Αυτισμός
Διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή
Το video αυτό έχει δημιουργηθεί
από έναν
Αμερικανό 30 ετών,
με διάγνωση αυτισμού
υψηλής λειτουργικότητας.
Αυτισμός, πως νιώθει ένα παιδί...
10 πράγματα που θα ήθελε ένα παιδί με αυτισμό να ξέρεις.
Το άγχος των εξετάσεων
και η αντιμετώπισή του
Το άγχος
δεν είναι απαραίτητα
κάτι κακό και βλαβερό.
Το δημιουργικό άγχος (eustress) είναι αυτό που, εφόσον το κρατάμε σε έλεγχο, μπορεί να μας βοηθήσει να βρισκόμαστε σε εγρήγορση, ώστε να αποδόσουμε τα μέγιστα σε
μια κατάσταση όπως είναι αυτή των εξετάσεων.
Ωστόσο, αν το άγχος αρχίσει να μας καταβάλει, τότε γρήγορα αυτή η υπερένταση θα κουράσει τον εαυτό μας σωματικά, ψυχικά και πνευματικά, με αποτελέσματα
δυσάρεστα, όπως πχ. το να μην μπορούμε να συμμετάσχουμε σε εξετάσεις γιατί αναστατωθήκαμε και πανικοβληθήκαμε. Δε χρειάζεται όμως πανικός για τον ενδεχόμενο
πανικό!
Κάθε άνθρωπος μπορεί να ελέγξει το άγχος του,
αρκεί να το θέλει πραγματικά
και αρκεί να συγκεντρωθεί πραγματικά στον έλεγχο αυτό.
Κατ’αρχήν, για να αντιμετωπίσουμε κάτι, πρέπει να το γνωρίσουμε καλύτερα.
Το αρχικό βήμα λοιπόν είναι μια ενδοσκόπηση, με ερωτήσεις στον εαυτό μας όπως οι παρακάτω (ενδεικτικά ενδεχόμενες απαντήσεις):
– τι είναι αυτό που με αγχώνει; (πχ. η διαδικασία του να καθήσω στο θρανίο με την κόλλα εξέτασης μπροστά μου και να δω τα θέματα που θα εξεταστώ)
– ποιο είναι το βαθύτερο αίτιο του άγχους μου; (πχ. φοβάμαι να μην απογοητεύσω τους γονείς μου)
– πώς εκδηλώνεται το άγχος μου; (πχ. με πονοκεφάλους, στομαχόπονο, τρέμουλο, κτλ)
– τι με ηρεμεί; (πχ. μια βόλτα με το σκύλο μου, το να ακούσω ένα αγαπημένο τραγούδι, το να μιλήσω με τον κολλητό μου φίλο)
Φυσικά δεν είναι εύκολο να απαντηθούν οι ερωτήσεις αυτές και μερικές φορές χρειάζεται ακόμα και βοήθεια ειδικού για να βρεθούν οι ρίζες του βαθύτερου άγχους και
φόβου μας [το άγχος και ο φόβος είναι παρεμφερείς έννοιες με ισχυρή σχέση μεταξύ τους].
Πολλοί βοηθιούνται όταν επαναλαμβάνουν συγκεκριμένες εκφράσεις που τους δείχνουν ότι το άγχος τους είναι αδικαιολόγητο.
Για παράδειγμα: “δεν ήρθε το τέλος του κόσμου”,
“το σημαντικό είναι ότι είμαι γερός, υπάρχουν και άλλες ευκαιρίες”,
“θα κάνω την καλύτερη δυνατή προσπάθεια”,
“οι γονείς μου θα με αγαπούν ακόμα και αν δεν περάσω”,
“είναι κρίμα να χαραμίσω τόση προσπάθεια λόγω του άγχους”,
“μπορώ να τα καταφέρω”, “η ζωή είναι μπροστά μου”, κτλ.
Προσοχή: οι προτάσεις αυτές δεν πρέπει να υποδηλώνουν ηττοπάθεια (“δεν πειράζει και αν δεν τα καταφέρω”), αλλά να εκλογικεύουν τη σημασία των εξετάσεων και να τις
βλέπουν ρεαλιστικά (ότι είναι μια σημαντική φάση, αλλά η συνέχεια και η πορεία της ζωής θα καθοριστεί από πολλούς άλλους παράγοντες και ότι υπάρχουν και άλλες
εναλλακτικές λύσεις).
Στο πιο πρακτικό επίπεδο, η χαλάρωση είναι κάτι που μόνο αν συγκεντρωθεί το άτομο αρκετά, θα μπορέσει να την πετύχει.
Έτσι, όταν νιώθουμε ότι κυριευόμαστε από το άγχος,
ώστε να κινδυνεύουμε να μην μπορούμε να συγκεντρωθούμε,
ή να χειροτερεύει η μνήμη μας,
μπορούμε να σταματήσουμε αυτό που κάνουμε
και να κλείσουμε τα μάτια,
να πάρουμε μερικές βαθιές αναπνοές
(ιδανικά: εισπνοή από τη μύτη, εκπνοή από το στόμα),
να τεντώσουμε το σώμα μας
(πλάτη, λαιμός, χέρια, πόδια)
και να επαναλάβουμε στον εαυτό μας μια αισιόδοξη σκέψη
(“όλα θα πάνε καλά”, “μπορείς να τα καταφέρεις”)
ή να φανταστούμε μια εικόνα που μας ηρεμεί
(πχ ένα αγαπημένο πρόσωπο ή μερός).
Από εκεί και πέρα, αν πρόκειται για γονείς, είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουν οι γονείς ότι κρατούν τα κλειδιά της αυτοπεποίθησης ή αντίθετα της ανασφάλειας του παιδιού τους. Ο έπαινος, η ενθάρρυνση, η αισιοδοξία είναι πολλαπλάσιας σημασίας, όταν προέρχονται από τις γονεϊκές φιγούρες. Αντίθετα, αυξάνουν κατακόρυφα το άγχος στο παιδί: οι συγκρίσεις (ο τάδε διάβασε καλύτερα από εσένα), οι απειλές (εγώ δεν πληρώνω άλλη χρονιά φροντιστήριο), η καταστροφολογία (αν δεν περάσεις σε μια σχολή, θα είσαι μια ζωή στην ανεργία), η μαζοχιστική προβολή του εαυτού (τι τραβάω εγώ για σένα), η υπερβολική και αδικαιολόγητη αισιοδοξία (φυσικά και θα περάσεις τις εξετάσεις), η έλλειψη κατανόησης του άγχους (καλά, τι αγχώνεσαι; πώς κάνεις έτσι!), ο υπερβολικός έλεγχος (έκανες επανάληψη το τάδε ρήμα που η μητέρα του Κ. είπε ότι είναι sos ; ), κτλ.
Ο ρόλος του γονιού είναι μια συνεχής υποστηρικτική παρουσία, που να παρακολουθεί με τρόπο διακριτικό την πορεία της προετοιμασίας του παιδιού, επαινώντας την προσπάθεια, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση και δίνοντας στο παιδί να καταλάβει ότι θα συνεχίσει να το αγαπάει ακόμα και στην περίπτωση που δεν πετύχει αυτή τη φορά το στόχο του.
Να θυμόμαστε:
μπορούμε να ελέγξουμε εμείς το άγχος μας,
όχι να το αφήσουμε να μας ελέγξει!
Κάντε κλικ στις παρακάτω διευθύνσεις,
πάρτε βαθιές ανάσες από τη μύτη,
διώξτε όποιες σκέψεις σας αγχώνουν
και χαλαρώστε…
Relaxation music
Όταν χάνονται τα όρια στο σπίτι…
Δε μας ακούει ποτέ…
Δεν κάνει ό, τι του ζητάμε..
Δε σέβεται τους κανόνες…
Δεν καταλαβαίνει από τιμωρίες…
Κάνει εκείνο κουμάντο …
Δεν έχει πρόγραμμα…
Δυσκολεύεται να αρχίσει τη μελέτη του…
Δε μαζεύει τα πράγματά του…
Κάνει εκρήξεις θυμού…
Βρίζει… φωνάζει… γίνεται ανεξέλεγκτος
Γίνεται επιθετικός με τον αδερφό του/ την αδερφή του…
Πλακώνονται συνέχεια μεταξύ τους…
Κάνει του κεφαλιού του… δε σέβεται κανέναν…
Στην κλινική πράξη, από τα πιο συχνά αιτήματα των γονέων είναι η οριοθέτηση μιας κακής ή ανεξέλεγκτης συμπεριφοράς του παιδιού, η υπακοή στους κανόνες, η συμμόρφωση. Για να μπορέσουμε να δουλέψουμε αυτά τα αιτήματα πρέπει να σταθούμε και να εξετάσουμε τον τρόπο που σχετίζεται το παιδί με το γονιό.
Γιατί το παιδί υιοθετεί μια τέτοια συμπεριφορά; Γιατί του είναι τόσο δύσκολο να συμμορφωθεί με τους κανόνες; Πώς έχει επενδύσει στη σχέση του με το γονέα; Πώς διαμορφώνεται η επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας; Τι θέλει να μας πει με τη συμπεριφορά του και πώς μπορούμε να χειριστούμε καταστάσεις που ξεφεύγουν συχνά απ’ τον έλεγχο;
Από τα πρώτα κιόλας χρόνια που το παιδί αναπτύσσεται, χρειάζεται να ζει σε ένα ξεκάθαρο και οριοθετημένο πλαίσιο το οποίο διαμορφώνουν με τη στάση και τη συμπεριφορά τους οι ενήλικες και ιδιαιτέρως οι γονείς. Η οριοθέτηση και το ξεκάθαρο πλαίσιο περιλαμβάνουν:
- στοιχειώδεις κανόνες, ανάλογους με την ηλικία του παιδιού, τις ανάγκες του παιδιού και της οικογένειας, τις προτεραιότητες που θέτουν οι γονείς
- τους ρόλους και τις ευθύνες που αναλαμβάνει κάθε μέλος της οικογένειας ανάλογα με την ηλικία, τις ανάγκες που διαμορφώνονται, τις επιθυμίες και τις δυνατότητές του
- τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το παιδί τους γονείς. Οι γονείς χρειάζεται να γίνονται αντιληπτοί στο παιδί όχι μόνο ως γονείς αλλά και ως «ζεύγος». Έχουν μία ιδιαίτερη σχέση από την οποία αποκλείεται το παιδί, έχουν το δικό τους χώρο ως ζευγάρι αλλά και το δικό τους προσωπικό χώρο ως άνθρωποι (τη δική τους δουλειά από την οποία αποκλείεται το παιδί ή τις δικές τους ενασχολήσεις ανεξαρτήτως του χρόνου που αφιερώνουν στο παιδί). Καλό είναι οι γονείς να ενισχύουν τους υπόλοιπους ρόλους που έχουν μέσα και έξω από το σπίτι και να μην ξεχνούν ότι είναι και άλλα πράματα πέρα από «γονείς».
