Όπως αναφέρει η Τσιτσίκα (2014) η εφηβεία είναι η ηλικιακή περίοδος από τα 11 έως τα 19 περίπου έτη και χαρακτηρίζεται από σημαντικές σωματικές και ψυχικές μεταβολές. Στόχος των μεταβολών της εφηβείας είναι η μετάβαση από την παιδική ζωή στην ενηλικίωση.
Οι έφηβοι αντιμετωπίζονται από το ευρύτερο κοινό και την ιατρική κοινότητα ως μια εξαιρετικά υγιής ηλικιακή ομάδα, χωρίς ιδιαίτερες υγειονομικές ανάγκες. Δεν δίνεται η απαραίτητη έμφαση στα προβλήματά τους γιατί:
- Ο κρίσιμος παραδοσιακός δείκτης (θνησιμότητα) δεν τα αντανακλά.
- Οι δείκτες που αποτιμούν την ποιότητα ζωής είναι δύσκολο να προσδιοριστούν.
- Οι ίδιοι οι έφηβοι είναι γνωστικά ανώριμοι να στοχαστούν το μέλλον. Έχουν μία αυταπάτη αθανασίας σχετικά με τα νοσήματα φθοράς των ενηλίκων και θεωρώντας τους εαυτούς τους «άτρωτους», δεν διεκδικούν το δικαίωμα στην προστασία και προώθηση των υπηρεσιών υγείας που τους αφορούν.
- Η οικογένεια βρίσκεται συχνά σε αμηχανία και δεν μπορεί να χειριστεί την φυσιολογική αναπτυξιακή μεταβολή των εφήβων που απαιτούν να διαχειρίζονται μόνοι την υγεία τους. Οι γονείς εστιάζουν την προσοχή τους στη σχολική επιτυχία, τον επαγγελματικό προσανατολισμό και τις δραστηριότητες, θεωρώντας την υγεία τους δεδομένη.
- Τα προβλήματα υγείας των εφήβων μπορεί να σχετίζονται ή όχι με τις σωματικές και ψυχικές μεταβολές της ήβης, ή να αποτελούν τη συνέχεια ενός χρόνιου νοσήματος που έχει ήδη εκδηλωθεί από την παιδική ηλικία.
Οι περισσότεροι από τους εφήβους παρουσιάζουν προβλήματα που σχετίζονται με τις φυσιολογικές διεργασίες της ήβης (π.χ. ακμή, σιδηροπενία, υπερβολικό άγχος).
Τσιτσίκα 2014 Η υγεία των εφήβων
Οι διατροφικές ανάγκες του εφήβου
Στο άρθρο της η Natalie McGill στην ιστοσελίδα του Αμερικάνικου οργανισμού για τη δημόσια υγεία, στο περιοδικό για την υγεία του έθνους Φεβρουαρίου – Μαρτίου 2018, 48 (1) αναφέρει: ο δρόμος για την καλή υγεία κατά την ενηλικίωση είναι ορατός με τις αποφάσεις που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια των εφηβικών χρόνων. Και καθώς τα κορίτσια και τα αγόρια συνεχίζουν να αναπτύσσονται, υπάρχουν καθημερινά θρεπτικά συστατικά και συνήθειες που θα χρειαστούν για να τους κρατήσουν ευτυχισμένους και υγιείς.
“Στη μετάβαση από τα παιδικά έως τα εφηβικά χρόνια, οι διατροφικές ανάγκες αυξάνονται με την ταχεία σωματική ανάπτυξη που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια αυτών των ετών”, λέει ο Nicole Larson, PhD, MPH, RDN, ερευνητής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας ανώτερος ερευνητικός συνεργάτης στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Μινεσότα. “Έτσι υπάρχει μια αύξηση στις απαιτήσεις ενέργειας, αλλά είναι επίσης σημαντικό να σκεφτούμε τις αυξήσεις στις απαιτήσεις θρεπτικών ουσιών.”
Η καλή διατροφή για τους εφήβους ξεκινά από το σπίτι. Ο Λάρσον λέει ότι οι γονείς που θέλουν οι έφηβοι τους να ασκούν καλύτερη διατροφή θα πρέπει να κάνουν την υγιεινή διατροφή εύκολα προσβάσιμη.
