Καραθανάση Άννα

Ιστολόγιο προσχολικής αγωγής

Αρχεία για ‘Περιβαλλοντική εκπαίδευση’


ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ΚΟΚΚΙΝΟΣΚΟΥΦΙΤΣΑ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΟΣ ΛΥΚΟΣ

1. Μια φορά και έναν καιρό σε ένα μικρό σπιτάκι δίπλα σε μια λιμνούλα ζούσε μια οικογένεια που είχε ένα κοριτσάκι την Κοκκινοσκουφίτσα . Τη φώναζαν Κοκκινοσκουφίτσα γιατί φορούσε πάντα ένα κόκκινο σκουφάκι.

2. Ένα ωραίο πρωινό που η Κοκκινοσκουφίτσα δεν είχε σχολείο συμφώνησε με τη μαμά της να κάνει μια επίσκεψη στη γιαγιά της που ζούσε πέρα από τη λιμνούλα μακριά στο δάσος . Γέμισε λοιπόν το καλαθάκι της, με λίγα φαγητά ντύθηκε φόρεσε το , κόκκινο καπέλο της και βγήκε από το σπίτι της να μπει στη βαρκούλα και να περάσει στην απέναντι όχθη για να διασχίσει το δάσος και να φτάσει στο σπίτι της γιαγιάς . Λίγο πριν βγει από το σπίτι η μαμά της φώναξε «κοριτσάκι μου πρόσεχε τον κακό τον λύκο στο δάσος» «Καλά μαμά» φώναξε η Κοκκινοσκουφίτσα «θα προσέχω»

3. Έκλεισε πίσω της την πόρτα και προχώρησε προς τη λιμνούλα για να μπει στη βάρκα .Έκανε αρκετά βήματα για να φτάσει στη βάρκα αλλά παρατήρησε ότι η λίμνη δεν είχε νερό. «Περίεργο» σκέφτηκε «εδώ άλλοτε είχε νερό τι έγινε τώρα;» Η βαρκούλα της ήταν πολύ πιο πέρα και περπάτησε αρκετά για να την φθάσει. Μπήκε μέσα και μετά από λίγο έφθασε στην απέναντι ακτή όπου άρχιζε το δάσος. Έδεσε τη βαρκούλα σε ένα στύλο και άρχισε να περπατά στο δάσος.

4. -« Περίεργο που είναι το δάσος σήμερα» «Δεν μοιάζει με το δάσος που ξέρω. Το δάσος που ξέρω είναι καταπράσινο πετούνε παντού πεταλούδες και τιτιβίζουν πουλάκια .Έχει ωραίες μυρουδιές. «Εδώ μυρίζει σήμερα απαίσια.» Προσπάθησε να βρει λίγα λουλούδια για να τα πάει στη γιαγιά αλλά δεν βρήκε τίποτε.

5. Κοιτούσε δεξιά και αριστερά μήπως δει το λύκο αλλά πουθενά ο λύκος . Προσπάθησε να δει το φίλο της το λαγό για να τον χαιρετήσει αλλά πουθενά . Μόνο μια πολύχρωμη πεταλούδα άνοιξε τα φτερά της και πέταξε μακριά μέσα στο μαύρο τοπίο. Στενοχωρήθηκε έβαλε κάτω το κεφάλι και συνέχισε να προχωρεί μέχρι να φτάσει στο σπίτι της γιαγιάς .

6. Τα παπούτσια της γίνανε ‘αύρα από κόκκινα που ήταν και τα άσπρα της καλτσάκια γίνανε και αυτά κατάμαυρα . «Ωχ θα φωνάζει η μαμά όταν τα δει αλλά τι να κάνω δεν φταίω εγώ. Αυτή η απαίσια μυρουδιά ‘ε ακολουθεί παντού αλλά δεν καταλαβαίνω τι είναι» μονολογούσε και προχωρούσε. Λίγο πιο πέρα συναντούσε συνήθως μια αλεπού με τα αλεπουδάκια της που τα χαιρετούσε αλλά ούτε αυτά τα είδε.

