Μια νέα μελέτη, από ερευνητές στις Η.Π.Α. και την Κίνα, έχει πάει πιο πίσω στο χρόνο τις πρώτες γνωστές φυσικές αποδείξεις της επικονίασης από έντομα πριν από 99 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη διάρκεια της μέσης κρητιδικής περιόδου.
Η αποκάλυψη βασίζεται σε ένα σκαθάρι με γύρη στα πόδια του που ανακάλυψαν διατηρημένο σε κεχριμπάρι βαθιά μέσα σε ένα ορυχείο στη βόρεια Μυανμάρ. Το απολίθωμα προέρχεται από την ίδια κεχριμπαρένια κατάθεση με τον πρώτο αμμωνίτη που ανακαλύφθηκε στο κεχριμπάρι, το οποίο αναφέρθηκε από την ίδια ερευνητική ομάδα νωρίτερα αυτό το έτος.
Η έκθεση για τα νέα απολιθώματα θα δημοσιευθεί στις 11 Νοεμβρίου στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences. Το απολίθωμα, το οποίο περιέχει το σκαθάρι και τους κόκκους γύρης, επαναφέρει την παλαιότερη τεκμηριωμένη περίπτωση επικονίασης εντόμων σε μια εποχή που οι πτεροδάκτυλοι κυριαρχούσαν στον ουρανό, περίπου 50 εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα από ό, τι είχε θεωρηθεί προηγουμένως.
Ο συν-συγγραφέας της μελέτης στις Η.Π.Α. είναι ο David Dilcher, καθηγητής στο IU Bloomington College of Arts and Sciences ‘Department of Earth and Atmospheric Science και ερευνητικός συνεργάτης της Γεωλογικής και Υδατικής Έρευνας της Indiana. Ως παλαιοβοτανολόγος που μελετά τα πρώτα ανθοφόρα φυτά στη Γη, ο Dilcher διεξήγαγε έρευνα για τα απολιθώματα σε κεχριμπάρι.
Ο συν-επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης είναι ο Bo Wang, ένας εμπειρογνώμονας απολιθωμάτων στο Ινστιτούτο Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας του Nanjing, όπου το δείγμα ελήφθη και αναλύθηκε.
Σύμφωνα με τον Dilcher, ο οποίος παρείχε μια μορφολογική ανασκόπηση των 62 κόκκων γύρης στο κεχριμπάρι, το σχήμα και η δομή της γύρης δείχνει ότι εξελίχθηκε για να εξαπλωθεί μέσω της επαφής με τα έντομα. Αυτά τα χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν το μέγεθος της γύρης, τη “διακόσμηση” και τη ικανότητα προσκόλλησης.
Οι κόκκοι πιθανότατα προέρχονταν από ένα είδος λουλουδιών στην ομάδα των δικοτυλίδονων, ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους ανθοφόρων φυτικών ειδών, είπε.
Η γύρη δεν ήταν εύκολο να βρεθεί. Η κονιώδης ουσία αποκαλύφθηκε κρυμμένη στις τρίχες του σώματος του εντόμου υπό μικροσκοπία ομοεστιακής λέιζερ. Η ανάλυση αξιοποίησε το γεγονός ότι οι κόκκοι γύρης λάμπουν κάτω από φως φθορισμού, σε αντίθεση με το σκοτάδι του κελύφους του εντόμου.
Το έντομο στο κεχριμπάρι είναι ένα νεογέννητο είδος σκαθαριού, το οποίο οι συγγραφείς της μελέτης ονόμαζαν Angimordella burmitina. Ο ρόλος του ως επικονιαστής καθορίστηκε με βάση μερικές εξειδικευμένες φυσικές δομές, συμπεριλαμβανομένου του σχήματος του σώματος και των στόχων για τη διατροφή με γύρη. Αυτές οι δομές αποκαλύφθηκαν μέσω μίας μεθόδου απεικόνισης που ονομάζεται μικροκρυπτογραφημένη τομογραφία ακτίνων Χ (X-ray microcomputed tomography) ή μικρο-CT.
“Είναι εξαιρετικά σπάνιο να βρούμε ένα δείγμα όπου τόσο το έντομο όσο και η γύρη διατηρούνται σε ένα απολίθωμα”, δήλωσε ο Dilcher. “Εκτός από τη σημασία των πρώτων γνωστών άμεσων ενδείξεων γονιμοποίησης εντόμων των ανθισμένων φυτών, αυτό το δείγμα απεικονίζει τέλεια τη συνεργατική εξέλιξη των φυτών και των ζώων κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου, κατά την οποία συνέβη μια πραγματική έκθεση ανθισμένων φυτών”.
Πριν από αυτή τη μελέτη, οι πρώτες φυσικές ενδείξεις έντονης επικονίασης των ανθισμένων φυτών προήλθαν από το Μέσο Ηώκαινο (~40 εκατομμύρια χρόνια). Η ηλικία του νέου απολιθώματος προσδιορίστηκε με βάση την ηλικία άλλων γνωστών απολιθωμάτων στην ίδια τοποθεσία με την ανακάλυψη του απολιθωμένου σκαθαριού.
Tong Bao, Bo Wang, Jianguo Li, David Dilcher. Pollination of Cretaceous flowers. PNAS, 2019 DOI: 10.1073/pnas.1916186116
https://www.pnas.org/content/early/2019/11/05/1916186116
