Αρχείο ετικέτας Ισλάμ

Αποθηρίωση

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Οι αρχαίοι Αρκάδες φοβούνταν την αποθηρίωση. Από τον Λυκάονα έως την Καλλιστώ, η μυθολογία τους είναι γεμάτη με ιστορίες ανθρώπων που μεταμορφώθηκαν σε θηρία. Ο Πολύβιος γράφει πως η τραχύτητα του τόπου αλλοίωνε τη συμπεριφορά τους. Το αντίδοτο που είχαν επινοήσει ήταν η μουσική. Αυτή καλλιεργούσε την πραότητα του ήθους. Το «αρκαδικό κοινό», ο αρχαιότερος συνασπισμός ελληνικών πόλεων, δεν στηριζόταν σε νόμους, γραπτούς ή προφορικούς. Η κοινή συνθήκη που υπηρετούσαν ήσαν οι μουσικοί αγώνες που οργάνωναν κάθε χρόνο οι πόλεις. Την ιστορία τη θυμήθηκα όταν είδα προχθές ένα μικρό βίντεο στο Διαδίκτυο. Μια ομάδα Ταλιμπάν που παίζουν σαν μικρά παιδιά με τα συγκρουόμενα αυτοκινητάκια σε ένα λούνα παρκ. Κρατάνε τα όπλα στα χέρια τους και οι φυσιογνωμίες τους δεν διαφέρουν από τις φωτογραφίες με τα περιστατικά φρίκης. Το βίντεο είναι η πιο εύγλωττη καταγραφή της ψυχολογίας των θηρίων. Ένα υπόβαθρο παιδικής ανεμελιάς, πρωτογενούς μωρίας, που ο λόγος των μουλάδων το μετατρέπει σε εύφλεκτη ύλη μίσους. Όταν σκοτώνουν ή λιθοβολούν γυναίκες η ανεμελιά δεν τους εγκαταλείπει. Διασκεδάζουν όπως διασκεδάζουν με τα συγκρουόμενα αυτοκινητάκια στο λούνα παρκ. Αποθηρίωση που δεν βγαίνει από τη μυθολογία, αλλά από την πραγματικότητα του σύγχρονου κόσμου.

Μπορούμε να πούμε πολλά για το Αφγανιστάν. Για την αποτυχία των υπερδυνάμεων, ΕΣΣΔ και ΗΠΑ, να τιθασεύσουν τους πληθυσμούς του. Για την ιδεοληπτική ανοησία του Μπους του νεότερου, για τον κυνισμό του Τραμπ, που αποφάσισε να το εγκαταλείψει σαν να ήταν μια επιχείρηση που ξόδευε περισσότερα από όσα έβγαζε, για τη μικρότητα του Μπάιντεν, που υλοποίησε την απόφαση. Αφήστε και εκείνες τις μυστικές υπηρεσίες που τις έχουμε μυθοποιήσει και διαβεβαίωναν πως οι Ταλιμπάν χρειάζονται τρεις μήνες για να μπουν στην Καμπούλ, τον αφγανικό στρατό που έφευγε τρέχοντας μπροστά στους πολεμιστές που προήλαυναν με μηχανάκια ντελιβεράδων, τον πρόεδρο που το έσκασε σαν καταληψίας. Αφήστε και την αιώνια αμηχανία της Ευρώπης. Μπορούμε να κατηγορήσουμε για πολλά τον Δυτικό κόσμο και την πίστη του στη δύναμη της τεχνολογίας του, που τον έκανε να παραμελήσει το κύτταρο της υπεροχής του, την πολιτισμική του ισχύ, τη «μουσική» των αρχαίων Αρκάδων.

Στο Αφγανιστάν ηττήθηκε η Δύση. Γεωπολιτική ήττα, χωρίς αμφιβολία. Πολιτική ήττα, χωρίς αμφιβολία. Όμως, η ήττα θα ήταν στρατηγική αν ήταν και πολιτισμική. Και όσο δεν είναι πολιτισμική, ο Δυτικός κόσμος μπορεί να την αξιοποιήσει ως ευκαιρία αυτοσυνειδησίας και αναδιάταξης. Αρκεί να πετάξει στα σκουπίδια όλες τις σαχλαμάρες των τελευταίων δεκαετιών. Αυτές τον κάνουν να συμπεριφέρεται σαν αποβλακωμένος γέρων που βρίσκει χαριτωμένο ό,τι δεν του μοιάζει, γιατί έχει βαρεθεί τον εαυτό του. Αλλιώς θα απορεί πάντα πώς και την πάτησε έτσι με τους εκάστοτε Ταλιμπάν.

ΠΗΓΗ: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η γενναιότητα της μετριοπάθειας

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ

Ο αποτροπιαστικός αποκεφαλισμός του γυμνασιακού καθηγητή Σαμουέλ Πατί, σε προάστιο του Παρισιού, στις 16 Οκτωβρίου 2020, συγκλόνισε τη Γαλλία. Ακολούθησε λίγες μέρες αργότερα (29 Οκτωβρίου 2020) η δολοφονία τριών ανθρώπων στη Νίκαια, μέσα στην εκκλησία της Παναγίας (του νεωκόρου και δύο γυναικών που είχαν μπει να προσευχηθούν). Το κακό τρίτωσε με την επίθεση στη Βιέννη (3 Νοεμβρίου 2020), που άφησε πίσω της τέσσερις νεκρούς και αρκετούς τραυματίες. 

Η ισλαμιστική ιδεολογία οπλίζει το χέρι των οπαδών της και απειλεί τη ζωή των ανθρώπων. Η Γαλλία είναι η ευρωπαϊκή χώρα που έχει χτυπηθεί περισσότερο από όλες. Η Νίκαια για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια: Το 2016, στις 14 Ιουλίου, ημέρα εορτασμού της εθνικής επετείου, μέτρησε 86 νεκρούς και περίπου 500 τραυματίες. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι κοινωνίες πρέπει να προστατευθούν από την ισλαμιστική βία. Αυτονόητα πράγματα, τα οποία είμαστε υποχρεωμένοι να επαναλαμβάνουμε. Το ερώτημα είναι με ποιον τρόπο θα προστατευθούν. Αρκεί η ενίσχυση των στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων στους δρόμους που υποσχέθηκε ο πρόεδρος Μακρόν; Εδώ είναι που αρχίζουν οι διαφορές και οι διχογνωμίες. Στη Γαλλία, στην οποία θα περιοριστούμε, η συζήτηση είναι ζωηρή, αλλά τα επιχειρήματα δεν είναι πάντα δίκαια και αληθινά, συχνά μάλιστα όχι μόνο δεν φωτίζουν το ζήτημα, αλλά ρίχνουν λάδι στη φωτιά.

Παράδειγμα ενός τέτοιου αστάθμητου, υπερβολικού ιδεολογικού λόγου ήταν οι δηλώσεις του υπουργού Παιδείας Ζαν-Μισέλ Μπλανκέ στην τηλεόραση (Europe 1), στις 22 Οκτωβρίου 2020, ότι «αυτό που ονομάζουμε ισλαμοαριστερισμό (islamo-gauchisme) σαρώνει τα πανεπιστήμια», για να προσθέσει την ίδια μέρα στη Γερουσία ότι το ρεύμα αυτό νομιμοποιεί το έγκλημα. Οι δηλώσεις προκάλεσαν έντονη αντιπαράθεση. Ο όρος που χρησιμοποίησε ο υπουργός είναι πολεμικός, όσο και ο παλαιότερός του «εβραιομπολσεβικισμός», και άρα δεν ενδιαφέρεται για αποχρώσεις. Δεν ενδιαφέρεται καν για τη θεμελιακή διάκριση ανάμεσα στη θρησκεία του Ισλάμ και στο πολιτικό Ισλάμ, αλλά ενοχοποιεί μοιραία όλους τους πιστούς του Ισλάμ της Γαλλίας, οι οποίοι, σημειωτέον, δεν είναι Μαροκινοί ή Τυνήσιοι ή ό,τι άλλο, κατά πως λένε τα ΜΜΕ, αλλά Γάλλοι. Εχουν γεννηθεί στη Γαλλία, εργάζονται και φορολογούνται στη Γαλλία, έχουν πάει σε γαλλικό σχολείο, η μόνη γλώσσα που μιλούν είναι τα γαλλικά. Στο κλίμα αυτό, όποιος τολμήσει να υπερασπιστεί μουσουλμάνο έναντι, επί παραδείγματι, μιας αστυνομικής αυθαιρεσίας κατηγορείται αμέσως για ισλαμοαριστερισμό. Ο υπουργός έκανε λόγο και για την αποφασιστικότητα της γαλλικής Δημοκρατίας να τον αντιμετωπίσει, κάτι που δεν θα χρειαζόταν μάλλον αν είχε δείξει την ίδια αποφασιστικότητα να ενσωματώσει τους φτωχούς Γάλλους μουσουλμάνους.