7. Ο κυρ σκαντζόχοιρος με την κυρά χελώνα που κάθε πρωί λιάζονταν σήμερα δεν ήταν εκεί . «Μα τι γίνεται» ξανασκέφτηκε .Καθώς προχωρούσε και σκέφτονταν δεν κατάλαβε πως πέρασε η ώρα και έφθασε στο σπίτι της γιαγιάς. Έξω από το σπίτι της γιαγιάς υπήρχαν λουλούδια και έτσι έκοψε μερικά για να τα δώσει στη γιαγιά .

8. Αμέσως μετά χτύπησε την πόρτα και…. εμφανίστηκε η γιαγιά . « Γιαγιά τι κάνεις όρθια; Εσύ έπρεπε να είσαι ξαπλωμένη γιατί είσαι άρρωστη» κοριτσάκι μου της είπε η γιαγιά εγώ είμαι άρρωστη, αλλά φιλοξενώ κάποιον που είναι ακόμη ποιος άρρωστος και χρειάζεται τη βοήθειά μας. Έλα να σου τον γνωρίσω», της είπε η γιαγιά ,την πήρε από το χέρι και την πήγε στο δωμάτιο της.

9. Η κοκκινοσκουφίτσα έμεινε άφωνη . Αντίκρισε ένα λύκο στο κρεβάτι της γιαγιάς. «Γιαγιά τι είναι αυτό;» «Είναι ο λύκος κοριτσάκι μου» «Γιατί είναι έτσι αδύνατος γιαγιά;» «Γιατί πεινάει κοριτσάκι μου.» «Γιατί τρέμει γιαγιά;» «Γιατί φοβάται κοριτσάκι μου». «Ποιόν φοβάται γιαγιά ο Λύκος;» «Τους ανθρώπους κοριτσάκι μου.» «Γιαγιά δεν μου λες την αλήθεια. Το παραμύθι είναι αλλιώς Εγώ ξέρω ότι ο λύκος πρέπει να σε φάει και να έρθω εγώ να σε σώσω.»

10. «Λάθος κοριτσάκι μου. Δεν είναι έτσι. Ο κακός ο λύκος που ξέρεις από το παραμύθι είναι αυτός εδώ. Ζούσε ήσυχος στο δάσος μέχρι πριν μια εβδομάδα .Το δάσος όμως πήρε φωτιά από ένα τσιγάρο αναμμένο και κάηκε για αυτό και μύριζε απαίσια . Για αυτό τα παπούτσια σου και οι κάλτσες σου γίνανε μαύρα. Ο φίλος σου ο λαγός εξαφανίστηκε . Το ίδιο και ο σκαντζόχοιρος και η χελώνα. Η αλεπού με τα αλεπουδάκια της εξαφανίστηκαν δεν τους βλέπω πλέον. Ο λύκος ήρθε στην πόρτα μου πριν εβδομάδα και κουβαλούσε στα δόντια του ένα από τα αλεπουδάκια της φίλης του της αλεπούς αλλά το χάσαμε και αυτό γιατί ήταν τσουρουφλισμένο από τις φλόγες. Έκανα ότι μπορούσα αλλά δεν τα κατάφερα .Η γούνα του λύκου κάηκε σε πολλά σημεία και είχε και είχε αδυνατίσει γιατί είχε να φάει μέρες

11. Βλέπεις δεν έβρισκε τίποτε να φάει γιατί όλα κάηκαν .Η φωτιά δεν άφησε τίποτε πίσω της . Μόνο αποκαΐδια και μια πεταλούδα πολύχρωμη που την είδα αρκετές φορές. Είδες που η λίμνη ξεράθηκε; Τα αεροπλάνα και τα πυροσβεστικά οχήματα άντλησαν πολύ νερό για να σώσουν το δάσος άλλα ούτε το δάσος σώθηκε και κοντεύουμε να χάσουμε και τη λίμνη». «Έλα τώρα να ταΐσουμε το λύκο για να συνέλθει . Για να δούμε τι έφερες . Ελπίζω να έφερες λίγο κρέας να του δώσουμε για να χορτάσει .»Οι δύο τους λοιπόν ταΐσανε τον λύκο που αισθάνονταν τρισευτυχισμένος γιατί βρισκόταν ανάμεσα σε φίλους που τον αγαπούσαν και δεν φοβόταν πια.

