Η αφόρμηση για την ενασχόλησή μας με τον αέρα, μπορεί να είναι ένα ποίημα ή η αφήγηση μιας ιστορίας.
Η ΘΥΕΛΛΑ
Μαύρα τα βουνά
καταχνιά τα θάφτει.
Θύελλα περνά
και βροντά κι αστράφτει.
Άνεμος φυσά η καλύβα τρίζει,
ο γιαλός λυσσά, κυματεί κι αφρίζει.
Γλάρος που πετά για φαγί γυρεύει.
Βάρκα στ’ ανοιχτά, ναύτης κινδυνεύει.
Αχ! Παρακαλώ, κάμε, Πλάστη, χάρη!
Σώσε τον καλό,
το φτωχό βαρκάρη!
(Ποίημα του Γ. Βιζυινού από το Ανθολόγιο για παιδιά του Δημοτικού, μέρος δεύτερο, σελ.271)
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1.Στόχοι: Βιωματική προσέγγιση του αέρα, ενεργοποίηση των αισθήσεων (όραση, ακοή, αφή), εξάσκηση της ικανότητας παρατήρησης, ανάπτυξη του προφορικού λόγου, εξάσκηση της ικανότητας ακρόασης και διαλόγου.
- Στην αυλή ακούμε τον αέρα, τον νοιώθουμε κλείνοντας τα μάτια μας, κοιτάμε προσεκτικά τι βλέπουμε όταν φυσάει.
- Εντοπίζουμε σημεία που δείχνουν ότι φυσάει (φύλλα δέντρων, μαλλιά που ανεμίζουν κ.τ.λ.)
- Με παντομίμα τα παιδιά αναπαριστούν τον αέρα που φυσάει πάνω του και γίνονται δέντρα, φυτά, αφίσα κ.τ.λ.
- Πρόκληση συζήτησης για τις εμπειρίες τους και προσπάθεια ερμηνείας της δύναμης του αέρα.
2. Στόχοι: Να κατανοήσουν την άπνοια, τον αέρα, τις συνέπειες αυτών στην κίνηση των αντικειμένων, να αποκτήσουν και να χειρίζονται νέες λέξεις, να εξασκήσουν την παρατηρητικότητα, την ικανότητα σύγκρισης, ταξινόμησης και ομαδοποίησης, να αναπτύξουν την ικανότητα διατύπωσης ερωτήσεων – απαντήσεων και να καλλιεργήσουν το πνεύμα συνεργασίας.
– Ξεχωρίζουν εικόνες που δείχνουν αέρα και εικόνες που δείχνουν άπνοια
– Διαβάζουμε το ποίημα, αναζητούμε τις εικόνες τους, το ζωγραφίζουμε.
-Δραματοποιούμε το ποίημα.
– Συζητούμε για τη διαβάθμιση της έντασης του αέρα και τις συνέπειες του πάνω στα αντικείμενα αλλά και στη φύση γενικότερα( καταστροφές, τρικυμίες, ναυάγια κ.τ.λ.)
3. Στόχοι: Να προβλέψουν τα παιδιά την αντίδραση των αντικειμένων στη δική τους δράση, να ερευνήσουν και να πειραματιστούν, να παρατηρήσουν και να διατυπώσουν τα συμπεράσματά τους, να συνειδητοποιήσουν τη βιολογική λειτουργία(εκπνοή), να οικοδομήσουν μία σχέση αιτίας – αιτιατού, να προβούν σε συγκρίσεις.
– Παίρνουν βαθιές εισπνοές και φυσούν εκπνέοντας στην παλάμη τους για να νοιώσουν τη δύναμη του αέρα.
– Φυσούν ο ένας τα μαλλιά του άλλου.
– Διατυπώνουν τα συμπεράσματά τους και κάνουν προβλέψεις σχετικά με αντικείμενα που μπορούν να μετακινήσουν με την εκπνοή τους.
– Πειραματίζονται με αντικείμενα ( χαρτοπετσέτα, όσπρια, μαρκαδόροι κ.τ.λ.)
– Ζωγραφίζουν αντικείμενα που μετακινήθηκαν και αντικείμενα αμετακίνητα.
– Φυσούν με καλαμάκι φασόλια, κάνοντας αγώνα και διασκεδάζοντας.