Κάθε φορά που το θέμα του Ισλάμ έρχεται στη δημόσια συζήτηση θα συνοδευτεί πάντα με την περιβόητη ουδετεροθρησκία (laïcité). Εχουμε και άλλες φορές γράψει για αυτήν, και θα αρκεστούμε εδώ να θυμίσουμε ότι είναι μια ειρηνική ιδέα, που αποβλέπει στην κοινωνική ειρήνη και όχι στη διαίρεση, στον στιγματισμό και στον πόλεμο. Την ειρηνική αυτή ιδέα, στη σημερινή Γαλλία, πολλοί την έχουν κάνει όπλο εναντίον των μουσουλμάνων της χώρας και της θρησκείας του Ισλάμ εν γένει. Είναι αναμενόμενο επομένως να την ανεμίζει σήμερα ως σημαία της και η γαλλική αντιμεταναστευτική Ακροδεξιά. Πολλοί ρητορεύουν στα ΜΜΕ και στα λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υψώνοντας το λάβαρο της laïcité και ιδεάζονται ότι είναι γενναίοι μαχητές στον αγώνα υπέρ της γαλλικής République. Προτιμώ τη γενναιότητα της μετριοπάθειας, κυρίως τις στιγμές της πόλωσης, γιατί πράγματι η μετριοπάθεια θέλει πνευματική τόλμη, μια ειδικού τύπου γενναιότητα, εξαιρετικά δυσκατόρθωτη. 

Επειδή η δολοφονία του Σαμουέλ Πατί συνδέεται με τις γελοιογραφίες του Μωάμεθ στο Charlie Hebdo, η συζήτηση περιστράφηκε και γύρω από το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης. Μια εκδήλωσή του είναι και το δικαίωμα στη γελοιογράφηση. Ολοι χαιρόμαστε τις γελοιογραφίες στις εφημερίδες, που μας βοηθούν να παίρνουμε απόσταση και από τις δικές μας πεποιθήσεις. Υπάρχει, ωστόσο, ένας θεμελιώδης περιορισμός του δικαιώματος αυτού, που δεν συγκεκριμενοποιείται πάντα νομικά, και αυτός είναι ο σεβασμός του άλλου. Ο Ζιλ Φερί (1832-1893), ο πατέρας του σημερινού δημόσιου γαλλικού σχολείου, του δωρεάν, υποχρεωτικού και ουδετερόθρησκου, θα απευθύνει ένα γράμμα στους Γάλλους δασκάλους (27 Νοεμβρίου 1883) τη δεύτερη χρονιά εφαρμογής του νόμου της 28ης Μαρτίου 1882, ο οποίος θέσπιζε την υποχρεωτικότητα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και τη θρησκευτική ουδετερότητα, καταργώντας το μάθημα των θρησκευτικών και αντικαθιστώντας το με μάθημα ηθικής και πολιτικής αγωγής. Το γράμμα αυτό μας το θύμισαν οι Ολιβιέ Μονζέν και Ζαν-Λουί Σλεγκέλ στο καλύτερο κείμενο που γράφτηκε στον γαλλικό Τύπο (Le Monde, 3.11.2020) μετά τη δολοφονία του Σαμουέλ Πατί. 

Επειδή το μάθημα της ηθικής αγωγής ήταν καινούργιο, ο Φερί είχε την αγωνία μήπως κατά τη διδασκαλία του κάποιος δάσκαλος πληγώσει με τα λεγόμενά του έναν μικρό μαθητή. Πρότεινε, λοιπόν, τον εξής πρακτικό κανόνα στον καλό δάσκαλο που βρισκόταν σε αμηχανία μέχρι ποιο σημείο να προχωρήσει: «αναρωτηθείτε […] αν ένας και μόνο τίμιος άνθρωπος θα μπορούσε να πληγωθεί από αυτό που πρόκειται να πείτε. Αναρωτηθείτε αν ένας πατέρας, λέω ένας και μόνο, ακούγοντάς σας μέσα στην τάξη, θα μπορούσε με καλή πίστη να αρνηθεί τη συγκατάθεσή του σε αυτό που θα σας άκουγε να λέτε. Αν ναι, τότε αποφύγετε να το πείτε». Τόση ήταν η έγνοια του πατέρα του γαλλικού ρεπουμπλικανικού σχολείου για να μην νιώσει θιγμένος και πληγωμένος ούτε ένας μικρός μαθητής από τα λεγόμενα του δασκάλου του μέσα στην τάξη!

ΠΗΓΗ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η εισβολή του ισλαμικού “Μεσαίωνα” στον 21ο Δυτικό αιώνα

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΛΥΓΕΡΟΥ

Ο αποκεφαλισμός του Γάλλου καθηγητή από τον 18χρονο Τσετσένο τζιχαντιστή, τρεις εβδομάδες περίπου μετά την επίθεση με μαχαίρι εναντίον δημοσιογράφων από νεαρό Πακιστανό, επαναφέρει με δραματικό τρόπο στην ημερήσια διάταξη το κρίσιμο ζήτημα της συμβατότητας ή όχι του φονταμενταλιστικού Ισλάμ με τον δυτικό τρόπο ζωής.

Αφορμή για τις τελευταίες δύο επιθέσεις της ισλαμικής τρομοκρατίας είναι τα περιβόητα σκίτσα του Μωάμεθ, τα οποία είχε δημοσιεύσει το σατυρικό περιοδικό Charlie Hebdo, η σύνταξη του οποίου τον Ιανουάριο του 2015 είχε υποστεί σφαγή από επίθεση τζιχαντιστών. Μπορεί εκείνη η επίθεση να μην συγκρίνεται από την άποψη του αριθμού των θυμάτων με πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις, αλλά εμπεριείχε με καθαρό τρόπο το μήνυμα του “ιερού πολέμου” που η ισλαμική τρομοκρατία έχει κηρύξει εναντίον όχι κάποιων δυτικών κυβερνήσεων, αλλά εναντίον των αξιών του δυτικού πολιτισμού.

Όπως συμβαίνει πάντα μετά από κάθε τέτοια επίθεση, τίθεται το ερώτημα εάν αυτή συνδέεται ή όχι με την ισλαμική ταυτότητα. Οι Ευρωπαίοι φιλελεύθεροι κι αριστεροί πίστευαν ότι η ένταξη μουσουλμάνων μεταναστών στην παραγωγική διαδικασία θα οδηγούσε σύντομα όχι μόνο σε κοινωνική ενσωμάτωση, αλλά και σε αφομοίωσή τους από τον δυτικό τρόπο ζωής.

Είχαν αλαζονικά υποτιμήσει τη δύναμη της θρησκευτικής-πολιτισμικής διαφοράς. Γι’ αυτό και μετά από δεκαετίες ο βαθμός ενσωμάτωσης των μουσουλμάνων είναι απογοητευτικός. Στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις έχουν παγιωθεί άτυπα γκέτο που λειτουργούν σαν παράλληλες μικροκοινωνίες και μάλιστα σε αντίφαση με την ευρύτερη κοινωνία. Ο δε ισλαμικός φονταμενταλισμός αναπτύσσεται και σε μουσουλμανικές κοινότητες τρίτης γενιάς.

Υποτιμούν την ισλαμική ταυτότητα

Παρά τα μαθήματα που δίνει η πραγματικότητα, οι υποστηρικτές της πολυπολιτισμικής κοινωνίας συνεχίζουν να υποτιμούν την ιδιαιτερότητα και τη δύναμη της ισλαμικής ταυτότητας. Το Ισλάμ δεν είναι απλή θρησκεία. Είναι ταυτοχρόνως και δικαιϊκό σύστημα που καθορίζει τον τρόπο ζωής των πιστών. Δικαιϊκό σύστημα, μάλιστα, ασύμβατο με τις φιλελεύθερες συνταγματικές αρχές, το νομικό πολιτισμό και τα ήθη των δυτικών κοινωνιών.

