https://blogs.sch.gr/akalamatas/files/2018/08/ΤΟΜΟΣ-ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ.pdf
Αρχείο ετικέτας Θρησκευτικά Γ΄ Λυκείου
Ζήσιμου Λορεντζάτου σπουδάγματα για το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά
Γράφει ο Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Ένα από τα πολλά θετικά σημεία που έχει το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά είναι η ελευθερία που δίνει στο διδάσκοντα θεολόγο καθηγητή να επιλέξει και κείμενα πέραν του Φακέλου Μαθήματος. Άλλωστε, το αίτημα για περισσότερη ελευθερία και για λιγότερο καταναγκασμό στην παιδεία, πάντοτε κάπου θα υπάρχει, με το πρεπούμενο βέβαια μέτρο, για να αποφεύγουμε τον κίνδυνο να κάμουμε ότι θέλουμε μέσα στην τάξη. Εξάλλου, κατά την ώρα του μαθήματος, για να έχει αποτέλεσμα το σμίξιμο δασκάλου και μαθητή απαιτεί την ελευθερία κάποιων επιλογών. Φτάνει, όπως παραπάνω είπαμε, οι επιλογές του διδάσκοντα θεολόγου καθηγητή να είναι καλά σχεδιασμένες.
Τελειώνοντας τη διδασκαλία της έννοιας: επιστήμη και στα τρία τμήματα της Γ΄ Λυκείου, και κάνοντας τον απαιτούμενο αναστοχασμό, για το που τελικά πήγε καλά και που όχι η διδασκαλία, αποφάσισα να κάμω ακόμη ένα βήμα παραπέρα: να αφιερώσω ακόμη μια ώρα διδασκαλίας για την επιστήμη, συζητώντας με τους μαθητές και τις μαθήτριές μου κάποια αποσπάσματα από μια μελέτη του Ζήσιμου Λορεντζάτου αφιερωμένη στον Αϊνστάιν. Πρόκειται για ένα πολυσέλιδο κείμενο του κορυφαίου κριτικού και συγγραφέα, με τίτλο: «Τα Αυτοβιογραφικά (Autobiographisches) ενός μεγάλου (1879–1955)», το οποίο περιέχεται στον δεύτερο τόμο των Μελετών του, εκδ. Δόμος, Αθήνα 1994, σσ. 549-600. Σ’ αυτό, ο Λορεντζάτος, με ιδιαίτερα γλαφυρή γλώσσα, σπάει κατά τη γνώμη μου το γνωστό στερεότυπο για την αντιπαλότητα θεολογίας και επιστήμης, κυρίως σε ζητήματα που αφορούν στη γένεση του σύμπαντος και την εμφάνιση της ζωής.
Ευθύς αμέσως παραθέτω τρία αποσπάσματα από την παραπάνω μελέτη του Λορεντζάτου, τα οποία με τον ανάλογο κριτικό τρόπο ανάγνωσής τους μπορούν να ανεβάσουν τη γνωστική ικανότητα των μαθητών, μακριά βέβαια, από τον συνήθη τρόπο απομνημόνευσης για μάθηση επιμέρους δηλωτικού χαρακτήρα γνώσεων.
Γράφει, λοιπόν, ο Λορεντζάτος:
«Χρειάζεται να δηλώσομε προκαταβολικά πως εδώ δεν αμφισβητούμε (όπως κάνουν οι άλλοι) καμιά από τις δύο επιλογές, τους δρόμους – οδοί μούναι διζήσιος, όπως θα έλεγε ο Παρμενίδης – ή την παράπλευρη αυτονομία τους, και δεν αποδεχόμαστε την άστοχη διαμάχη ανάμεσα θρησκεία (o altra cosa) και επιστήμη, που έχει τις ρίζες της στον Καθολικισμό και στην Ιερά Εξέταση (καταδίκη του Γαλιλαίου). Βρίσκουμε ολότελα αναχρονιστική την επίθεση της θρησκείας καταπάνω στην επιστήμη όσο και την επίθεση της επιστήμης καταπάνω στη θρησκεία. Και κάθε σχετική αντιδικία, όχι πνευματικά σοβαρή. Η θρησκεία (στροφή προς τα μέσα), στην αυτονομία της, δίνει απαντήσεις οριστικές, ή επιστήμη (στροφή προς τα έξω), στη δικιά της αυτονομία, πλησιάζει μεταβατικά – όχι οριστικά – την αλήθεια της», (σ. 555).