12. «Γεια σου κυρ λύκε είπε η Κοκκινοσκουφίτσα . Περαστικά σου, θα έρθω να σε βρω αύριο και να σου φέρω φαγητό για να μπορέσεις να σηκωθείς και μετά θα βρούμε μαζί ένα καινούριο δάσος για να κάνεις καινούρια οικογένεια και να ζήσεις ευτυχισμένος. Ο λύκος έτρωγε σχεδόν κάθε μέρα από το χέρι της Κοκκινοσκουφίτσας και έγινε καλά και έζησε πολλά χρόνια ευτυχισμένος μαζί με τα λυκόπουλά του.

Συγγραφή παραμυθιού: Κώστας Καϊτελίδης

Ανακύκλωση…

Μία πολύ όμορφη και έξυπνη παρουσίαση για την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με την ανακύκλωση!

http://www.deneinaiparamithi.gr

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ

2005, Π. Μωραΐτου Ο δήμαρχος τα ‘κανε μούσκεμα, Εκδ. Ιδίας

2005, Π. Μωραΐτου Οι απίθανες περιπέτειες του Ονούφριου Νερουλάκη. Εκδ.Ιδίας

2004, Μ. Πεπονά Ο δήμαρχος και οι πεταλούδες, Διάπλαση

2002, Β. Μιχαλάκη- Άρφαρα Η αόρατη ομπρέλα, Διάπλαση2003, Β. Μιχαλάκη- Άρφαρα Ο Δρακοπόταμος, Διάπλαση

2002, Β. Κάτζολα- Σαμπατάκου Το δάσος που το ‘σκασε, Μίνωας

2003, Κ. Μουρίκη Μια φορά κι ένα… φτερό!,Άγκυρα

2008, Ε. Παπαδοπούλου Η κυρα- Φύση και ο κακός Ρύπος, Λιβάνη- Νέα Σύνορα

2007, Μ. Τόλκα Η κυρία Ανακύκλωση και οι φίλοι της, Λιβάνη- Νέα Σύνορα

2007, Μ. Καλίτση Το μαγικό βουνό στο Κερασονήσι, Λιβάνη- Νέα Σύνορα

1995, Χ. Μπουλώτης Η χελωνίτσα Καρέττα- Καρέττα και το παλιό Φολκσβάγκεν, Παπαδόπουλος

2006, Λ. Παναγιωτοπούλου Ένα δέντρο ζητάει αυλή, Μίνωας

2001, Τζ. Τασάκου Η μοναχική φώκια και το παλτό της κυρίας Προέδρου, Κέδρος

2008, Β. Ηλιόπουλος Ο Κότσυφας απαιτεί το δάσος να σωθεί, Πατάκης

2008, Β. Ηλιόπουλος Η Μεσόγειος είμαι εγώ και δεν είμαι πια εδώ, Πατάκης

1977, Σ. Ζαραμπούκα Το Βρωμοχώρι, Κέδρος

1983, Μαρία Βελετά-Βασιλειάδου Η τερατούπολη, Σύγχρονη Εποχή

1984, Δέσπω Κριστ Η ιστορία της Τρανούπολης και των Τρελοπουλαίων, Καστανιώτης

1987, Χ. Σ.- Σπανού Το θαλασσόδεντρο, Σύγχρονη Εποχή

Σ. Ζαραμπούκα Ο κύριος Μπεν, η Μου και τα σκουπίδια, Πατάκης

1997, Φακίνου Ευγενία Ξύπνα Ντενεκεδούπολη, Καστανιώτης

1999, Φακίνου Ευγενία Ντενεκεδούπολη, Κέδρος

1999, Χρήστος Μπουλώτης Η Σεμέλη διώχνει το νέφος, Ελληνικά Γράμματα

1992, Σπυροπούλου Ζωή Θ Το τελευταίο βατραχάκι (περιέχει 3 ιστορίες), Σμυρνιωτάκης