Για τον πιστό της ακραίας ερμηνείας του Κορανίου που ζει στη Δύση, η ασυμβατότητα αυτή είναι πηγή αντιφάσεων. Θα πρέπει ή να παραβιάζει την πίστη του ή να παραβιάζει τις νομικές υποχρεώσεις που έχει ως πολίτης. Συνήθως τις αποδέχεται μόνο προσχηματικά. Για τον φανατικό ισλαμιστή δεν υφίσταται καν αντίφαση. Γι’ αυτόν σημείο αναφοράς είναι το Κοράνι και η σαρία (ισλαμικός νόμος). Το σύνταγμα και οι νόμοι του δυτικού κράτους στο οποίο ζει είναι απορριπτέοι και περιφρονητέοι.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όποιος προσχωρεί στον ισλαμικό φονταμενταλισμό δεν είναι απλός παραβάτης ενός νόμου. Είναι αρνητής συνολικά των δυτικών αξιών, καθώς και των νομικών και ηθικών παραγώγων τους. Εξ ου και η έντονη αντίδραση του πατέρα της μουσουλμάνας μαθήτριας, η οποία εθελοντικά είχε παραμείνει στην τάξη, όταν ο άτυχος καθηγητής ζήτησε να αποχωρήσουν οι μουσουλμάνοι μαθητές για να δείξει τα σκίτσα του Charlie Hebdo.

Τάση για γκετοποίηση

Σε ακραίες περιπτώσεις η ένταση της ισλαμικής ταυτότητας προσλαμβάνει διαστάσεις απόρριψης της ίδιας της δυτικής κοινωνίας. Ο νεαρός Πακιστανός που τραυμάτισε τέσσερις με μαχαίρι στα τέλη Σεπτεμβρίου ανήκει στην κατηγορία των “ψευτοανήλικων” και όφειλε να είναι ευγνώμων προς τη χώρα, η οποία, παρότι δεν είχε χαρτιά, τον φιλοξενεί από το 2018 και του παρείχε επίδομα.

Φανατικοί ισλαμιστές, ακόμα και τρίτης γενιάς μετανάστες, θεωρούν τη χώρα που γεννήθηκαν και ζουν θρησκευτικό-πολιτισμικό εχθρό τους. Μπορούν να σκοτώσουν ακόμα και γείτονές τους. Γι’ αυτό και, όταν πραγματοποιούν τρομοκρατικές επιθέσεις, εκλαμβάνουν τον θρήνο και την αγανάκτηση των ευρωπαϊκών κοινωνιών σαν επιβεβαίωση της σημασίας που είχε η πράξη τους στο πλαίσιο του “ιερού πολέμου”.

Η δυσανεξία της ισλαμικής ταυτότητας όσον αφορά τον δυτικό τρόπο ζωής ωθεί συχνά τους μουσουλμάνους σε γκετοποίηση. Αλλά και όταν εντάσσονται, συνήθως εντάσσονται επιφανειακά στον δυτικό τρόπο ζωής. Δεν είναι μόνο η μαντήλα και ακόμα χειρότερα η μπούργκα. Η έννοια “ελευθερία της έκφρασης”, την οποία προσπάθησε να διδάξει ο άτυχος καθηγητής στους μαθητές του, είναι ασύμβατη τουλάχιστον με το φονταμενταλιστικό Ισλάμ. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για εισβολή ενός ιδιότυπου θρησκόληπτου Μεσαίωνα στον δυτικό 21ο αιώνα.

Κύμα ισλαμοφοβίας

Οι εκδηλώσεις της εν λόγω πολιτισμικής αντίφασης προκαλούν επιφύλαξη των δυτικών κοινωνιών έναντι του Ισλάμ που έχει εγκατασταθεί στο εσωτερικό τους. Η επιφύλαξη θα ήταν περιορισμένη και αβαθής εάν δεν την παρόξυνε η ισλαμική τρομοκρατία και το γεγονός ότι ο ισλαμικός φονταμενταλισμός (ακραία εκδοχή του οποίου είναι η ισλαμική τρομοκρατία) είναι νομιμοποιημένος εντός των μουσουλμανικών κοινοτήτων.

Το σύγχρονο κύμα ισλαμοφοβίας δεν πηγάζει από θρησκευτική αντιπαλότητα. Στη Δύση η θρησκευτική πίστη και λατρεία είναι ιδιωτική υπόθεση και κατά κανόνα σεβαστή. Πηγάζει από τη συνειδητοποίηση ότι τουλάχιστον η ακραία εκδοχή της ισλαμικής ταυτότητας είναι ασύμβατη με τον δυτικό τρόπο ζωής. Αυτός είναι και ο λόγος που το μοντέλο της πολυπολιτισμικής κοινωνίας έχει εισέλθει σε υπαρξιακή κρίση.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων, η καταγγελία της ισλαμοφοβίας δεν αρκεί για να αναχαιτίσει ένα φαινόμενο το οποίο πηγάζει και τροφοδοτείται από φορτισμένες πολιτισμικές αντιφάσεις. Ο φορμαλισμός του “πολιτικά ορθού” δεν κάνει τον κόπο να κατανοήσει αυτές τις αντιφάσεις και τα βαθύτερα ρεύματα που παράγουν. Αρκείται να κουνάει το δάκτυλο και να καταγγέλλει σαν “ρατσιστή” όποιον διαπιστώνει το πρόβλημα. Με τον τρόπο αυτό, όμως, όχι μόνο δεν αναχαιτίζεται η ισλαμοφοβία, αλλά παροξύνεται. Η ιστορία είναι γεμάτη από διάφορους τύπους ζηλωτών οι οποίοι με τη στάση τους έφεραν το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.

Χωρίς ηθικούς φραγμούς

Σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες τρομοκρατών, που διατηρούν κάποιου είδους ηθικούς φραγμούς, η ισλαμική τρομοκρατία είναι επιρρεπής στην υπέρβαση κάθε αναστολής. Η πυροδότηση του απόλυτου μίσους καταλύει τους περιορισμούς που η Ανθρωπότητα έχει στην πορεία της Ιστορίας θέσει για τους τρόπους διεξαγωγής εχθροπραξιών. Από τη στιγμή, που οι δράστες θεωρούν ότι θυσιάζονται για έναν ιερό σκοπό δεν διστάζουν να συμπαρασύρουν στον θάνατο αμάχους, ακόμα και μικρά παιδιά. Στα μάτια τους, άλλωστε, ο Δυτικός άνθρωπος είναι όχι μόνο “άπιστος”, αλλά και εχθρός.

Γι’ αυτούς εχθρός δεν είναι μόνο οι φορείς ενός κράτους. Εχθρός είναι τα αξιακά παρακλάδια του Διαφωτισμού. Η χρήση κάθε μέσου που καλλιεργεί τον τρόμο στον εχθρό είναι θεμιτή. Γι’ αυτό και οι τζιχαντιστές αρέσκονται στους τελετουργικούς αποκεφαλισμούς, βιντεοσκοπημένους, όπως αυτούς που πραγματοποιούσε το ΙSIS, ή “ζωντανούς”, όπως του Γάλλου καθηγητή. Στην πραγματικότητα, η ισλαμική τρομοκρατία αντιπροσωπεύει μία ασύμμετρη απειλή, που ιδεολογικά παραπέμπει σε πόλεμο πολιτισμών.

Η πολιτική σπάνια από μόνη της οδηγεί σε τόσο ακραίες συμπεριφορές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθοριστικό ρόλο παίζει η ύπαρξη του θρησκευτικού υπόβαθρου και η νομιμοποιημένη από το Ισλάμ έννοια του “ιερού πολέμου” (τζιχάντ). Αυτό δεν σημαίνει ότι αιτία της ισλαμικής τρομοκρατίας είναι το θρησκευτικό δόγμα. Μία τέτοια ταύτιση θα ήταν όχι μόνο άτοπη, αλλά και επικίνδυνη.

Πολιτισμικό χάσμα

Από την άλλη πλευρά, όμως, εθελοτυφλούν όσοι στο όνομα της πολιτικής ορθότητας αρνούνται την ύπαρξη οποιασδήποτε σχέσης ανάμεσα στα δύο. Η ισλαμική τρομοκρατία νομιμοποιείται από μία ακραία ανάγνωση του Κορανίου. Δεν είναι τυχαίο ότι π.χ. κανένας Σέρβος δεν πραγματοποίησε τρομοκρατική επίθεση αυτοκτονίας, παρότι η χώρα του βομβαρδίσθηκε και ταπεινώθηκε από τις δυτικές δυνάμεις. Όπως δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι αιματηρές επιθέσεις των τζιχαντιστών γίνονται δεκτές με ενθουσιασμό από εκατομμύρια απλούς μουσουλμάνους σ’ όλο τον κόσμο.