ΟΙ ΑΝΕΜΟΙ
Η νύχτα κρατούσε ένα σακούλι και είχε μέσα όλους τους ανέμους. Από την πιο μικρούλα αύρα, ως τον πιο μεγάλο νοτιά και ως τον πιο άγριο βοριά. Φωνάζανε εκεί μέσα, μαλώνανε, μα η νύχτα είχε γερά το σακούλι δεμένο με σπάγκο.
– Άσε με να βγω! Είπε ο Βοριάς. Ένα καραβάκι είναι στο γιαλό και βιάζεται να πάει στο κάτω λιμάνι. Άσε με να πάω να το σπρώξω….
– Να πας, είπε η Νύχτα και άνοιξε σιγά-σιγά το σακούλι.
Πετάχτηκε ο Βοριάς και έτρεξε να σπρώξει το καραβάκι προς το κάτω λιμάνι.
– Άσε με να βγω! είπε σε λίγο ο Νοτιάς.. Ένα καραβάκι είναι στη Θάλασσα και βιάζεται να πάει στο πάνω λιμάνι. Άσε με να πάω να το σπρώξω….
– Να πας, είπε η Νύχτα και άνοιξε σιγά-σιγά το σακούλι.
Μεμιάς τινάχτηκε ο Νοτιάς και έτρεξε να σπρώξει το καραβάκι στο πάνω λιμάνι.
Τα καραβάκια βρέθηκαν κοντά κοντά. Το ένα ανέβαινε και το άλλο κατέβαινε. Μα η θάλασσα ήταν μία και οι άνεμοι ήταν δύο….Ο ένας φυσούσε προς τα κάτω και ο άλλος προς τα επάνω, στάθηκαν τα καραβάκια.
– Τώρα τι γίνεται; Είπε ο Βοριάς, σταμάτα να φυσάς να κατεβάσω το καραβάκι.
– Τώρα τι γίνεται; Είπε ο Νοτιάς, σταμάτα να φυσάς να ανεβάσω το καραβάκι.
Μα κανένας δε σταματούσε.
– Κοίτα, κοίτα…είπαν τα άστρα από ψηλά. Τα καραβάκια σταμάτησαν στο γιαλό……
– Κοίτα, κοίτα, είπε το φεγγάρι…. Τα καραβάκια σταμάτησαν στο γιαλό……
Και μια και δυο κατέβηκαν στη Νύχτα.
– Λάθος, λάθος έκανες, κυρα – Νύχτα και τους έβγαλες μαζί και τους δυο.
– Ελάτε πίσω….φώναξε η νύχτα. Ελάτε πίσω…..
Κι όπως έτρεξαν κοντά της, τσάκωσε τον έναν και τον έβαλε στο σακούλι.
– Κάτσε μέσα παλιόπαιδο….είπε και έδεσε το σπάγκο τρεις φορές. Όσο να γυρίσει ο άλλος εδώ θα κάθεσαι εσύ.
Κι από τότε, άμα ο ένας τρέχει και φυσά, ο άλλος είναι μέσα στο σακούλι.
Καμιά φορά το τρυπά και βγαίνει και τότε τα καραβάκια χορεύουν στο γιαλό.
(Διήγημα: « Οι άνεμοι» της Χ. Χατζηγιαννιού από το Ανθολόγιο για τα παιδιά του Δημοτικού, μέρος πρώτο, σελ. 134-136)
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1.Στόχοι: Να προβλέψουν και να πειραματιστούν τι θα συμβεί φυσώντας σε βαρκούλες που έχουν φτιάξει, μέσα σε μια λεκάνη με νερό, να παρατηρήσουν τη συμπεριφορά της βαρκούλας, αυξομειώνοντας την ένταση της αναπνοής τους, να καταλήξουν σε συμπεράσματα, να συνεργασθούν, να ελέγξουν την ορθότητα ενός δεδομένου.
– Φτιάχνουν βαρκούλες με πανιά, χρησιμοποιώντας χαρτιά, πλαστικά καπάκια, πλαστελίνη, πλαστικά καλαμάκια ή ότι άλλο προτείνουν τα παιδιά
-Δοκιμάζουν να μετακινήσουν τη βαρκούλα με τη δύναμη της αναπνοής τους, φυσώντας σιγά ή δυνατά.
– Φυσούν με καλαμάκι ανά δύο αντίθετα, για να διαπιστώσουν το δίκιο της συγγραφέως.
( Υλικό που χρησιμοποιήθηκε στα ΠΕΚ Μυτιλήνης κατά τη διάρκεια της Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Νεοδιόριστων Νηπιαγωγών, με επιμορφώτρια τη νηπιαγωγό Καραθανάση Άννα)
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.