Αρχείο ετικέτας Θεολογία

Το Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ απαντά στις κακόβουλες επιθέσεις

Της ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΡΕΚΛΑ

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ INFO Ι Θεολογική Σχολή ΑΠΘ

Στη στοχευμένη επίθεση που δέχεται το τελευταίο διάστημα σχετικά με διοικητικές και εκπαιδευτικές αποφάσεις του απαντά το Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Με ένα κείμενο- παρέμβαση που προέκυψε από σχετική συζήτηση σε συνεδρίαση του Τμήματος Θεολογίας, το Τμήμα θέλει να δώσει μια ηχηρή απάντηση στην «κακόβουλη και άδικη πολεμική» που εκτοξεύεται εναντίον του εδώ και αρκετούς μήνες.

Η επίθεση που δέχεται το Τμήμα Θεολογίας δεν αφορά μόνο στην νεοϊδρυθείσα κατεύθυνση ισλαμικών σπουδών αλλά, όπως αναφέρεται στο κείμενο της παρέμβασης,  έχει να κάνει με διάφορες αποφάσεις που λαμβάνει το Τμήμα και επιχειρεί να βλάψει το κύρος του.

Ακολουθεί αυτούσιο ολόκληρο το κείμενο της παρέμβασης του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ

Το Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το διδακτικό προσωπικό του δέχονται τον τελευταίο καιρό στοχευμένη και αδικαιολόγητη επίθεση, η οποία σχετίζεται με διοικητικού και εκπαιδευτικού περιεχομένου αποφάσεις. Η επίθεση αυτή, η οποία ξεπερνά την εποικοδομητική κριτική και με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς στρέφεται ουσιαστικά κατά του ακαδημαϊκού χαρακτήρα και του κύρους των θεολογικών σπουδών που παρέχονται από ένα δημόσιο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Το Τμήμα μας, ως ζωντανό και αναπόσπαστο τμήμα του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, προσπαθεί να επιτύχει τη δημιουργική σύνθεση παράδοσης και ανανέωσης στην Ορθόδοξη Θεολογία, με βάση την κειμενική και μνημειακή της κληρονομιά, και παράλληλα να προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση στο επιστημονικό πεδίο της θρησκείας και του πολιτισμού, σύμφωνα με τις παγκοσμίως αναγνωρισμένες για πανεπιστημιακά ιδρύματα σταθερές.

Η Ελληνική Πολιτεία, ως αρμόδια για την θρησκευτική εκπαίδευση όλων ανεξαρτήτως των πολιτών της, εμπιστεύθηκε τη λειτουργία κατεύθυνσης προγράμματος Mουσουλμανικών σπουδών στο Τμήμα μας, διότι αυτό διαθέτει εμπειρία, εξειδικευμένο προσωπικό, πληροί τα απαραίτητα ποιοτικά ακαδημαϊκά κριτήρια και γι΄ αυτό είναι σε θέση να αναλάβει οποιοδήποτε ερευνητικό και διδακτικό έργο κριθεί σκόπιμο με επιστημονικά κριτήρια.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, εκτός των αμιγώς επιστημονικών και ακαδημαϊκών κριτηρίων είναι προφανής και η κοινωνική και διαπολιτισμική αναγκαιότητα για τη θεραπεία του σχετικού γνωστικού αντικειμένου, το οποίο θα προσφέρει τη δυνατότητα αφενός σε όσους Mουσουλμάνους συμπολίτες μας το επιθυμούν να σπουδάσουν σε ακαδημαϊκό επίπεδο τη θρησκεία τους στην κοινή μας πατρίδα, και αφετέρου σε οποιονδήποτε άλλο να γνωρίσει το Ισλάμ, γεγονός που θα προαγάγει τον ιδιαίτερα χρήσιμο σήμερα διαπολιτισμικό διάλογο.

Η φυσιογνωμία, η ταυτότητα και το έργο του Τμήματός μας διαμορφώνεται, διαφυλάσσεται και αξιολογείται επαρκώς από το προσωπικό του και τους αρμόδιους ακαδημαϊκούς φορείς. Το Τμήμα μας δεν απειλείται από τη θρησκευτική ετερότητα ούτε υφίσταται λόγος παρεμβάσεων από αυτόκλητους τιμητές και αξιολογητές της ορθοδοξίας και της ορθοπραξίας των ακαδημαϊκών θεολόγων.