Οι γονείς πρέπει επίσης να ενθαρρύνουν τους εφήβους να τρώνε πρωινό πριν από το σχολείο σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Διαβήτη και Πεπτικιστικών και Νεφροπαθών. Οι γονείς των εφήβων πρέπει να προσπαθήσουν να προγραμματίσουν τα οικογενειακά γεύματα γιατί οι έφηβοι που τρώνε με τους γονείς τους τείνουν να έχουν πιο υγιεινή διατροφή, λέει ο Larson.
Θερμίδες και θρεπτικές ουσίες
Σε άρθρο που υπογράφει η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία στις 3/1/2016 καθορίζει τις απαιτήσεις των εφήβων σε θερμίδες και θρεπτικά συστατικά και την καλύτερη πηγή πρόσληψης.
Οι θερμίδες είναι η μέτρηση που χρησιμοποιείται για να εκφράσει την ενέργεια που παρέχεται από τα τρόφιμα. Το σώμα απαιτεί περισσότερες θερμίδες κατά την πρώιμη εφηβεία σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη εποχή της ζωής.
Τα αγόρια απαιτούν κατά μέσο όρο 2.800 θερμίδες την ημέρα.
Τα κορίτσια απαιτούν κατά μέσο όρο 2.200 θερμίδες την ημέρα.
Οι πρωτεϊνικές θρεπτικές ουσίες, οι υδατάνθρακες και τα λίπη στα τρόφιμα χρησιμεύουν ως πηγές ενέργειας του σώματος.
Κάθε γραμμάριο πρωτεϊνών και υδατανθράκων παρέχει 4 θερμίδες ή μονάδες ενέργειας.
Το λίπος συμβάλλει περισσότερο από δύο φορές περισσότερο: 9 θερμίδες ανά γραμμάριο.
Από τις τρεις θρεπτικές ουσίες, ενδιαφερόμαστε κυρίως για τις πρωτεΐνες. Επειδή το 50% του βάρους του σώματός μας αποτελείται από πρωτεΐνη.
Οι πυκνότερες πηγές πρωτεΐνης είναι αγαπημένες εφηβικές τροφές όπως:
Βοδινό κρέας
Κοτόπουλο
Χοιρινό
Ψάρι
Αυγά
Τυρί
Οι υδατάνθρακες, που βρίσκονται σε άμυλα και σάκχαρα, μετατρέπονται στο κύριο καύσιμο του οργανισμού: η απλή γλυκόζη ζάχαρης Οι σύνθετοι υδατάνθρακες παρέχουν σταθερή ενέργεια. Γι ‘αυτό βλέπετε συχνά δρομείς μαραθωνίου και άλλους αθλητές να τρώνε μεγάλες ποσότητες ζυμαρικών προτού να ανταγωνιστούν. Πολλά άμυλα παρέχουν φυτικές ίνες και διάφορα θρεπτικά συστατικά. Πρόκειται για πραγματικά τρόφιμα ουσίας: χορταστικά αλλά χαμηλά σε λιπαρά.
Το λίπος δεν πρέπει να αποτελεί περισσότερο από το 30% της διατροφής. Το λίπος προμηθεύει ενέργεια και βοηθά το σώμα να απορροφά τις λιποδιαλυτές βιταμίνες: Α, Δ, Ε και Κ. Αλλά αυτά τα οφέλη πρέπει να εξεταστούν δίπλα στις πολλές αρνητικές συνέπειες για την υγεία. Ένας έφηβος που απολαμβάνει μια λιπαρά διατροφή θα βάλει βάρος, ακόμα κι αν είναι ενεργός.
Βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία
Μια καλά σχεδιασμένη διατροφή βάσει των κατευθυντήριων γραμμών του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Ποτών, θα πρέπει να παρέχει επαρκείς ποσότητες όλων των βασικών βιταμινών και ανόργανων συστατικών. Οι έφηβοι συνήθως τείνουν να υπολείπονται των ημερήσιων ποσοστώσεων ασβεστίου, σιδήρου, ψευδαργύρου και βιταμίνης D.