Στην πραγματικότητα, ο ισλαμικός φονταμενταλισμός τροφοδοτείται από το πολιτισμικό χάσμα που χωρίζει τον μουσουλμανικό κόσμο από τη Δύση. Οι κατά κανόνα φανταιζί επιθέσεις των τζιχαντιστών μεγιστοποιούν την πολιτικοψυχολογική επίπτωση στη δυτική κοινή γνώμη. Λόγω της τεράστιας κάλυψης από τα διεθνή ΜΜΕ, αφήνουν βαθύτερη σφραγίδα. Προκαλούν μεγάλο θόρυβο κι ακόμα μεγαλύτερη ανασφάλεια. Η διάχυτη απειλή μετατρέπει τους ανθρώπους σε έρμαια του φόβου και κατ’ αυτό τον τρόπο αποσταθεροποιεί την καθημερινότητά τους. Με άλλα λόγια, η ισλαμική τρομοκρατία είναι πρωτίστως εργαλείο ψυχολογικού πολέμου.

Η νέα γενιά τζιχαντιστών που έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, καθώς και το πλήθος των προσφύγων-μεταναστών που τα τελευταία χρόνια έχει κατακλύσει την Ευρώπη, διευρύνει τις επιχειρησιακές δυνατότητες του ισλαμικού τρομοκρατικού δικτύου, αλλά κυρίως τροφοδοτεί διάσπαρτες μικρής κλίμακας επιθέσεις “μοναχικών λύκων” εναντίον απροστάτευτων στόχων, όπως οι δύο τελευταίες, του Πακιστανού και του Τσετσένου στη Γαλλία.

ΠΗΓΗ

SLpressGR

Απάντηση του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ στην ανακοίνωση της ΠΕΘ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Το ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων (ΠΕΘ), μπροστά στην πολιτικά αλλά και συμβολικά φαιδρή απόφαση του Τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο το 1934 ήταν «παράνομη», ξαναορθώνει τον «αποκαλυπτικό» και υβριστικό του λόγο, όχι από ενδιαφέρον για το ίδιο το γεγονός, αλλά ως αφορμή για να δηλητηριάσει την κοινή γνώμη και να πλήξει τους στόχους του: το μάθημα των θρησκευτικών, το προπτυχιακό πρόγραμμα της Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το άνοιγμα στην επιστημονική γνώση και κατανόηση της θρησκευτικής διαφορετικότητας, καθώς και ορισμένα άλλα θέματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, σπιλώνοντας, όπως το συνηθίζει, πρόσωπα και πράγματα. Δεν ασκούν εποικοδομητική κριτική, γνώρισμα κάθε δημοκρατικής συμπεριφοράς, αλλά πολεμική μισαλλοδοξίας, υποκαθιστώντας εγωιστικά θεσμούς Πολιτείας και Εκκλησίας, τάσσοντας τους εαυτούς τους υπεράνω αρχών και θεσμών ως κριτές της Οικουμένης. Μια νοοτροπία ολοκληρωτισμού. 

Συγκεκριμένα, μετονομάζει σκοπίμως και διαστρεβλωτικά την Εισαγωγική Κατεύθυνση Μουσουλμανικών Σπουδών σε «Ισλαμικό Τμήμα», ενώ δεν πρόκειται ούτε για Τμήμα πόσο δε μάλλον για «Ισλαμικό», αλλά για ένα ανεξάρτητο επιστημονικό πρόγραμμα προπτυχιακών σπουδών εντός του Τμήματος Θεολογίας. Η Κατεύθυνση Μουσουλμανικών Σπουδών δεν προορίζεται για τους φοιτητές της Θεολογίας, μια επίσης σκόπιμη εκ μέρους τους παρερμηνεία για να συγκινήσουν τους ευσεβείς και τους ευαίσθητους ανθρώπους, αλλά απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο, σε κάθε νέο και νέα, θρησκευόμενο και μη, που επιθυμεί να γνωρίσει επιστημονικά τους πολιτισμούς του κόσμου, και ειδικώς το Ισλάμ, την ποικιλία των πολιτιστικών και θρησκευτικών του εκφράσεων και τις γλώσσες των κειμένων του, την αραβική και περσική πρωτίστως, καθώς και τους δια βίου διαλόγους των Εκκλησιών της Ανατολής με τους μουσουλμάνους. Η επιστημονική αυτή προσέγγιση των άλλων πολιτισμών και θρησκειών αποτελεί αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης στα πλείστα πανεπιστήμια του κόσμου, ακόμη και σε πανεπιστημιακά ιδρύματα μουσουλμανικών πλειοψηφικώς χωρών. 

Αν κάποια από τα μέλη της ΠΕΘ δεν ήταν «συνάδελφοι» στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, θα λέγαμε πως πιθανώς παρανοούν εν αγνοία τους το επιστημονικό εγχείρημα των μουσουλμανικών σπουδών, το οποίο, παρά τη συνεχή πολεμική, προχώρησε και βρίσκεται στην ολοκλήρωση της πρώτης τετραετίας του. Πρόκειται όμως για μέλη της Θεολογικής Σχολής. 

Με λύπη ερχόμαστε ξανά αντιμέτωποι με την εσκεμμένη κατασυκοφάντηση και πολεμική τους. Οι διασυνδέσεις που κάνουν και οι οποίες στηρίζονται στην απόλυτη διαστρέβλωση δεδομένων, προθέσεων και επιχειρημάτων είναι επιζήμιες και επικίνδυνες τόσο ακαδημαϊκά όσο και εθνικά. Δεν κατανοούν ότι ανατινάσσουν τον ίδιο τον εαυτό τους και τη Θεολογία, κλείνοντας τη χώρα σε έναν ατέρμονα και σκοτεινό θρησκευτικό φονταμενταλισμό, που στερεί την ειρήνη από την καρδιά και το φως από τη νόηση. Το Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ πιστό στην ακαδημαϊκή του ταυτότητα και προοπτική, αλλά και στην κλήση του διαλόγου, που αποτελεί συστατικό στοιχείο του Χριστιανισμού, με την ίδρυση της Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών, στοχεύει στην περαιτέρω μελέτη και κατανόηση του θρησκευτικού φαινομένου. Άμεσο αποτέλεσμα η ουσιαστική συμβολή στην ειρηνική και δημιουργική συνύπαρξη των μελών των διαφορετικών θρησκευτικών κοινοτήτων του τόπου μας, όπως αυτή εκφράζεται από το ξεχωριστό και μοναδικό παράδειγμα της Θράκης, από όπου προέρχονται πλέον πολλοί από τους φοιτητές της Κατεύθυνσης των Μουσουλμανικών Σπουδών μας, αλλά και διδάσκοντες, όπως ο Μουφτής της Κομοτηνής Dr. Τζιχάντ Χαλήλ, του οποίου οι πρόσφατες δηλώσεις για το θέμα της Αγιά Σοφιάς δείχνουν την ποιότητα της εργασίας που συντελείται στο μεγαλύτερο πανεπιστημιακό ίδρυμα της χώρας, το ΑΠΘ. Ως εκ τούτου, ως επιστήμονες θεολόγοι οφείλουμε να καταδείξουμε τη συκοφαντία και τον επικίνδυνο για τη χώρα και τη θεολογία λόγο της ΠΕΘ, ο οποίος πέραν των υπολοίπων, εξαιρέτως της αλήθειας, στερείται του πιο πολύτιμου αγαθού /συστατικού της χριστιανικής πίστης: την Αγάπη.

ΠΗΓΕΣ

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ. Τμήμα Θεολογίας

Θρησκευτική Εκπαίδευση

Οι Νταήδες της πίστεως

Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΖΙΑΚΑ / Καθηγήτριας στη Θεολογική Σχολή ΑΠΘ

Δύο αιτήσεις ακυρώσεως της Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών του ΑΠΘ εκδικάστηκαν από το ΣτΕ τις προηγούμενες ημέρες. Η μια κατατέθηκε από ομάδα καθηγητών του ΑΠΘ (εκ της αιτήσεως τους συνάγεται ότι αυτοπροσδιορίζονται ως χριστιανοί) και η άλλη από έναν Έλληνα πολίτη (εκ της αιτήσεως του συνάγεται ότι αυτοπροσδιορίζεται ως μουσουλμάνος), με σκοπό να σταματήσει η λειτουργία του προπτυχιακού Προγράμματος των Μουσουλμανικών Σπουδών, του πρώτου σε ανώτατο ίδρυμα της Ελλάδας με αντικείμενο την ακαδημαϊκή μελέτη του Ισλάμ.

