Οι ημέρες του Ιανουαρίου στις οποίες επικρατεί καλός καιρός με ηλιοφάνεια συνηθίζεται να καλούνται «Αλκυονίδες μέρες» , ονομασία που έχει τις ρίζες της στον  Αριστοτέλη.

Σύμφωνα με τον επικρατέστερο μύθο για την εξήγηση του φαινομένου των αλκυονίδων ημερών, η Αλκυόνη, η κόρη του Αίολου, ήταν μία όμορφη γυναίκα η οποία ήταν παντρεμένη με τον Κήυκα. Το ζευγάρι θεωρούσε ότι ο γάμος τους ήταν τόσο τέλειος που πίστεψαν ότι είναι ισάξιοι των Θεών. Ο Δίας, για να τιμωρήσει την ύβρη και την αλαζονεία τους, βύθισε το καράβι του Κύηκα με αποτέλεσμα ο Κύηκας να πνιγεί και η Αλκυόνη να βυθιστεί στο πένθος. Ο Δίας συγκινήθηκε από το θρήνο της Αλκυόνης  και την μεταμόρφωσε σε ένα πανέμορφο πουλί, το οποίο ήταν όμως καταδικασμένο να γεννά τα αυγά του τον χειμώνα που οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεπαν την επιβίωση τους. Ο Δίας  λυπήθηκε την Αλκυόνη για δεύτερη φορά και διέταξε να σταματούν οι άνεμοι και να λάμπει ο ήλιος για δεκαπέντε μέρες μέσα στην καρδιά του χειμώνα προκειμένου να μπορεί η Αλκυόνη να κλωσάει τα αυγά της.

Ο αστέρας Αλκυόνη που φέρεται να πήρε το όνομα του πτηνού μεσουρανεί από τα τέλη Δεκεμβρίου ως τα μέσα Φεβρουαρίου τις εσπερινές ώρες και είναι ορατός στο σύμπλεγμα των Πλειάδων, στην ψηλότερη περιοχή του ουράνιου θόλου. Έτσι όλες οι συνεχόμενες ημέρες που είναι ορατός ο αστέρας Αλκυών ονομάσθηκαν Αλκυονίδες.

Ωστόσο υπάρχει και επιστημονική εξήγηση για το φαινόμενο των αλκυονίδων ημερών. Από μετεωρολογική άποψη, η καλοκαιρία που παρατηρείται τις αλκυονίδες ημέρες εξηγείται επειδή στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η Ελλάδα παρατηρείται κατά την περίοδο αυτή υψηλή βαρομετρική πίεση με απόρροια  να μη δημιουργούνται άνεμοι και ενώ ο καιρός είναι μεν ψυχρός, είναι παράλληλα και ηλιόλουστος.