Ρατσισμός στην καθημερινότητα
Στις μέρες μας ο ρατσισμός είναι πλέον ένα φαινόμενο που έχει εισχωρήσει στην καθημερινότητά μας και στην ζωή μας σε μεγάλο βαθμό. Γενικά ο ρατσισμός, δεν είναι αποκλειστικά μια φυλετικού περιεχομένου προκατάληψη, αλλά είναι ένα φαινόμενο πολύ πιο πολύπλευρο. Ρατσισμός ονομάζεται το δόγμα που αναπτύσσεται σε διάφορα πεδία, όπως στην οικονομία, στην πολιτική, στην θρησκεία και τον πολιτισμό, μεταξύ εθνών και κοινωνικών ομάδων, στην εκπαίδευση, στην υγεία και στην οικογένεια, και έχει διάφορα χαρακτηριστικά. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι η μειονεκτική μεταχείριση ατόμων που διαφέρουν από τον μέσο όρο ή από τον ίδιο τον ρατσιστή, η κοινωνική τους περιθωριοποίηση και ο αποκλεισμός τους από διάφορες δραστηριότητες κοινωνικού, πολιτικού κ.τ.λ. περιεχομένου και ο παρεμποδισμός της ομαλής τους ένταξης στην κοινωνία.
Στον τομέα της οικονομίας, παρατηρούμε κάποιες από τις συνηθέστερες εκδηλώσεις του ρατσισμού. Βλέπουμε λοιπόν πως πολλοί είναι εκείνοι που έχουν έρθει στην χώρα μας για εύρεση εργασίας, πράγμα που σημαίνει την άμεση συμβολή τους στην οικονομία της χώρας μας, και αντιμετωπίζονται μειονεκτικά και κυρίως ρατσιστικά. Πρώτον, η στέρηση εργασίας από ανθρώπους που σέβονται τον κόπο και το επάγγελμα που κάνουν από ανθρώπους μεγαλύτερου πορτοφολιού αποτελεί μορφή καθαρού ρατσισμού. Αυτό το βλέπουμε καθημερινά μιας και σε θέσεις υψηλού μισθού σπάνια, ίσως και ποτέ, δεν υπάρχουν αλλοεθνείς. Αλλά και όσοι προσλαμβάνονται σε θέσεις χαμηλού σχετικά μισθού(γεωργοί, εργάτες), σχεδόν πάντα λαμβάνουν μισθό πολύ χαμηλότερο από τον κατώτερο, και παραμένουν ανασφάλιστοι και αδήλωτοι. Εν ολίγοις οι μετανάστες αποτελούν φτηνά εργατικά χέρια και γι’αυτό στοχοποιούνται ως κοινωνική ομάδα εύκολα εκμεταλλεύσιμη. Καταλαβαίνουμε βέβαια πως οι μετανάστες, αλλά και άλλες ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, έχοντας ανάγκη τα χρήματα ώστε να καταφέρουν να ζήσουν, δεν διεκδικούν τα εργασιακά τους δικαιώματα και αποδέχονται τον κατώτατο μισθό. Συνεπώς, δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τους μετανάστες επειδή προσφέρουν φτηνή εργασία, γιατί έχουν ανάγκη τα χρήματα. Έτσι καταρρίπτεται το γνωστό στερεότυπο που έχει μεγάλη απήχηση στην ελληνική κοινωνία και εκφράζεται ως εξής: «Έρχονται εδώ και μας παίρνουν τις δουλειές.». Πρώτον, γιατί στην ελληνική κοινωνία υπάρχει μια αδικαιολόγητη αλλά διάχυτη περιφρόνηση για τις χειρωνακτικές εργασίες τις οποίες «μας παίρνουν» οι μετανάστες. Δεύτερον, γιατί οι άνθρωποι που φέρουν την ευθύνη για το γεγονός ότι οι περισσότερες τέτοιες δουλειές κατέχονται από μετανάστες δεν είναι οι ίδιοι οι μετανάστες αλλά οι ανέντιμοι συνήθως Έλληνες εργοδότες που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν την ανθρώπινη ανάγκη.
