“Death lurks in the throats of women, hidden in their beauty, which the texts never evoke more freely than at the precise moment when their lives are threatened and in the balance.”[i]
Σε μια στιγμή που αμφέβαλα για τον ρόλο μου ως εκπαιδευτικού, που παρατηρούσα γονείς να αλλάζουν παιδαγωγική στάση και προβληματιζόμουν για το ένστικτο, όπως είπε κι ένας φίλος, που έρχεται στο προσκήνιο σε ώρες κρίσης -με ποιο τρόπο, δηλαδή, επιλέγει κανείς να επιβιώσει-, για τη ματαιότητα να θεωρώ την εκπαίδευση ανάχωμα, ήρθε και συντάραξε την κοινότητά μας ένας βίαιος θάνατος, από εκείνους τους ειδεχθείς.
Κι εκεί που ο καθένας υπεράσπιζε το κάστρο του, συναντηθήκαμε ξανά, έξω απ’ τα τείχη. Τουλάχιστον όσοι το επιδιώξαμε γιατί το νιώσαμε -τουλάχιστον- ανθρώπινη ανάγκη. Οι υπόλοιποι «Νομίζω δικαιούσθε με το παραπάνω/Δυο δυο, τρεις τρεις, να παίξετε, να ερωτευθείτε,/Και να ξεσκάσετε, αδελφέ, μετά από τόση κούραση.»[ii] Ό,τι δεν μας χτυπά την πόρτα δεν μας αφορά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μάλλον δεν άκουσαν όλοι τον χτύπο…
Ναι, ένα οικογενειακό δράμα δριμύ και αδιανόητο. Το θύμα όμως, μέλος και της δικής μας κοινότητας. Κανείς μας δεν ήξερε τι συνέβαινε πριν τις 8.20 και μετά τις 14.50. Και με αυτή την παραδοχή ράγισε η σιωπή του πένθους. Του πένθους, που εμφαίνει την ανεπάρκειά μας να αντιμετωπίσουμε το τραύμα και να το αγκαλιάσουμε, που γυμνώνει τους μύχιους φόβους, που γρατζουνάει την επιφάνεια και, τελικά, αποκαλύπτει αυτό που κρύβεται -αν κρύβεται κάτι-, που είτε μας δελεάζει με τη σιωπή ή μας εξωθεί στον λόγο, όπως έγινε τώρα.
Το πένθος προσπαθήσαμε, μέσα από οδυνηρές διαπιστώσεις, να μη γίνει απειλή αποδιοργάνωσης, αλλά θησαυρός, μέτρο σύγκρισης και κρίσης, μια περίοδος με αρχή, μέση και τέλος, που θα αφήσει και κάτι θετικό στον καθένα χωριστά και σε όλη την κοινότητα του σχολείου. Η πρώτη, αυθόρμητη, γι’ αυτό πάντα αποκαλυπτική, αντίδραση ήταν η συσπείρωση γύρω από ό,τι μας ενώνει, άρα μας προσφέρει αίσθημα ασφάλειας. Κι αυτό ήταν η «ομάδα» μας, μια συλλογικότητα που λειτούργησε πρώτ’ απ’ όλα άτυπα, κι έπειτα, όπως πρέπει, θεσμοθετημένα και με την κατάλληλη καθοδήγηση.
Την εποχή που οι συλλογικότητες πάσχουν, ασθενούν, προσωπικά μπόρεσα να σταθώ στιγμιαία και να εστιάσω πάλι στον ρόλο του σχολείου ως καταφυγίου. Το μέρος όπου ξέρουμε ότι μπορούμε να μιλήσουμε για όσα μας βασανίζουν, για το τραύμα ή -έστω- την αμυχή, όπου δεν υπάρχουν ταμπού. Είδα τη βαθιά και μετρημένη θλίψη πολλών μαθητών, και γι’ αυτό μόνο «μπράβο» μπορώ να τους πω. Για την αξιοπρέπεια με την οποία στάθηκαν απέναντι στην απώλεια, το θάρρος απέναντι στο ευάλωτο και τη δύναμη με την οποία προσπάθησαν και βρήκαν ξανά την ισορροπία τους. Νομίζω, τα καταφέρατε, κι εμείς μαζί σας.
Όσα ζήσαμε έχουν υπάρξει πλούσιο υλικό μυθοπλασίας και το έχουμε παρακολουθήσει, ως καθολικευμένη εμπειρία, στις αίθουσες. Αλλά ας μην το συζητάμε απλώς εξ αποστάσεως, μετά την παράσταση ή την προβολή, επειδή … μας αφορά μόνο «ο καημός του εν γένει πάσχοντος Ανθρώπου». Να είμαστε εκεί όταν συμβαίνει δίπλα μας. Ενσυνειδητότητα το έχουν μεταφράσει. Αλλιώς, κινδυνεύουμε να αδυνατίζει συνεχώς το μέσα μας από την πλήξη για τον -νομοτελειακά- ανικανοποίητο έρωτα για τον εαυτό μας.
[i] Loraux, Nicole. Tragic ways of killing a woman, μτφ. Anthony Forster, Cambridge: Harvard University Press, 1987, σ. 53. (στα ελληνικά)
[ii] Στίχοι από το ποίημα του Μ. Αναγνωστάκη «Νέοι της Σιδώνος, 1970»
Metamorphosis of Narcissus 1937 Salvador Dal? 1904-1989 Purchased 1979 http://www.tate.org.uk/art/work/T02343
Αφήστε μια απάντηση