«Δεν μπορεί να μην αναφέρει κανένας, από το ανθρώπινο ή γενικό μέρος, τη μεγαλόκαρδή αποστροφή στο Νεύτωνα (1642-1727), το δεύτερο μεγάλο σταθμό στη φυσική επιστήμη – πρώτος μεγάλος σταθμός ο Γαλιλαίος (1564-1642) και τελευταίος μεγάλος σταθμός ο ίδιος ο Αϊνστάιν (1879-1955) στον αιώνα μας – όταν του ζητάει συχώρεση: «Newton verzeih’ mir», για τη θαρραλέα παρέμβαση σε μια παντοδύναμη παράδοση, που μεσουράνησε αδιατάραχτη για τριακόσια περίπου χρόνια, με επιτυχίες μεγάλες, και που ακόμα τώρα («auch jetzt noch») χρησιμεύει για οδηγός στη σφαίρα της άμεσης εμπειρίας. Μιλάμε για την παράδοση της λεγόμενης κλασικής φυσικής, σε αντιπαράθεση με την παράδοση της νεότερης φυσικής, που αρχίζει από τα πρώτα δημοσιεύματα του Αϊνστάιν. Με μια ανώτερη διακριτικότητα, που δεν έχει (όσο ξέρω) προηγούμενο, γυρεύει να περιορίσει τη σημασία τής παρέμβασής του με ευγενικά επιχειρήματα ή μάλλον προσχήματα τέτοιας λογής (μεταφράζω): «Νεύτωνα συχώρεσέ με· βρήκες το μοναδικό δρόμο που, στον καιρό σου, ένας άνθρωπος με ανώτερη σκέψη και δημιουργικότητα μπορούσε να βρει. Οι έννοιες που εσύ δημιούργησες, ακόμα σήμερα οδηγούν τη σκέψη μας στη φυσική, με όλο που ξέρομε τώρα πως πρέπει να αντικατασταθούν με άλλες, περισσότερο απομακρυσμένες από τη σφαίρα της άμεσης εμπειρίας, αν αποβλέπομε σε μια βαθύτερη κατανόηση των σχέσεων που υπάρχουν», (σσ. 562-563).
«Φαντάζομαι να μη χωράει καμιά αμφιβολία πως για τον πρώτο δρόμο (στροφή προς τα έξω) κορυφαίος εκπρόσωπος στον 20ο αιώνα στάθηκε ο Αϊνστάιν. Παράλληλα, και για να κρατήσομε τις αναλογίες, φαντάζομαι να μη χωράει καμιά αμφιβολία πως για το δεύτερο δρόμο (στροφή προς τα μέσα) κορυφαίος εκπρόσωπος στον 20ο αιώνα στάθηκε ο Γκάντη (1869-1948), ο επιλεγόμενος Μαχάτμα, που θα πει Μεγάθυμος ή Μεγαλόψυχος. Λέω φαντάζομαι, γιατί ποτέ δεν μπορεί να ξέρει κανένας πούθε φυσάει ο άνεμος για πολλούς ανθρώπους. Κοντά στους κορυφαίους αυτούς βλέπω να ακολουθάει πλήθος από γνωστούς, από λιγότερο γνωστούς ή και από ολότελα άγνωστους και ανώνυμους (στη θρησκεία το περισσότερο), που περπάτησαν είτε τον ένα είτε τον άλλο από τους δύο δρόμους, στην επιστήμη, στη φιλοσοφία, στη θρησκεία, στην τέχνη, και για τους οποίους θα μπορούσε να προφέρει κανένας τα δύο πιο δύσκολα, ένα το: ων ουκ ην άξιος ο κόσμος και άλλο ένα το: υμείς έστε το άλας της γης. Θα μπορούσε απαράλλαχτα, όπως για τους δυό κορυφαίους που ανάφερα», (σ. 598).