1993, Τριβιζάς Ε. Τα τρία μικρά λυκάκια, Μίνωας

2005, Σβορώνου Ε. Ο Τζιτζικο- Περικλής υπουργός Φύσης, Μεταίχμιο

2003, Παπαθανασοπούλου Μ. Έχω ράμματα για τη γούνα σου, Πατάκης

2007, Αρτζανίδου Ε. Βοήθεια! Σκουπίδια… Σώστε με!!!, Ωρίων

2001, Φρατζή Α. & Μπάτσιαρης Π. Τα ταξίδια του κότσυφα (περιέχει 9 παραμύθια),Καλειδοσκόπιο[/color]

1997,Schmidauer E. Η μεγάλη απόδραση των ζώων, Άμμος

ΕΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Πικρός καφές για το περιβάλλον
Μια φανταστική ιστορία για την πραγματικότητα του περιβάλλοντος

Ο κύριος Πράσινος κάθισε αναπαυτικά στην πολυθρόνα του απολαμβάνοντας τον
καφέ του (Κολομβίας με φίνο άρωμα, ψημένος στην καινούργια καφετιέρα που του
χάρισε η πεθερά του για την ονομαστική του εορτή). Είχε ξεκοκαλίσει ήδη την
εφημερίδα του και τέλειωνε το διάβασμα του αφιερώματος για την Παγκόσμια
Ημέρα Περιβάλλοντος. Τα στοιχεία του έφεραν τρόμο και  δυσάρεστες σκέψεις.
Το κλίμα αλλάζει, η τρύπα του όζοντος μεγαλώνει, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα
εισβάλλουν στο πιάτο μας, τα δάση ξεκληρίζονται, τα πυρηνικά μας απειλούν. *”Οι
πολυεθνικές φταίνε για όλα”*, μουρμούρισε ο κ. Πράσινος. *”Έχουν τις
κυβερνήσεις του χεριού τους και κάνουν ότι θέλουν. Μωρέ, το χρήμα κυβερνά”*.
Πήρε μια βαθιά ανάσα, ήπιε μια γουλιά καφέ ακόμη και συνέχισε το διάβασμα.
Η παράλληλη ιστορία του καφέ

Το φλιτζάνι του καφέ που έπινε ο κ. Πράσινος έχει να μας πει τη δικιά του
ιστορία για την ημέρα του περιβάλλοντος. Η παράλληλη αυτή ιστορία θα
μπορούσε να ξεκινά από τη συλλογή των καρπών του καφέ στην Αντιόχεια της
Κολομβίας. Ή καλύτερα τρεις γενιές πριν, όταν η δασώδης τότε περιοχή της
Αντιόχειας αποψιλωνόταν για να στηθούν οι πρώτες φυτείες καφέ. Σήμερα, τα
πάλαι ποτέ δάση της περιοχής είναι από τα πιο απειλούμενα οικοσυστήματα του
πλανήτη.

Στην Αντιόχεια, χρειάστηκαν 200 κόκκοι καφέ ή αλλιώς το 5% της ετήσιας
απόδοσης ενός φυτού καφέ, για να παραχθούν τα δύο φλιτζάνια αρωματικού καφέ
που κατανάλωσε σήμερα ο κ. Πράσινος. Μόνο πέρσι, ο κ. Πράσινος κατανάλωσε
την ετήσια απόδοση 18 δέντρων καφέ.

Για να μεγαλώσουν αυτά τα δέντρα χρειάστηκαν πολλοί ψεκασμοί με εντομοκτόνα,
τα οποία παρήχθησαν στην κοιλάδα του Ρήνου στη Γερμανία. Τα απόβλητα των
εργοστασίων φυτοφαρμάκων έχουν ρυπάνει το Ρήνο, υποβαθμίζοντας τα παρόχθια
οικοσυστήματα και τη ζωή που συντηρεί το ποτάμι.

Στην Κολομβία πάλι, όταν ψεκάζονταν τα δέντρα του καφέ, ένα ποσοστό από τα
εντομοκτόνα παρασύρθηκε από τον αέρα και κατέληξε στα πνευμόνια των αγροτών.
Υπολείμματα φυτοφαρμάκων ξεπλύθηκαν από τις βροχές και κατέληξαν στα κοντινά ποτάμια.