Οι πρώτοι και ο δεύτερος έχουν μια απολύτως κοινή θέση, κατά τι ζηλωτική: ότι η πίστη (η αλήθεια) ανήκει μόνον σε αυτούς, τους Νταήδες (hamalat al-‘ilm -για τους φοιτητές μας-, τους “φορείς της γνώσεως”), και ότι μόνον ως τέτοια μπορεί και πρέπει να διδάσκεται ή να μη διδάσκεται καθόλου, αν δεν ομολογεί την πίστη, ακόμη και στο δημόσιο πανεπιστήμιο.

Θα δούμε λοιπόν, εντός των επομένων ημερών, αν η Εισαγωγική Κατεύθυνση Μουσουλμανικών Σπουδών είναι κάτι περισσότερο από αριθμοί συνεδριάσεων, εγγράφων και καταγγελιών, κι αν κάποτε αυτή η χώρα, η μικρή που νιώθει όμως τρανή, αφήσει το φως που την περιλούζει άπλετα και προκλητικά να τη φωτίσει και προς άλλες κατευθύνσεις. Λίγο να απελευθερωθεί από τους “εχθρούς” της.

Οφείλω ευχαριστίες στους φοιτητές που εντόπισαν τη φαιδρή για το ζήτημα αρθρογραφία των ημερών, άρχισαν να σχολιάζουν, να αντιδρούν και να προβληματίζονται.

Υστερόγραφο: Νταής, αυτός που καλεί σε ντάουα (κλήση “στην ιερά αποστολή”) με σκοπό την υπεράσπιση και διάδοση των δικαίων θέσεών του και των αληθειών της πίστεώς του. Το ενδιαφέρον είναι ότι στο Κοράνιο, σε διάφορα χωρία, σημειώνεται εμφατικά ότι η ντάουα οφείλει να γίνεται με λεπτό/μη καταναγκαστικό στην εκφορά της λόγο, επιχειρήματα και πράξεις.

ΠΗΓΗ

Angeliki Ziaka

Προαιώνια ασπίδα στις επιδημίες η θρησκευτική πίστη

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ

Το Χριστιανικό Πάσχα έγινε φέτος από την τηλεόραση και το διαδίκτυο, ο Ραβίνος στην Αθήνα διάβασε το βιβλίο της Εξόδου, παραμονή του Πεσάχ (Εβραϊκό Πάσχα) σε απευθείας σύνδεση με του πιστούς  μέσω  You tube και στην Ξάνθη ο μουφτής ευχήθηκε στους μουσουλμάνους «καλό ραμαζάνι» δια του Facebook.

Χριστιανοί, μουσουλμάνοι, Εβραίοι ξόρκισαν το «κακό του κορωνοϊού» στις κορυφαίες θρησκευτικές τελετές του προσευχόμενοι, όχι στις εκκλησίες, τα τζαμιά και τις συναγωγές που ήταν κλειστά, αλλά στο ψηφιακό σύμπαν, σε μια «πρόγευση» για τις ηλεκτρονικές θρησκευτικές τελετές του… μέλλοντος.

Από την εποχή της Βίβλου ακόμα, οι θρησκείες στην ιστορική τους διαδρομή προσέφευγαν στην επίκληση του Θείου ως ασπίδα  προστασίας της  ανθρώπινης ζωής από ασύμμετρα  απειλητικά φαινόμενα, όπως οι θανατηφόρες πανδημίες.

Αναγορεύονταν Άγιοι προστάτες – στην Ευρώπη υπάρχει και «Αγία Κορωνίδα» – αναγείρονταν εκκλησίες, αναπέμπονταν δεήσεις, οι πιστοί ήλπιζαν σε άνωθεν θαύματα.  

Τρεις καθηγητές πανεπιστημίου μιλούν στην «Κ» για πως οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, προσέγγιζαν ανά τους αιώνες επιδημικές απειλές και βεβαίως την τωρινή του κορωνοϊού.

«Οι επιδημικές καταστάσεις στον Χριστιανισμό, με βάση την αυθεντική της διδασκαλία αντιμετωπίζονταν κατά βάση με την πίστη (εμπιστοσύνη) στο Θεό, αυταπάρνηση προς τον πλησίον, αλλά και την λογική», λέει ο ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Πέτρος Βασιλειάδης.

«Οι Πατέρες της Εκκλησίας ανέτρεχαν στην διδασκαλία του ιδρυτή της, προκειμένου να ερμηνεύσουν με την απόλυτη δυνατή ακρίβεια την εν χρόνω αποκεκαλυμμένη αλήθεια. Χρησιμοποιώντας τη γλώσσα της εποχής τους, απέβλεπαν σε μια «λογική» παρουσίαση της «υπέρ λόγον» αποκαλύψεως του «Θεού Λόγου». Στις περιόδους επιδημιών εν μέσω διωγμών την θυσιαστική προσφορά προς τους πληγέντας έθετε ως κύριο μέλημά του. Βέβαια, σε περιόδους ειρήνης εκφράστηκε κατά κύριο λόγο ως «λατρεύουσα» κοινότητα, στην ουσία ως «κοινωνία» των μελών της, με το Θεό αλλά και με τους συνανθρώπους, με την Ευχαριστία, κέντρο και προσδιοριστικό στοιχείο της λατρείας του, να προσδιορίζει την ταυτότητά του. Η Ευχαριστία άρχισε ως ένα κοινό δείπνο πρόληψης και αναλαμπής της εσχατολογικής Βασιλείας, ενός κόσμου δηλαδή διαφορετικού του συμβατικού πραγματικής αδελφικής κοινωνίας αγάπης, δικαιοσύνης, ειρήνης, αλλά και θυσιαστικής προσφοράς και αλληλεγγύης προς όλο τον κόσμο κατά  την «λειτουργία μετά την (λατρευτική) Θεία Λειτουργία».

Βιώνοντας, όμως, το μεγαλείο αυτής της εμπειρίας, και έχοντας ανυπέρβλητη συναισθηματική φόρτιση, όσο περνούσαν τα χρόνια στις μεγάλες επιδημίες πολλοί, ακόμη και σε θεσμικό επίπεδο, διολίσθησαν σε μαγικές συνταγές και συμπεριφορές, χωρίς όμως να πάψουν μέλη του να βοηθούν, ακόμη και με κίνδυνο της ζωής τους, τα θύματα των επιδημιών σε Δύση και Ανατολή».

Το Ισλάμ

«Ίσως, ένα από τα δυσκολότερα πράγματα τις ημέρες της Πανδημίας του Κορωνοϊού για τα πλειοψηφικώς μουσουλμανικά κράτη είναι η αποχή από οικογενειακές συνάξεις, μεγάλες κατά κανόνα, παρά η μη συνάθροιση για τέλεση θρησκευτικών καθηκόντων στα τζαμιά. Κι αυτό, διότι οι μουσουλμάνοι μπορούν να προσεύχονται από όπου κι αν βρίσκονται, αρκεί να τηρούν το θρησκευτικό αυτό καθήκον πέντε φορές την ημέρα και σε καθορισμένη ώρα», εξηγεί η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου κ. Αγγελική Ζιακα. «Στο Ισλάμ, θρησκεία που δεν χρειάζεται τη διαμεσολάβηση ιερατείου, ο κάθε πιστός τίθεται ενώπιον του Θεού και του θελήματός του δια μέσου της προσευχής. Ομοίως, δεν υπάρχουν μυστήρια, όπως στον Χριστιανισμό.

H ονοματοδοσία, ο γάμος αλλά και η κηδεία γίνονται μεν με τρόπο θρησκευτικό, αλλά χωρίς την υποχρεωτική τέλεσή τους στα τζαμιά. Για την προσευχή όμως της Παρασκευής και για τα προσκυνήματα, οι μουσουλμάνοι παραδοσιακά συναθροίζονται από κοινού στα τζαμιά και τα ιερά τους λίκνα, πρακτική που ενδυναμώνει την εγγύτητα και το σφρίγος τους ως φορέων της μαρτυρίας της ενότητας της μουσουλμανικής κοινότητας. Μπρος στην Πανδημία του κορωνοϊού η Σαουδική Αραβία, όπως και άλλες χώρες, προέβη άμεσα σε απαγόρευση συναθροίσεων στα τζαμιά αλλά και σε αναβολή της έλευσης προσκυνητών στους ιερούς τόπους, Μέκκα και Μεδίνα. Δεν είναι άλλωστε κρυφό στα ιατρικά πρακτικά των τελευταίων τριάντα χρόνων, η ύπαρξη πνευμονικών κυρίως μολύνσεων κατά το διάστημα του προσκυνήματος, όπου συγχρωτίζονται πάνω από 10.000.000 πιστοί.