Σε μια δύσκολη εποχή για την ελληνική κοινωνία, όπως η σημερινή, είναι απαραίτητη η αυτοσυγκράτηση, η ψύχραιμη ανάγνωση των γεγονότων και προπάντων η αποφυγή οποιασδήποτε ενέργειας που θα μπορούσε να υπονομεύσει το κύρος των θεολογικών σπουδών στο δημόσιο ελληνικό πανεπιστήμιο, να τραυματίσει την ενότητα του εκκλησιαστικού σώματος και κατ’ επέκταση να προκαλέσει κοινωνικές εντάσεις.

ΠΗΓΗ

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Χρυσόστομος Σταμούλης, Οι βιβλικές διηγήσεις στον «Τελευταίο Πειρασμό» του Ν. Καζαντζάκη

ΠΗΓΗ

antidosis ~ Χρυσόστομος Σταμούλης

Τι σοι προσενέγκωμεν, Χριστέ

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ / Συμβούλου Α΄ ΥΠΑΙΘ – ΙΕΠ

Η ενανθρώπηση αποκαλύπτει το μυστήριο του προσώπου και πρωταρχικά του προσωπικού Θεού. Είναι η χαρά της υπαρκτικής ελευθερίας. Ο άναρχος, άκτιστος και αχώρητος θεός δεν δεσμεύεται από την θεϊκή του φύση αλλά ελεύθερα και από αγάπη αναλαμβάνει στην υπόστασή του την κτιστή φύση του ανθρώπου. Το μυστήριο της ένσαρκης επιδημίας του Λόγου είναι το προαιώνιο μυστικό της δημιουργίας και ερμηνεύει ακριβώς την εξ αρχής ιδιαίτερη σχέση του Χριστού με τον άνθρωπο και την κτίση ολόκληρη. Ο Υιός από καταβολής κόσμου επρόκειτο να ενεργοποιήσει αυτοπροσώπως «το σεσιγημένον και άγνωστον της οικονομίας μυστήριον», αναλαμβάνοντας να φέρει σε πέρας τη μεγάλη και προαιώνια ευδοκία-θέληση του Πατρός για τη σωτηρία της κτίσεως και της θεώσεως του ανθρώπου. Το γεγονός του Χριστού δεν συμβαίνει ξαφνικά και αυθαίρετα αλλά προετοιμάζεται και προϊστορείται με τη δράση του τριαδικού Θεού στην κτίση και στην ιστορία. Έπρεπε, όμως, να βρεθεί το πρόσωπο εκείνο που ελεύθερα θα συνεργαζόταν με τον Θεό για την πραγμάτωση του προαιώνιου σχεδίου του για την ενανθρώπηση. Συνέχεια

Πίστη και Θρησκευτικότητα. Μια ανάγνωση του γεγονότος της Ενσάρκωσης

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΥΦΑΝΤΗ / Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ

Η ιουδαιοχριστιανική εμπειρία και οι κατοπινές θεωρητικές και εμπειρικές εμπεδώσεις της βιβλικής κληρονομιάς μιλούν για ένα Θεό που πορεύεται στο πλευρό του ανθρώπου και της ανθρωπότητας στα μονοπάτια της ιστορίας. H κορύφωση αυτής της παρουσίας που απλώνεται σωστικά στον ιστορικό χρόνο συντελείται στη Γέννηση του Χριστού. Δηλαδή σε αυτό το γεγονός που μετατρέπει την πυρετική ένταση της μεσσιανικής προσδοκίας σε σπασμό χαράς, την αγωνία της προετοιμασίας ή και την αποκαραδοκία ολόκληρης της κτίσης σε γιορτή ενότητας και πληρότητας σηματοδοτώντας τη μετάβαση από τον Παλαιό στον Νέο Ισραήλ, δηλαδή το πέρασμα από μια κοινότητα που αδημονεί σε μια σύναξη που δοξολογεί.

Κι όμως αυτό το γεγονός στο οποίο η χριστιανική κοινότητα συλλάβισε ένα πολύτιμο αλφαβητάρι θεογνωσίας και συγκρότησε την πνευματική της φυσιογνωμία και αποστολή μοιάζει μάλλον απογοητευτικά αδιάφορο ή και προκλητικά ανατρεπτικό για τα κριτήρια μιας συμβατικής θρησκευτικότητας. Οι πρώτες ύλες της συλλογικής πρόσληψης και νοηματοδότησης του γεγονότος εκ μέρους της Εκκλησίας συγκρούονται με μια συμβατική η τυπική θρησκευτικότητα, η οποία συνδέεται αιτιακά με ένα πλέγμα ενστικτικών αναγκών για μεταφυσική προστασία, ψυχολογική ασφάλεια και απαλλαγή από τα λογής δεινά που συνοδεύουν την περιπέτεια της ύπαρξης, γι’ αυτό και εκδηλώνεται σε νοοτροπίες και συμπεριφορές ανταλλακτικής ιδιοτέλειας. Συνέχεια

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

KRAUTHEIMER RICHARD, Παλαιοχριστιανική και Βυζαντινή Αρχιτεκτονική, μτφρ. Φανή Μαλλούχου – Τουφάνο, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1991, σσ. 159-163, (εικ. 79-83).

ΜΑΪΤΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης. Ιστορία – Τέχνη – Παράδοση. Θεσσαλονίκη 1982.

ΜΕΝΤΖΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Το προσκύνημα του Αγίου Δημητρίου στα βυζαντινά χρόνια, εκδ. Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1994.

ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ, Η βασιλική του Αγίου Δημητρίου, εκδ. Ι.Μ.Χ.Α., Θεσσαλονίκη 21986.

ΞΥΓΓΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ, Τα ψηφιδωτά του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης, εκδ. Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1969.

Κλείσιμο Παραθύρου

ΝΔ πεσσός ιερού, ψηφιδωτό: ο άγιος Δημήτριος με τους κτήτορες.

“Όρθια Παναγιά στα μπλέ όπου αποβραδίς γονατίζει το πράσινο”

«Καρτέρι της θάλασσας.

Όρθια Παναγιά στα μπλέ όπου αποβραδίς γονατίζει το πράσινο.

Ολόγυρά της βουίζουν ανθάκια βουνίσια τάματα

                 που ξωκείλαν απ’ τις στενές νερομάννες.

Ροδιά ανθομάντιδα τα λουλούδια της στρέφει

                με τα χωνάκια γυρημανούσα φάρων πληθύς

Κι’ αδειάζουν τον Ήλιο στης αρμύρας το μεταξωτό φωτοστέφανο.

Άσπρο φως που ταξιδεύει ένα μέτρο πάνω απ’ τα κύματα

               με διπλό του Φωτοφόρου το άστραμμα

Η Κυρά λυγερόκορμη με δίφορη στο Βρέφος αγάπη αγάπη

              στον πυρετό η λεχώνα Ελλάδα…»

Δια χειρός ΜΑΡΚΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ,  Ιερή Γεωγραφία, εκδ. Συνάντηση, Θεσσαλονίκη 1992, σ. 9.

Η Παναγία του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη

Γράφει ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Τέτοιες μέρες του Αυγούστου, κάθε χρόνο, όσο πλησιάζει η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στο μυαλό μου έρχεται και θρονιάζει η  εικόνα της Παναγίας με το Βρέφος, έργο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, εκείνου του ιδιαίτερα ασυνήθιστου ανθρώπου, που γεννημένος στη Θεσσαλονίκη στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, υπήρξε πρωτοποριακός για την εποχή του πεζογράφος, αυτοδίδακτος ζωγράφος και φαρμακοποιός στο επάγγελμα. Πολυδιάστατη πράγματι προσωπικότητα. Αφηγητής ρευστού και ιδιαίτερα δύσκολου λόγου. Και βέβαια, βαθύτατα θρησκευόμενος άνθρωπος, όχι όμως εκείνης της θρησκευτικότητας της “ζητοορθοδοξίας” και του ευσεβισμού, που τέτοιες νοοτροπίες, δυστυχώς, ευδοκιμούν πολλές σήμερα στον εκκλησιαστικό και θεολογικό χώρο.

Για τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και του έργου του ενδεικτικά βλ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΣΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ, Λόγος εις τον Νίκον Γαβριήλ Πεντζίκη, εκδ. Ροές, Αθήνα 1988. ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ ΣΙΜΩΝΟΠΕΤΡΙΤΗΣ, Μνήμης Ένεκεν. Ν. Γ. Πεντζίκης, εκδ. Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βεροίας, 1996. Σημαντικό είναι και το αφιέρωμα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ / ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ: Ν. Γ. Πεντζίκης. Ένας ασυνήθιστος άνθρωπος, (Κυριακή 2 Μαρτίου 1997). Πρβλ. ΣΟΦΙΑ ΣΚΟΠΕΤΕΑ, Βιβλιογραφία Ν. Γ. Πεντζίκη (1935-1970). Εκδόσεις και δημοσιεύσεις, εκδ. Ερμής, Αθήνα 1971.

ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ, Η Παναγία και το Βρέφος