Πολιτικά, παρατηρούμε πως οι μετανάστες, οι νόμιμοι φυσικά, αποκλείονται από πολιτικά δικαιώματα και από ίση μεταχείριση στα μάτια του κράτους. Μάλιστα έχουμε δει την ανάδυση έντονα ρατσιστικών ιδεολογιών στην μορφή πολιτικών παρατάξεων, οι οποίες ακολουθούν σταθερά επιθετική ρατσιστική πολιτική προτείνοντας μέτρα κατά των μεταναστών, και άλλων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Παράλληλα, τελευταία έχει τεθεί το θέμα της παραχώρησης της ελληνικής ιθαγένειας στα παιδιά μεταναστών που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα και έχουν μεγαλώσει με την ελληνική γλώσσα, και τα ελληνικά ήθη κι έθιμα, πολλές φορές και με την χριστιανική θρησκεία. Αυτά τα παιδιά, με τις τωρινές συνθήκες, αναγκάζονται να εμπλακούν σε μακροχρόνιες γραφειοκρατικές διαδικασίες, οι οποίες ξεκινάνε φυσικά μετά την ενηλικίωση τους, και πολλές φορές αποτυγχάνουν να πάρουν την ιθαγένεια επειδή απορρίπτονται από την αρμόδια επιτροπή χωρίς προφανή λόγο. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι και πολιτικά δεν έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα για την ένταξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων στην κοινωνία, και αυτός είναι ένας παράγοντας των εντεινόμενων φαινομένων ρατσισμού.
Περνώντας στον πολιτιστικό και θρησκευτικό τομέα, τα φαινόμενα ρατσισμού είναι προφανή και γνωστά σε όλους μας. Πρώτον, με εξαίρεση την μειονότητα των μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης, δεν ευνοείται καθόλου η άσκηση και η άνθηση θρησκειών πέραν της χριστιανικής. Αυτό δείχνει κλειστούς ορίζοντες και στεγανές απόψεις περί θρησκείας, κάτι που δεν τιμά την χώρα μας στο ελάχιστο. Μάλιστα, όταν προτάθηκε η δημιουργία τζαμί σε διάφορα μέρη της Ελλάδας ώστε να μπορούν οι μουσουλμάνοι να εξασκούν εύκολα την θρησκεία τους, δημιουργήθηκε γρήγορα κύμα εντονότατων αντιδράσεων και η πρόταση ματαιώθηκε επ’ αόριστον. Εκτός από αυτό παρατηρούμε και οξεία φαινόμενα πολιτιστικού ρατσισμού, με την απόρριψη διαφόρων πολιτισμικών στοιχείων, την κατακραυγή και την προπαγάνδα εναντίων έργων (ταινιών, βιβλίων, τραγουδιών) που έχουν περιεχόμενο το οποίο χαρακτηρίζεται «ακραίο», «καταστρεπτικό για τους νέους» και «αηδιαστικό». Με τέτοια κριτήρια απορρίπτονται και ενοχοποιούνται συχνά αξιόλογες δημιουργίες, με αποτέλεσμα να καταδικάζονται στην αφάνεια, αλλά και να προάγεται παράλληλα η εμπορευματοποίηση και η επικράτηση της «συμβατικής» κουλτούρας, η οποία δεν έχει πάντα όφελος για την σκέψη και την αντίληψη των ανθρώπων.
Επιπλέον, και σημαντικότερα, παρατηρούμε ρατσιστικά φαινόμενα σε ατομικό επίπεδο. Τα φαινόμενα αυτά εκτείνονται από τις ύβρεις και τις λεκτικές επιθέσεις μέχρι τις εξάρσεις βίας και τα εγκλήματα ρατσιστικού μίσους. Αυτός ο τύπος μεταχείρισης απευθύνεται κυρίως στους μετανάστες, τους τσιγγάνους, τους ομοφυλόφιλους, τους αλλόθρησκους, τους φτωχούς. Ενδεικτικά, με τις ανωτέρω κοινωνικές ομάδες έχουν συσχετιστεί διάφοροι ανακριβείς υβριστικοί όροι, οι οποίοι χρησιμοποιούνται ακόμα και σε παρέες νέων στο πλαίσιο της φιλικής συμπεριφοράς. Όπως έχει προαναφερθεί, έχουν παρουσιάσει έξαρση τον τελευταίο καιρό ρατσιστικές ιδεολογίες, εκπροσωπούμενες και πολιτικά, οι οποίες συνοδεύονται και από συχνές επιθέσεις κατά των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, λεκτικές και σωματικές, κάτι που αποκαλείται κοινώς ως «καθάρισμα της κοινωνίας». Αυτή η αντιμετώπιση των ανθρώπων αυτών ως σκουπίδια, απόβλητα και αποβράσματα, που έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στην ελληνική κοινωνία, επηρεάζει κυρίως τους νέους, πολλοί από τους οποίους παρουσιάζουν εθνικιστικές τάσεις εκφρασμένες με έντονες ακρότητες.