Ομοίως, ανά τους αιώνες και κατά το μεγάλο προσκύνημα (Χατζ), πολλαπλασιαζόταν η δημιουργία δικτύων διάδοσης της πίστης, τα οποία διασπείρονταν σε όλο τον κόσμο τάχιστα, όπως και οι διάφορες ασθένειες, κυρίως χολέρα και πανώλη. Οι αποικιοκρατικές δυνάμεις, με ανταγωνιστικές μεταξύ τους προτεραιότητες κυριαρχίας στο εμπόριο αλλά και ελέγχου των ανθρώπινων δικτύων και της εξάπλωσης των νόσων, έθεταν τότε πολλούς από τους προσκυνητές σε υποχρεωτική καραντίνα και επίβλεψη σε απίθανα γεωγραφικά σημεία/περάσματα από την Ανατολή στη Δύση, όπως στη νήσο Kamaran, νότια της Υεμένης, σημείο ελέγχου εισόδου/εξόδου από την Ερυθρά Θάλασσα στον Ινδικό Ωκεανό».

Ο Ιουδαϊσμός

«Παρά τις δυσκολίες ορισμένων ομάδων, ο σύγχρονος Ιουδαϊσμός υιοθέτησε έγκαιρα τις επιταγές των Υπουργείων Υγείας και αποδέχτηκε την προσαρμογή, εξαιτίας της σοβαρότητας της αιτίας», εξηγεί αναφερόμενος στον Ιουδαϊσμό, ο  επίκουρος καθηγητής της Θεολογικής σχολής του ΑΠΘ  κ. Τιμολέων Γαλάνης.

Οι συναγωγές έκλεισαν έγκαιρα τις πόρτες τους, απαγορεύτηκαν οι συναθροίσεις, περιορίστηκε ο αριθμός των εισερχομένων στο δυτικό τείχος του Ναού των Ιεροσολύμων, το γνωστό «τείχος των δακρύων»  και απαγορεύτηκαν οι ασπασμοί των λίθων του, αν και επιτρέπονται από κοινού προσευχές στο ύπαιθρο τηρουμένων των αποστάσεων ασφαλείας, μόνο με το ελάχιστο όριο των δέκα  συμμετεχόντων.

Και αυτό, επειδή εκείνο που προέχει στον θρησκευτικό, ιουδαϊκό νόμο είναι η αρχή «Pikuach Nefesh», δηλαδή η διάσωση της ανθρώπινης ζωής.

Η εντολή αυτή βασίζεται στην απαγόρευση του βιβλίου του Λευιτικού 19,16: «Δεν θα σταθείς πάνω στο αίμα του πλησίον σου». Η εντολή αυτή ανήκει σε ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα της Πεντατεύχου, επειδή ο θεός προτρέπει τον λαό μέσα από την τήρηση των εντολών στην αγιότητα. Η  σοβαρότητα της εντολής είναι σαφής, δεν είναι αποδεκτό να γίνει ο άνθρωπος υπαίτιος να χαθεί ανθρώπινη ζωή, επειδή, όπως τονίζεται η ζωή είναι το υψηλότερο αγαθό. Η τήρηση του θρησκευτικού  νόμου σημαίνει ζωή και η απειλή της ζωής μπορεί να σημαίνει και αναστολή της τήρησης κάποιων διατάξεων, ακόμα και των λατρευτικών.

Στη νομική συλλογή της Μισσνά τον κανόνα διατυπώνει ο ραββί Ματθίας μπεν Χαράς λέγοντας ότι οποιαδήποτε απειλή κατά της ανθρώπινης ζωής υπερισχύει του Σαββάτου(Γιομά 8,6). Και το Σάββατο  είναι εξ ορισμού το κέντρο της θρησκευτικής ζωής του Ιουδαϊσμού, της λατρείας και της τήρησης του θρησκευτικού νόμου.

Σε μια περίοδο κρίσης, όπως αυτή, αναδύεται περισσότερο από ποτέ η ανάγκη της προσευχής: «Γιάτρεψέ μας Κύριε και θα θεραπευτούμε, σώσε μας και θα σωθούμε… γιατί εσύ είσαι θεός ιατρός, ελεήμων και πιστός» (Αμιδά, 8η ευλογία).

ΠΗΓΗ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

PROJECT· Συναντήσεις Χριστιανισμού και Ισλάμ. Πέρα από προκαταλήψεις

Χριστιανισμός και Ισλάμ

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ. Βιβλιογραφία

Ο πόλεμος των πολιτισμών και η Ελλάδα

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ

Ο Σάμιουελ Χάντιγκτον πριν εικοσιπέντε χρόνια μιλούσε ήδη για έναν «πόλεμο των πολιτισμών», που τείνει να διαιρέσει ακόμα και με ποταμούς αίματος τον σύγχρονο κόσμο, υποκαθιστώντας εν μέρει ή εν όλω τις ιδεολογικές ή τις πολιτικο-κοινωνικές αντιπαραθέσεις. Το βιβλίο του Χάντιγκτον κυκλοφόρησε αμέσως μετά την ειρηνιστική αυταπάτη του Φουκουγιάμα για το «Τέλος της Ιστορίας» ως ο αντίποδάς του. Ο Φουκουγιάμα υμνούσε τον ενιαίο μονοπολικό κόσμο που αναδυόταν μετά την κατάρρευση του Σοβιετικού στρατοπέδου,  και την εποχή της παγκοσμιοποίησης, ενώ ο αντι-πολυπολιτισμικός Χάντιγκτον διέβλεπε την τεράστια σημασία των πολιτισμικών συγκρούσεων, που απειλούν με ρηγματώσεις την παγκοσμιοποίηση.

Τότε λοιπόν σηκώθηκε μια τεράστια κατακραυγή εναντίον του, τόσο στις χώρες της Δύσης όσο και στην Ελλάδα.

Ο Χάντιγκτον, ο οποίος ήταν ένας συντηρητικός συστημικός Αμερικανός συγγραφέας, επικρίθηκε έντονα τόσο από τους γνωστούς διανοουμένους της πολυπολιτισμικής παγκοσμιοποίησης, κατ’ εξοχήν της μπλερικής και της γαλλικής «χαβιαροαριστεράς», όσο και  από την ελληνική διανόηση. Και αυτό, διότι, για να δικαιολογήσει και την επίθεση της Δύσης εναντίον της Σερβίας, που βρισκόταν τότε σε πλήρη εξέλιξη, έβαζε στο ίδιο τσουβάλι τον ισλαμικό πολιτισμικό χώρο με τον… ορθόδοξο. Η Ελλάδα η Σερβία  και η Ρωσία, για τον Χάντιγκτον δεν ανήκουν στην Ευρώπη, και συνιστούν έναν διαφορετικό πολιτισμό, τον ορθόδοξο, όπως και ο ισλαμικός. Κατά συνέπεια η Δύση πρέπει να οργανωθεί αποκλείοντας τον ορθόδοξο χριστιανικό χώρο, όσο και τον μουσουλμανικό.

Μάλιστα επειδή εκείνη την περίοδο η επίθεση κατά της ορθόδοξης Σερβίας γινόταν σε συμμαχία με τους μουσουλμάνους ενώ και στο Αφγανιστάν ήταν πρόσφατη η συμμαχία μεταξύ ισλαμιστών και Αμερικανών εναντίον των Ρώσων, γι’ αυτό και το κέντρο βάρος έμπαινε στην Ορθοδοξία και όχι στο Ισλάμ!

Η μοιραία υποτίμηση της αντίθεσης με το Ισλάμ φάνηκε την ίδια περίοδο με την ευκολία με την οποία ο Μπους ο πρεσβύτερος  επιτέθηκε στο Ιράκ του Σαντάμ Χουσεϊν, διαλύοντας ένα ισχυρό κοσμικό αραβικό κράτος, εμπόδιο στον φονταμενταλισμό. Οι Ισραηλινοί έκαναν το ίδιο στην Παλαιστίνη ενισχύοντας τους Αδελφούς Μουσουλμάνους και τη Χαμάς εναντίον του Αραφάτ και της Φατάχ.

Στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001, στη Νέα Υόρκη και στο Πεντάγωνο, καταδείχτηκε περίτρανα ποιο ήταν το βασικό διακύβευμα. Η σύγκρουση του σουνιτικού Ισλάμ, κατ’ εξοχήν με τη Δύση, αλλά όχι μόνο με αυτή, αλλά με το σύνολο του χριστιανικού κόσμου (τους Σέρβους, τους Ρώσους, κ.λπ.), ακόμα και με τους ετερόδοξους μουσουλμάνους (τους σιϊτες) ήταν το αντικείμενο αυτού του πολέμου.  Και η Δύση απάντησε και αυτή με τα όπλα ενός πολέμου των πολιτισμών. Εξόντωση του Σαντάμ, εισβολή στο Αφγανιστάν, διάλυση της Συρίας και της Λιβύης, και κατά συνεπεία πλήρης απελευθέρωση του βαθύτερου ισλαμικού υποβάθρου των μουσουλμανικών λαών, ως έσχατο ταυτοτικό καταφύγιο τους.

