ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ “ΦΥΛΕΣ”;

Η χρήση του όρου “φυλή”, ως οριοθετημένου βιολογικού τύπου, θα πρέπει να αποφεύγεται ή να χρησιμοποιείται με ιδιαίτερη περίσκεψη, μια και ανθρωπολόγοι και γενετιστές αμφισβητούν την ύπαρξη “ανθρώπινων φυλών”. Ο όρος “φυλή” δεν αποτελεί συνώνυμο για τον όρο “έθνος”.
΄Ολοι οι σημερινοί άνθρωποι πάνω στη γη ανήκουμε στο ίδιο είδος, τον Homo sapiens. Ο “σοφός άνθρωπος” όμως παρουσιάζει μεγάλη φαινοτυπική, πολιτισμική, κοινωνική, γλωσσική, μορφολογική, φυσιολογική, βιοχημική και γενετική ποικιλότητα, π.χ. στο χρώμα του δέρματος, των ματιών, κλπ. Εξαιτίας αυτού, ήδη από τον 18ο αιώνα, έγινε η πρώτη απόπειρα χωρισμού των ανθρώπινων πληθυσμών σε τρεις “φυλές”, την Καυκάσια, τη Μογγολική και τους Νέγρους, στις οποίες αργότερα έγινε προσθήκη της Αμερικανικής ‘φυλής’. Ο πρώτος βιολογικός διαχωρισμός των ανθρώπων σε “φυλές” στηριζόταν σε μορφολογικά δεδομένα ορατά δια γυμνού οφθαλμού, όπως χρώμα επιδερμίδας, σχήμα των ματιών, υφή και χρώμα των μαλλιών, κτλ. Βέβαια υπάρχουν και άλλες χαρακτηριστικές υποομάδες ανθρώπων, όπως είναι οι ιθαγενείς της Αυστραλίας και της Πολυνησίας. Αυτές οι υποκειμενικές ταξινομήσεις είχαν ως αποτέλεσμα να διακρίνουν οι ειδικοί από 5 έως 50 περίπου ανθρώπινες “φυλές”. Παλιότερα, αλλά ακόμη και σήμερα, γίνεται επιπλέον σύγχυση ανάμεσα στη φυλή, η οποία υποδηλώνει γενετικά διαφοροποιημένους ανθρώπινους πληθυσμούς που μπορεί να χαρακτηρίζονται από κοινά φαινοτυπικά χαρακτηριστικά και το έθνος, δηλαδή σύνολο ανθρώπων που αυτοπροσδιορίζονται ως μέλη μιας κοινής πληθυσμιακής ομάδας που καθορίζεται με βάση τη γλώσσα, τον πολιτισμό ή τη θρησκεία.
Η ανάλυση του γενετικού υλικού χιλιάδων ατόμων, τα τελευταία 30 χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα να αμφισβητηθεί η ύπαρξη ανθρώπινων “φυλών”. ΄Ετσι, στο τέλος του 20ου αιώνα η χρήση του όρου “φυλή”, ως βιολογική κατηγορία, εγκαταλείφτηκε από τους γενετιστές και σιγά-σιγά η εγκατάλειψη εξαπλώθηκε και στην Ανθρωπολογία.
Ειδικότερα, σε πρόσφατο άρθρο (Am. J. Physical Anthropology 2016: 1-11) υπήρξε συναίνεση ανάμεσα σε 3.286 ανθρωπολόγους ότι δεν υπάρχουν ανθρώπινες “φυλές”. Στο δημοσίευμα, επίσης, προτείνετε: Οι ανθρωπολόγοι να φροντίσουν να μετριαστούν οι φυλετικές προκαταλήψεις στην κοινωνία, ώστε να περιοριστεί η ρατσιστική ρητορική και συμπεριφορά.