- την κοινή στάση των γονέων απέναντι σε μία συμπεριφορά του παιδιού. Είναι λογικό να υπάρχουν συχνά διαφωνίες στον τρόπο διαπαιδαγώγησης και αντιμετώπισης διαφόρων καταστάσεων που σχετίζονται με τη συμπεριφορά και τα αιτήματα του παιδιού. Ο κάθε γονιός έχει τα δικά του βιώματα και τις δικές του πεποιθήσεις για το μεγάλωμα ενός παιδιού. Πέρα, όμως, από τις προσωπικές διαφωνίες χρειάζεται να γίνονται αμοιβαίες υποχωρήσεις και τα μηνύματα που δίνονται μπροστά στο παιδί να είναι ξεκάθαρα, συγκεκριμένα και όχι διφορούμενα. Όταν το παιδί αντιληφθεί ότι υπάρχει σύγκρουση μηνυμάτων, ότι άλλα λέει ο ένας γονιός και άλλα λέει ο άλλος ή ακόμα ότι ο ίδιος ο γονιός αναιρεί με τις πράξεις του τα λόγια του, τότε βιώνει ένα ασαφές πλαίσιο στο οποίο καλείται να ανταποκριθεί και να κρίνει το ίδιο τι είναι το σωστό να κάνει. Πώς όμως είναι δυνατόν να βάλουμε ένα παιδί να αναλάβει ρόλο «ενήλικα» και να κρίνει τι τελικά είναι σωστό και τι όχι; Ποια από τις δύο εκδοχές των γονέων πρέπει να ακολουθήσει;
Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης και η μορφή που παίρνει η επικοινωνία μεταξύ των μελών. Κάτω από τι πλαίσιο γίνεται και με τι προθέσεις; Αφήνεται χώρος στο κάθε μέλος να εκφραστεί και να εκδηλώσει τη γνώμη, τον τρόπο σκέψης και τα συναισθήματά του; Αντιμετωπίζεται κάθε μέλος χωρίς προκατάληψη; Είναι αποδεκτό; Γίνονται σεβαστές οι δυσκολίες; Υπάρχει η διάθεση για συζήτηση- διάλογο και κοινό προβληματισμό ή επικρατεί ένα μοτίβο συνεχούς αμφισβήτησης, τιμωρίας, υποβάθμισης των δυσκολιών, επικριτικής διάθεσης;
Για να μπορέσουμε να επιλύσουμε θέματαπου αφορούν στη συμπεριφορά των παιδιών μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο χρειάζεται να λάβουμε υπόψη μας τον τρόπο με τον οποίο σχετίζεται το παιδί με τους γονείς καθώς και τον τρόπο που οι ίδιοι οι γονείς σχετίζονται, αλληλεπιδρούν και επικοινωνούν με το παιδί. Ένα σαφές και ξεκάθαρο πλαίσιο, που δεν αφήνει ερωτηματικά και αμφιβολίες, μία σταθερή δομή και ένα πρόσφορο έδαφος για ουσιαστική επικοινωνία είναι βασικά συστατικά για μια υγιή σχέση και κατά συνέπεια για τη μείωση ανεπιθύμητων συμπεριφορών που συχνά φέρνουν σε δύσκολη θέση τους γονείς.
“LIVE Διαδικτυακά Σεμινάρια για Γονείς και Εκπαιδευτικούς”
ΔΩΡΕΑΝ
Δείτε το Αναλυτικό Πρόγραμμα 2012-2013
Δείτε εδώ
Πώς να οργανώσω το διάβασμα του παιδιού μου;
video
|
|
Μήπως γράφετε εσείς τις εργασίες του παιδιού σας, το υπερφορτώνετε με εξωσχολικές δραστηριότητες ή έχετε υπερβολικές απαιτήσεις; Κι όμως, αυτά που περιμένει ο δάσκαλός του από εσάς είναι άλλα! |
Να μην κάνετε τις εργασίες του Αντισταθείτε στον πειρασμό να ολοκληρώσετε ή να διορθώσετε την ορθογραφία του μόλις το παιδί πέσει για ύπνο, προκειμένου να μη «γίνει ρεζίλι» την επόμενη μέρα στην τάξη. Οι εργασίες που δίνονται για το σπίτι έχουν στόχο να βοηθήσουν το παιδί να κατανοήσει καλύτερα όσα έμαθε μέσα στη μέρα και δεν χρειάζεται να είναι αλάνθαστες. Αν δυσκολεύεται να καταλάβει κάτι, βοηθήστε το, αλλά σε καμία περίπτωση μην αναλάβετε εσείς τις υποχρεώσεις του. Αν διαπιστώσετε ότι οι εργασίες τού φαίνονται συστηματικά πάρα πολύ δύσκολες, ενημερώστε το δάσκαλο ή τη δασκάλα του.
Να μην απαιτείτε να είναι πάντα «τέλειο»
Τα παιδιά μαθαίνουν εξίσου από τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους. Δείξτε έμπρακτα στο παιδί σας ότι δεν σας απογοητεύει όταν κάνει λάθη και εκμεταλλευτείτε τέτοιες ευκαιρίες για να του διδάξετε τι μπορεί να μάθει μέσα από κάθε λάθος και ότι πρέπει να προσπαθεί περισσότερο για να το διορθώσει.
Ένα παιδί το οποίο δέχεται συνεχώς αρνητική κριτική για τα λάθη του, παραιτείται από τη διαδικασία της μάθησης και αποκτά χαμηλή αυτοεκτίμηση. Επίσης, δεν είναι ποτέ ευχαριστημένο με τον εαυτό του και αγχώνεται πολύ εύκολα με καθετί που σχετίζεται με τη μάθηση.
Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες
Όσο έξυπνο, ετοιμόλογο και ταλαντούχο κι αν σας φαίνεται το παιδί σας, πρέπει να παραδεχτείτε ότι οι πιθανότητες να μεγαλώνετε τον επόμενο Αϊνστάιν είναι μικρές. Μην εκνευρίζεστε εάν δυσκολεύεται στη γεωμετρία και μην αντιμετωπίζετε με καχυποψία τους εκπαιδευτικούς εάν σας πουν ότι το παιδί σας είναι ένας μέτριος μαθητής. Είναι ωραίο να περιμένει κανείς το καλύτερο από το παιδί του, αλλά είναι ακόμα σπουδαιότερο να είναι ρεαλιστής και να μη συγκρίνει το παιδί του με άλλα. Κάθε παιδί έχει τα δικά του ταλέντα και αυτά πρέπει να αναπτύξει, πάντα με γνώμονα την αγάπη και την ενθάρρυνση και όχι την καταπίεση και τον εξαναγκασμό.
Να κλείσετε την τηλεόραση
Δεν είναι ότι κάνει κακό στο παιδί, απλά ο χρόνος που περνάει μπροστά στην οθόνη είναι χαμένος χρόνος. Περιορίστε τον στις δύο το πολύ ώρες την ημέρα και εκμεταλλευτείτε τις υπόλοιπες για να παίξετε, να διαβάσετε βιβλία, να κάνετε βόλτες μαζί με το παιδί. Προσέξτε ιδιαίτερα τι βλέπει στην τηλεόραση το βράδυ, γιατί έχει παρατηρηθεί ότι οι έντονες ή βίαιες σκηνές μπορούν να διαταράξουν τον ύπνο του και ένας μαθητής που δεν έχει κοιμηθεί καλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα αποδώσει καλά την επόμενη μέρα στην τάξη.
Να μην στερείτε τον ελεύθερο χρόνο του
Σίγουρα θέλετε το καλύτερο για το παιδί σας, όμως με το να το γράψετε ταυτόχρονα σε δύο ξένες γλώσσες, κολυμβητήριο, πιάνο και ζωγραφική δεν θα του προσφέρετε περισσότερα εφόδια για τη ζωή. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να έχετε ένα παιδί που τρέχει από τη μία δραστηριότητα στην άλλη μετά το σχολείο, με αποτέλεσμα στο τέλος της μέρας να είναι κουρασμένο, εκνευρισμένο και αγχωμένο. Να θυμάστε ότι τα πρώτα χρόνια του σχολείου ο ελεύθερος χρόνος και το δημιουργικό παιχνίδι είναι πιο πολύτιμα από οποιαδήποτε έξτρα γνώση.
Να έχετε εμπιστοσύνη στους δασκάλους του
Φαντάζομαι ότι μάλλον δεν θα εκτιμούσατε ιδιαίτερα ένα δάσκαλο που στην καθιερωμένη συνάντησή σας, για να συζητήσετε την πρόοδο του παιδιού σας, έπαιρνε την πρωτοβουλία να σας κάνει υποδείξεις για το πώς να «κάνετε τη δουλειά σας». Το ίδιο ακριβώς ισχύει και αντίστροφα. Κανένας δάσκαλος δεν περιμένει από εμάς να μάθει πώς να κάνει τη δική του δουλειά. Ευτυχώς, έχουν όλοι λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση, πολλοί έχουν ιδιαίτερα σημαντική εμπειρία και οι περισσότεροι αγαπούν τόσο τη δουλειά τους ώστε να μπορούν να την κάνουν με συνέπεια, ευαισθησία και εξαιρετικά αποτελέσματα.
Με τη συνεργασία της Μαρίας Σκαπέρα (M. Ed. ψυχοπαιδαγωγός – εκπαιδευτική σύμβουλος).
Φωνολογική ενημερότητα
Η κατάκτηση της φωνολογικής επίγνωσης σε προσχολική ηλικία
οδηγεί σε ευχερέστερη εκμάθηση της Ανάγνωσης και της Γραφής
στις δύο πρώτες σχολικές τάξεις.
Ερωτηματολόγιο γραφοκινητικών
δεξιοτήτων για παιδιά!
(για παιδιά άνω των 4,5 ετών)
Η γραφή είναι μια πολυσύνθετη ικανότητα, ιδιαίτερα σημαντική για την σχολική επιτυχία.
Για να καταφέρει ένα παιδί να εξελίξει τον γραπτό του λόγο, θα πρέπει να έχει κατακτήσει
ορισμένες βασικές οπτικές, κινητικές και οπτικοκινητικές/γραφοκινητικές δεξιότητες.
Οι δεξιότητες αυτές θα πρέπει να έχουν αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό που να συμβαίνουν
ουσιαστικά αυτόματα, χωρίς να απαιτούν ιδιαίτερη προσπάθεια από το παιδί.
Οι δυσκολίες που ίσως εμφανίζονται μπορούν να αντιμετωπιστούν .
Ερωτηματολόγιο
◊Το παιδί δυσκολεύεται να αποφασίσει με ποιο χέρι να γράψει;
◊Πιάνει το μολύβι με μη λειτουργικό τρόπο;
◊Δυσκολεύεται να διατηρήσει καλή στάση σώματος σε καθιστή θέση για αρκετή ώρα;
◊Σκύβει πολύ κοντά στο τραπέζι ενώ γράφει/ζωγραφίζει;
◊Τοποθετεί το χαρτί σε λάθος θέση ενώ γράφει;
◊Σηκώνει τον καρπό του στον αέρα ενώ γράφει;
◊Ασκεί υπερβολική πίεση μέσω του μολυβιού στο χαρτί;
◊Ασκεί πολύ μικρή πίεση στο χαρτί (γράφει πολύ απαλά);
◊Κουράζεται πολύ εύκολα όταν γράφει;
◊Αποφεύγει δραστηριότητες γραφής/ζωγραφικής;
◊Δυσκολεύεται να σχηματίσει σχήματα ή γράμματα;
◊Παράγει γράμματα ή αριθμούς καθρεπτικά ( 3 αντί για ε);
◊Ξεκινά να γράφει από τη δεξιά μεριά της σελίδας;
◊Δυσκολεύεται να γράψει σε ευθεία γραμμή (γράμματα “κατηφορίζουν” ή “ανηφορίζουν”);
◊Αφήνει πολύ μικρά ή καθόλου κενά ανάμεσα στις λέξεις;
◊Τα γράμματα στις λέξεις/στα κείμενα είναι δυσανάλογα, ως προς το μέγεθός τους;
◊Τα σχήματα ή γράμματα δεν είναι ολοκληρωμένα (λείπει κάποιο μέρος τους);
◊Γράφει σχήματα ή γράμματα με ανάποδη φορά γραφής (από κάτω προς τα πάνω, από δεξιά προς αριστερά);
◊Γράφει με πολύ αργό ρυθμό;
Αναγνωρίζετε πάνω από 2 περιπτώσεις
και βλέπετε ότι το παιδί δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου;
Ζητήστε βοήθεια.Υπάρχουν πολλά προγράμματα που μπορούν να βοηθήσουν το παιδί σας.
ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ
ΔΕΠΥ 2 Tης Φλώρας Κασσαβέτη με τη συνεργασία του Δημήτρη Πομόνη, κλινικού λογοθεραπευτή-λογοπαθολόγου, επιστημονικού συνεργάτη Παιδοψυχιατρικού Τμήματος Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία».
