Τίτλος: “Η οικογένεια δεν έχει αριθμητική, είναι απλώς μοναδική!” της Ιωάννας Μανάφη
Σκοπιμότητα του προγράμματος
Ο θεσμός της οικογένειας υπόκειται σε μεταβολές στο πέρασμα του χρόνου λόγω των συνεχών κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών αλλαγών. Στις μέρες μας ο όρος «οικογένεια» περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα μορφών οικογένειας που διαφέρουν ως προς τη δομή και τη λειτουργία τους, όπως πυρηνική, διευρυμένη, μονογονεϊκή, θετή, οικογένεια χωρίς παιδιά, ανασυγκροτημένη, πολυπολιτισμική κλπ.
Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989) υπογραμμίζει τη σημασία και τον ρόλο της οικογένειας στη ζωή των παιδιών. Παρόλα αυτά, παρατηρείται το φαινόμενο να στιγματίζονται παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογενειακά περιβάλλοντα πέραν των κυρίαρχων μοντέλων της πυρηνικής ή διευρυμένης οικογένειας. Το σχολείο οφείλει υλοποιεί προγράμματα με στόχο την αποδοχή της οικογενειακής διαφορετικότητας προς άρση των όποιων διακρίσεων.
1ο εργαστήριο
Στόχοι
- Να προκληθεί το ενδιαφέρον των μαθητών σχετικά με τη διαφορετική δομή άλλων οικογενειών εκτός από τη δική τους.
- Να εντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των οικογενειών των συμμαθητών τους.
- Να εκφράσουν αντιλήψεις, συναισθήματα, ιδέες για την έννοια της «οικογένειας».
- Να έρθουν σε επαφή με όψεις της οικογενειακής πολυμορφίας μέσω παραμυθιού.
Μέσω δραστηριότητας καταιγισμού ιδεών, τα παιδιά εξέφρασαν τις αντιλήψεις και τις ιδέες τους σχετικά με το ερώτημα«Τι είναι oικογένεια;».
Διαβάσαμε το διαδραστικό ψηφιακό παραμύθι «Η μονα-δική μου οικογένεια» της Ι. Μανάφη και συζητήσαμε για τις οικογένειες των ζώων που πρωταγωνιστούν στο παραμύθι.
Yλοποιήθηκαν κάποιες από τις δραστηριότητες που συνοδεύουν το παραμύθι. Έτσι, τα παιδιά ζωγράφισαν ό,τι τους έκανε εντύπωση από το παραμύθι και αναρτήσαμε τις ζωγραφιές μας στο Padlet https://padlet.com/elfiouranokatevatos/oikogeneia δίπλα σε ζωγραφιές παιδιών άλλων σχολείων που διάβασαν το παραμύθι.
Εμπνευσμένα από τα σπίτια των ηρώων της ιστορίας, αποφάνθηκαν ότι το σπίτι της δικής τους οικογένειας είναι φτιαγμένο από τουβλάκια αγάπης, στοργής, ζεστασιάς, συνεργασίας και αποδοχής και δημιουργήσαμε το αντίστοιχο συννεφόλεξο σε σχήμα σπιτιού με το διαδικτυακό εργαλείο WordArt.
20 εργαστήριο
Στόχοι
- Να γνωρίσουν τον τύπο της πυρηνικής οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
- Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας πυρηνικής οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
- Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας πυρηνικής οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Ένας από τους ήρωες του παραμυθιού του 1ου Εργαστηρίου, ο πιγκουίνος, μας έστειλε χαιρετισμούς με μια αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Γονέων, στην οποία είναι «τιμώμενα πρόσωπα» ο ίδιος και η οικογένειά του.
(Canva-Free Media License)
Τα παιδιά έμαθαν για την οικογένεια του πιγκουίνου παρακολουθώντας το βίντεο «Πιγκουίνοι» από τη συλλογή εκπαιδευτικών ντοκιμαντέρ της Disney «Ο μαγικός κόσμος των ζώων», 2009.
Ακολούθησε συζήτηση για τη δομή της οικογένειας του πιγκουίνου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η συζήτηση οδήγησε στον ορισμό της πυρηνικής οικογένειας.
Mοίρασαν μεταξύ τους ρόλους και προσομοίωσαν μια πυρηνική οικογένεια.
Θέσαμε στην «οικογένεια» μία προβληματική κατάσταση προς επίλυση.
(Canva-Free Media License)
Τα μέλη της «οικογένειας» έκαναν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν λύσεις στο πρόβλημα. Oι λύσεις καταγράφηκαν σε συννεφόλεξο με το εργαλείο AnswerGarden .