Έκτοτε, χρόνο τον χρόνο, αυτός ο πόλεμος διεξάγεται σε όλο και περισσότερα πεδία. Από την Αλ Κάϊντα, στον Ισλαμικό Στρατό, και από την σύγκρουση μηχανισμών στη ανοικτή σύγκρουση πολιτισμών. ΟΙ τρομοκράτες που ανατίναξαν τους δίδυμους πύργους ανήκαν σε μια συνωμοτική οργάνωση και είχαν εκπαιδευτεί για να ολοκληρώσουν το έργο τους. Ακόμα και στο Μπατακλάν ή τις Βρυξέλλες επρόκειτο για οργανωμένους πυρήνες, σε άμεση διασύνδεση με το Ισλαμικό Κράτος. Όμως στη Γερμανία ή ακόμα περισσότερο στη Γαλλία, τόσο στη Νίκαια όσο  και στη Ρουέν, πλέον η άμεση σχέση με το Ισλαμικό Κράτος είναι όλο και πιο μακρινή και οι τρομοκράτες δρουν χωρίς εξοπλισμό και εκπαίδευση και χτυπούν πλέον και τα θρησκευτικά σύμβολα του «αντιπάλου», εκκλησίες και ιερείς.

Δηλαδή η ισλαμική τρομοκρατία τείνει να αποκτήσει ως δυνητική βάση στρατολογίας, τους μουσουλμάνους που ζουν στις δυτικές κοινωνίες και αντλεί από αυτούς στοιχεία περιθωριακά, προβληματικά ή παρανοϊκά, τα οποία στρατεύονται στις πιο αποτρόπαιες τρομοκρατικές ενέργειες. Και στον βαθμό που μόνο στη δυτική Ευρώπη ζουν δεκαπέντε ή είκοσι εκατομμύρια μουσουλμάνων, και στη Ρωσία άλλα τόσα, γίνεται κατανοητό πως το αδιέξοδο θα τείνει να επεκταθεί. Διότι προφανώς στην Ευρώπη θα ενισχυθεί ο γενικευμένος φόβος και ή δυσπιστία έναντι των μουσουλμάνων γενικά, θα γενικευθούν οι ξενοφοβικές συμπεριφορές, και θα εκτιναχτούν τα ακροδεξιά κόμματα. Οι μουσουλμάνοι θα  κλειστούν περισσότερο στο θρησκευτικό καβούκι τους και κατά συνέπεια  η σύγκρουση θα διαιωνιστεί.  Η πρόβλεψη του Χάντιγκτον θα γνωρίσει μια εφιαλτική επαλήθευση.

Μπορεί να υπάρξει απάντηση σε αυτό τον πόλεμο;

Είναι προφανές πως οι λύσεις αποτελούν ένα σύνολο και θα πρέπει να εκτυλιχθούν σε βάθος χρόνου. Η καταστολή και η αστυνόμευση της λεγόμενης «ριζοσπαστικοποίησης» των νεαρών μουσουλμάνων, και των ανεξέλεγκτων τζαμιών είναι μεν αναγκαία αλλά όχι αρκετή. Πριν από όλα οι δυτικές δυνάμεις θα πρέπει να πάψουν να επεμβαίνουν στις μουσουλμανικές χώρες, αφού πρώτα βέβαια απολυμάνουν όλο το πύον που άφησαν σε αυτές, δηλαδή το Ισλαμικό Κράτος. Αντί να συνεχίζουν να μεταφέρουν πληθυσμούς προς εκμετάλλευση στα εργοστάσια και τις πόλεις τους, όπως έκανε η «πονόψυχη» κυρία Μέρκελ, να ενισχύσουν τις παραγωγικές δομές στις χώρες από όπου έρχονται οι μετανάστες.

Όσο για τους μουσουλμάνους, θα πρέπει με τη σειρά τους να «απαγορεύσουν» τη μεταβολή της θρησκευτικής πίστης σε πρωταρχικό στοιχείο της πολιτικής ταυτότητάς τους, δηλαδή σε ισλαμισμό. Θα πρέπει να βαδίσουν στον αντίποδα του δρόμου που ακολουθεί… η Τουρκία με τον Ερντογάν. Μετά το κύμα της μεγάλης ισλαμοποίησης, μπροστά στα αδιέξοδά της, που οδηγεί σε αλληλοσφαγή μεταξύ των ίδιων (π. χ., μεταξύ σουνιτών και σιϊτών) θα πρέπει  να θέσουν τέλος σε αυτή την αδιέξοδη επιλογή.

Τέλος, ως προς τα οίκου μας. Είναι προφανές πως η ασύγγνωστη ελαφρότητα με την οποία  η ελληνική κυβέρνηση και η ελληνική αριστερά σχεδόν στο σύνολό της, αντιμετωπίζει το προφυγικό και το μεταναστευτικό ζήτημα κινδυνεύει να μεταφέρει και στην Ελλάδα – μια χώρα των συνόρων μεταξύ των πολιτισμών – μια σύγκρουση πλανητικών διαστάσεων, στην οποία εμείς δεν έχουμε οποιαδήποτε ανάμιξη.

Η αύξηση των προσφυγικών/μεταναστευτικών πληθυσμών σε συνθήκες –υποχρεωτικά– αποξένωσης και ταλαιπωρίας, δημιουργεί αναπόφευκτα –έστω και σε λίγους από αυτούς– αισθήματα μίσους και διαχωρισμού με τους ντόπιους. Αυτό δε συνοδεύεται με την παρουσία μιας μουσουλμανικής μειονότητας, την οποία υποδαυλίζει συστηματικά η Τουρκία, εναντίον της Ελλάδας.

Κατά συνέπεια είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να εμφανιστεί, ακόμα και υποκινούμενος από τον νέο-οθωμανισμό, ή ακόμα και από άλλους μικρότερους άσπονδους γείτονές μας, ένας εγχώριος φονταμενταλισμός. Επιπλέον, η δημιουργία τζαμιού στο κέντρο της Αθήνας, κάτω από σαουδαραβική διαχείριση(!), με τις εντάσεις και τις συγκρούσεις που αναπόφευκτα θα επιφέρει, αποτελεί την καλύτερη συνταγή για τη μεταβολή του σε χώρο θρησκευτικού και πολιτισμικού μίσους.

Προφανώς, λοιπόν, πρέπει να λύσουμε το ταχύτερο δυνατό το προσφυγικό/μεταναστευτικό πρόβλημα, με την  άμεση επιστροφή των παράτυπων μεταναστών στις χώρες τους, την αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων, (οι προσπάθειες να αποτραπεί η είσοδος πολιτικών φυγάδων από την Τουρκία το αποδεικνύει ότι είναι εφικτή)  – και την άμεση αποστολή των προσφύγων στις χώρες που έχουν συμφωνήσει να τους δεχτούν. Αν αρχίσει να οξύνεται και στη χώρα μας ο «πόλεμος των πολιτισμών» δεν υπάρχει επιστροφή.

ΠΗΓΕΣ

Άρδην

Ο Θεός παραφρόνησε;

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ο ένας νοικιάζει μια νταλίκα και σκοτώνει όποιον βρεθεί στον δρόμο του. Ο άλλος κυκλοφορεί με τρακόσια φυσίγγια και κλείνει ραντεβού μέσω ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης για να σκοτώσει. Ένα μαχαίρι φτάνει για να κόψει ο τρίτος την καρωτίδα του ιερέα στην εκκλησία της Νορμανδίας. Διάγνωση: ο ένας είναι παράφρων, ο δεύτερος ήταν σιίτης, άρα δεν έχει σχέση με το Ισλαμικό Κράτος, ο τρίτος όμως φώναζε το όνομα του ISIS καθώς ορμούσε μες στον ναό. Καθημερινότητα της δυτικής Ευρώπης, καθημερινότητα και του αραβικού κόσμου ακόμη. Εκεί τα θύματα της τρομοκρατίας δεν μπορούν να μετρηθούν.