Είναι αφηρημένο, δεν προσέχει, νομίζετε ότι κάποιες φορές δεν σας ακούει καθόλου… Αναρωτιέστε αν όλα αυτά είναι φυσιολογικά για ένα μικρό παιδί ή θα πρέπει ν’ ανησυχείτε;
Παιδιά!
Πετάει το μυαλό τους και ποιος το συμμαζεύει; Όμως, ποιος δε θεωρεί φυσιολογικό ένα παιδί που ονειροπολεί, πηδάει από το ένα θέμα στο άλλο, βαριέται γρήγορα ή δείχνει αδιαφορία για υποχρεώσεις ή αγγαρείες όπως τα μαθήματα; Το δικαίωμα διαφυγής σε κόσμους φανταστικούς είναι όχι μόνο αναμφισβήτητο αλλά και έμφυτη ανάγκη του κάθε παιδιού. Μερικές φορές, όμως, η δυσκολία συγκέντρωσης όχι μόνο στα μαθήματα αλλά και σε άλλες δραστηριότητες μπορεί να μην είναι θέμα της ονειροπόλας φύσης του παιδιού αλλά να συνδέεται με συγκεκριμένη μαθησιακή δυσκολία. Η διάσπαση προσοχής θεωρείται σήμερα μία από τις πλέον σοβαρές και συχνές διαταραχές σε παγκόσμια κλίμακα. Η συχνότητα εκδήλωσης ποικίλλει από πολιτισμικό σε πολιτισμικό περιβάλλον. Σε κάποιες χώρες το ποσοστό είναι υψηλό, όπως στις ΗΠΑ και σε άλλες πολύ χαμηλό, όπως στη Μ. Βρετανία. Αυτό όμως μπορεί να σχετίζεται με το γεγονός ότι στις ΗΠΑ υπάρχει καλύτερη ενημέρωση των γονέων. Η διάσπαση προσοχής, όπως, και οι υπόλοιπες μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν «ταμπού» στην Ελλάδα. Πολλές μητέρες θεωρούν ότι πρόκειται για σοβαρό πρόβλημα, ενώ άλλες δυσκολεύονται να παραδεχτούν ή να συνεργαστούν για το καλό του παιδιού. Κι όμως, πέρα από το αν το πρόβλημα είναι σοβαρό ή όχι, αυτό που είναι σημαντικό να γνωρίζετε είναι ότι η διάγνωση είναι καλό να γίνεται πριν την ηλικία των 7 ετών. Συνήθως οι γονείς είναι αυτοί που υποψιάζονται ή συνειδητοποιούν το πρόβλημα πριν τους το πει ο δάσκαλος. Καλό είναι, λοιπόν, κάθε γονιός να έχει υπόψη του τις ενδείξεις που μπορεί να αποτελούν συμπτώματα ενός συγκεκριμένου προβλήματος. Υποψίες ή συμπτώματα; Η διάσπαση προσοχής παρουσιάζει δύο επίπεδα συμπτωματολογίας. Τα πρωτογενή και τα δευτερογενή. Στα δευτερογενή επίπεδα συμπτωματολογίας ανήκουν οι ψυχολογικές καταστάσεις και η αυτοεκτίμηση του παιδιού. Παρά τη διαφοροποίηση που παρουσιάζει το φαινόμενο, οι επιστήμονες συμφωνούν ότι στα πρωτογενή επίπεδα συμπτωματολογίας ανήκουν 3 συγκεκριμένα και βασικά χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης διαταραχής. Τα 3 αυτά βασικά χαρακτηριστικά είναι τα εξής: 1. Απροσεξία 2. Παρορμητικότητα 3. Υπερκινητικότητα Ας δούμε, ένα προς ένα, τα χαρακτηριστικά τους. Τι χαρακτηρίζει την απροσεξία:
- Η εύκολη διάσπαση της προσοχής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να μην ολοκληρώνει πράγματα που ήδη γνωρίζει.
- Η επίμονη ενασχόληση του παιδιού με την ύπαρξη εξωτερικών ή εσωτερικών ερεθισμάτων. Αυτό το κάνει να εγκαταλείπει γρήγορα την εργασία με την οποία έχει ήδη καταπιαστεί.
- Η αδυναμία κατάκτησης του μηχανισμού της μάθησης εξαιτίας της έλλειψης συγκέντρωσης. Εξαιτίας αυτού, η ανάγνωση, η γραφή, η ορθογραφία και η αφήγηση βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο.
- Η ανωριμότητα των κοινωνικών δεξιοτήτων. Οι κοινωνικές δεξιότητες (αδυναμία διαλόγου, συμμετοχή σε ομαδικά παιχνίδια, επίγνωση των κοινωνικών ορίων, σωστή συμπεριφορά) χαρακτηρίζονται ως ανώριμες.
- Αδυναμία εκτέλεσης περισσότερων από μία διαδοχικών εντολών.
Τι χαρακτηρίζει την παρορμητικότητα:
- Η έναρξη μιας απάντησης του παιδιού προτού ολοκληρωθεί η ερώτηση. Επιπλέον, πολλές φορές το παιδί συμμετέχει σε συζητήσεις που δεν το αφορούν, με αποτέλεσμα οι αντιδράσεις στη συμπεριφορά του να θεωρούνται παρορμητικές.
- Η έλλειψη κατανόησης του πραγματολογικού επιπέδου στο λόγο. Αρκετές φορές το παιδί, λόγω της παρορμητικότητάς του δεν αντιλαμβάνεται την έννοια του υπονοούμενου, με αποτέλεσμα να παρερμηνεύονται προθέσεις των άλλων και έτσι να γίνεται επιθετικό στο σχολείο και στις ομαδικές συναθροίσεις.
- Η έλλειψη πειθαρχίας. Η διάσπαση προσοχής δημιουργεί πολύ συχνά την εικόνα παιδιών χωρίς πειθαρχία, τα οποία εκδηλώνουν θυμό και άρνηση προς το σχολείο και το ομαδικό παιχνίδι.
Τι χαρακτηρίζει την υπερκινητικότητα:
- Η αδυναμία του παιδιού να μείνει στο ίδιο μέρος για πολλή ώρα. Η παραμονή στο ίδιο μέρος προκαλεί έντονη ανησυχία, νευρικότητα, ενόχληση προς τους άλλους, επικοινωνία με το διπλανό του ή ακόμα και με τον ίδιο του τον εαυτό.
- Η δυσκολία της αδρής και / ή λεπτής κινητικότητας. Το παιδί παρουσιάζει μικρή έως και μεγάλη δυσκολία. Οι κινήσεις και το βάδισμα είναι αδέξιες, η λεπτή κινητικότητα χαρακτηρίζεται από νευρικότητα και από αδυναμία στο συντονισμό των κινήσεων για γραφή και για λεπτές κατασκευές.
Το Σύνδρομο Διάσπασης Προσοχής (ADD) όσο και το Υπερκινητικό Σύνδρομο με Διάσπαση Προσοχής (ADHD) είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Δεν αποκλείεται όμως ένα παιδί με έντονη διάσπαση προσοχής να εμφανίζει και άλλου είδους δυσκολίες όπως χαμηλή αυτοπεποίθηση, ανησυχία, ανωριμότητα, προβλήματα κοινωνικοποίησης και δυσκολίες στις διαδικασίες γραφής και ανάγνωσης. Το Υπερκινητικό Σύνδρομο με Διάσπαση Προσοχής, ωστόσο, είναι μια παθολογική κατάσταση με κλινική διάγνωση που έχει να κάνει με αποδιοργανωτικές συμπεριφορές που δυσκολεύουν τη γενικότερη εξέλιξη του παιδιού όχι μόνο στο σχολείο αλλά και μέσα στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή με κύριο συστατικό την μεθυλφενιδάτη. Το φάρμακο, όμως, δεν θεραπεύει τη μαθησιακή δυσκολία. Αυτό που βοηθάει είναι η υποστήριξη του παιδιού απ’ όλα τα μέτωπα. Μάχη σε όλα τα μέτωπα
Η αντιμετώπιση της διάσπασης προσοχής αποτελεί μία πολύπλευρη διαδικασία στην οποία πρέπει συμβάλει μία ολόκληρη διεπιστημονική ομάδα. Η συμβολή του παιδοψυχιάτρου, του λογοθεραπευτή και του δασκάλου στο σχολείο είτε μεμονωμένα είτε συντονιστικά λειτουργούν θετικά. Οι συμπεριφορικές κατευθύνσεις, η συμβουλευτική προσέγγιση και σε σπάνιες περιπτώσεις η χρήση φαρμακευτικής αγωγής αποτελούν το κλειδί της καλής πρόγνωσης και του ελέγχου της διάσπασης προσοχής. Οι γονείς αν παρατηρήσουν τα συμπτώματα που αναλύθηκαν παραπάνω -οπωσδήποτε περισσότερα από ένα-, καλό είναι να επισκεφτούν τον ειδικό μαζί με το παιδί, να αναφέρουν τα συμπτώματα αναλυτικά, να συνεργαστούν με τον ειδικό στη διαδικασία της διαγνωστικής εκτίμησης και να συμβάλλουν από εκεί και πέρα ενεργά στην αποκατάσταση. Αν και εξαρτάται από το βαθμό του προβλήματος, τα προγνωστικά είναι συνήθως καλά, αν υπάρχει έγκαιρη παρέμβαση όσο το δυνατόν πιο νωρίς. 1. Στο σπίτι
- Το περιβάλλον μέσα στο σπίτι πρέπει να είναι οργανωμένο και τακτοποιημένο. Το παιδί είναι καλό να ξέρει ότι κάθε πράγμα έχει τη θέση του κι ότι εκεί θα το αναζητήσει αλλά και θα το επιστρέψει. Δώστε ιδιαίτερη έμφαση στο χώρο όπου μελετά το παιδί.
- Φροντίστε να τηρείται στις δραστηριότητες της ημέρας η ρουτίνα επανάληψης. Μείνετε σε κάθε περίπτωση πιστοί στο πρόγραμμα. Π.χ. πλένουμε τα δόντια μετά το φαγητό και ύστερα βλέπουμε τηλεόραση.
- Προσπαθήστε να δίνετε ξεκάθαρες εντολές στο παιδί επιβάλλοντας συγκεκριμένους κανόνες. Π.χ. πέταξε το κυπελλάκι από το γιαουρτάκι μόλις τελειώσεις στο καλάθι των αχρήστων.
- Επιδιώξτε ώστε κατά τη διάρκεια της ημέρας να υπάρχει σωστή εξισορρόπηση μεταξύ ερεθισμάτων και στατικής απασχόλησης.
- Είναι σημαντικό να εξασφαλίζετε στο παιδί περιόδους κινητικής εκτόνωσης αλλά και δυνατότητες συγκέντρωσης πολλές φορές τη μέρα για 10-15 λεπτά προτρέποντάς το να ασχοληθεί με στατικές δραστηριότητες, όπως διάβασμα βιβλίων, ζωγραφική, κατασκευές, επιτραπέζια, παιχνίδια σκέψης.
- Κρατήστε θετική στάση απέναντι σε κάθε προσπάθεια του παιδιού κι όχι μόνο απέναντι στα σπουδαία επιτεύγματα. Αντιμετωπίσετε όχι μόνο λεκτικά την επιτυχία του αλλά και με εκδηλώσεις τρυφερότητας, όπως φιλιά, χάδια, αγκαλιές, χαμόγελα, βλέμματα επιδοκιμασίας, καθώς όλα αυτά τονώνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού.
- Προτιμήστε να δώσετε τα «μπράβο» σε επιτεύγματα που αφορούν στις στατικές κι όχι στις κινητικές δραστηριότητες. Επιβραβεύστε το για τη ζωγραφιά ή το παζλ που έφτιαξε, για παράδειγμα κι όχι για το πόσο δυνατά κλωτσά την μπάλα.