Για τους Φακέλους Μαθήματος του ΝΠΣ στα Θρησκευτικά
Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Έχω τη γνώμη πως οι Φάκελοι Μαθήματος του ΝΠΣ στα Θρησκευτικά, τώρα που δάσκαλοι, καθηγητές, μαθητές και γονείς, τους έχουμε όλοι στα χέρια μας, αποτελούν ένα υλικό που επαληθεύει ένα όμορφο σύνθημα: «περισσότερα βιβλία, περισσότερες ιδέες». Όσο για την παρεχόμενη προς τους μαθητές μας θρησκευτική παιδεία, έχω να πω ετούτο: σπουδάζουν καλύτερα τη χριστιανική πίστη μας, και με αυτόν τον τρόπο γνωρίζουν αποτελεσματικότερα τον εαυτό τους αλλά και τους διαφορετικούς άλλους συνανθρώπους τους. Αυτό, λοιπόν, κι αν είναι το «μέγιστον μάθημα». Ξανοίγεται η χριστιανική πίστη στην Οικουμένη. «Πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω», όπως λέγει κι Όμηρος.
ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, “Ο Φτωχοπρόδρομος”, 1933· αυγοτέμπερα σε ξύλο 30χ20 εκ.
«Είδες να μαδάνε τη κότα και ο αγέρας να συνεπαίρνει τα πούπουλα; Έτσι πάει το έθνος»
Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Ξεφυλλίζοντας τους Φακέλους Μαθήματος με το έντυπο υλικό στα Θρησκευτικά, δύο βασικές παρατηρήσεις κανείς μπορεί να κάμει: α) καίρια είναι η σχέση θεολογικής και εκκλησιαστικής αυτοσυνειδησίας, την οποία πιστά υπηρετούν τα ΝΠΣ του μτΘ, παρόλα τα προβλήματα που υπάρχουν, κυρίως όσον αφορά στην επιμόρφωση των συναδέλφων θεολόγων· β) καθώς φαίνεται, ευτυχώς διαψεύδονται εκείνοι οι «θεολογικοί» και «εκκλησιαστικοί» κύκλοι, που μετά μανίας ήθελαν την κατάργηση των ΝΠΣ, εν τη γενέσει τους. Σ’ αυτούς τους «θεολογικούς» και «εκκλησιαστικούς» κύκλους τους πρέπει ο λόγος του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού, από το έργο του Η Γυναίκα της Ζάκυθος: «είδες να μαδάνε τη κότα και ο αέρας να συνεπαίρνει τα πούπουλα; Έτσι πάει το έθνος». Το λέγω αυτό διότι εδώ και τρεις μήνες περίπου, πολλά e-mails συναδέλφων θεολόγων πολιορκούνται από την προτροπή να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο τους στέλνει η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ), στο πλαίσιο όπως υποστηρίζει των τάχαμου επιστημονικών δραστηριοτήτων της. Όποιος μπει στο κόπο να το συμπληρώσει θα διαπιστώσει την αμφιλεγόμενη επιστημονική του αξία, γιατί με έντεχνο τρόπο οδηγεί κάθε ανυποψίαστο συνάδελφο θεολόγο στο αποτέλεσμα που επιθυμούν οι συντάκτες του, δηλαδή στην ακύρωση και κατάργηση των ΝΠΣ του μτΘ. Σ’ ότι με αφορά το έθεσα υπ’ όψιν σε συνάδελφο που γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει Μεθοδολογία Εκπαιδευτικής Έρευνας. Οι ενστάσεις του ήταν πολλές, κυρίως ως προς το στόχο που υπηρετεί το εν λόγω ερωτηματολόγιο. Κι αυτός δεν είναι άλλος από τον διασυρμό όσων στηρίζουν τα ΝΠΣ στο μτΘ. Χαρακτηριστικό πάντως και τραγικό είναι το γεγονός ότι οι αρνητικές προς τα ΝΠΣ φωνές που υψώνονται, άλλοτε σε χαμηλούς τόνους (αυτές είναι ελάχιστες και ευπρόσδεκτες για διάλογο) κι άλλοτε σε υψηλούς (αυτές είναι πάρα πολλές), μέχρι στιγμής έχουν συνεγείρει κάποιους γονείς μαθητών, οι οποίοι στην αγωνία τους να δουν τι σόι θρησκευτική γνώση παίρνουν τα παιδιά τους στο σχολειό, δεν διστάζουν σε γραφόμενά τους να λοιδορούν ακόμη και τον κορυφαίο των ιεραρχών, τον Μακαριώτατο Τιράνων και πάσης Αλβανίας ΑΝΑΣΤΑΣΙΟ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΤΟ, επειδή κείμενά του αποτελούν διδασκόμενο υλικό. Στην προκειμένη περίπτωση μια είναι η διαπίστωση, σκληρή μεν, αναγκαία δε: θεολογική αφασία.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΣΚΛΑΒΟΣ, «Άβυσσος», λάδι σε μουσαμά (93χ62 εκ).