Επιπροσθέτως, εννοείται, όπως είναι γνωστό, πως τέτοιες ρατσιστικές τάσεις παρατηρούνται και στον χώρο της εκπαίδευσης, τόσο από την πλευρά των διδασκόντων όσο και των διδασκομένων. Συγκεκριμένα, υπάρχει ένα ποσοστό καθηγητών οι οποίοι, είτε το θέλουν είτε όχι, αποκλείουν τα παιδιά μεταναστών από την διδακτική διαδικασία, συχνά γιατί θεωρούν ότι δεν έχουν τον χρόνο ή την δυνατότητα να καλύψουν τα κενά τους. Το φαινόμενο του ρατσισμού, όμως, είναι πολύ περισσότερο εμφανές ανάμεσα στους μαθητές. Οι μαθητές που κατάγονται από άλλες χώρες συχνά απομονώνονται από τα «Ελληνόπουλα» με αποτέλεσμα να βρίσκονται από νωρίς στο περιθώριο και να παρατάνε από νωρίς τις προσπάθειες να ενταχθούν, καθώς συναντάνε έναν τέτοιο «τοίχο». Πέρα από την απομόνωση, που είναι και η ηπιότερη έκφανση του ρατσισμού, παρατηρούμε σχετικά συχνά και φαινόμενα ενδοσχολικής βίας βασισμένης στις φυλετικές διαφορές. Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση αυτή δεν γίνονται ιδιαίτερες προσπάθειες από το κράτος ούτε από το συνολικό εκπαιδευτικό σύστημα, παρά μόνο από κάποιους δασκάλους και καθηγητές, των οποίων οι δυνατότητες είναι περιορισμένες.
Με μικρότερη αλλά αισθητή ένταση και συχνότητα βλέπουμε ρατσιστικά φαινόμενα στον τομέα της υγείας. Παρόλο που το 2000 το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας δημοσίευσε Εγκύκλιο για την ιατρική περίθαλψη και νοσηλεία των υπηκόων από χώρες έξω από την Ε.Ε. , ο λαός μας παραμένει προκατειλημμένος μέχρι και σήμερα. Παρατηρώντας, θα καταλάβουμε πως κοινωνικές ομάδες, όπως τσιγγάνοι, φτωχοί και μετανάστες, εξυπηρετούνται τελευταίοι και μερικώς, ενώ οι πλούσιοι και οι ομοεθνείς παίρνουν σειρά προτεραιότητας στα νοσοκομεία και στα κέντρα υγείας, γεγονός που δείχνει την ρατσιστική και απάνθρωπη συμπεριφορά μας ως λαός. Εκτός αυτού, όμως, υπάρχουν και κάποιοι που όχι μόνο τους περιθωριοποιούν αλλά το θεωρούν αυτονόητο και λογικό να μην δικαιούνται ιατρικής περίθαλψη, διότι « αυτοί έχουν έρθει από χώρες με σαθρά συστήματα υγείας και έχουν επιβιώσει από πόλεμο, εδώ θα πεθάνουν;». Ενδεχομένως κάποιοι να νιώθουν και μια αηδία βλέποντας τους κατάκοπους, ιδρωμένους και βρώμικους αλλοδαπούς, οι οποίοι εργάζονταν όλη μέρα κάτω απ’ τον ήλιο για να βγάλουν το ψωμί τους και δεν δίνουν σημασία στα υλικά αγαθά ή στην εμφάνισή τους.
Ρατσιστές όμως γίνονται οι άνθρωποι που έχουν δεχτεί ερεθίσματα και ρατσιστικές νοοτροπίες, από παιδιά κιόλας, και έχουν ανατραφεί στο κατάλληλο περιβάλλον. Εδώ ερχόμαστε λοιπόν να θίξουμε το θέμα της οικογένειας, πόσο αυτή συμβάλλει, και αν υπάρχουν μορφές ρατσισμού μέσα στην οικογένεια. Όταν από 8 χρονών παιδιά ακούνε από τον μπαμπά και την μαμά, που θεωρούνται αυθεντίες σ’ αυτή την ηλικία, « παιδί μου μην μιλάς σ’ αυτόν γιατί είναι αλλοδαπός ή ομοφυλόφιλος ή τσιγγάνος» , τότε αυτόματα τα παιδιά συνδυάζουν αυτούς τους ανθρώπους με το κακό και με το παράνομο. Έτσι λοιπόν φτάνουν στο σημείο πολλές οικογένειες να ανατρέφουν ρατσιστές. Υπάρχει όμως και η περίπτωση η ίδια η οικογένεια να συμπεριφέρεται μέσα στο σπίτι ρατσιστικά. Αυτό γίνεται ιδίως σε οικογένειες συντηρητικές και παλαιών αρχών, όπου η κόρη δεν έχει τα ίδια δικαιώματα με τον γιό λόγω του ότι το αρσενικό είναι το ισχυρό φύλο.