- Η μελέτη του παιδιού πρέπει να οργανώνεται. Δεν έχει τόση σημασία να είστε δίπλα του όταν διαβάζει όσο να οργανώσετε τις εργασίες που πρέπει να ολοκληρώσει μία-μία ακολουθώντας μια συγκεκριμένη σειρά. Μια βόλτα, το αγαπημένο του σνακ ή το αγαπημένο του DVD μπορεί να αποτελεί την επιβράβευση, αφού ολοκληρώσει τα μαθήματά του.
- Να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες. Μην περιμένετε σπουδαία κατορθώματα από το παιδί και μην ανεβάζετε ψηλά τον πήχη. Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα προβλήματα στη συμπεριφορά του προτιμήστε να αντιμετωπίζετε ένα κάθε φορά κι όχι ταυτόχρονα πολλά μαζί.
2. Στο σχολείο Ο πρώτος άξονας για τη διάγνωση συμπτωμάτων είναι η οικογένεια. Ο δεύτερος, όμως, είναι το σχολείο. Οι συγκρίσεις συνήθως που γίνονται ανάμεσα σε αυτούς τους δύο άξονες μπορεί να σας βοηθήσουν να βγάλετε συμπεράσματα για το αν χρειάζεται ν’ απευθυνθείτε στον ειδικό. Ρωτήστε το δάσκαλο ή δώστε προσοχή αν σας κάνει παρατηρήσεις ότι το παιδί:
- δεν προσέχει την ώρα του μαθήματος
- φλυαρεί ακατάπαυστα την ώρα του μαθήματος
- δεν ακούει τον άλλον όταν μιλάει
- διακόπτει το μάθημα για να πει κάτι άσχετο
- σηκώνεται από τη θέση του και τριγυρίζει στο χώρο
- ενοχλεί τους συμμαθητές του
- οι εργασίες του είναι απρόσεκτες και ημιτελείς
- έχει την τάση να διακινδυνεύει χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες
- δεν περιμένει τη σειρά του σε ομαδικές εργασίες.
Σε περίπτωση που υποψιάζεστε ότι το παιδί έχει πρόβλημα συγκέντρωσης στο μάθημα ή έχει γίνει διάγνωση για διάσπαση προσοχής, είναι σημαντικό να ενημερώσετε το δάσκαλο ζητώντας τη συνεργασία του έτσι ώστε το περιβάλλον της τάξης να είναι ενισχυτικό γι’ αυτό. Είναι καλό, για παράδειγμα, να έχει καλή οπτική θέση στην τάξη και κατά προτίμηση η θέση του να είναι κοντά στο δάσκαλο και μακριά από παράθυρο. Ο δάσκαλος θα πρέπει να παροτρύνει την προσπάθειά του και να του αναθέτει διάφορες απλές αρμοδιότητες δίνοντάς του έτσι κίνητρα, π.χ. μοίρασε τις φωτοτυπίες στα παιδιά ή καθάρισε τον πίνακα.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ
ΣΤΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ:
συμβουλές για πριν,
κατά τη διάρκεια
και μετά
Όλες οι τεχνικές μελέτης για κάποια παιδιά δεν αρκούν ώστε να δώσουν ένα καλύτερο αποτέλεσμα στο διάβασμα. Το πώς είναι ο χώρος που διαβάζει, τι τρώει, πώς διαβάζει και διάφορα άλλα είναι πρωταρχικής σημασίας για το διάβασμα.
Καταρχάς πρέπει να έχει σεταριστεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα για όλα. Πότε θα γυρίσει από το σχολείο, πότε θα φάει, πότε θα ξεκουραστεί, πότε θα πάει στις εξωσχολικές δραστηριότητες, πότε θα γυρίσει, πότε θα διαβάσει, πότε θα ξεκουραστεί, πότε θα παίξει, πότε θα κοιμηθεί.
Όταν είναι η ώρα για να ξεκινήσει το παιδί το διάβασμά του:
– Ο χώρος μελέτης : πρέπει να είναι καθαρός δηλαδή να μην υπάρχει ακαταστασία από παιχνίδια, ρούχα κτλ. Το γραφείο να είναι τακτοποιημένο με τα απαραίτητα γραφικά υλικά π.χ. τετράδια, μολύβια, γόμα κτλ) και να μην έχει περιττά αντικείμενα όπως μαρκαδόρους εάν δεν είναι ώρα για ζωγραφική, παραμύθια κτλ και απαραιτήτως να είναι ΠΑΝΤΑ ο ίδιος ο χώρος μελέτης (όχι τη μία να διαβάζει στο τραπέζι της κουζίνας, την άλλη στο τραπεζάκι του σαλονιού ή στο πάτωμα). Θα υπάρχει τραπέζι-γραφείο μόνο για την μελέτη στο οποίο δεν θα τρώει, δεν θα παίζει με παιχνίδια, θα είναι μόνο για να κάνει τα μαθήματά του. Ο χώρος αυτός πρέπει να έχει σωστό αερισμό, οπότε ακόμα και τον χειμώνα που κάνει κρύο είναι απαραίτητο το παράθυρο να είναι 1 δαχτυλάκι ανοιχτό για να μπαίνει φρέσκος αέρας. Ο φωτισμός να είναι φυσικός (ρωτήστε σε καταστήματα με λάμπες) και όχι τύπου «κρυφό σχολειό».
– Η συγκέντρωση: όταν το μυαλό ταξιδεύει, οι βαθιές ανάσες με αργό και ρυθμικό τρόπο βοηθούν πολύ στο να ηρεμήσουν το μυαλό και να επικεντρωθούν αρχικά στις αναπνοές. Είναι απόλυτα φυσιολογικό ακόμα και τότε να δυσκολεύεται να μην σκέφτεται η Αννούλα τον Γιωργάκη που δεν της μίλησε σήμερα, ή ο Αντωνάκης το φίλο του τον Τάσο που τον κλώτσησε. ΌΜΩΣ, μπορεί να κλείσει για λίγο τα μάτια με γυρισμένη την πλάτη στο βιβλίο, να μετρήσει έως το 10 και όταν νιώσει πια έτοιμο να καθίσει και να ξεκινήσει.
– Η διατροφή: πριν αλλά και κατά την διάρκεια του διαβάσματος στα σύντομα διαλείμματα καλό είναι να προσλαμβάνονται μικρά υγιεινά γεύματα που θα το βοηθήσουν στο να επανακτά τις δυνάμεις του αλλά και την διατήρηση της μνήμης στις γνώσεις. Αποφύγετε το μεσημεριανό φαγητό να είναι κόκκινο κρέας ή έτοιμες προθερμασμένες τροφές και κατά τα διαλείμματα μην του δώσετε γλυκά, πατατάκια-γαριδάκια, κρουασάν, τηγανητά, ντόνατς, σοκολάτες κτλ, τροφές δηλαδή που είναι πλούσιες σε κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη. Φρούτα, σαλάτες, γιαούρτι με ξηρούς καρπούς, ψωμί με βούτυρο και μέλι προτιμήστε τα.
-Οι ηχητικές παρεμβάσεις: όπως η τηλεόραση που παίζει στο διπλανό δωμάτιο ή το τηλέφωνο που χτυπά συνέχεια στο σπίτι ή οι φωνές πρέπει να είναι ανύπαρκτα. Πρέπει να σεβόσαστε το παιδί σας που κάνει μία τόσο σοβαρή προσπάθεια για την μόρφωσή του και μπορείτε να το στηρίξετε παρέχοντάς του ένα περιβάλλον όπου δεν θα το «προκαλούν» να τα παρατάει . Π.χ. εάν υπάρχει μικρότερο αδερφάκι στο σπίτι, μπορείτε να του βάλετε να δεί ένα dvd με σιγά τον ήχο ή να απασχοληθείτε εσείς μαζί του διαβάζοντάς του ένα παραμύθι που είναι και το καλύτερο. Πολλά παιδιά προτιμούν κατά τη διάρκεια της μελέτης να έχουν μουσική να παίζει. ΝΑΙ στην μουσική εάν είναι χωρίς στίχους και κατά προτίμηση κάποια μουσική απαλή ας χαμηλή ένταση ίσα που να λειτουργεί ως χαλί για να εξαλείφει τους υπόλοιπους εξωτερικούς ήχους. Είναι άλλωστε γνωστές οι ιδιότητες της μουσικής. Ενεργοποιεί το νου, μειώνει το άγχος, ενθαρρύνει την μάθηση.
-Ώρες μελέτης: μόλις επιστρέφει το παιδί από το σχολείο, καλύτερα είναι εάν φυσικά το επιτρέπει το εξωσχολικό πρόγραμμα να ξεκουράζεται 1 ωρίτσα προτού ξεκινήσει ώστε να ξεκουράζεται το μυαλό του και να αλλάζει παραστάσεις και διάθεση. Αποφύγετε τις πολύ βραδινές ώρες την μελέτη που η κούραση είναι πια συσσωρευμένη, αλλά και τις πολύ πρωινές ώρες πριν το σχολείο που με βάρβαρο τρόπο διακόπτουν τον ύπνο και το κάνουν να ξεκινά την ημέρα με άγχος εάν θα προλάβει να διαβάσει για το διαγώνισμα της ημέρας.
-Ο ύπνος είναι ο καλύτερος φίλος όλων! Ο βραδινός ύπνος με σεβασμό τους βιορυθμούς είναι ό,τι καλύτερο για την μνήμη, για την ξεκούραση του εγκεφάλου, για την ανάπτυξη νοητική και σωματική.
ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ Η. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ
Συμβουλευτική ενηλίκων / γονέων / εφήβων / παιδιών
ΔΥΣΛΕΞΙΑ
(κάνε κλικ στην παραπάνω διεύθυνση)
Τι περιέχει αυτό το eBook
• Τι είναι η δυσλεξία;
• Συνήθεις Προειδοποιητικές Ενδείξεις
• Η διάγνωση της Δυσλεξίας
• Νέες τεχνολογίες και δυσλεξία
• Διευκολύνοντας τους μαθητές με δυσλεξία
• Εργασίες για το σπίτι
video
→ αποκωδικοποιώντας τη δυσλεξία
→ Διάσημοι με δυσλεξία
ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
ΓΙΑ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ
<<Δεν μπορεί να μάθει την ορθογραφία του…Από τη μα τα γράφει σωστά και μετά πάλι λάθος…Στο σχολείο ενώ τα ξέρει τα κάνει και πάλι λάθος…Τι θα κάνω μαζί του; Τι βαθμούς θα μας φέρει πάλι;>>Μήπως σας θυμίζουν κάτι αυτές όλες οι ανησυχίες; Μήπως και εσείς τις έχετε για το παιδί σας;
Η δυσλεξία παρουσιάζεται πολύ τακτικά και την αντιμετωπίζουν αρκετά παιδιά! Η ειδική αυτή μαθησιακή δυσκολία μπορεί να γίνει αντιληπτή στο γονιό,αλλά και τον εκπαιδευτικό από τα πρώτα κιόλας σχολικά χρόνια του παιδιού… Πολλοί την αντιλαμβάνονται από την πρώτη Δημοτικού,αλλά το καλύτερο θα ήταν να προσπαθούμε να σιγουρευτούμε μέσα στα επόμενα μαθητικά χρόνια του παιδιού μας,καθώς στο νηπιαγωγείο και στην πρώτη τάξη είναι λογικό πολλά από τα λάθη να συμβαίνουν λόγω ακόμα <<ωριμότητας>> του παιδιού…
Η ιδέα πολλές φορές και μόνο της δυσλεξίας,τρομάζει τους γονείς και πολλές φορές τους εκπαιδευτικούς και η ερώτηση που προκύπτει τις περισσότερες των φορών είναι αν διορθώνεται εντελώς! Η δυσλεξία λοιπόν δε διορθώνεται εντελώς,αλλά όπως έχω προαναφέρει και σε προηγούμενα άρθρα μου μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά! Αν γονείς και εκπαιδευτικοί όμως που έχουν παιδιά με δυσλεξία,δεν αποδεχθούν τη δυσκολία αυτή,η κατάσταση μπορεί πολύ εύκολα να μη βελτιωθεί και το παιδί να αντιμετωπίζει προβλήματα συνεχώς στο σχολικό του περιβάλλον και ενδεχομένως και αργότερα,καθώς η ψυχολογία διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο για ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες!
