ένδειξη ότι το θέατρο στην εκπαίδευση θα καθιερωθεί και θα εδραιωθεί στη συνείδηση της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Στα εκπαιδευτήρια «Νέα Γενιά Ζηρίδη» η θεατρική παιδεία υποστηρίζεται σταθερά με τη λειτουργία θεατρικών ομίλων και επιμορφωτικών μαθημάτων. Ο Όμιλος Σύγχρονου Θεάτρου ξεκίνησε το 2001 με την επιμονή του τότε μαθητή της Β’ Λυκείου Μιχάλη Κονιδάρη και λειτουργεί αυτά τα χρόνια, με εξαίρεση μια σύντομη διακοπή το 2004 και το 2005 για τεχνικούς λόγους.
Την πρώτη χρονιά της λειτουργίας του Ομίλου, ασχοληθήκαμε με το έργο του Μπορίς Βιάν Οι οικοδόμοι της αυτοκρατορίας σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κονιδάρη. Τότε ήταν που αποφασίσαμε να εστιάσουμε στο σύγχρονο θέατρο, και κυρίως στις κωμωδίες του. Ακολούθησαν οι παραστάσεις Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία (μαύρη κωμωδία) του Ροζέ Βιτράκ, Ο Μπήντερμαν και οι εμπρηστές («ένα διδακτικό έργο χωρίς δίδαγμα») του Μαξ Φρις, Άμλετ ο Β’ (παρωδία του σαιξπηρικού Άμλετ) του Σαμ Μπόμπρικ, Black out (αστυνομική κωμωδία) του Τζακ Σάρκεϊ και Ηλίθιοι (κωμωδία με στοιχεία παραλόγου) του Νιλ Σάιμον. Θερμός υποστηρικτής, “τροφοδότης” μεταφράσεων και συνεργάτης από το 2006 μέχρι και σήμερα είναι ο Ερρίκος Μπελιές, μεταφραστής που τυγχάνει μεγάλης φήμης και αποδοχής. Και από αυτό το βήμα θα θέλαμε να τον ευχαριστήσουμε θερμά για τη γενναιόδωρη προσφορά του.
Ο Όμιλός μας αρχικά απαρτιζόταν από μαθητές λυκείου. Αργότερα συμμετείχαν, με μεγάλη μας χαρά, μαθητές μικρότερων τάξεων, απόφοιτοι, συνάδελφοι καθηγητές και εξωτερικοί συνεργάτες. Οι συναντήσεις μας είναι εβδομαδιαίες και γίνονται κάθε Παρασκευή στην απογευματινή ζώνη, στο χώρο του σχολείου.
Σκοπός του Ομίλου, στο πλαίσιο της πολύπλευρης παιδαγωγικής προσέγγισης της γνώσης, είναι να φέρει σε επαφή τους μαθητές με διάφορα έργα της παγκόσμιας σύγχρονης δραματουργίας. Μέσα από την ενασχόληση με τα κείμενα, ενθαρρύνονται η δημιουργική έκφραση των μαθητών, η ανάπτυξη συνεργατικού πνεύματος, η ενεργοποίηση των ικανοτήτων των μαθητών σε όλους του τομείς του πολιτισμού που συναπαρτίζουν μια θεατρική παράσταση. Στις συναντήσεις οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να καλλιεργήσουν τη δημιουργικότητά τους και να εξοικειωθούν με τις διάφορες μορφές τέχνης (υποκριτική, εικαστικά, μουσική).
Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, οι μαθητές συμμετέχουν σε θεατρικό εργαστήρι. Έρχονται σε επαφή με βιωματικές θεατρικές ασκήσεις, με τεχνικές του σωματικού θεάτρου και του αυτοσχεδιασμού. Το ζητούμενο είναι η παράσταση να προκύψει ως αποτέλεσμα του αυθορμητισμού, των ιδεών και της πρωτότυπης σκέψης των μαθητών, στο πλαίσιο της συνεργατικής μάθησης. Στο τέλος κάθε χρονιάς, παρουσιάζεται η δουλειά του Ομίλου σε παράσταση στο ανοιχτό θέατρο του σχολείου.
Τα τελευταία χρόνια, μέσα από τη δουλειά στον Όμιλο οι μαθητές ασκούνται στη δεξιότητα να προκαλούν γέλιο με τρόπους πρωτότυπους, πνευματώδεις και καλαίσθητους. Ένα είδος αντίστασης στη γενικότερη ευκολία που χαρακτηρίζει πολλές από τις φερόμενες ως κωμωδίες σήμερα, εντός και εκτός θεατρικής σκηνής. Φέτος, για παράδειγμα, οι μαθητές ασκήθηκαν στο ρόλο του κλόουν, ο οποίος προκαλεί γέλιο με την ανοησία, την περιέργεια και την αθωότητά του, με απώτερο στόχο να ενσαρκώσουν όσο πιο πειστικά γινόταν τους Ηλίθιους του Νιλ Σάιμον.