Ακολούθησε συζήτηση για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει μια πυρηνική οικογένεια στη λειτουργία της, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν τα μέλη της. Καταγράψαμε τις ιδέες μας σε έναν λευκοπίνακα Google Jamboard με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές.
Ζωγραφική με θέμα: «Πώς νιώθει ο πιγκουίνος στην οικογένειά του;».
30 εργαστήριο
Στόχοι
- Να γνωρίσουν τον τύπο της εκτεταμένης οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
- Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας εκτεταμένης οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
- Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας εκτεταμένης οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Ένας από τους ήρωες του παραμυθιού του 1ου Εργαστηρίου, ο λύκος, μας έστειλε χαιρετισμούς με μία αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων, στην οποία «τιμώμενα πρόσωπα» είναι οι γιαγιάδες και οι παππούδες του.
(Canva-Free Media License)
Για να γνωρίσουν τα παιδιά την οικογένεια του λύκου παρακολούθησαν το βίντεο «Λύκοι» από τη συλλογή της Disney «Ο μαγικός κόσμος των ζώων», 2009.
Συζητήσαμε για τη δομή της οικογένειας του λύκου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η συζήτηση οδήγησε στον ορισμό της εκτεταμένης οικογένειας.
Τα παιδιά προσομοίωσαν μια εκτεταμένη οικογένεια.
Θέσαμε στην «οικογένεια» μία προβληματική κατάσταση προς επίλυση.
(Canva-Free Media License)
Τα μέλη της «οικογένειας» έκαναν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν λύσεις στο πρόβλημα. Oι λύσεις καταγράφηκαν σε συννεφόλεξο που δημιουργήσαμε με το εργαλείο AnswerGarden
Ακολούθησε συζήτηση για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει μια εκτεταμένη οικογένεια, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν τα μέλη της. Καταγράψαμε τις ιδέες μας σε λευκοπίνακα Google Jamboard με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές.
Κολάζ με θέμα «Πώς νιώθει ο λύκος στην οικογένειά του;».
4ο εργαστήριο
Στόχοι
- Να γνωρίσουν τον τύπο της μονογονεϊκής οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
- Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας μονογονεϊκής οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
- Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας μονογονεϊκής οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμέ
Ένας ακόμη από τους ήρωες του παραμυθιού του 1ου Εργαστηρίου, το καγκουρό, μας έστειλε χαιρετισμούς με μία αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα της Μητέρας, στην οποία «τιμώμενα πρόσωπα» είναι το ίδιο και η μητέρα του.
(Canva-Free Media License)
Για να μάθουν τα παιδιά για την οικογένεια του καγκουρό παρακολούθησαν το βίντεο «Καγκουρό» από τη συλλογή Disney «Ο μαγικός κόσμος των ζώων», 2009.
Συζητήσαμε για τη δομή της οικογένειας του καγκουρό και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Οι μαθητές χωρίστηκαν σε διμελείς ή τριμελείς ομάδες προσομοιώνοντας σε κάθε ομάδα μία μονογονεϊκή οικογένεια με έναν γονέα και ένα ή δύο παιδιά.
Θέσαμε στην «οικογένεια» μία προβληματική κατάσταση προς επίλυση.
(Canva-Free Media License)
Τα μέλη της «οικογένειας» έκαναν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν λύσεις στο πρόβλημα. Oι λύσεις καταγράφηκαν σε συννεφόλεξο με το εργαλείο AnswerGarden.
Συζητήσαμε για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει μια μονογονεϊκή οικογένεια, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν τα μέλη της. Καταγράψαμε τις ιδέες μας σε έναν λευκοπίνακα Google Jamboard με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές.
Θέσαμε στα παιδιά το ερώτημα «Πώς νιώθει το καγκουρό στην οικογένειά του;» και οι απαντήσεις τους καταγράφηκαν με τη δημιουργία συννεφόλεξων σε σχήμα καγκουρό.
50 εργαστήριο
Στόχοι
- Να γνωρίσουν τον τύπο της θετής οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
- Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας θετής οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
- Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας θετής οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Δραστηριότητες
Ήρθε η σειρά ενός άλλου ήρωα του παραμυθιού του 1ου Εργαστηρίου, του κούκου, να μας στείλει μία αναμνηστική κάρτα.
(Canva-Free Media License)
Τα παιδιά παρακολούθησαν το βίντεο του BBC Earth με τίτλο “Cuckoo Hijacks Warbler Nest”, που δείχνει τον θηλυκό κούκο να αφήνει το αυγό του σε ξένη φωλιά.
Διαβάσαμε το βιβλίο «Μια μαμά για τον ΤΣΟΚΟ» της Keiko Kasza.
Θέσαμε στην «οικογένεια» μία προβληματική κατάσταση προς επίλυση.
