Αρχείο ετικέτας Έριχ Φρόμ

Εξανθρωπισμός της σημερινής τεχνολογικής κοινωνίας

Αποτέλεσμα εικόνας για ΕΡΙΧ ΦΡΟΜ

«Μπορεί η τεχνετρονική κοινωνία να είναι το σύστημα του μέλλοντος, αλλά δεν έχει γίνει ακόμα. Μπορεί να αναπτυχθεί απ’ αυτό που υπάρχει σήμερα, κι όπως φαίνεται θα αναπτυχθεί, εκτός αν μεγάλος αριθμός ανθρώπων δουν τον κίνδυνο και διορθώσουν την πορεία τους. Για να το κάνουμε αυτό, είναι απαραίτητο να καταλάβουμε με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τη λειτουργία του σημερινού τεχνολογικού συστήματος και την επίδραση που έχει στον άνθρωπο.

Ποιες είναι οι καθοδηγητικές αρχές αυτού του συστήματος όπως είναι σήμερα;

Προγραμματίζεται από δύο αρχές που κατευθύνουν τις προσπάθειες και τις σκέψεις καθενός που δουλεύει σ’ αυτό: Η πρώτη αρχή είναι το αξίωμα ότι ένα πράγμα πρέπει να κατασκευαστεί επειδή τεχνικά είναι δυνατή η κατασκευή του. Αν είναι δυνατή η κατασκευή πυρηνικών όπλων, τότε πρέπει να κατασκευαστούν, ακόμα κι αν αυτό μπορεί να μας καταστρέψει όλους. Αν είναι δυνατό να πάμε στο φεγγάρι ή στους πλανήτες, πρέπει να πάμε, ακόμα κι αν πρόκειται να θυσιάσουμε πολλές άλλες ανάγκες που θα πρέπει να καλυφθούν πάνω στη γη. Αυτή η αρχή σημαίνει την άρνηση όλων των αξιών που έχει καλλιεργήσει η ουμανιστική παράδοση. Αυτή η παράδοση ήθελε να γίνεται ένα πράγμα γιατί χρειαζόταν στον άνθρωπο για την ανάπτυξή του, για τη χαρά του και για τη λογική του, γιατί είναι καλό, ωραίο και αληθινό. Μια κι έχει γίνει αποδεκτή η αρχή πως ένα πράγμα πρέπει να γίνεται επειδή είναι τεχνικά δυνατό να κατασκευαστεί, εκθρονίζονται όλες οι άλλες αξίες και η τεχνολογική ανάπτυξη γίνεται το βάθρο της ηθικής».

«Η δυνατότητα πως μπορούμε να κατασκευάσουμε ρομπότ που να είναι όπως οι άνθρωποι, ανήκει, αν μπορεί ποτέ να γίνει πραγματικότητα, στο μέλλον. Αλλά το παρόν έχει κιόλας να μας παρουσιάσει ανθρώπους που ενεργούν σαν ρομπότ. Όταν στην πλειονότητά τους οι άνθρωποι θα είναι σαν τα ρομπότ, τότε πραγματικά δε θα υπάρχει πρόβλημα στην κατασκευή ρομπότ που να είναι σαν τους ανθρώπους. Η ιδέα των κομπιούτερ που μοιάζουν με ανθρώπους αποτελεί ένα καλό παράδειγμα για την εναλλακτικότητα ανάμεσα στις ανθρώπινες και απάνθρωπες χρήσεις της μηχανής. Ο κομπιούτερ μπορεί να εξυπηρετήσει την έξαρση της ζωής σε πολλούς τομείς. Αλλά η ιδέα ότι αντικαθιστά τον άνθρωπο και τη ζωή αποτελεί την εκδήλωση της σημερινής παθολογίας».

ΕΡΙΧ ΦΡΟΜ. (1979). Η επανάσταση της ελπίδας. Για μια ανθρώπινη τεχνολογία, μτφρ. Δημήτρης Θεοδωρακάτος. Αθήνα: Μπουκουμάνη, σσ. 50-51, 65.