Ο Οδυσσέας Ελύτης, η Κική Δημουλά, ο Γιώργος Σεφέρης, η Αποκάλυψη του Ιωάννη και η «εχθρική συμφιλίωση»
Του Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ
Στους τελευταίους τρεις στίχους του ποιήματός της «Εχθρική συμφιλίωση» γράφει η Κική Δημουλά: «Κοιμήθηκα. / Σίγουρα θα σ’ το πρόφτασε κι αυτό / η φαρμακόγλωσσα ενοχή μου». Αν και η ποίηση δεν σχολιάζεται, τολμώ εδώ να χρησιμοποιήσω ετούτους τους στίχους για όσα πριν λίγες μόλις ώρες είπε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπός μας κ.κ. Ιερώνυμος για το μάθημα των Θρησκευτικών (μτΘ), περιστοιχισμένος από μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων (ΠΕΘ): http://intv.gr/arxeio/eidiseis/item/diloseis-makariotatou-arxiepiskopou-athinon-kai-pasis-ellados-k-k-ieronymou-kai-peth-gia-ta-thriskeftika Χαρακτήρισε τα νέα προγράμματα σπουδών «απαράδεκτα και επικίνδυνα», με εμφανή στο video τα χαμόγελα όσων ήταν δίπλα του.
Με τη δική μου, όμως, ταπεινή ματιά του θεολόγου καθηγητή, που διδάσκει το μτΘ στο Λύκειο ας μου επιτραπούν δύο σύντομα σχόλια. Πρώτον: στην από εφέτος εφαρμογή τους τα νέα προγράμματα του μτΘ, μολονότι επί μια πενταετία δέχθηκαν σφοδρότατη αρνητική κριτική – διερωτώμαι εδώ· άραγε όσοι τα κατηγορούν τα έχουν μελετήσει; – δείχνουν έναν άλλο τρόπο μάθησης και διδασκαλίας, συμβατό με τις παιδαγωγικές επιστήμες, όχι μόνο από πλευράς Διδακτικής Μεθοδολογίας, αλλά και από πλευράς Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας. Δεύτερον: σ’ ότι αφορά στο περιεχόμενο τους, για το οποίο η παραπληροφόρηση στην κυριολεξία δεν έχει τελειωμό, διερωτώμαι που ακριβώς βρίσκεται εκείνη η περιβόητη «πολυθρησκειακή και θρησκειολογική λαίλαπα», που κάποιοι βλέπουν και κάποιοι δεν βλέπουν. Εκτός κι αν Θρησκειολογία είναι να πεις σ’ ένα μαθητή του Δημοτικού, Γυμνασίου και του Λυκείου ότι, «ξέρεις οι μουσουλμάνοι, όπως και εμείς οι χριστιανοί, κάνουν κι αυτοί προσκυνηματικά ταξίδια, στην ιερή τους πόλη, τη Μέκκα κι αυτό το λένε χατζ». Αν αυτό είναι Θρησκειολογία και αλλοίωση της χριστιανικής πίστης, συγχωρέστε μου την τοποθέτηση, μάλλον κάτι δεν πάει καλά με το ρόλο εμάς των θεολόγων εντός του εκπαιδευτικού χώρου.