Τα μέλη της «οικογένειας» έκαναν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν λύσεις. Καταγράψαμε τις λύσεις με τη βοήθεια του εργαλείου AnswerGarden,
Συζητήσαμε για τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει μια θετή οικογένεια, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να βιώνουν τα μέλη της. Καταγράψαμε τις ιδέες μας σε έναν λευκοπίνακα Google Jamboard με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές.
Κολάζ με θέμα «Πώς νιώθει ο κούκος που μεγαλώνει στη φωλιά των χελιδονιών;»
60 εργαστήριο
Στόχοι
- Να συζητήσουν για τα παιδιά χωρίς οικογένεια (ορφανά, ασυνόδευτα προσφυγόπουλα).
- Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση παιδιών χωρίς οικογένεια με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο)
- Να κατανοήσουν ότι τα παιδιά χωρίς οικογένεια αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά μπορούν να βιώσουν και όμορφες στιγμές.
Τέλος, μας έστειλε χαιρετισμούς το χελωνάκι και τα αδέρφια του με μία αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Ορφανών.
(Canva-Free Media License)
Για να γνωρίσουν τα παιδιά τα χελωνάκια είδαν το βίντεο «Χελώνες» από τη συλλογή της Disney «Ο μαγικός κόσμος των ζώων», 2009.
Συζητήσαμε για τα χελωνάκια που στερούνται τους γονείς τους από τη γέννησή τους. Η συζήτηση οδήγησε στα ορφανά παιδιά και στα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που ζουν στην πατρίδα μας.
Τα παιδιά παρακολούθησαν την ταινία κινουμένων σχεδίων «Ειρήνη» – Η ιστορία ενός παιδιού πρόσφυγα – YouTube , στο οποίο πρωταγωνιστεί ένα ασυνόδευτο προσφυγόπουλο και ζωγράφισαν με θέμα «Πώς νιώθουν τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα;»
70 εργαστήριο
Στόχοι
- Να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση των παιδιών ώστε να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων, οι οποίοι ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες.
- Να συνειδητοποιήσουν ότι απέκτησαν νέες γνώσεις για τους διαφορετικούς τύπους οικογένειας.
- Να καλλιεργήσουν μεταγνωστικές δεξιότητες.
Τα παιδιά συνεργάστηκαν για την εκπόνηση ομαδικής εργασίας. Σε ένα μεγάλο χαρτόνι κάθε μαθητής ανέλαβε να ζωγραφίσει έναν διαφορετικό τύπο οικογένειας από τις πέντε που γνώρισαν (πυρηνική, εκτεταμένη, μονογονεϊκή, θετή, ορφανά παιδιά), ώστε να δημιουργηθεί μια γειτονιά. Ζωγράφισαν και έγραψαν λέξεις που εκφράζουν τα συναισθήματα των μελών μέσα στην οικογένειά τους, καθώς και τα συναισθήματα των μελών για τις γειτονικές οικογένειες. Στο τέλος της δραστηριότητας, συζητήσαμε για το πώς νιώθουν τα μέλη διαφορετικών οικογενειών σε κάθε «γειτονιά».
Τα παιδιά συμπλήρωσαν φύλλο εργασίας για τους διαφορετικούς τύπους οικογένειας που μελέτησαν στα Εργαστήρια.
(Canva-Free Media License)
Επαναλήφθηκε η δραστηριότητα ιδεοκαταιγισμού του 1ου Εργαστηρίου με θέμα «Τι είναι Οικογένεια» για να διαπιστωθούν οι αλλαγές που συντελέστηκαν στις αντιλήψεις των παιδιών. Ο τελικός ιδεοκαταιγισμός τοποθετήθηκε δίπλα στον αρχικό ιδεοκαταιγισμό, προκειμένου τα παιδιά να παρατηρήσουν τις διαφορές στις γνώσεις και τις ιδέες τους, με στόχο να καλλιεργήσουν μεταγνωστικές δεξιότητες.
Τα παιδιά συμπλήρωσαν ατομικά μία Ρουμπρίκα Αυτοαξιολόγησης για τη συνεργασία στην ομάδα, την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και την αποδοχή της διαφορετικότητας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Μανάφη, Ι. (χ.χ.) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Πρόγραμμα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων Πράξη: «Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στις δεξιότητες μέσω εργαστηρίων»(MIS 5092064). ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΩ –
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ & ΕΥΘΥΝΗ 1. Ανθρώπινα Δικαιώματα Η οικογένεια δεν έχει αριθμητική, είναι απλώς μοναδική! Ένα πρόγραμμα για την οικογενειακή πολυμορφία. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ.
Ανακτήθηκε από «Η οικογένεια δεν έχει αριθμητική, είναι απλώς μοναδική!».pdf (iep.edu.gr)