Του Θοδωρή Αγγελόπουλου
Χτες έκανα τη δεύτερη δόση του εμβολίου. Την ώρα που η ευγενέστατη νοσοκόμα έβαζε τη σύριγγα καρφωμένη στο μπράτσο μου, ένας χείμαρρος από σκέψεις κατέκλυζαν το μυαλό μου. Πρώτα απ όλα η τεράστια συζήτηση που άνοιξε με την παρέμβαση του προέδρου των ΗΠΑ Μπάιντεν, την απόρριψη της από την Μέρκελ και την ανεκδιήγητη στάση της Ούρσουλα με Φον, παρακαλώ.
Έχω ταξιδέψει και πολλοί ακόμη θα ταξιδεύουν σε χώρες και ηπείρους όπου ακόμη και αυτές οι αποφάσεις του Μπάιντεν δεν θα φτάσουν ποτέ.
Εάν δεν επενδύσουμε σε προσιτές δόσεις, ολόκληρες περιοχές του κόσμου θα αποκλειστούν και δε θα μπορέσουν να σταματήσουν τη διάδοση του Covid. Οπότε, τι; Η κόρη μου για παράδειγμα, και η κάθε κόρη, θα είναι εκτεθειμένη σε νέες εκρήξεις, νέα lockdown, νέα οικονομική καταστροφή, νέα κύματα ανεργίας και πάλι από την αρχή.
Εμβόλια, λοιπόν, για όλους. Ένα θεμελιώδες δικαίωμα είναι η προσβασιμότητα στη χρήση. Τα συντάγματα όλων των Ευρωπαϊκών χωρών προστατεύουν την υγεία ως δικαίωμα για κάθε άτομο, θεμελιώδες δικαίωμα.
Χρειάστηκε μια πανδημία όπως αυτή που βιώσαμε, για να κατανοήσουμε βαθιά την αξία των εμβολίων. Ατελείωτοι θάνατοι, ο πόνος εκείνων που παραμένουν, ένα οικονομικό και κοινωνικό τσουνάμι. Έκρηξη της φτώχειας. Δεκάδες ιοί έχουν χτυπήσει την πόρτα μας τα τελευταία χρόνια. Αλλά σε μας φάνταζαν μακρινοί. Ήμασταν σχεδόν πεπεισμένοι ότι δε μας αφορούσαν.
Κι όμως, μας ήρθε. Βιώνουμε μια τραγική πραγματικότητα. Καταλάβαμε πώς τα εμβόλια είναι όχημα και εγγύηση ζωής. Ελευθερία κινήσεων. Ελευθερία μελέτης και εργασίας. Ελευθερία σχέσεων. Ελευθερία να αγκαλιάζεις και να φιλάς αγαπημένους. Τους φίλους μας. Ο μαζικός εμβολιασμός έχει μειώσει σοβαρές επιπτώσεις και σχεδόν εξαλείψει τους θανάτους.
Συμβαίνει όμως αυτό παντού; Δυστυχώς όχι. Οι ανισότητες μεταξύ χωρών είναι τεράστιες. Έχουμε το «προνόμιο» της δημοκρατίας, που μας προστατεύει. Αλλά ακριβώς για αυτόν τον λόγο, εμείς και άλλες δημοκρατικές χώρες πρέπει να κάνουμε κάτι για εκείνους που δεν έχουν αυτό το δικαίωμα. Και δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στο εμβόλιο. Ακριβώς γι’ αυτό αυτοί που έχουν τα οικονομικά μέσα πρέπει να το κάνουν, θέτοντας τους πόρους τους σε δράση για την παγκόσμια υγεία.
Αντιληφτήκαμε πως η επένδυση στην έρευνα είναι θεμελιώδης. Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα στην παραγωγή και διανομή εμβολίων, που δημιουργεί μεγάλη ανισότητα μεταξύ χωρών και μεταξύ διαφορετικών περιοχών στις ίδιες χώρες: η αλυσίδα από τη παραγωγή μέχρι τη χρήση των εμβολίων στους -70 C.
Σκέφτομαι τους πληθυσμούς που ζουν στην Αφρική ή την Ασία σε περιοχές με ελλιπές ή ακόμη και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Πώς θα διατηρηθούν τα εμβόλια σε τόσο υψηλές θερμοκρασίες; Πώς θα τα μεταφέρουν χωρίς να τα καταστρέφουν; Οι γυναίκες αναγκάζονται να μεταφέρουν τα παιδιά τους και να ταξιδεύουν για χιλιόμετρα, χωρίς επαρκή μέσα μεταφοράς για να τα εμβολιάσουν. Και πόσοι δεν εμβολιάζονται;
Γιατί, λοιπόν, δεν παράγονται θερμοσταθερά και ίσως αυτοδιαχειριζόμενα εμβόλια; Όχι μόνο για το Covid, αλλά για όλες τις ιϊκές ασθένειες. Θα ήταν πραγματική επανάσταση αν επενδύαμε στην έρευνα για την παραγωγή εμβολίων που μπορούν να αποσταλούν και να αποθηκευτούν ακόμη και σε υψηλές θερμοκρασίες.
Πολλοί ερευνητές έχουν θέσει ανοιχτά το πρόβλημα. Η έρευνα δεν έχει αναπτυχθεί προς αυτή την κατεύθυνση, γιατί το πρόβλημα δεν αφορά τις προηγμένες χώρες. Αλλά εάν δεν επενδύσεις σε έρευνα για καινοτόμα και προσβάσιμα εμβόλια, ολόκληρες περιοχές του κόσμου θα αποκλειστούν από την ελευθερία να ζουν. Δεν θα είναι σε θέση να καταπολεμήσουν την εξάπλωση των ιών. Και ο πιο εξελιγμένος κόσμος θα έχει αρνητικές επιπτώσεις, όπως ήδη βλέπουμε, γιατί τώρα είμαστε όλοι αλληλένδετοι και αλληλοεξαρτώμενοι.
Η επένδυση σε αυτή τη κατεύθυνση θα σώσει πολλές ανθρώπινες ζωές από τον θάνατο. Θα είναι μια πράξη δικαιοσύνης. Μια προσφορά σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Μια προσφορά σε εμάς τους ίδιους. Μπορούμε να το κάνουμε τώρα ή να περιμένουμε την επόμενη πανδημία;