Στον Όμιλο έχουν συμμετάσχει πολλοί μαθητές, μερικοί από τους οποίους και με την ιδιότητα του αποφοίτου. Ο απόηχος της συνεργασίας διακρίνεται στις εντυπώσεις τους, όπως τις διατυπώνουν οι ίδιοι.
Η βοήθεια των αποφοίτων του σχολείου είναι ιδιαίτερα σημαντική για εμάς. Γι’ αυτό και παίρνουμε το θάρρος να απευθύνουμε σε όλους σας μια πρόσκληση: μπορείτε να βοηθήσετε το έργο του Ομίλου σε διάφορους τομείς, όπως στο σχεδιασμό της σκηνογραφίας, τα κοστούμια, τη μουσική, τα γραφιστικά και τις εκτυπώσεις της κάθε παράστασης (αφίσα, πρόγραμμα, πρόσκληση), στις δημόσιες σχέσεις, τη διαφήμιση και την αναζήτηση χορηγιών. Και βέβαια με την παρουσία σας στις παραστάσεις μας. Είστε όλοι ευπρόσδεκτοι.
Νατάσα Μερκούρη, φιλόλογος, υπεύθυνη Ομίλου Σύγχρονου Θεάτρου
Η συμμετοχή μου στον Όμιλο, στο έργο Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία το 2002, ήταν από τις ωραιότερες εμπειρίες στο σχολείο. Πέρα από το ότι ήταν κάτι που ήθελα πολύ, με βοήθησε να αναλάβω τις ευθύνες μου απέναντι στην ομάδα. Συνεργάστηκα με διαφορετικούς χαρακτήρες και προσωπικότητες. Η δουλειά στον Όμιλο ανέπτυξε τη φαντασία και τη δημιουργικότητά μου. Κάθε συνάντηση με έβγαζε από την καθημερινή μου ρουτίνα. Μπορεί να μην ακολούθησα επαγγελματικά την υποκριτική, αλλά η συμμετοχή μου στον Όμιλο είναι κάτι που θα με ακολουθεί συνέχεια στη ζωή μου.
Αννίκα Καμαρινού (απόφ. 2003), γραφίστρια– Συμμετείχε ως ηθοποιός και γραφίστρια
Όμιλος Σύγχρονου Θεάτρου Ζηρίδη… Ένα από τα ελάχιστα (αν όχι το μοναδικό) συστατικά “εξωσχολικά” στοιχεία που διατηρήθηκε αναλλοίωτο κατά την γενικότερη μετάβαση-εξέλιξη των Εκπαιδευτηρίων σε Νέα Γενιά. Ας μου συγχωρεθεί η χρησιμοποίηση νομικής ορολογίας, αλλά μόνο ως απρόσφορη απόπειρα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η προσπάθεια του οποιουδήποτε θα θελήσει σε τόσο περιορισμένο χώρο να αναφερθεί στο έργο του Ομίλου και ειδικότερα της αγαπημένης μας φιλολόγου, κας Νατάσας Μερκούρη. Εξ αφορμής λοιπόν της πρόσφατης και καταπληκτικής, για ακόμη μια φορά, μεταφοράς των Ηλιθίων και εξαιτίας της πρωτοφανούς ποιοτικής συνέχειας που παρουσιάζει ο Όμιλος από την πρώτη στιγμή της δραστηριοποίησης του, θεωρώ πως, αντί γενικόλογων ή καθαρά τεχνικών σχολίων, οφείλω να καταθέσω μία προσωπική πραγματικότητα. Ουδέποτε υπήρξα οπαδός του θεάτρου και δεν προβλέπω να μεταπίπτω σε τέτοιον στο ορατό μέλλον. Σίγουρα όμως εδώ και καιρό κατανοώ πλήρως αυτούς που είναι… Έστω και αν ποτέ δεν παρακολούθησαν παραστάσεις του Ομίλου. Γιατρέ μου, μήπως τελικά είμαι και εγώ… “καταραμένος”;
Παναγιώτης Μαδαμόπουλος (απόφ. 2003), απόφοιτος Νομικής- Συμμετείχε ως υπεύθυνος ήχου και φωτισμού
Ποιος να περίμενε ότι από εκστασιασμένοι θεατές των Οικοδόμων της αυτοκρατορίας θα ήμασταν εμείς ένα χρόνο μετά στην ίδια σκηνή να μοιραζόμαστε την εμπειρία με το Βικτόρ; Και δύο χρόνια μετά, ο ένας θεατής και ο άλλος πρωταγωνιστής του Άμλετ του β’. Δεν ξέρουμε πώς ακούγεται, αλλά νιώθουμε αυτόν τον Όμιλο και λίγο οικογενειακή υπόθεση.