Οι δυτικές χώρες μπορούν ακόμη να εκπλήσσονται. Κάτι είναι κι αυτό. Ζητούνται ευθύνες απ’ την αστυνομία στη Νίκαια, ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας απολογείται, ο πρόεδρος Ολάντ τον καλύπτει. Στη Γερμανία συνεδριάζει το συμβούλιο ασφαλείας της χώρας. Μήπως πρέπει να δοθούν περισσότερα μέσα στην αστυνομία; Μήπως το παρακάναμε με την ελεύθερη μετακίνηση; Ρωτήστε όσους ψήφισαν Brexit και στήθηκαν ώρες στην ουρά για να περάσουν το Κανάλι. Ευτυχώς εμείς εδώ δεν έχουμε τέτοια προβλήματα. Η Ελλάδα, ως περίπου ευρωπαϊκή χώρα, μεθοριακός σταθμός του Δυτικού Πολιτισμού, προς το παρόν ασχολείται με την απλή αναλογική και την κατασκήνωση των No Border Αλληλέγγυων.

Οι θιασώτες του πολιτισμικού σχετικισμού συνεχίζουν να υποστηρίζουν τη θεωρία της πολυπολιτισμικότητας. Η θεωρία πάνω απ’ όλα. Οταν έχεις φτάσει να κατασκευάσεις ένα θεωρητικό σχήμα, όταν έχεις φάει τη ζωή σου στο πανεπιστήμιο για να το διδάσκεις, όταν η πνευματική ζωή στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ, τις τελευταίες δεκαετίες αρδεύεται από τον σχετικισμό, πώς να δεχθείς ότι η πραγματικότητα έχει την αναίδεια να σε διαψεύδει; Ο πολιτισμικός σχετικισμός έχει γίνει η θρησκευτική πίστη των ελίτ της Δύσης. Και τα συμπαρομαρτούντα, τα κοινωνιολογικά και οικονομικά κίνητρα. Οταν όλοι οι πολιτισμοί είναι ίδιοι, οι άνθρωποι συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο αν δεν τους χωρίζουν οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.

Και η θρησκεία; Μα για τους άθεους, τους σοβαρούς διανοούμενους του κόσμου τούτου, όλες οι θρησκείες είναι ισότιμες, όπως και όλοι οι πολιτισμοί. Και γιατί δεν σκοτώνουν χριστιανοί ή Εβραίοι στο όνομα του δικού τους Θεού, κι ας είναι άποροι, αποκλεισμένοι κοινωνικά ή ψυχασθενείς; Το έκαναν οι χριστιανοί με τις Σταυροφορίες και τους θρησκευτικούς πολέμους που αιματοκύλισαν την Ευρώπη. Μόνο που μας χωρίζουν κάτι αιώνες Ιστορίας από τότε. Και απαντά ο μειλίχιος διανοητής: Κάποια στιγμή θα φτάσει και το Ισλάμ στα δικά μας επίπεδα ανοχής. Και δεν είναι έτσι όλο το Ισλάμ. Συμφωνώ απολύτως: μόνο που το Ισλάμ παράγει τρομοκρατία στο όνομα του Θεού του. Και στόχος της είναι η Δύση.

Υπάρχει μια δόση σχεδόν θρησκευτικού φανατισμού σε όλες τις μορφές τρομοκρατίας. Ακόμη και οι βλαμμένοι δικοί μας που μιλούσαν στο όνομα της επανάστασης τον είχαν. Στην περίπτωση της Τζιχάντ το κίνητρο, τουλάχιστον το ομολογημένο, είναι η θρησκεία. Η παραφροσύνη είναι ο καταλύτης.

Πολιτισμική αφέλεια; Αν η Δύση δεν παραδεχθεί ότι ο πόλεμος που της κηρύχθηκε είναι πολιτισμικός, θα βυθίζεται όλο και περισσότερο στην κινούμενη άμμο του τρόμου. Και ο πανικός θα φέρει τον λαϊκισμό στην εξουσία, τη δυτική εκδοχή του παράφρονος Θεού της Τζιχάντ.

ΠΗΓΗ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Το Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ απαντά στις κακόβουλες επιθέσεις

Της ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΡΕΚΛΑ

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO Ι Θεολογική Σχολή ΑΠΘ

Στη στοχευμένη επίθεση που δέχεται το τελευταίο διάστημα σχετικά με διοικητικές και εκπαιδευτικές αποφάσεις του απαντά το Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Με ένα κείμενο- παρέμβαση που προέκυψε από σχετική συζήτηση σε συνεδρίαση του Τμήματος Θεολογίας, το Τμήμα θέλει να δώσει μια ηχηρή απάντηση στην «κακόβουλη και άδικη πολεμική» που εκτοξεύεται εναντίον του εδώ και αρκετούς μήνες.

Η επίθεση που δέχεται το Τμήμα Θεολογίας δεν αφορά μόνο στην νεοϊδρυθείσα κατεύθυνση ισλαμικών σπουδών αλλά, όπως αναφέρεται στο κείμενο της παρέμβασης,  έχει να κάνει με διάφορες αποφάσεις που λαμβάνει το Τμήμα και επιχειρεί να βλάψει το κύρος του.

Ακολουθεί αυτούσιο ολόκληρο το κείμενο της παρέμβασης του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ

Το Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το διδακτικό προσωπικό του δέχονται τον τελευταίο καιρό στοχευμένη και αδικαιολόγητη επίθεση, η οποία σχετίζεται με διοικητικού και εκπαιδευτικού περιεχομένου αποφάσεις. Η επίθεση αυτή, η οποία ξεπερνά την εποικοδομητική κριτική και με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς στρέφεται ουσιαστικά κατά του ακαδημαϊκού χαρακτήρα και του κύρους των θεολογικών σπουδών που παρέχονται από ένα δημόσιο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Το Τμήμα μας, ως ζωντανό και αναπόσπαστο τμήμα του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, προσπαθεί να επιτύχει τη δημιουργική σύνθεση παράδοσης και ανανέωσης στην Ορθόδοξη Θεολογία, με βάση την κειμενική και μνημειακή της κληρονομιά, και παράλληλα να προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση στο επιστημονικό πεδίο της θρησκείας και του πολιτισμού, σύμφωνα με τις παγκοσμίως αναγνωρισμένες για πανεπιστημιακά ιδρύματα σταθερές.

Η Ελληνική Πολιτεία, ως αρμόδια για την θρησκευτική εκπαίδευση όλων ανεξαρτήτως των πολιτών της, εμπιστεύθηκε τη λειτουργία κατεύθυνσης προγράμματος Mουσουλμανικών σπουδών στο Τμήμα μας, διότι αυτό διαθέτει εμπειρία, εξειδικευμένο προσωπικό, πληροί τα απαραίτητα ποιοτικά ακαδημαϊκά κριτήρια και γι΄ αυτό είναι σε θέση να αναλάβει οποιοδήποτε ερευνητικό και διδακτικό έργο κριθεί σκόπιμο με επιστημονικά κριτήρια.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, εκτός των αμιγώς επιστημονικών και ακαδημαϊκών κριτηρίων είναι προφανής και η κοινωνική και διαπολιτισμική αναγκαιότητα για τη θεραπεία του σχετικού γνωστικού αντικειμένου, το οποίο θα προσφέρει τη δυνατότητα αφενός σε όσους Mουσουλμάνους συμπολίτες μας το επιθυμούν να σπουδάσουν σε ακαδημαϊκό επίπεδο τη θρησκεία τους στην κοινή μας πατρίδα, και αφετέρου σε οποιονδήποτε άλλο να γνωρίσει το Ισλάμ, γεγονός που θα προαγάγει τον ιδιαίτερα χρήσιμο σήμερα διαπολιτισμικό διάλογο.

Η φυσιογνωμία, η ταυτότητα και το έργο του Τμήματός μας διαμορφώνεται, διαφυλάσσεται και αξιολογείται επαρκώς από το προσωπικό του και τους αρμόδιους ακαδημαϊκούς φορείς. Το Τμήμα μας δεν απειλείται από τη θρησκευτική ετερότητα ούτε υφίσταται λόγος παρεμβάσεων από αυτόκλητους τιμητές και αξιολογητές της ορθοδοξίας και της ορθοπραξίας των ακαδημαϊκών θεολόγων.

Σε μια δύσκολη εποχή για την ελληνική κοινωνία, όπως η σημερινή, είναι απαραίτητη η αυτοσυγκράτηση, η ψύχραιμη ανάγνωση των γεγονότων και προπάντων η αποφυγή οποιασδήποτε ενέργειας που θα μπορούσε να υπονομεύσει το κύρος των θεολογικών σπουδών στο δημόσιο ελληνικό πανεπιστήμιο, να τραυματίσει την ενότητα του εκκλησιαστικού σώματος και κατ’ επέκταση να προκαλέσει κοινωνικές εντάσεις.

ΠΗΓΗ

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