Η ικανότητα του ανθρώπου να διαβάζει τις εκφράσεις του προσώπου του σκύλου δεν είναι έμφυτη, μαθαίνεται, από την εταιρεία Max Planck

Η μελέτη χρησιμοποίησε φωτογραφίες σκύλων με πρόσωπα σαν λύκο και όρθια αυτιά για αναγνώριση συναισθημάτων. Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στις επιστημονικές εκθέσεις, μια ομάδα ερευνητών από τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο αξιολόγησε πώς η εμπειρία με τα σκυλιά επηρεάζει την ικανότητα των ανθρώπων να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα των σκύλων. Οι συμμετέχοντες που μεγάλωσαν σε ένα πολιτιστικό πλαίσιο με μια φιλική προς τον σκύλο συμπεριφορά ήταν πιο ικανοι να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα των σκύλων. Αυτό υποδηλώνει ότι η ικανότητα αναγνώρισης των εκφράσεων των σκύλων μαθαίνεται μέσω της ηλικίας και της εμπειρίας και δεν είναι μια εξελικτική προσαρμογή.

Τα σκυλιά ήταν το πρώτο κατοικίδιο ζώο, με ανθρώπους και σκύλους που μοιράστηκαν περισσότερα από 40.000 χρόνια κοινωνικών αλληλεπιδράσεων και ζωής μαζί. Σύμφωνα με την υπόθεση ομο-οικειότητας, η διαδικασία αυτή επέτρεψε στους ανθρώπους και τα σκυλιά να αναπτύξουν ειδικά συναισθηματικά σήματα και γνωστικές δεξιότητες που ευνοούν την αμοιβαία κατανόηση. Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι κατά τη διάρκεια των χιλιετιών, τα σκυλιά έχουν εξελίξει την ικανότητα να κατανοούν τα ανθρώπινα λόγια, και χειρονομίες και η έρευνα έχει δείξει ότι οι σκύλοι μπορούν ακόμη να χρησιμοποιήσουν τον τόνο της φωνής και των εκφράσεων του προσώπου για να αναγνωρίσουν τα ανθρώπινα συναισθήματα. Πέρα από την προσωπική μαρτυρία από τους λάτρεις των σκύλων, ωστόσο, ελάχιστη προσοχή έχει δοθεί στο πόσο καλά οι άνθρωποι μπορούν να καταλάβουν τους  σκύλους.

Στην παρούσα μελέτη, με επικεφαλής την Federica Amici του Ινστιτούτου Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία και την Juliane Bräuer του Ινστιτούτου Max Planck για την Επιστήμη της Ανθρωπολογικής Ιστορίας, οι ερευνητές ξεκίνησαν να κατανοούν πόσο καλά οι άνθρωποι κατανοούν τις συναισθηματικές εκφράσεις των σκύλων και από όπου προέρχεται αυτή η κατανόηση.

Για να δοκιμάσουν πόσο καλά μπορούν οι άνθρωποι να κατανοήσουν τα συναισθήματα πίσω από τις εκφράσεις του προσώπου του σκύλου, οι ερευνητές συνέλεξαν φωτογραφίες από σκύλους, χιμπαντζήδες και ανθρώπους που έδειχναν ευτυχισμένες, λυπημένες, θυμωμένες, ουδέτερες ή φοβισμένες συναισθήσεις, όπως τεκμηριώθηκαν από τους φωτογράφους. Στη συνέχεια προσλήφθηκαν 89 ενήλικες συμμετέχοντες και 77 παιδιά και τα ταξινόμησαν ανάλογα με την ηλικία τους, τη θετική στάση του σκύλου τους και την προσωπική ιστορία των συμμετεχόντων για την ιδιοκτησία σκυλιών.