Κάθε παιδί λοιπόν και κάθε μαθητής είναι σε θέση να παρουσιάσει πρόοδο,αρκεί να ανακαλύψουμε τον τρόπο για να το πετύχουμε…Θα ήταν λοιπόν καλό γονείς και παιδαγωγοί να καταφέρουν να διακρίνουν στις πρώτες τάξεις ακόμα του Δημοτικού σχολείου τις όποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει το κάθε παιδί,ώστε να είναι εφικτή η πιο εύκολη βελτίωση!
Το ουσιαστικότερο πρόβλημα όμως που αντιμετωπίζουν κυρίως οι γονείς στο σπίτι είναι τα λάθη στα γραπτά κείμενα του δυσλεκτικού παιδιού… Είναι γεγονός ότι το παιδί με δυσλεξία μπορεί να μην παρουσιάζει μια ευθεία γραμμή όσον αφορά την επίδοσή του στα γραπτά του κείμενα… Πολλές φορές για παράδειγμα μπορεί να γράψει σωστά την κατάληξη του ρήματος και άλλες πάλι το ίδιο ρήμα μπορεί να γραφεί εντελώς διαφορετικά από το ίδιο! Υπάρχουν λοιπόν τεχνικές,προκειμένου να μάθει το ίδιο τους κανόνες και να αναγνωρίζει ότι το ρήμα για παράδειγμα που τελειώνει σε -ω γράφεται με ω και με αυτόν τον τρόπο να μπορεί αργότερα και το ίδιο να διορθώσει το λάθος του (αυτοδιόρθωση)!
Μια πολύ καλή τακτική είναι η χρήση των χρωμάτων! Χρησιμοποιήστε χρώματα,για να τονίσετε τις βασικές καταλήξεις και όχι για να διορθώσετε όλα τα λάθη του μαθητή! Τα λάθη πολλές φορές είναι πολλά,αλλά να δίνετε μεγαλύτερη έμφαση σε αυτά,τα οποία είναι πιο βασικά,όπως για παράδειγμα καταλήξεις ρημάτων,ουσιαστικών… Ακόμα πολλές φορές και στην ορθογραφία που έχει για το σχολείο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα χρώματα,προκειμένου να ενεργοποιήσετε τη μνήμη του!
Συνήθως τα παιδιά με δυσλεξία δεν έχουν πλούσιο λεξιλόγιο…Ξεκινήστε από το Δημοτικό ήδη να μαθαίνεται στο παιδί σας συνώνυμα και αντώνυμα υπό μορφή παιχνιδιού! Για παράδειγμα σε αυτήν ακριβώς τη διαδικασία θα μπορούσε να βοηθήσει και το πολύ γνωστό σε όλους μας,πρόσωπα,ζώα ή πράγματα… Μέσα από αυτό το παιχνίδι το παιδί κινητοποιεί τη σκέψη του και μπορεί να ανακαλύψει αρκετές λέξεις,ακόμα και μέσα από τη δική μας βοήθεια πολλές φορές! Θα ήταν ακόμα καλύτερο να παίρνουν μέρος στο παιχνίδι και άλλα παιδιά,φίλοι,ώστε να γίνεται πιο ενδιαφέρον,γιατί πολλές φορές το ένα παιδί μπορεί να δώσει ιδέες στο άλλο!
Επιπλέον θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα παιχνίδι με στήλες:<<Να βρείτε όσο πιο πολλά ρήματα γίνεται που να τελειώνουν σε -ιζω ή -ωνω…>> ή σε κάποια άλλη κατάληξη και να μαζεύει το παιδί πόντους ανάλογα με τον αριθμό των ρημάτων που θα βρει!Έτσι μπορεί να μάθει καινούρια ρήματα και επιπλέον να θυμάται ευκολότερα τις καταλήξεις! Να είστε σίγουροι ότι μέσα από την ευγενή άμυλα τα παιδιά με ή χωρίς μαθησιακές δυσκολίες έχουν καλύτερα αποτελέσματα και ξεπερνούν ευκολότερα τις δυσκολίες τους!
Όσον αφορά το σχολικό περιβάλλον,θα πρέπει πολλές φορές ο εκπαιδευτικός να δείχνει την κατάλληλη επιείκεια στο μαθητή με δυσλεξία,χωρίς αυτό όμως να συνεπάγεται παντελή αδιαφορία ή υπερβολική διάθεση αρωγής προς αυτό το παιδί,γιατί με αυτόν τον τρόπο το ίδιο δε θα είναι αργότερα σε θέση να ανταποκριθεί από μόνο του και η κατάσταση δε θα βελτιωθεί,καθώς πολλά παιδιά αφήνονται στην εύκολη λύση! Ο εκπαιδευτικός μπορεί με μεγάλη διακριτικότητα να ελέγχει το παιδί με ειδική μαθησιακή δυσκολία κατά τη διάρκεια του μαθήματος και να προσαρμόζει ενίοτε τον τρόπο διδασκαλίας του έτσι ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί και το παιδί με μαθησιακή δυσκολία και όχι μόνο οι υπόλοιποι μαθητές! Πολλοί παιδαγωγοί είναι γεγονός ότι δεν έχουν το χρόνο μέσα στην τάξη να ασχοληθούν ειδικώς με το παιδί με μαθησιακή δυσκολία! Ας προσπαθήσουμε όμως τουλάχιστον όλοι οι εκπαιδευτικοί να βεβαιωνόμαστε ότι όλοι οι μαθητές μας όταν βγουν από την τάξη έχουν κατανοήσει το μάθημα και ότι όλοι έμειναν ευχαριστημένοι από αυτό!
Ακόμα και ο πιο υπερκινητικός μαθητής,ακόμα και ο μαθητής με την οποιαδήποτε μαθησιακή δυσκολία έχει,αν του παρουσιάσουμε το μάθημα με ενδιαφέροντα τρόπο,είναι βέβαιο ότι θα κατανοήσει αρκετά! Πολλά λοιπόν αποτελέσματα έγκεινται και στον τρόπο διδασκαλίας του εκπαιδευτικού,αλλά και την αυτοπεποίθηση του εκάστοτε μαθητή! Δεν αγνοούμε λοιπόν κανένα παιδί,όσο <<δύσκολο>> και αν μας φαίνεται…<<Δύσκολο>>ΔΕΝ είναι το παιδί,αλλά η κατάσταση,την οποία αυτό αντιμετωπίζει και θα ήταν καλό να το κατανοήσουμε όλοι αν θέλουμε οι μαθητές να μπορέσουν να βελτιωθούν!
(ΑΠΟΔΟΧΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ+ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ)*ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΙΔΙΟΥ=ΜΙΑ ΥΓΙΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕ ΑΡΚΕΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΡΟΟΔΟ!!!
ΕΦΑΡΜΟΣΤΕ ΤΟ ΟΛΟΙ!!ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ ΟΤΙ ΜΟΝΟ ΚΕΡΔΟΣ ΘΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ!!ΑΓΑΠΗΣΤΕ ΤΟ ΓΙΆΥΤΟ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΔΕΙΞΤΕ ΤΟΥ ΟΤΙ ΕΙΣΤΕ ΠΕΡΗΦΑΝΟΙ ΓΙΆΥΤΟ…!!
Έλληνα Σεβαστή-Ειρήνη(Φιλόλογος με σπουδές στην ειδική αγωγή και τις μαθησιακές δυσκολίες
ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ
ΑΝΕΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΨΗΛΑ!!!
Μπορεί μέχρι τώρα, στο ασφαλές περιβάλλον του σπιτιού, το αστέρι σας να σας είχε καταπλήξει με την εξυπνάδα, τα ταλέντα και τον πληθωρικό του χαρακτήρα, ξεκινώντας όμως το σχολείο φαίνεται περισσότερο φοβισμένο ή συνεσταλμένο απ’ όσο θα έπρεπε… Αναρωτιέστε τι συμβαίνει; Το μυστικό μπορεί να κρύβεται στη (σχολική) αυτοεκτίμησή του η οποία επηρεάζει:
- τον τρόπο που βλέπει και αξιολογεί το παιδί τον εαυτό του μέσα στο σχολείο
- το πώς αισθάνεται για τις ικανότητές του στην τάξη
- τις επιδόσεις του στα μαθήματα
- τη σχέση του με τους συμμαθητές του
- ακόμα και την εμφάνισή του.
Η σχολική αυτοεκτίμηση, διαμορφώνεται από τα πρώτα κιόλας σχολικά χρόνια όταν το παιδί είναι στο δημοτικό σχολείο. Και είναι εξαιρετικά σημαντική για την ανάπτυξή του, αφού έχει αποδειχτεί πώς όταν η αυτοεκτίμηση είναι χαμηλή, τα αρνητικά έχουν μεγαλύτερη δύναμη πάνω στο παιδί σε σχέση με τα θετικά-πράγμα που σημαίνει ότι με την παραμικρή αποτυχία απογοητεύεται, πτοείται και τα παρατάει.
Σημάδια του προβλήματος
Ένα παιδί που είναι πολύ ντροπαλό ή δειλό μέσα στην τάξη ή στο προαύλιο, μπορεί να έχει χαμηλή σχολική αυτοεκτίμηση. Το ίδιο ισχύει και για έναν μαθητή που δεν προσέχει στο μάθημα, δεν μιλά εύκολα, δείχνει κουρασμένος, έχει μελαγχολική έκφραση και κλείνεται στον εαυτό του. Αυτά είναι σημάδια που θα εντοπίσει ο εκπαιδευτικός στο σχολείο και πιθανόν να σας ενημερώσει.
Στο σπίτι, όμως, πώς μπορείτε να καταλάβετε ότι το παιδί σας έχει χαμηλή σχολική αυτοεκτίμηση; Γενικά, ένα παιδί που έχει αρνητική σχέση με το σχολείο και δεν αντιμετωπίζει απλά και μόνο πρόβλημα την περίοδο προσαρμογής, πιθανόν να έχει χαμηλή σχολική αυτοεκτίμηση. Σε κάθε περίπτωση καλό είναι να συζητήσετε με τον εκπαιδευτικό, ώστε να διαπιστώσετε αν οι υποψίες σας επιβεβαιώνονται από τη δική του εκτίμηση. Οι παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τη σχολική αυτοεκτίμηση είναι οι παρακάτω:
- Προβλήματα στην οικογένεια
- Η διαφορετικότητα
- Η υπερπροστασία από τους γονείς μπορεί να έχει σαν συνέπεια το παιδί ν’ αποφεύγει να αναλαμβάνει ευθύνες.
- Οι μαθησιακές δυσκολίες οδηγούν αρκετές φορές σε χαμηλή σχολική επίδοση, αφού το παιδί δεν μπορεί να ακολουθήσει το ρυθμό μάθησης της υπόλοιπης τάξης.
- Γονείς που έχουν μανία με το άριστα μπορεί να σαμποτάρουν την αυτοπεποίθηση των παιδιών τους.
ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Ο εκπαιδευτικός με τη στάση του και το σωστό χειρισμό μπορεί να βοηθήσει έναν μαθητή με χαμηλή σχολική αυτοεκτίμηση να ξεπεράσει το πρόβλημα. Μπορεί να κινητοποιήσει το μαθητή με την ανάθεση πρωτοβουλιών, τονίζοντας τα θετικά στοιχεία της συμπεριφοράς του και επαινώντας κάθε προσπάθεια ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Είναι επίσης σημαντικό να βοηθήσει το παιδί να ανακαλύψει τις ικανότητες του ακόμα και κάποια κρυφά ταλέντα.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ
Ο τρόπος που γίνεται η μελέτη στο σπίτι μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το παιδί, ενθαρρύνοντάς το ή αποθαρρύνοντάς το να πιστέψει στον εαυτό του. Το πρώτο και το σημαντικότερο είναι να μην έχετε άγχος γιατί έτσι κλονίζετε την εμπιστοσύνη του παιδιού σας στον εαυτό του και στις δυνατότητές του. Είναι σημαντικό να το καθοδηγείτε κι όχι να του δίνετε οδηγίες που θα μπορούσε μόνο του να αντιληφθεί.
10 ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΤΕ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΑΣ
Τα παιδιά εκείνα τα οποία μεγαλώνουν μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον το οποίο τα στηρίζει, έχουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση σε όλους τους τομείς και συνεπώς και στο σχολείο. Γι’ αυτό:
- Προσέξτε τι λέτε στο παιδί σας. Προτού το χαρακτηρίσετε αρνητικά, αναλογιστείτε: «Έτσι θέλω να βιώσει το παιδί μου τον εαυτό του;» Να θυμάστε ότι τα παιδιά βλέπουν τον εαυτό του όπως νομίζουν ότι τα βλέπουν οι γονείς τους.
- Ο θετικός λόγος και η αίσθηση της ασφάλειας είναι δύο από τους βασικότερους παράγοντες που βοηθούν στην καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης. Ο έπαινος χρειάζεται όχι μόνο στις επιτυχίες αλλά και ως επιβράβευση της προσπάθειας. Θα πρέπει όμως να είναι συγκεκριμένος και ανάλογος προς το αντικείμενο. Γενικός και αφηρημένος έπαινος αφήνει το παιδί να αναρωτιέται για ποιο πράγμα επαινέθηκε.
- Εντοπίστε και αλλάξτε τις λανθασμένες αντιλήψεις που έχει το παιδί για τον εαυτό του. Πρέπει να το βοηθήσετε να καταλάβει ότι είναι φυσιολογικό να μην είμαστε παντού και σε όλα καλοί.
- Επιτρέψτε του να εκφράζει ελεύθερα τους προβληματισμούς του για το σχολείο, δείχνοντας κατανόηση στις ανησυχίες του.
- Είναι σημαντικό ν’ αποδεχτείτε το χρόνο και τον τρόπο του παιδιού κατά τη μελέτη. Να δεχτείτε δηλαδή ότι μπορεί να αργεί να διαβάσει ή ότι χρειάζεται να του εξηγήσετε κάτι πολλές φορές μέχρι να το καταλάβει.
- Ενθαρρύνετε το παιδί να αναλάβει περισσότερες ευθύνες μέσα στο σπίτι και να κάνει πράγματα μόνο του, π.χ. στρώσιμο τραπεζιού την ώρα του φαγητού.
- Δώστε το σωστό παράδειγμα. Αν το παιδί δει ότι όλοι, ακόμα κι οι γονείς του, μπορεί να κάνουν λάθη, δε θα φοβάται τόσο πολύ για τα δικά του.
- Αποφύγετε τις συγκρίσεις με άλλα αδέρφια ή με άλλους μαθητές, λαμβάνοντας υπόψη ότι το παιδί σας είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα.
- Φροντίστε οι προσδοκίες σας σχετικά με τις επιδόσεις του να είναι ρεαλιστικές δηλαδή ν’ ανταποκρίνονται στις δυνατότητες του παιδιού χωρίς να το αγχώνετε με τις επιδόσεις.
- Διαχωρίστε το ρόλο του παιδιού από το ρόλο του μαθητή. Το παιδί σας πρέπει να νιώθει ότι το αγαπάτε και το θαυμάζετε, ανεξάρτητα από τις επιδόσεις του από το σχολείο.
ΤΑ ΛΑΘΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΑ
Πολλές φορές με τον τρόπο που μιλάμε το παιδί παίρνει λάθος μηνύματα. Όταν οι γονείς εκδηλώνουν την απογοήτευσή τους, την αποδοκιμασία τους ή ακόμα και το θυμό τους για τις κακές σχολικές επιδόσεις του παιδιού, τότε αυτό μπορεί να νομίζει ότι δεν αξίζει ή ότι οι γονείς του δεν το αγαπούν.
Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς:
«Αν δεν τελειώσεις τα μαθήματα, δεν έχει τηλεόραση, γλυκό, παιχνίδι, βόλτα»
Τι νομίζει το παιδί:
Δεν είσαι καλό παιδί, αφού δε διαβάζεις.
Πες το σωστά: «Έλα να τελειώσουμε τα μαθήματα για να πάμε μετά βόλτα».
Τι λέει η ειδικός: Η χρήση τιμωρίας αντί της επιβράβευσης της θετικής συμπεριφοράς του παιδιού διαστρεβλώνουν την αυτό-εικόνα του.
Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς:
«Πόσες φορές πρέπει να το πούμε, για να το καταλάβεις;»
Τι νομίζει το παιδί:
Αν δεν καταλαβαίνεις το μάθημα, τότε δεν είσαι έξυπνος/η.
Πες το σωστά: «Θα στο πω με διαφορετικό τρόπο, για να το καταλάβεις».
Τι λέει η ειδικός: Εκφράστε την απογοήτευσή σας χωρίς να αποσύρετε την αγάπη σας. Μπορεί να διδάξετε, χωρίς να καταφεύγετε στην απόρριψη.
Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς:
«Πάλι το ίδιο λάθος έκανες; Είσαι απρόσεχτος;»
Τι νομίζει το παιδί:
Αν συνέχεια κάνεις τα ίδια λάθη και δεν διορθώνεσαι, τότε σημαίνει πως είσαι όπως δεν θα έπρεπε να είσαι.
Πες το σωστά: «Βλέπω ότι έγραψες σωστά τη λέξη ‘κοιμάμαι’! Έκανες λάθος όμως το ‘πηγαίνω’…»
Τι λέει η ειδικός: Η κριτική, πρέπει πάντα να κατευθύνεται μόνο στη συμπεριφορά του παιδιού, ποτέ στο ίδιο το παιδί. Το να κάνω λάθη εξάλλου είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας της μάθησης.
Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς:
«Πόσο σ’ αγαπώ που μου φέρνεις τόσα άριστα!»
Τι νομίζει το παιδί:
Αν δεν είσαι καλός μαθητής, τότε η μαμά δε θα σ’ αγαπά τόσο πολύ.
Πες το σωστά: «Μπράβο! Σου αξίζουν συγχαρητήρια!»
Τι λέει η ειδικός: Δείξτε αγάπη συχνά στο παιδί σας όχι μόνο με λόγια αλλά και αγγίζοντάς το. Όχι μόνο όταν σας φέρνει άριστα αλλά κι όταν έχει αποτύχει στο τεστ. Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς πολλά αγγίγματα κουβαλούν μέσα τους έναν βαθύ πόνο.
Της Φλώρας Κασσαβέτη
Mε τη συνεργασία της Δρ. Β. Σίμου, Οικογενειακή Θεραπεύτρια, Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής, Αυτοεκτίμησης και Συμβουλευτικής ΣΨΣ Πανεπιστημίου Αιγαίου.
ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΟΒΙΑ
Όταν η άρνηση για το σχολείο προχωρά πέρα από την απλή απροθυμία, σκεφτείτε μήπως η σχολική φοβία έχει «τρυπώσει» στην τσάντα του παιδιού σας. Μην ανησυχείτε, υπάρχει λύση!
Είναι Δευτέρα πρωί. «Ώρα για σχολείο», φωνάζετε όσο πιο χαρωπά μπορείτε. Αντί όμως το παιδί σας να σηκωθεί μαχμουρλίδικα και να αρχίσει να ετοιμάζεται, το βλέπετε να κουκουλώνεται ακόμα περισσότερο και να βογκάει. Πονάει το κεφάλι του, η κοιλιά του, νιώθει ζαλάδα, τάση για εμετό ή κάτι παρόμοιο. Είναι άρρωστο ή προσποιείται για να γλιτώσει το σχολείο; Η πρώτη σας αντίδραση φυσικά είναι να ανησυχήσετε (ή να τρομάξετε, ανάλογα με την… ηθοποιία). Κοιτάτε τα συμπτώματα και συμβουλεύεστε τον παιδίατρο. Τι γίνεται όμως όταν ο γιατρός σάς διαβεβαιώνει ότι το παιδί είναι υγιέστατο, αλλά τα συμπτώματα επιμένουν; Κι όχι μόνο αυτό, αλλά ως δια μαγείας εξαφανίζονται μόλις το παιδί μείνει στο σπίτι. Όχι, το παιδί σας δεν υποφέρει από κάποια σοβαρή σωματική ασθένεια, αλλά πάσχει από σχολική φοβία, την πιο γνωστή και πονηρή αιτία απουσιών, αφού παρουσιάζει συμπτώματα που δύσκολα επαληθεύονται.
Άρνηση για σχολείο
Πρώτα απ’ όλα, ας ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η σχολική φοβία δεν έχει να κάνει ούτε με τη φυσιολογικότατη άρνηση που μπορεί να παρουσιάσουν τα παιδιά τις πρώτες μέρες της σχολικής χρονιάς ούτε με την ακόμα πιο φυσιολογική επιθυμία για μια μέρα κοπάνας. «Με τον όρο σχολική φοβία εννοούμε τον έντονο και συχνά αδικαιολόγητο φόβο που εκφράζεται με τη δυσκολία και την επίμονη άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο», λέει η Κατερίνα Στρουμπούλη, ψυχολόγος με ειδίκευση στην αποκατάσταση μαθησιακών δυσκολιών και τη συμβουλευτική γονέων. «Διαφέρει από το άγχος του αποχωρισμού, το οποίο εμφανίζεται από τον έβδομο μήνα έως το δεύτερο περίπου έτος της ζωής του παιδιού και σχετίζεται με την ανησυχία ότι θα χάσει την προστασία και την ασφάλεια που του παρέχουν τα πολύ οικεία σε αυτό πρόσωπα και κυρίως η μητέρα. Η σχολική φοβία δεν πρέπει να συγχέεται με τη συνειδητή άρνηση του παιδιού για το σχολείο». Είναι κάτι βαθύτερο, η εκδήλωση ενός σοβαρού προβλήματος, μιας διαταραχής με επίμονη ανησυχία του παιδιού να εγκαταλείψει το σπίτι του. Σύμφωνα με έρευνες, μάλιστα, εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά δημοτικού και σε μεγαλύτερο ποσοστό στα κορίτσια απ’ ό,τι στα αγόρια.
Η εικόνα του παιδιού
Τα συμπτώματα της σχολικής φοβίας εμφανίζονται συνήθως το πρωί, την ώρα που το παιδί πρέπει να πάει σχολείο, κι επιδεινώνονται τη στιγμή της αναχώρησης ή την ώρα που φτάνει στη σχολική αυλή. Σε αντίθεση με τις κρίσεις της… καθημερινότητας, ελάχιστα συμπτώματα εμφανίζονται τα Σαββατοκύριακα ή στις διακοπές , ενώ εμφανίζονται συχνότερα την Κυριακή το βράδυ και τη Δευτέρα το πρωί. Το σχολειοφοβικό παιδί βασανίζεται από την ιδέα ότι πρέπει να απομακρυνθεί από το σπίτι του. Για να δικαιολογήσει την απροθυμία του αυτή επικαλείται διάφορες δικαιολογίες, αρκετά λογικοφανείς, που δεν πρέπει όμως να πείσουν τους γονείς. Ένα παιδί που υποφέρει από σχολική φοβία είναι συνήθως ντροπαλό, ιδιαίτερα ευαίσθητο και συνεσταλμένο, με δυσκολία προσαρμογής και αποδοχής μεταβατικών καταστάσεων και αλλαγών. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα ο κανόνας. Ακόμα και εξωστρεφή και ανεξάρτητα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν σχολική φοβία, όπως και εκείνα που είναι γενικά αγχώδη.
Ποιες είναι οι αιτίες;
«Οι αιτίες που προκαλούν σχολική φοβία είναι αρκετές», τονίζει η κ. Στρουμπούλη. «Τα περισσότερα παιδιά που αρνούνται να πάνε σχολείο κατακλύζονται από έντονο άγχος σχετικά με το πώς θα προσαρμοστούν σ’ ένα χώρο έξω από το σπίτι τους. Πώς θα τους αντιμετωπίσουν οι συμμαθητές τους; Ο δάσκαλος θα είναι αυστηρός μαζί τους; Θα τα καταφέρουν με τα μαθήματα; Μια άλλη πολύ σημαντική αιτία είναι το μόνιμο άγχος του αποχωρισμού. Η προσκόλληση κυρίως στο πρόσωπο της μητέρας και η δημιουργία ισχυρού συναισθηματικού δεσμού μαζί της έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση έντονου άγχους όταν το παιδί καλείται να απομακρυνθεί απ’ την προστατευτική αγκαλιά της και να εμπλακεί σε νέες δραστηριότητες έξω από την οικογένεια. Άλλες αιτίες είναι επίσης η δυσλειτουργική δομή της οικογένειας και η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των μελών της, η υπερπροστατευτικότητα της μητέρας και η ταυτόχρονη παθητικότητα του πατέρα, καθώς και η σύνδεση, από την πλευρά του παιδιού, του σχολείου με κάποια δυσάρεστη εμπειρία που ενεργοποίησε το φόβο του». Τι θα κάνετε όταν αντιληφθείτε ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα; Μην πανικοβληθείτε. Μην αντιδράσετε δηλαδή σπασμωδικά, με φωνές, μαλώματα ή τιμωρίες. Το μόνο που θα καταφέρετε είναι να επιδεινώσετε το πρόβλημα. Η καλύτερη λύση είναι να απευθυνθείτε άμεσα σε ειδικό. Είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να σας ενημερώσει αρχικά για το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε, να αναλύσει τα συμπτώματα και να εντοπίσει την πηγή του, ώστε να βοηθήσει στην επίλυσή του. Μην ξεχνάτε ότι το παιδί πρέπει να συνεχίσει το σχολείο. Η δική σας στάση είναι αυτή που θα παίξει κύριο ρόλο ώστε η παρέμβαση να είναι γρήγορη και αποτελεσματική.
Πώς αντιμετωπίζεται;
«Η σχολική φοβία αποτελεί ένα σύνδρομο πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό», λέει η κ. Στρουμπούλη. «Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και απαιτείται ανάλυση των παραγόντων που σχετίζονται με τη φοβία και την έχουν προκαλέσει. Η αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς (ψυχολόγο, παιδοψυχίατρο, κοινωνική λειτουργό) και η συνεργασία με το οικογενειακό και το σχολικό περιβάλλον κρίνεται απαραίτητη. Τόσο οι γονείς όσο και οι δάσκαλοι πρέπει να παρατηρήσουν προσεκτικά το παιδί και να καταγράψουν τη συμπεριφορά του και τα αίτια που την προκαλούν. Στη συνέχεια, ο ειδικός θα εστιάσει την προσοχή του στη μείωση του άγχους και των φοβικών συμπτωμάτων που το βασανίζουν, θα το ενισχύσει θετικά και θα προετοιμάσει τη σταδιακή επάνοδό του στο σχολείο. Χρειάζεται κατανόηση, υπομονή και επιμονή απ’ όλους όσοι συναναστρέφονται με το παιδί, ώστε η προσπάθεια να έχει αποτέλεσμα και η προσαρμογή του στο σχολείο να γίνει ομαλά». Κανόνες για να προλάβετε το πρόβλημα πριν εμφανιστεί δεν υπάρχουν. Δείξτε ενδιαφέρον στην όποια ανησυχία του παιδιού και προσπαθήστε να του παρουσιάσετε το σχολείο με τα φωτεινότερα χρώματα. Άλλωστε, θα περάσει πολλά χρόνια εκεί.
Τα συμπτώματα της σχολικής φοβίας Η σχολική φοβία εκδηλώνεται με:
- συστηματική άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο,
- απροσδιόριστα παράπονα του παιδιού σχετικά με το σχολείο, τους συμμαθητές και το δάσκαλό του,
- νευρικότητα, ευερεθιστότητα και έντονο θυμό ή κλάμα την ώρα που ετοιμάζεται για το σχολείο,
- ψυχοσωματικές διαταραχές όπως πονοκέφαλοι, εμετός, κοιλιακοί πόνοι κ.ά.,
- δυσκολία του παιδιού να αποκοιμηθεί το βράδυ ή διαταραγμένος ύπνος κατά τη διάρκεια της νύχτας,
- δυσκολίες στο φαγητό.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
ΓΙΑ ΑΡΙΣΤΕΡΟΧΕΙΡΕΣ
Πρωτού ξεκινήσουμε, για το πώς να διδάξετε δεξιότητες γραφής στο παιδί σας, θα πρέπει καταρχήν να γνωρίζετε εάν το παιδί σας είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας. Είναι πολύ απλό να το προσδιορίσετε. Απλώς παρατηρήστε το παιδί σας όταν ξεκινά να μαζεύει πράγματα. Το χέρι που χρησιμοποιεί για το σκοπό αυτό θα σας δείξει εάν είναι αριστερόχειρας ή όχι. Τα αριστερόχειρα παιδιά διαφέρουν λιγάκι από τα συνηθισμένα παιδιά.
Υπάρχουν κάποια σημεία τα οποία θα πρέπει να έχετε κατά νου όταν θα ξεκινήσετε να τους διδάσκετε να γράφουν:
- Αφήστε το παιδί σας να κατανοήσει ότι παρόλο που γράφει με το αριστερό χέρι, αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση ελάττωμα.
- Κάντε το να καταλάβει ότι υπάρχουν πολλά ακόμη παιδιά σαν και αυτό, αν και μπορεί να μην είναι κοντά του.
- Βεβαιωθείτε ότι μπορεί να γράψει την κάθε λέξη με καλή γραφή και με όμορφα γράμματα.
- Μην το εξαναγκάζετε ποτέ να χρησιμοποιεί το δεξί χέρι, αυτό μπορεί να προκαλέσει επιπλέον πίεση, και μπορεί να μην καταφέρει να γράψει καλά.
- Το παιδί θα πρέπει να κρατάει τις σημειώσεις κοντά στο “αριστερό του χέρι” δημιουργώντας την κατάλληλη γωνία σύμφωνα με τη θέση του χεριού του.
- Το σημειωματάριο θα πρέπει, επίσης, να έχει την κατάλληλη απόσταση, και να τοποθετείται στο κατάλληλο ύψος με σκοπό να κάνει το παιδί να αισθάνεται άνετα κατά τη διάρκεια του γραψίματος.
- Διδάξτε του πώς να κρατάει/πιάνει με τον κατάλληλο τρόπο ένα μολύβι μεταξύ του δείκτη, του μεσαίου δακτύλου και του αντίχειρα.
- Να προσπαθείτε πάντα να κινητοποιείτε και να εκτιμάτε το παιδί σας όταν γράφει και χρησιμοποιεί το αριστερό του χέρι.
- Δώστε του να κρατήσει χρωματιστά μολύβια/στυλό που να ελκύουν την προσοχή του, και να διατηρούν το ενδιαφέρον του στο γράψιμο.
- Είναι σημαντικό να γνωρίζετε την ικανότητα κατανόησης και μάθησης του παιδιού σας ενώ το διδάσκετε. Αυτό θα σας βοηθήσει να το διδάξετε με τον κατάλληλο τρόπο.
- Προσπαθήστε να κατανοήσετε την υπομονή του παιδιού σας, και ακόμη και όταν απογοητεύεται παραμείνετε ψύχραιμοι. Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια από τη δική σας πλευρά.
- Προσπαθήστε να το διδάξετε εικονικά – μέσω εικόνων, και πείτε του να γράψει για αυτό που βλέπει. Αυτό θα βελτιώσει τον τρόπο χειρισμού του χεριού του.
- Μην ανησυχείτε στην αρχή για τα κακογραμμένα κείμενα και ορθογραφικά λάθη. Βοηθήστε το παιδί σας να βελτιωθεί σταδιακά.
Τέλος, κάθε παιδί με αριστερή πλευρίωση θα πρέπει να ακολουθεί κάποιες τεχνικές κατά την εμπλοκή του σε γραφοκινητικές δραστηριότητες καθώς η φορά της γραφής, αλλά και η κατεύθυνση έχει αναπτυχθεί από δεξιόχειρες για δεξιόχειρες!!! Ουσιαστικά προσπαθούμε να κάνουμε το παιδί να γράψει αντίθετα από τον φυσικό του τρόπο… Ας δούμε λοιπόν πώς μπορούμε να κάνουμε λίγο ποιο εύκολη τη ζωή του…
- – Οι αριστερόχειρες θα πρέπει να κάθονται ελάχιστα ποιο ψηλά στην καρέκλα από τους δεξιόχειρες. Έτσι η οπτική επαφή με αυτό που γράφουν θα είναι καλύτερη. Ένα μαξιλαράκι στο κάθισμα θα βοηθήσει αρκετά.
- – Επίσης, με την ίδια ακριβώς λογική θα πρέπει να πιάνει το όργανο πιο ψηλά (περίπου 3,5 εκατοστά από την μύτη του μολυβιού).
- – Η δύναμη που βάζουμε στο μολύβι θα πρέπει να είναι ίση σε κάθε δάκτυλο (αντίχειρας, μέσος και δείκτης) ώστε η θέση να μην χαλάει.
- – Η θέση του χαρτιού είναι εξαιρετικά σημαντική!!! Ποτέ το χαρτί παράλληλο με το σώμα του παιδιού αλλά παράλληλο με το χέρι που γράφει!! (Στην περίπτωση μας σκεφτείτε ότι η αριστερή πάνω γωνία θα πρέπει περίπου να «δείχνει» την πάνω πλευρά του γραφείου / θρανίου).
- – Επίσης, καλό θα ήταν να χρησιμοποιούμε αρχικά μολυβί με μαλακή μύτη ώστε η ροή πάνω στο χαρτί να είναι πιο ομαλή.
- – Στα γράμματα που απαιτούν οριζόντιες γραμμές δεν θα πρέπει να είμαστε αυστηροί με την φορά (αριστερά προς δεξιά) αλλά θα πρέπει να αφήσουμε τα παιδιά να διαλέξουν ό,τι τα βολεύει!
Επίσης, αν είναι δυνατό στο σχολείο καλό θα ήταν να μην κάθεται στο ίδιο θρανίο ένας αριστερόχειρας με έναν δεξιόχειρα!!!
Πηγή:ipaideia
Δεν θέλει να χάνει ποτέ;
Πώς να το συμφιλιώσετε με την πραγματικότητα!
Τα περισσότερα παιδιά, πραγματικά, δε θέλουν να χάνουν! Το αίσθημα του ανταγωνισμού καλά κρατεί και είτε πρόκειται για έναν αγώνα δρόμου μέχρι την εξώπορτα ανάμεσα σε αδέρφια, είτε για ένα επιτραπέζιο παιχνίδι με φίλους ή τους γονείς, είτε για το ποιος φόρεσε πιο γρήγορα τα παπούτσια του, το παιδί σας έχει μεγάλη δυσκολία να χάνει.
Όταν συμβαίνει να χάνει, εκνευρίζεται, θυμώνει, ίσως αντιδρά βίαια ή αρνείται να δεχτεί ότι δεν είναι πρώτο και μπορεί ακόμα να απειλήσει ότι «εγώ δεν ξαναπαίζω!». Η προσχολική ηλικία, ιδιαίτερα, όταν και το παιδί επεκτείνει τους ορίζοντές του, ανακαλύπτει τις ικανότητές του και τον εαυτό του και ανήκει πλέον σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, έχει πολύ έντονο το στοιχείο του ανταγωνισμού. Υπάρχει η έντονη ανάγκης του κάθε παιδιού για την πρωτιά, που σημαίνει κατά βάθος αναμφισβήτητη αναγνώριση από τους άλλους και που θα του δώσει μια πολύ καλή (ιδανικά την πρώτη) θέση στη συνείδηση των γύρω του, είτε πρόκειται για τους γονείς, τα αδέρφια, τη δασκάλα, τους φίλους κτλ. Και φυσικά, του δίνει τον έπαινο και τον έμπρακτο θαυμασμό των άλλων.
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που κάνουν κάποια παιδιά να δυσκολεύονται περισσότερο να δεχτούν ότι έχασαν, από ό,τι κάποια άλλα. Αυτοί μπορεί να είναι στοιχεία της προσωπικότητας, όπως ο εκρηκτικός χαρακτήρας ή η τελειομανία ή το γεγονός ότι δεν είχαν πολλές ευκαιρίες να αποδεχτούν την ήττα τους. Για παράδειγμα, η καθημερινή ζωή σε μια “μικρή κοινωνία” τριών αδελφών κάνει πιο εύκολα κατανοητό στο παιδί ότι οι πιθανότητες να κερδίσει κάποιος στο «φιδάκι» είναι μοιρασμένες στα τρία και πως το φυσιολογικό είναι να κερδίζουν όλοι εναλλάξ.
Στην είσοδό τους στη σχολική ηλικία, η ανάγκη της πρωτιάς μπορεί να επεκταθεί ως ένα βαθμό και στο ζήτημα της σχολικής επίδοσης και να την επηρεάσει. Αν και δεν υπάρχει ένας νικητής σε κάθε τάξη, δεν αποκλείεται το παιδί να αναπτύξει έντονη ανταγωνιστικότητα έναντι των συμμαθητών του, όπου το «τρόπαιο» είναι ο μεγαλύτερος βαθμός.
Εκεί που θα πρέπει να αναλάβετε δράση είναι όταν παρατηρείτε πως το παιδί επιμένει στην ίδια άσχημη αντίδραση όταν δεν είναι ο (μοναδικός) νικητής, για πολύ καιρό, όταν βλέπετε ότι αυτό αρχίζει να επηρεάζει τις σχέσεις του με τους φίλους του, π.χ. επιμένει για πολύ καιρό ότι «δεν θέλω να ξαναπάμε να παίξω με το Νικολάκη» ή παραιτείται οριστικά από παιχνίδια που έτυχε και δεν του χάρισαν την πρωτιά, από το φόβο να μην χάσει ξανά και χρειαστεί να το αντιμετωπίσει. Κοινώς, όταν αποφεύγει πια το ίδιο το παιχνίδι ή τη δραστηριότητα ή τους ανταγωνιστές, από τον φόβο της ήττας. Έτσι, προστατεύεται και δε βιώνει το δυσάρεστο γεγονός που είναι ότι δεν κερδίζει, αλλά χάνει την παρέα των φίλων του και τη διασκέδαση του παιχνιδιού. Και το σημαντικότερο, δεν αποδέχεται τη ρεαλιστική πραγματικότητα που θα το ακολουθεί σε όλη του τη ζωή, ότι δηλαδή άλλες φορές χάνουμε και άλλες κερδίζουμε.
Καμιά φορά, η δυσκολία των παιδιών να χάνουν μπορεί να επηρεάζεται από εξωτερικούς παράγοντες, που ίσως δεν είχατε υπολογίσει. Και ένας από αυτούς και μάλιστα καθοριστικός, είναι η στάση των γονιών. Εάν ανησυχείτε ότι το πιτσιρίκι σας αντιδρά υπερβολικά όταν χάνει, πριν κάνετε οτιδήποτε, αναρωτηθείτε:
Μήπως άθελά σας καλλιεργείτε έντονο ανταγωνισμό ανάμεσα στα αδέρφια; Π.χ. για να φύγετε πιο γρήγορα τους λέτε “όποιος βάλει τα παπούτσια του πιο γρήγορα είναι νικητής”; Αυτό δεν είναι κακό, αλλά παρατηρήστε τι αντίκτυπο έχει στο κάθε παιδί σας. Μήπως έτσι δημιουργείται έντονος ανταγωνισμός και πάντα αυτή η διαδικασία αφήνει τον δεύτερο αρκετά στρεσαρισμένο;
Μήπως είναι και δικό σας στοιχείο ότι δυσκολεύεστε να χάνετε; Όχι βέβαια στα «αμελητέα» ζητήματα που ενοχλούν τα παιδιά (π.χ. τα παιχνίδια), αλλά στη δουλειά σας και στη δική σας ενήλικη καθημερινότητα;
Μήπως η ευγενής άμιλλα ανάμεσα στα αδέρφια έχει ξεφύγει λίγο από τα όρια και ο νικητής εκμεταλλεύεται το γεγονός και «μειώνει» ή χλευάζει τον χαμένο;
Παίζουν τα παιδιά δίκαια; Εσείς;
Τέλος, μήπως δίνετε περισσότερη αξία στο τελικό αποτέλεσμα από τη διαδικασία; Στη νίκη αντί στη διασκέδαση που προσφέρει το ίδιο το παιχνίδι; Στο αν το παιδί θα βάλει καλάθι στο μπάσκετ, αντί για τα οφέλη για την υγεία του και την κοινωνικοποίησή του;
Μία αιτία που κάνει τα παιδιά να νιώθουν πολύ δυσάρεστα όταν χάνουν, είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Και εσείς οι γονείς είστε οι σημαντικότεροι “κριτές” τους. Σας κοιτάζουν στα μάτια και ακόμη κι αν δεν μιλάτε, μπορούν να αποκωδικοποιήσουν την αποδοχή ή την αποδοκιμασία σας. Έχετε, λοιπόν, μεγάλη επίδραση πάνω τους για να τα βοηθήσετε να αποδεχτούν τον εαυτό τους και τις ήττες τους.
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε:
Όταν παίζετε ή ασχολείστε μια δραστηριότητα, επιμείνετε στο πόσο διασκεδαστικό είναι και πόσο σας αρέσει π.χ. να παίζετε μαζί. Βοηθήστε το με την κουβέντα, να ανακαλύψει κι εκείνο την ευχαρίστηση της διαδικασίας, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.
Όταν χάσετε εσείς, συγχαρείτε το, αλλά δείξτε ότι δεν στενοχωριέστε που χάσατε, αντίθετα πείτε «μπορεί να έχασα, αλλά διασκέδασα πολύ που έπαιξα μαζί σου».
Όταν παίζετε οι δυο σας με το παιδί, στα παιχνίδια τύχης δεν μπορείτε να κάνετε πολλά, αλλά σε όσα θέλουν ικανότητες, ασφαλώς υπερτερείτε. Αφήστε το να κερδίσει, αλλά με μέτρο, αφήστε το να χάσει, πάλι με μέτρο. Κρατήστε μια ισορροπία και φέρτε το στη θέση του νικητή, αλλά και του χαμένου.
Όταν παίζουν τα παιδιά μεταξύ τους, συγχαρείτε τον νικητή, αλλά και όλους τους υπόλοιπους για την προσπάθεια. Μην υπερεκτιμάτε ούτε τη νίκη, ούτε την ήττα, μην το παρακάνετε ούτε με τον νικητή, ούτε με τους χαμένους.
Διδάξτε πόσο μεγάλη σημασία έχει η προσπάθεια και η πρόοδος, ανεξάρτητα από το αν τελικά έφεραν τη νίκη.
Θυμηθείτε πως πάντα αξίζει ένα «μπράβο» η προσπάθεια, το δίκαιο παιχνίδι και η πρόοδος, ανεξάρτητα από τη νίκη.
Με τις μικρές σας παρεμβάσεις, θα βοηθήσετε το παιδί σας να διαχειριστεί το γεγονός της ήττας και τα συναισθήματά του και να αποκτήσει αυτοπεποίθηση στη ζωή του και επιμονή στην καλή προσπάθεια. Μην ξεχνάτε, ότι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό, είναι να μη χάνετε από τα χείλη σας το χαμόγελό σας!
1η ΜΕΡΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ!!!!!
Θα γεμίσουν οι αυλές από ένα πολύχρωμο μελίσσι. Θα ζωντανέψει το σχολείο , παιδιά θα αγκαλιάζονται , θα γελούν, θα ανταλλάσσουν εμπειρίες από το καλοκαίρι τους, θα ξαναβρίσκονται οι φίλοι και οι παρέες και όλοι μαζί, μεγάλοι και μικροί, θα περιμένουν το κουδούνι που θα σημάνει την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς!!!Οι καινούριοι μαθητές θα κοιτούν τριγύρω και θα προσπαθούν να εγκλιματιστούν……Σε λίγο θα μπουν στις τάξεις για να πάρουν τα βιβλία τους.. Θα γίνουν οι γνωριμίες με τους καινούριους……..θα ενσωματωθούν ή …θα μείνουν μόνοι…..Πολλά μικρά θα κοιτούν περίεργα και φοβισμένα, είναι τόσα πολλά στα οποία πρέπει να προσαρμοστούν….Δύσκολη η κοινωνία των παιδιών. Τόσο ευαίσθητη και ευάλωτη αλλά και τόσο απόλυτη και ειλικρινής!!!!
Μια ανεξάρτητη ζωή ξεκινά , μακριά από την οικογένεια…
Σίγουρα το περισσότερο άγχος το έχουν τα πρωτάκια. Ξέρουν ότι θα αρχίσουν το γράψιμο και το διάβασμα…θα αρχίσουν οι υποχρεώσεις και οι εργασίες!
Βοηθήστε το μικρό σας να γνωρίσει και να προσαρμοστεί στο χώρο: Δείξτε του τις αίθουσες, τα θρανία, την αυλή , τις βρύσες, το κυλικείο, θα το κάνει ο δάσκαλος ή η δασκάλα του, αλλά καλό θα ήταν να το κάνετε μαζί, να ξεναγηθούν πρώτα στον άγνωστο χώρο κρατώντας το χέρι της μαμάς ή του μπαμπά που τους προσφέρει ασφάλεια και σιγουριά.
Βοηθήστε το στην κοινωνική του προσαρμογή: Γνωρίστε του διάφορα παιδιά που θα είναι συμμαθητές του και αφήστε το μόνο, να επιλέξει με ποιον/α θα είναι φίλος και με ποιον θα κάτσει στο ίδιο θρανίο.
Μιλήστε στο παιδί σας για το σχολέιο του: Πόσα γράμματα θα μάθει ,πόσο ωραίο θα είναι που θα μάθει να διαβάζει μόνο του τα δικά του βιβλία, που θα μάθει να υπολογίζει το χαρτζηλίκι του, να κάνει τους λογαριασμούς του … Είναι τόσα τα θετικά!
Το μικρό σας γίνεται πλέον ανεξάρτητο, αποκτά τον δικό του μικρόκοσμο , παίρνει τις δικές του πρωτοβουλίες , γι’ αυτό οπλίστε το έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο ώριμο.
Μην ξεχνάτε όμως ποτέ ότι ΕΙΝΑΙ ΠΑΙΔΙ !!!!!!!!!!!!! Και μας χρειάζεται για πολύ καιρό ακόμη δίπλα του!
Γι αυτό μη σταματάτε να μιλάτε στο παιδί, μην το φορτώνετε με ψεύτικες εικόνες από τη σχολική του ζωή, μην του πείτε μόνο το πόσο καλά θα περνάει στο σχολείο.
Πρέπει να μάθει και τις υποχρεώσεις του.
Μιλήστε του ακόμα και για τις δικές σας εμπειρίες ως πρωτάκι, δεν μπορεί κάτι θα θυμάστε!
Κάντε το το ταξίδι στη γνώση όσο πιο εύκολο γίνεται και βοηθήστε το παιδί σας να σταθεί ανεξάρτητο και υπεύθυνο.
Επιβραβεύστε το για κάθε του προσπάθεια και διακριτικά παρακολουθήστε τη σχολική του προσαρμογή.
Μην ξεχνάτε ότι οι δάσκαλοι βρίσκονται δίπλα του έχουν τη διάθεση και τη γνώση να κάνουν το καλύτερο για το κάθε μαθητή, αλλά χρειάζονται και τη δική σας συνεργασία.
Διαβάστε ακόμη :
![images.jpgihihhiohiojiojop[p-]-['](https://blogs.sch.gr/angeltsak/files/2014/02/images.jpgihihhiohiojiojopp-.jpg?x92178)
