Η μηχανές αναζήτησης (Google, Yahoo, MSN) και η Διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia βάζουν… στο ράφι τα σχολικά βιβλία και τις εγκυκλοπαίδειες. Πλέον οι μαθητές δεν χρειάζεται να απομνημονεύουν ημερομηνίες, μάχες και γεγονότα, με ένα απλό κλικ τα έχουν όλα στην οθόνη του υπολογιστή τους. Το Διαδίκτυο αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τη γνώση οι νέες γενιές. Μπορεί να αλλάξει όμως και το σχολείο; Η κ. Μαρία Κοντοπάνου είναι φιλόλογος, καθηγήτρια για πολλά χρόνια σε γυμνάσιο και λύκειο. Όπως λέει, «αντίθετα με μερικά χρόνια πριν, η γνώση δεν είναι στείρα και κουραστική, αλλά κατακτάται με τρόπο δημιουργικό και ευχάριστο μέσα από τον ζωντανό και πλούσιο κόσμο του Διαδικτύου». Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ?εισβολή? του Ίντερνετ στα μαθητικά δωμάτια και οι ώρες που σερφάρουν οι νέοι μπορεί να επιδράσουν θετικά στη λειτουργία του σχολείου.
Σύμφωνα με τον κ. Παναγιώτη Κουμαρά, καθηγητή στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, «όταν η λεπτομερειακή πληροφορία βρίσκεται εύκολα, το σχολείο μπορεί να απελευθερωθεί από τον παραδοσιακό ρόλο του και να γίνει πιο ουσιαστικό, δίνοντας περισσότερο χρόνο στην καλλιέργεια βασικών και όχι λεπτομερειακών γνώσεων, ικανοτήτων, αξιών και στάσεων».
Κατά τον κ. Κώστα Μανιάτη, πρόεδρο της ΟΛΜΕ, «είναι σαφές ότι οι μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης είναι εκείνες που πρέπει να προσαρμοστούν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στη νέα πραγματικότητα που δημιουργεί το Διαδίκτυο. Το κύριο βάρος να μη δίνεται στην αποστήθιση αλλά στη δημιουργική και κριτική αξιοποίηση των γνώσεων».
Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ
Υπάρχει περίπτωση να μπερδέψουν οι μαθητές τη μόρφωση με την απλή γνώση της πληροφορίας
Όπως τονίζει ο κ. Βασίλης Κόλλιας, διδάσκων στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με ειδίκευση στην τεχνολογία των πληροφοριών, «σημαντικός στόχος του σχολείου είναι να υποστηρίξει το πέρασμα από το πληροφορούμαι στο μαθαίνω, ερμηνεύω, κατανοώ, το οποίο για τα περισσότερα παιδιά δεν γίνεται αυτόματα στο βάθος που θα θέλαμε. Η εύκολη πρόσβαση σε πληροφορία μπορεί να τοποθετηθεί στην υπηρεσία της μάθησης αλλά και στην υπηρεσία δημιουργίας ψευδαισθήσεων γνώσης». «Η χρήση των ψηφιακών μέσων προκαλεί και άλλα προβλήματα, όπως για παράδειγμα οι αυξημένες δυνατότητες απλής αντιγραφής πληροφοριών, που υποκαθιστούν τη δημιουργική σκέψη κατά την εκπόνηση μιας εργασίας» υποστηρίζει ο κ. Μανιάτης. Χρειάζεται εκσυγχρονισμός.