Αφοι Γρηγορίου (απόφ. 2003 και 2006), φοιτητές ΤΕΙ Έργων Υποδομής –Συμμετείχαν ως ηθοποιοί
Πάντοτε θα θυμάμαι το Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία, την παράσταση που είχε ανεβάσει ο Όμιλος το 2002. Πραγματικά αποκόμισα πάρα πολλά από τη συμμετοχή μου στη συγκεκριμένη παράσταση. Από τα πιο προφανή, όπως η ανάπτυξη καλλιτεχνικών δεξιοτήτων, μέχρι και τα λιγότερο, όπως το να υποστηρίζω, με όποιο τρόπο μπορώ, μια συλλογική δουλειά, έστω και ενάντια σε δυσκολίες και αντιξοότητες που ανέκυπταν. Αυτό όμως που κάνει αυτόν τον Όμιλο να ξεχωρίζει πραγματικά είναι ότι σε κάνει να νιώθεις μέλος μιας ομάδας, μιας μεγάλης οικογένειας από επιλογή, που ξέρει να περνά καλά, ξέρει να δένεται παρά τις ανομοιομορφίες της, και που, πάνω απ’ όλα, ξέρει να συνεργάζεται. Ποτέ μα ποτέ δεν έλειψε το γέλιο, παρά την κούρασή μας. Ο Όμιλος ήταν πάντοτε κάτι διαφορετικό σε μια απαιτητική και πολλές φορές άχρωμη καθημερινότητα. Γι’ αυτό θα τον θυμάμαι με πάρα πολλή αγάπη όπου κι αν βρίσκομαι. Γιατί τέτοιες εμπειρίες δεν ξεχνιούνται με τίποτα!
Βάσια Πικρού (απόφ. 2004), απόφοιτος Νομικής– Συμμετείχε ως ηθοποιός
Θα μπορούσα να πω τόσα πολλά για τον Όμιλο Σύγχρονου Θεάτρου! Νιώθω υπερήφανη που συμμετείχα, όχι γιατί μου έμαθε πολλά για τις υποκριτικές μου ικανότητες, αλλά γιατί μου εμφύσησε μεγαλύτερες αξίες, όπως το να ανήκεις σε μια ομάδα και πραγματικά να νιώθεις μέλος της, να αγωνιάς και να προσπαθείς γι’ αυτή. Είχαμε πολύ λίγο χρόνο να ασχολούμαστε με το θεατρικό, λόγω των μαθημάτων και του φόρτου εργασίας. Όμως το είχαμε ανάγκη και πάντα ερχόμασταν χωρίς πίεση στις πρόβες, πολύ απλά για να κάνουμε κάτι που αγαπάμε. Όχι μόνο μάθαμε να εκθέτουμε τον εαυτό μας μπροστά σε κόσμο, πράγμα πολύ σημαντικό για την κοινωνικοποίηση κάθε παιδιού, αλλά πιστεύω βαθιά ότι δείξαμε στους θεατές και ένα άλλο είδος θεάτρου, το Σύγχρονο, που δε διδάσκεται στο σχολείο, όπως η αρχαία τραγωδία. Και μάλιστα αγγίξαμε ένα δύσκολο είδος, την κωμωδία, που όσο εύκολο και αν ακούγεται, στην πραγματικότητα δεν είναι. Και σίγουρα εμείς το καταφέραμε, γιατί σε κάθε παράσταση του Ομίλου άκουγα τους θεατές να ξεκαρδίζονται, γεγονός πολύ ανακουφιστικό… Σίγουρα δε σκοπεύουμε να γίνουμε όλοι ηθοποιοί, όμως είμαι σίγουρη ότι κανένας από εμάς δε μετάνιωσε που ήταν εκεί. Για μένα, που ευελπιστώ να ακολουθήσω το δύσκολο δρόμο της υποκριτικής, αποτέλεσε τη βάση και μια πρώτη εμπειρία. Ο ρόλος της Γερτρούδης θα με ακολουθεί σε ό,τι και αν κάνω στο μέλλον.
Εύχομαι ο Όμιλος να συνεχίσει να λειτουργεί για πολλά χρόνια ακόμη, δίνοντας την ευκαιρία σε όσους μαθητές το επιλέξουν να πειραματιστούν πάνω στην ηθοποιία, μα, πάνω από όλα, να αποκτήσουν μια εμπειρία ζωής και να μάθουν όλα όσα έμαθα εγώ και τώρα μου φαίνονται τόσο σημαντικά για να συνεχίσω! Κύρια Μερκούρη, σας ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου που με αγκαλιάσατε με το γλυκό σας χαμόγελο και με αφήσατε να αναπτύξω κάτι που ούτε και εγώ πίστευα τότε, όταν ξεκίνησα στην πρώτη γυμνασίου, ότι θα διαθέτω. Καλή συνέχεια!
Φανή Παρλή (αποφοιτ. 2006), απόφοιτος Μ.Μ.Ε. Παν/μίου Αθηνών
Αφήστε μια απάντηση