Και κάτι ακροτελεύτιο. Σήμερα για δεύτερη διδακτική ώρα από την αρχή του σχολικού έτους, μπήκα σε τμήμα της Β΄ Λυκείου για να διδάξω το υπόλοιπο της 1ης θεματικής ενότητας για την Αποκάλυψη, των «επικίνδυνων και απαράδεκτων» νέων προγραμμάτων του μτΘ. Ολόκληρο το διδακτικό μου πακέτο περιλάμβανε υλικό από τον οδηγό του εκπαιδευτικού που έχει θέσει στη διάθεσή μας το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, δηλαδή: απόσπασμα από το βιβλίο του Ν. Μπερντιάεφ, Αλήθεια και Αποκάλυψη, σε ωραία μετάφραση του Χρήστου Μαλεβίτση· περιλάμβανε ένα ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη, το «Ακινδύνου, Ελπιδοφόρου, Ανεμπόδιστου» από Τα ελεγεία της Οξώπετρας, με εκείνο τον πανέμορφο στίχο «Λάμπει μέσα μου κείνο που αγνοώ. Μα ωστόσο λάμπει»· περιλάμβανε το ποίημα της Κικής Δημουλά Αθώο το αναπόδεικτο, από την ποιητική της συλλογή Χαίρε ποτέ· και με δική μου πρωτοβουλία περιλάμβανε απόσπασμα από την εισαγωγή που έχει γράψει ο Γιώργος Σεφέρης μεταγράφοντας στη δημοτική γλώσσα την Αποκάλυψη του Ιωάννη, με παράλληλη προβολή εικόνων από τα λευκώματα Πάτμος, εκδ. Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Πάτμου, και Η Αποκάλυψη του Ιωάννη. Τοιχογραφίες σε μοναστήρια της Ορθοδοξίας, έργο του Μιχαήλ Ένεφ, εκδ. Παρατηρητής. Αν αυτά Μακαριώτατε είναι «επικίνδυνα και απαράδεκτα», ειλικρινά λυπάμαι βαθύτατα.
Υ. Γ. Ωστόσο, πρέπει εδώ να ακουστεί ένα μεγάλο δ υ σ τ υ χ ώ ς. Τα νέα προγράμματα του μτΘ εφαρμόζονται σε μια εποχή που ο χώρος της εκπαίδευσης σαρώνεται από αλλοπρόσαλλες ιδεοληπτικές πολιτικές που μας πάνε χρόνια πίσω. Και μέσα στον ορυμαγδό των ισοπεδωτικών αλλαγών – αξιοσημείωτη είναι εδώ η αναφορά στα όσα τραγικά συμβαίνουν με το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών – συμπαρασύρεται χωρίς να το θέλει και το μτΘ. Για όσους, όμως, δεν γνωρίζουν τα πράγματα, θα πρέπει να μάθουν ότι τα νέα προγράμματα του μτΘ εκπονήθηκαν εδώ και πέντε – έξι χρόνια και μερικά εξ αυτών δουλεύτηκαν πιλοτικά σε σχολεία της πατρίδας μας.
Γιώργος Βακιρτζής, Φως στο χώρο, (λάδι σε μουσαμά)
ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΝΕΑ ΠΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ
Γράφει ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΡΔΑΒΑΣ / Θεολόγος Καθηγητής· Ηράκλειο Κρήτης
Τα νέα ΠΣ Θρησκευτικών Λυκείου[1] διαπνέονται από δυναμική ανανέωσης και οπωσδήποτε αποτελούν γόνιμη πρόκληση για κάθε ανήσυχο εκπαιδευτικό. Οι συνάδελφοι που τα εκπόνησαν κατέβαλαν φιλότιμη προσπάθεια ώστε να καταστήσουν το μάθημα ελκυστικό προς τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών.