Κάθε συμμετέχων παρουσιάστηκε με φωτογραφίες σκύλων, χιμπαντζήδων και ανθρώπων και ζήτησε να αξιολογήσει πόσο το άτομο στην εικόνα εμφανίζει ευτυχία, θλίψη, θυμό ή φόβο. Ζητήθηκε επίσης από τους ενήλικες να προσδιορίσουν το πλαίσιο εντός του οποίου είχε ληφθεί η εικόνα (π.χ., παίζοντας με έναν αξιόπιστο συνεργάτη, αμέσως πριν επιτεθεί σε μια ειδική ομάδα). Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι, ενώ κάποια συναισθήματα σκυλιών μπορούν να αναγνωριστούν από νωρίς, η ικανότητα να αναγνωρίζουν αξιόπιστα τα συναισθήματα των σκύλων αποκτάται κυρίως από την ηλικία και την εμπειρία. Στους ενήλικες, η πιθανότητα να αναγνωρίζονται τα συναισθήματα των σκύλων ήταν υψηλότερη για τους συμμετέχοντες που μεγάλωσαν σε ένα πολιτιστικό πλαίσιο με μια θετική στάση απέναντι στα σκυλιά, ανεξάρτητα από το αν είχαν οι ίδιοι σκύλο.

Ένα θετικό πολιτισμικό υπόβαθρο στο οποίο τα σκυλιά είναι στενά ενσωματωμένα στην ανθρώπινη ζωή μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερο επίπεδο παθητικής έκθεσης και αυξημένη κλίση και ενδιαφέρον για τα σκυλιά, καθιστώντας τους ανθρώπους καλύτερους στην αναγνώριση των συναισθημάτων των σκύλων ακόμα και χωρίς ιστορικό προσωπικής ιδιοκτησίας σκυλιών. “Αυτά τα αποτελέσματα είναι αξιοσημείωτα”, λέει ο Amici, “επειδή υποδηλώνουν ότι δεν είναι απαραιτήτως άμεση εμπειρία με τα σκυλιά που επηρεάζει την ικανότητα των ανθρώπων να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, αλλά μάλλον το πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσονται οι άνθρωποι”.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι ανεξάρτητα από την ηλικία ή την εμπειρία με τα σκυλιά, όλοι οι συμμετέχοντες ήταν σε θέση να προσδιορίσουν την οργή και την ευτυχία με αξιοπιστία. Ενώ αυτά τα αποτελέσματα μπορεί να υποδηλώνουν μια έμφυτη ικανότητα ευνοούμενη από την υπόθεση ομο-οικειότητας, είναι επίσης πιθανό οι άνθρωποι να μάθουν να αναγνωρίζουν αυτά τα συναισθήματα γρήγορα, ακόμη και με περιορισμένη έκθεση. Εκτός από την οργή και την ευτυχία, τα παιδιά στη μελέτη δεν ήταν καλοί στην ταυτοποίηση των συναισθημάτων του σκύλου. Αναγνώρισαν την οργή και την ευτυχία με μεγαλύτερη αξιοπιστία στους σκύλους απ ‘ό, τι στους χιμπατζήδες, αλλά σε γενικές γραμμές δεν αναγνώρισαν τα συναισθήματα καλά τόσο στους σκύλους όσο και στους χιμπαντζήδες, υποδηλώνοντας ότι η ικανότητα να κατανοήσουν πώς αισθάνονται τα σκυλιά δεν είναι έμφυτη.

Η ικανότητα αναγνώρισης των συναισθημάτων του σκύλου μπορεί να συμβάλει στην ελαχιστοποίηση της αντιπαράθεσης με άγνωστα σκυλιά.
“Πιστεύουμε ότι θα ήταν πολύτιμο να διεξαγάγουμε μελλοντικές μελέτες που επιδιώκουν να προσδιορίσουν ακριβώς ποιες πολιτισμικές πτυχές επηρεάζουν την ικανότητα κάποιου να διαβάζει τα συναισθήματα των σκύλων και να συμπεριλαμβάνουν ερεθίσματα πραγματικής ζωής και εκφράσεις σώματος, επιπλέον των διδακτικών ερεθισμάτων και των εκφράσεων του προσώπου”, δηλώνει ο Bräuer. «Με αυτό τον τρόπο, θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε μια καλύτερη κατανόηση της διαπολιτισμικής διακύμανσης στην αναγνώριση συναισθημάτων. Ας ελπίσουμε ότι αυτές οι πληροφορίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να μειώσουν την εμφάνιση των αρνητικών περιστατικών μεταξύ ανθρώπων και σκύλων”

https://www.nature.com/articles/s41598-019-52938-4