Ο καφές μεταφέρθηκε στο Λονδίνο με ένα γιαπωνέζικο φορτηγό, που
κατασκευάστηκε με κορεάτικο χάλυβα. Ο σίδηρος προερχόταν από ένα ορυχείο
στην Παπούα Νέα Γουινέα κοντά στη γη μιας φυλής ιθαγενών. Κανείς φυσικά δεν
αποζημίωσε ποτέ τους ιθαγενείς αυτούς για τη χαμένη γη τους, ούτε για τις
βλάβες από τη ρύπανση που προκάλεσε το ορυχείο.

Στο Λονδίνο, ο καφές ξεφορτώθηκε και καβουρδίστηκε σε υψηλή θερμοκρασία για
13 λεπτά. Πακεταρίστηκε σε συσκευασία με τέσσερεις στρώσεις (πολυαιθυλένιο,
νάιλον, αλουμίνιο και πολυεστέρα) και στάλθηκε με φορτηγά στην Ελλάδα. Τα
τρία στρώματα πλαστικών της συσκευασίας είχαν κατασκευαστεί με πετρέλαιο
προερχόμενο από τη Σαουδική Αραβία που μεταφέρθηκε με τάνκερ στη Λουιζιάνα
των ΗΠΑ και από εκεί τα πλαστικά εξήχθησαν στη Βρετανία. Το εργοστάσιο
πλαστικών της Λουιζιάνα είναι εγκατεστημένο σε μια περιοχή γνωστή και ως
“διάδρομος του καρκίνου” και οι περίοικοι κατηγορούν τις βιομηχανίες πως
επέλεξαν μια περιοχή όπου διαμένουν κυρίως φτωχοί μαύροι για να αποθέσουν τα
τοξικά τους απόβλητα. Τη μέρα που τα πλαστικά έφευγαν για Ευρώπη, γίνονταν
στην περιοχή μια διαδήλωση με αίτημα “περιβαλλοντική δικαιοσύνη”.

Το αλουμίνιο της συσκευασίας είχε κατασκευαστεί στις βορειοδυτικές ακτές των
ΗΠΑ, η δε πρώτη ύλη, ο βωξίτης, είχε εξορυχθεί στην Αυστραλία και
μεταφέρθηκε με ένα φορτηγό πλοίο που έκαιγε πετρέλαιο προερχόμενο από την
Ινδονησία. Ο βωξίτης είχε εξορυχθεί σε μια περιοχή που για χιλιάδες χρόνια
θεωρούνταν ιερή γη των Αβοριγίνων. Η επεξεργασία του αλουμινίου έγινε με
χρήση ενέργειας που προέρχονταν από ένα υδροηλεκτρικό σταθμό πάνω στον
ποταμό Κολούμπια. Η κατασκευή του μεγάλου φράγματος που εξυπηρετεί αυτόν τον υδροηλεκτρικό σταθμό θεωρείται υπεύθυνη για την κατάρρευση της τοπικής
οικονομίας, που βασίζονταν στο ψάρεμα του σολομού πριν βέβαια ξεκινήσουν τα
έργα για το υδροηλεκτρικό.

Το καβούρδισμα του καφέ έγινε με το κάψιμο πετρελαίου της Βόρειας Θάλασσας.
Η διύλιση αυτού του πετρελαίου έγινε σε ένα διυλιστήριο γνωστής πετρελαϊκής
εταιρίας (απ’ αυτήν φουλάρει βενζίνη και ο κ. Πράσινος). Οι περίοικοι του
διυλιστηρίου αυτού διαμαρτύρονται συχνά για τη ρύπανση που προκαλεί και
διατείνονται πως οι αναθυμιάσεις του διυλιστηρίου ευθύνονται για τα αυξημένα
κρούσματα καρκίνου στην περιοχή.

Από τον Πειραιά που ξεφορτώθηκε ο καφές, έφτασε στο σουπερμάρκετ απ’ όπου
ψωνίζει ο κ. Πράσινος με ένα φορτηγό που καίει πετρέλαιο με προέλευση από το
Κουβέιτ. Το πετρέλαιο αυτό μεταφέρθηκε με ένα τάνκερ ελληνικής πλοιοκτησίας,
με λιβεριανή σημαία και κατασκευασμένο στη Νορβηγία με ατσάλι προερχόμενο
από κάπου από την ανατολική Ευρώπη. Το φορτηγό κόλλησε στα φανάρια της
Κατεχάκη και από το μαρσάρισμα μαύρισε ο τόπος. Εκείνη τη μέρα, η
Greenpeace έβγαλε μια ανακοίνωση που εξηγούσε πως τα επίπεδα των
καρκινογόνων μικροσωματιδίων είναι εξαιρετικά υψηλά στην Αθήνα και πως τα σωματίδια αυτά προέρχονται κυρίως από την καύση του ντίζελ.