Εν κατακλείδι, ο ρατσισμός αποτελεί πρόβλημα όχι μόνο κοινωνικό αλλά και ατομικό, και επηρεάζει πολλές εκφάνσεις της ζωής μας, και μάλιστα πολλές φορές καθοριστικά. Ρατσιστής γίνεσαι, δεν γεννιέσαι. Επιστημονικά και αποδεδειγμένα δεν υπάρχει καμία φυλή ανώτερη από τις άλλες σε επίπεδο γενετικό ή βιολογικό, και το ίδιο ισχύει για τις επιμέρους στοχοποιημένες ομάδες(τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι κτλ). Κάθε υποστηρικτής ρατσιστικής ιδεολογίας, όταν εξεταστεί και ερωτηθεί εκτεταμένα για τις απόψεις του, πάντα καταλήγει σε λογικό αδιέξοδο και αποτυγχάνει να δικαιολογήσει τα επιχειρήματα του.
Ο ρατσισμός ιστορικά έχει χρησιμοποιηθεί είτε από ανθρώπους μεγαλομανείς και φανατισμένους για προσωπικό συμφέρον και απόκτηση δόξας, είτε από ανθρώπους αδίστακτους για την εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων. Στόχος αποτελούσε πάντα ο μη εκπαιδευμένος λαός, ο οποίος, σε συνδυασμό με την ημιμάθεια, βομβαρδίζεται και από την εντατική προπαγάνδα, με αποτέλεσμα να προσκολληθούν ρατσιστικά ιδεώδη στην ψυχή των ανθρώπων, κατάλοιπα των οποίων απομένουν μέχρι σήμερα. Προϋπόθεση απαραίτητη για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου είναι αρχικά η ενημέρωση των μαθητών από το δημοτικό κιόλας, προκειμένου το πρόβλημα να χτυπηθεί στην ρίζα, και έπειτα η ουσιαστική ενημέρωση του κόσμου από τον πιο σημαντικό φορέα ενημέρωσης και γνωστό ως τέταρτη εξουσία δηλαδή την τηλεόραση. Άλλωστε όλοι οι άνθρωποι λίγο πολύ μοιάζουν μεταξύ τους. Απλά οι διαφορές μας επιδέχονται περισσότερη ανάλυση από τις ομοιότητές μας (Linda Ellerbee).
Οικονόμου Δ. & Τσαγαλά Α.
Ετικέτες: βία
3, Απρίλιος 2013 στις 8:18 πμ
ΓΕΝΙΚΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΟ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΟ ΑΛΛΑ ΚΑΝΕΙΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΒΡΕΙ ΛΥΣΗ… ΡΑΤΣΙΣΤΕΣ ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΚΑΝΕΙ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΕΡΝΟΥΜΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΜΙΛΑΜΕ… Ο ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΞΕΚΙΝΑ ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΥ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΟΧΙ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΩΡΑΙΑ … ΤΕΛΟΣ ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΟΥ ΕΧΕΤΕ ΒΑΛΕΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΕΣ ΓΙΑΤΙ ΣΕ ΓΕΜΙΖΟΥΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΤΑ ΕΙΧΕΣ ΑΙΣΘΑΝΘΕΙ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΟΥ ΟΥΤΕ ΠΟΥ ΣΟΥ ΕΙΧΑΝ ΠΕΡΑΣΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΥΑΛΟ….
3, Απρίλιος 2013 στις 8:18 πμ
Πολύ καλή προσπάθεια και πολύ καλογραμμένο άρθρο που καλύπτει επαρκώς όλους τους τομείς στους οποίους εμφανίζεται ο ρατσισμός 🙂
3, Απρίλιος 2013 στις 8:20 πμ
Συγχαρητήρια αναρτήσατε ενα πολύ ενδιαφέρον άρθρο για το ρατσισμό και την αντιμετώπιση αυτού του φαινομενου,ενα θέμα που αφορρά όλους τουσ νέους ! ! !