Το μόνο βέβαιο πάντως, όπως αναφέρει ο κ. Κουμαράς, είναι ότι η διδασκαλία στο ελληνικό σχολείο πρέπει να εκσυγχρονιστεί. Και συμπληρώνει: «Όχι απλώς να αλλάξει η διδασκαλία, αλλά να αλλάξουν και τα αναλυτικά προγράμματα. Οι περισσότεροι θεωρητικοί της εκπαίδευσης που ασχολούνται διεθνώς με το ερώτημα τι είδους σχολεία χρειαζόμαστε σήμερα, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα σχολεία πρέπει να αποστασιοποιηθούν από το παραδοσιακό πρότυπο παροχής πληροφοριών και να προσανατολιστούν στην καλλιέργεια κάποιων σημαντικών ικανοτήτων, που συνήθως αποκαλούνται ικανότητες κλειδιά». Στόχος πρέπει να είναι «η υποχρεωτική εκπαίδευση να έχει σχέση με θέματα που θα αντιμετωπίσουν τα παιδιά στο επίπεδο της καθημερινής τους ζωής και για τα οποία πρέπει ως ενήλικοι να λάβουν αποφάσεις» λέει ο καθηγητής του Αριστοτελείου. Εδώ έρχεται να συμβάλει το Ίντερνετ, σύμφωνα με τους ειδικούς, αφού αυτή η λεπτομερειακή γνώση για την οποία καταναλώνονται άσκοπα σχολικές ώρες, προσφέρεται πια στην εικονική πραγματικότητα με μεγάλη ευκολία και ταχύτητα.
Ο κ. Κόλλιας επισημαίνει επίσης ότι πρέπει να αλλάξουν η μέθοδος και το περιεχόμενο της διδασκαλίας στις σχολικές αίθουσες, λόγω της διάδοσης του Ίντερνετ. «Πρέπει να αντιμετωπίσει τις ψευδαισθήσεις κατανόησης που δημιουργεί το νέο πληροφοριακό περιβάλλον. Έτσι, πρέπει να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στο να καταλάβουν οι μαθητές πώς δημιουργείται και πώς αποκτά εγκυρότητα η γνώση, κάτι που αφορά τις μεθόδους και τους στόχους της διδασκαλίας» λέει. «Δεν μπορεί να αντικαταστήσει τους δασκάλους»
ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ και οι νέες τεχνολογίες δεν είναι η λύση για όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το εκπαιδευτικό σύστημα. «Μπορεί να μειώσουν την απομνημόνευση, αλλά αυτό δεν γίνεται αυτόματα. Χρειάζεται παράλληλα να μελετηθούν συστηματικά όλες οι διαδικασίες διδασκαλίας και αξιολόγησης. Χωρίς να γίνουν αλλαγές στο σύστημα των εξετάσεων για παράδειγμα, δεν θα υπάρξει μετακίνηση από την αποστήθιση» αναφέρει ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ κ. Μανιάτης.
Οι ειδικοί βέβαια καθιστούν σαφές ότι σε καμία περίπτωση το Διαδίκτυο δεν μπορεί να αντικαταστήσει τους δασκάλους. «Σκεφθείτε αντίστοιχα ότι τέτοια ερώτηση θα μπορούσε να γίνει στον Γουτεμβέργιο πριν από περίπου 550 χρόνια, ?τώρα που βγήκαν τα βιβλία θα καταργηθεί ο δάσκαλος;?. Το Ίντερνετ είναι ένα μέσο που απλώς μπορεί να βοηθήσει την αποστολή που καλείται να επιτελέσει η εκπαίδευση» δηλώνει ο κ. Κουμαράς. Η κ. Κοντοπάνου δίνει έμφαση και στην ψυχική και ανθρώπινη πλευρά της σχέσης δασκάλου και μαθητή, την οποία καμία μηχανή δεν μπορεί να αντικαταστήσει. «Η δουλειά μας δεν είναι απλώς να μεταδίδουμε γνώσεις. Διδάσκουμε και με την προσωπικότητα και το ήθος μας. Είμαστε συμπαραστάτες και αρωγοί στη δύσκολη διαδικασία της ενηλικίωσης»
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Καρολίνα Παπακώστα kpapakosta@dolnet.gr
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: ΤΑ ΝΕΑ, Τετάρτη 7 Ιανουαρίου 2009
