Η έννοια της Μεσογειακής Διατροφής
Η έννοια της μεσογειακής διατροφής έχει εξελιχθεί σταδιακά κατά τα τελευταία 60 χρόνια, από ένα υγιές διαιτολογικό σχήμα σε ένα βιώσιμο σχήμα διατροφής, όπου η διατροφή, τα τρόφιμα, οι πολιτισμοί, οι άνθρωποι, το περιβάλλον και η βιωσιμότητα αλληλεπιδρούν σε ένα νέο μοντέλο βιώσιμης διατροφής.. Παρά την αυξανόμενη δημοτικότητά του παγκοσμίως, η προσκόλληση στο μεσογειακό πρότυπο διατροφής μειώνεται λόγω πολυπαραγοντικών επιδράσεων – αλλαγές τρόπου ζωής, παγκοσμιοποίηση τροφίμων, οικονομικοί και κοινωνικοπολιτιστικοί παράγοντες. Αυτές οι αλλαγές αποτελούν σοβαρή απειλή για τη διατήρηση και τη μετάδοση της μεσογειακής διατροφής στη σημερινή και τις μελλοντικές γενιές.
Η σημερινή πρόκληση είναι να αντιστραφεί αυτή η τάση. Η μεγαλύτερη εστίαση στο δυναμικό της μεσογειακής διατροφής, ως αειφόρου διατροφικού προτύπου, με τα καλά τεκμηριωμένα υγιή οφέλη της, μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της. Περισσότερες διαθεματικές μελέτες σχετικά με τις περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικοπολιτιστικές διαστάσεις και τις διαστάσεις της μεσογειακής διατροφής για την αειφορία θεωρούνται ως μια κρίσιμη ανάγκη.
Για την OUNESCO Μεσογειακή Διατροφή είναι ” άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας ” από το 2010.
Η ΑΡΧΗ έγινε το 1956 από το δρ. Άνσελ Κέις (Ancel Keys), γιατρό καρδιολόγο από τη Μινεσότα, ο οποίος είχε την ιδέα και οργάνωσε την πρώτη διακρατική μελέτη για την εξέταση των καρδιαγγειακών παθήσεων σε σχέση τον τρόπο ζωής και τη διατροφή των ανθρώπων. Ο Κέις και οι ερευνητές συνεργάτες του, επέλεξαν τα δείγματά τους σε 16 ομάδες ανδρών από επτά χώρες με διαφορετικές διατροφικές συνήθειες, από την Ιταλία, τη Γιουγκοσλαβία, την Ολλανδία, τη Φιλανδία, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Ελλάδα. Από την Ελλάδα επελέγησαν δύο ομάδες, μια στην Κέρκυρα και μια στην Κρήτη.
Αντικείμενο της έρευνας ήταν η αξιολόγηση της μακροβιότητας των κατοίκων, της θνησιμότητας από τα καρδιαγγειακά νοσήματα, από τον καρκίνο και της συνολικής θνησιμότητας. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης, όπου φάνηκε ότι η Κρήτη ήρθε τελευταία σε αριθμό θανάτων και με μεγάλη διαφορά από οιαδήποτε άλλη χώρα, ακόμα και από τις άλλες μεσογειακές περιοχές της έρευνας. Τα αποτελέσματα αποδόθηκαν ότι οφείλονται στη δίαιτα και διατροφή των κατοίκων των περιοχών που εξετάστηκαν Γιώργος Αγοραστάκης η Κρητική Διατροφή ISBN: 960 – 630 – 272 – 5
Χαρακτηριστικά της Μεσογειακής Διατροφής
Η Ελληνική – Μεσογειακή Διατροφή είναι πλήρης σε θρεπτικά συστατικά και καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες των ατόμων σε κάθε ηλικία. Βασική αρχή της Ελληνικής – Μεσογειακής Διατροφής αποτελεί το τρίπτυχο: Ισορροπία – Μέτρο – Ποικιλία.
Η πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής χωρίζεται σε τρία επίπεδα βάσει της συχνότητας κατανάλωσης των τροφίμων που απεικονίζει (σε μηνιαία, εβδομαδιαία και καθημερινή βάση). Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι ότι είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και λίγο επεξεργασμένα δημητριακά (ολικής αλέσεως). Περιλαμβάνει την καθημερινή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και τη χρήση του ελαιόλαδου ως το κύριο λίπος της δίαιτας. Ακόμα, περιλαμβάνει την κατανάλωση ψαριών, πουλερικών και οσπρίων σε εβδομαδιαία βάση, ενώ προτείνει τον περιορισμό στην κατανάλωση κόκκινου κρέατος.
Η μεσογειακή διατροφή που έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την άφθονη κατανάλωση τροφίμων φυσικής προέλευσης εξασφαλίζει την κάλυψη των αναγκών σε όλα τα βασικά θρεπτικά συστατικά, τα μέταλλα και τις βιταμίνες. Είναι σημαντικό σε κάθε κύριο και ενδιάμεσο γεύμα μας να καταναλώνονται τα τρόφιμα που ορίζει η πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής έτσι ώστε το καθημερινό μας διαιτολόγιο να είναι θρεπτικά πλήρες και ισορροπημένο.
Ενδεικτικά είναι σημαντικό να καταναλώνουμε:
Καθημερινά:
- 2-3 μερίδες γαλακτοκομικών
- 5-7 μερίδες φρούτων και λαχανικών
- 6-11 μερίδες αμυλούχων τροφίμων (δημητριακά/ζυμαρικά ολικής αλέσεως, καστανό ρύζι, ψωμί πολύσπορο)
- 2-3 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο
- 30 γραμμάρια ανάλατων ξηρών καρπών
Εβδομαδιαία:
- 2-3 φορές όσπρια ή λαδερά
- 2 φορές ψάρι
- 1-2 φορές πουλερικά
- 0-1 φορά κόκκινο κρέας