Τα νέα ΠΣ Λυκείου είναι πολυπρισματικά, λαμβάνουν υπόψη τους τις σύγχρονες παιδαγωγικές και διδακτικές αντιλήψεις, δίνουν έναυσμα για διαθεματικές, βιωματικές, ομαδοσυνεργατικές και πολλές ακόμη δραστηριότητες και καλλιεργούν την αυτενέργεια εκπαιδευτικών και μαθητών.
Ωστόσο η σπουδή του Υπουργείου Παιδείας να εφαρμόσει τα νέα ΠΣ [βλ. ΦΕΚ Β’ 1206, 13.09.2016] χωρίς προηγούμενη προετοιμασία της εκπαιδευτικής κοινότητας (ουσιαστική επιμόρφωση, σεμινάρια κλπ) και -το κυριότερο- χωρίς διδακτικό εγχειρίδιο καθιστά δύσκολο το πεδίο εφαρμογής της όλης διαδικασίας. Δεν είναι δυνατόν να δίνονται τα παλαιά διδακτικά εγχειρίδια και ο εκπαιδευτικός να καλείται να εφαρμόσει τα νέα,ιδιαίτερα απαιτητικά ΠΣ, χωρίς κάποιο διδακτικό πακέτο. Κακά τα ψέματα: για πρακτικούς -και όχι μόνο- λόγους το εγχειρίδιο είναι απαραίτητο εργαλείο στην όλη σχολική διαδικασία και από το Υπουργείο θα έπρεπε να είχε ληφθεί η σχετική μέριμνα ανάθεσης για τη συγγραφή νέων βιβλίων που θα βασίζονται στη φιλοσοφία των νέων ΠΣ.
Φυσικά ως προς την εφαρμογή των ΠΣ υπάρχουν και άλλα τεχνικά και πρακτικά προβλήματα. Αναφέρουμε δείγματος χάριν την πρόβλεψη των νέων ΠΣ για πραγματοποίηση των μαθημάτων σε συνεχόμενο δίωρο, γεγονός πρακτικά αδύνατο σε μεγάλα Λύκεια, που πρέπει να υλοποιήσουν πρόγραμμα μαθημάτων με πάρα πολλά προαπαιτούμενα (ζώνες Project, έκθεση, ζώνη μαθημάτων προσανατολισμού, μετακινούμενοι εκπαιδευτικοί προς τη σχολική μονάδα ή σε άλλη σχολική μονάδα κλπ). Επίσης δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι δεν υπάρχουν οι απαιτούμενοι πόροι για την εφαρμογή των νέων ΠΣ (στις περισσότερες αίθουσες ο εκπαιδευτικός βρίσκει μόνο μια…πρίζα και έναν πίνακα).
Σε κάθε περίπτωση και παρά τις ομολογουμένως πολλές αντιξοότητες τα νέα ΠΣ κινούνται σε σωστή κατεύθυνση, αφήνουν πολλά περιθώρια διδακτικών πρωτοβουλιών στον εκπαιδευτικό, διαπνέονται από πνεύμα ελευθερίας, σεβασμού της ετερότητας και ανάδειξης του προσωποκεντρικού προτάγματος, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό στους ρευστούς καιρούς της κρίσης και της γενικευμένης παραίτησης.
ΠΗΓΗ
Ψυχραιμία αγαπητοί συνάδελφοι θεολόγοι…
Γράφει ο Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Ενώ οι Φαρισαίοι επανέρχονται, καταγγέλλοντας την ψυχοφθόρα δράση των νέων προγραμμάτων σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών (μτΘ)… ψυχραιμία συνάδελφοι θεολόγοι, το μόνο που αξίζει είναι ο δρόμος της σιωπής. Προς Θεού, όμως, αυτή να μην εκλαμβάνεται ως αδυναμία, αλλά ως αντίσταση σ’ εκείνες τις νοοτροπίες που βλέπουν τη ζωή με παραμορφωτικούς φακούς.
Κωνσταντίνος Μαλέας, “Η ανθρωπότητα”, (υδατογραφία, μελάνι και μολύβι σε χαρτί).