Την παρακολουθούσε την Greenpeace ο κ. Πράσινος. Πάντα διάβαζε τις
ανακοινώσεις της. Έτσι είχε μάθει για παράδειγμα πως τα χάρτινα φίλτρα του
καφέ που έχουν λευκανθεί με χλώριο είναι επικίνδυνα γιατί καθώς περνάει από
μέσα τους ο καφές παράγονται διοξίνες. Έτσι λοιπόν ο κ. Πράσινος είχε δύο
επιλογές. Ή θα έβρισκε χάρτινα φίλτρα που δεν έχουν λευκανθεί με χλώριο αλλά
με άλλες ασφαλείς ουσίες ή θα αγόραζε ένα μεταλλικό φίλτρο. Προτίμησε το
δεύτερο μιας και είναι πολλαπλών χρήσεων. Το μεταλλικό φίλτρο του καφέ είχε
επιχρυσωθεί με χρυσό που προέρχονταν από τη Ρωσία. Για κάθε ουγγιά χρυσού
που παράγεται εκεί, προκύπτουν δέκα τόνοι απόβλητα. Τα υγρά απόβλητα των
ορυχείων χρυσού έχουν εξαιρετική οξύτητα και μπορούν να προκαλέσουν ζημιά
στα υδάτινα οικοσυστήματα πολλά χιλιόμετρα μακριά από το ίδιο το ορυχείο.

Η ιστορία δεν σταματά εδώ. Ο κ. Πράσινος έπλυνε το φλιτζάνι του καφέ
χρησιμοποιώντας απορρυπαντικό που κατέληξε στην αποχέτευση και από εκεί στη
θάλασσα την οποία και ρύπανε. Ο κύκλος είναι πράγματι ατέρμονος. Το
πραγματικό ερώτημα είναι αν ο κ. Πράσινος μπορεί να συνεχίσει το καφεδάκι
του χωρίς ενοχές. Σε τελευταία ανάλυση, ο καφές είναι μια μικροαπόλαυση που
σπάει την καθημερινή μονοτονία. Φέρνει τους ανθρώπους κοντά, βοηθά την
κουβεντούλα. Γιατί να μας βγει από τη μύτη; Η αλήθεια είναι πως ένα προϊόν
που ταξιδεύει από την άκρη της Γης για να το χαρούμε, αναπόφευκτα θα
προκαλέσει μια επιβάρυνση στο περιβάλλον. Το ερώτημα είναι πόση επιβάρυνση
είναι δικαιολογημένη και σε τελική ανάλυση ανεκτή. Πρέπει π.χ. να
καταστρέφεται η γη των ιθαγενών για να αποκτήσουμε πρώτες ύλες; Πρέπει να
καταστρέφεται το περιβάλλον για να καταφέρνουν κάποιοι να παράξουν φθηνά
προϊόντα με κάθε τίμημα; Μήπως άλλες τεχνικές, άλλες καθαρότερες
τεχνολογίες, άλλα φιλικότερα προς το περιβάλλον υλικά θα έκαναν την απόλαυση
του καφέ περισσότερο απόλαυση και λιγότερο βάσανο για ένα συνειδητοποιημένο
πολίτη όπως είναι ο κ. Πράσινος; *”Το άτιμο το χρήμα”*, είπε ο κ. Πράσινος
πίνοντας και την τελευταία γουλιά καφέ. *”Αρκετά με την Ημέρα Περιβάλλοντος.
Ας ρίξουμε μια ματιά και στα αθλητικά”.**
**Η ιστορία αυτή αποτελεί διασκευή μιας αντίστοιχης ιστορίας που
δημοσιεύτηκε στο περιοδικό **Worldwatch**.*


Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση
Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων