GRAPHIC NOVEL?

Τo graphic novel (gn) αποτελεί ένα διακριτό και αυτόνομο λογοτεχνικό μέσο (medium), που χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο σήμερα ως το ιδανικό ‘όχημα’ για κάθε είδους αφήγηση. Εν τούτοις, παρά την αυξητική τάση στην έκδοση graphic novel και παρά την επικράτηση του όρου’, απουσιάζει η διατύπωση ενός συνεκτικού και κοινώς αποδεκτού ορισμού (Baetens, 2001).

Το gn αποτελεί έναν όρο ‘ανοιχτό’ και ‘ελαστικό’, που επιδέχεται πολλαπλές ερμηνείες και επανασηματοδοτήσεις, χωρίς να έχει συγκεκριμένα όρια (amorphous & elastic term), καθώς ο καινοτόμος συνδυασμός λεκτικού και εικονιστικού κειμένου προσφέρει τη δυνατότητα να ελίσσεται μεταξύ των μέσων (medium) και των ειδών (genres). Ειδικότερα, τα gn έχουν το προτέρημα ενός παράδοξου: να χρησιμοποιούν τη ‘γλώσσα’ των κόμικς και ταυτόχρονα να διαφέρουν και να αποστασιοποιούνται εξ ολοκλήρου από αυτά. Με τον τρόπο αυτό, διαμορφώνονται νέα πλαίσια μελέτης και πρόσληψης της έννοιας της λογοτεχνίας αλλά και των οπτικών μέσων (Chute & DeKoven, 2006; Foster, 2011).

 Το gn αποτελεί μια διαμεσική φόρμα (transmediation form), καλύπτοντας ένα τεράστιο εύρος γενών από την (αυτό)βιογραφία και την ιστορία ως την επιστημονική φαντασία και το Gothic. Η ‘σοβαρότητα’ των θεμάτων που πραγματεύεται, καθώς και η αισθητική ποιότητα των σύγχρονων gn, ανήγαγαν τον όρο των ‘συμβατικών κόμικς’ στη θέση που τους αναλoγεί, τώρα μέσω των gn, στο λογοτεχνικό στερέωμα, απελευθερώνοντάς τα από τη δαιμονοποίηση του παρελθόντος.

Ως εκ τούτου, η σύγχρονη επιστημονική έρευνα αφορά κυρίως στον καθορισμό των ειδολογικών χαρακτηριστικών του gn. Έτσι, τα gn αποτελούν μια λογοτεχνική φόρμα, που χαρακτηρίζεται από:

  1.  μια συγκεκριμένη ‘γλώσσα’, που στη βασική της δομή δεν είναι άλλη, παρά η γλώσσα των συμβατικών κόμικς περιπτέρου (mainstream comics)
  2.  μια νεωτερική θεματική-περιεχόμενο και γ) μια εκδοτική παραγωγή, η οποία είναι παρόμοια με αυτήν του βιβλίου και διαφέρει από αυτήν του περιοδικού (Ζέζου, 2017).