Μεταξύ θεολόγων ειλικρίνεια…
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ / Θεολόγου Καθηγητή
Τα Θρησκευτικά αλλάζουν. Αυτό ανακοίνωσε πρόσφατα η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Για όσους γνωρίζουν, η ανακοίνωση αυτή αναφέρεται στην υλοποίηση των νέων προγραμμάτων σπουδών που είχαν δρομολογηθεί επί υπουργίας της κυρίας Διαμαντοπούλου.
Μεταξύ θεολόγων ειλικρίνεια; Σίγουρα; Πάμε…
– Όλο αυτό το χρονικό διάστημα δεν σταθήκαμε όλοι στο ύψος και στην ουσία της αποστολής μας. Ουκ ολίγοι – και μάλιστα μεγαλόσχημοι και με θέσεις – επιδόθηκαν σε ένα φαύλο κύκλο καταγγελιών, διχασμού και αλληλοφαγωμάρας. Άλλοι ανακάλυπταν παντού προδοσίες των ιερών και των οσίων και άλλοι έχτιζαν τη φήμη τους ως προχώ και updated, φέρνοντας μάλιστα και κουβάδες με το νερό που ανακάλυψαν στο φεγγάρι.
– Δόθηκε αφορμή και χώρος στους κάθε λογής ΓΟΧ, ιδεοληπτικούς και περιφερόμενους του διαδικτύου να εκμεταλλευτούν και να διαστρεβλώσουν την έννοια «μάθημα των Θρησκευτικών».
– Θυμηδία και οίκτος μόνο μπορεί να συνοδεύει σχόλια του τύπου «το 666 επιβάλει το νέο μάθημα των Θρησκευτικών» ή «ας τελειώνουμε με τους χριστιανοταλιμπάν. Μπράβο στο Φίλη που τους καταργεί». Η περίπτωσή τους θα ήταν ενδιαφέρον θέμα διδακτορικής διατριβής στην Ψυχιατρική. Δυστυχώς όμως, συχνά μονοπωλούν και προβάλλονται.
– Όλοι μεταξύ μας συμφωνούμε για τα ελλιπή και προβληματικά βιβλία και για την ανάγκη αναμόρφωσης και βελτίωσης του μαθήματος. Στην ερώτηση «τι προτείνεις, συνάδελφε;» βγάζουμε συχνά το ραγιά που κρύβουμε μέσα μας: «δεν ξέρω… μια απλή διαπίστωση έκανα». Η λογική του νέου προγράμματος σπουδών είναι σε άλλη βάση από το παλαιό. Περισσότερη ελευθερία και ευελιξία για τον εκπαιδευτικό. Έχει όμως και πολλά προβλήματα. Αντί να τα συζητήσουμε, δες στην πρώτη παύλα τι κάναμε…
– Εντύπωση κάνει σε όλους μας η ελευθερία, η ομορφιά και ο σεβασμός στο ανθρώπινο πρόσωπο που συναντά κανείς στην Αγία Γραφή, στα Πατερικά κείμενα, στη Φιλοκαλία. Σε αντίθεση με τη σιδερόφρακτη θρησκευτικότητα στην προσέγγιση του Θεού που συναντά κανείς στη θρησκευτική αγωγή του 20ου αιώνα. Θα το πω απλά και αυτοκριτικά: Αν είσαι μάγκας θεολόγος, άρπαξε τη νέα ευκαιρία της ευελιξίας και απογείωσε την τάξη σου και το μάθημά σου.
– Δεν σπουδάσαμε ούτε θρησκευτικοί μεταπράτες ούτε φερέφωνα στείρας και ανέραστης θρησκευτικότητας. Σπουδάσαμε θεολόγοι, αν και οι περισσότεροι καταλάβαμε αυτό το δώρο μετά το πτυχίο και ειδικά όταν μυρίσαμε ξανά κιμωλία. Ακόμη κι αν έχει αντικατασταθεί με μαρκαδόρο και λευκοπίνακα, η πρόκληση είναι ακόμη στις τάξεις. Για γερά στομάχια…
– Προσωπικά, στο μνημόσυνο και στον καφέ της γκρίνιας και της κακομοιριάς δεν θα έρθω. Έχω πάρτυ…
ΠΗΓΗ