3, Απρίλιος 2013 στις 8:22 πμ
Σίγουρα ο ρατσισμός είναι ενα φαινόμενο που μαστίζει την σημερινή κοινωνία, ομως ελπίζω με αυτό το ενδιάφερον κείμενο να ευαισθητοποιήσετε και να αλλαξετε την γνώμη πολλών για τις κοινωνικές και φυλετίκες διακρισεις
3, Απρίλιος 2013 στις 8:28 πμ
Ο ρατσισμός είναι ένα φαινόμενο το οποίο μας έχει προβληματίσει αρκετά και ελπίζω με αυτό το κείμενο που αναρτήσατε να καταλάβουμε πως όλοι είμαστε ίδιοι ως άνθρωποι ανεξάρτητα απο το χρώμα του καθενός και την καταγωγή του.
3, Απρίλιος 2013 στις 8:34 πμ
Σύμφωνα με το άρθρο σας που αφορά το ρατσισμό υπάρχουν ποικίλα πράγματα που αναφέρονται. Βεβαίως συμφωνώ με την φράση ”Ρατσιστής γίνεσαι δε γεννιέσαι” γιατί είναι μια πικρή αλήθεια. Επίσης πιστεύω ότι την μεγαλύτερη επίδραση την αποκτούν κυρίως οι νέοι, γιατί από μικρή ηλικία <<πέφτουν>> στον καταιγισμό μηνυμάτων και επηρεάζονται αρνητικά απέναντι σε άτομα με διαφορετική κουλτούρα.
3, Απρίλιος 2013 στις 8:34 πμ
Θα ήθελα αρχικά να σας συγχαρώ για το blog σας και για τη δουλειά που κάνετε είμαι σύμφωνος με τις απόψεις περι ρατσισμού έχει γίνει καθημερινό φαινόμενο και κατι πρέπει να γίνει για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα
3, Απρίλιος 2013 στις 8:42 πμ
Ο άνθρωπος πρέπει να είναι πνευματικά μορφωμένος με αποτέλεσμα να μην πέφτει θύμα ρατσισμού και άλλων προκαταλήψεων.
3, Απρίλιος 2013 στις 8:49 πμ
Εξαιρετικη δουλεια που σιγουρα καλυπτει πολλες αποψεις αν και θα μου επιτρεψετε να διαφωνησω στο κοματι που αναφερεται στην ”γενηση” των ρατσιστων.Στο κειμενο αναφερεται πως οι ρατσιστες γενιουνται απο την οικογενεια απο τις πολυ μικρες ηλικιες πιστευω πως ενα πολυ μεγαλο κομματι της γεννησης των ρατσιστων οφειλεται στις εμπειριες που αποκτουν μετα την ηλικια των 17 πραγμα που σημαινει πως σιγουρα δεν ειναι υπευθυνη η οικογενια.Παρολα αυτα αυτη ειναι μονο η αποψη μου,πραγμα που σημαινει πως μπορει να ειναι και λαθος.
3, Απρίλιος 2013 στις 8:59 πμ
Αρχικά το φωτογραφικό σας υλικό είναι αρκετά ενδιαφέρον, καθώς συνδυάζεται κείμενο και εικόνα που προσδίδει ζωντάνια και διευκολύνει στην ανάγνωση, διότι δεν κουράζει τον αναγνώστη. Επίσης, είναι αρκετά καλή η παράθεση των επιχειρημάτων σας σε τομείς, όπως κοινωνικό, πολιτιστικό, θρησκευτικό κτλ. Τα πιστεύω μας συμβαδίζουν με τις δικές σας απόψεις περί του ρατσισμού και ελπίζουμε όλοι οι άνθρωποινα συμβάλλουνε στην αντιμετώπιση του συγκεκριμένου φαινομένου, ευελπιστόντας σε ένα καλύτερο μέλλον! Αλέξανδρος, Βαγγελίτσα, Πένη…
3, Απρίλιος 2013 στις 9:04 πμ
Παιδιά μπράβο για το άρθρο σας!! Έχετε αναπτύξει σωστά και με επιχειρήματα όλους τους τομείς που επηρεάζονται από το ρατσισμό. Καταφέρατε να μας βάλετε σε σκέψεις για το πόσο ρατσιστές είμαστε τελικά. Έχετε δίκιο όταν αναφέρατε πως όλα ξεκινούν από την οικογένεια και αποτελεί θεμέλιο για να έχουμε μια σωστή προσωπικότητα για να εξαλείψουμε το φαινόμενο του ρατσισμού. Άκόμα και οι φωτογραφίες που έχετε δημοσιεύσει μας κάνουν να σκεφτούμε ξανά και ξανά το θέμα του ρατσισμού. Μπράβο σας και πάλι!