Έρωτας και σεξουαλικότητα

Γράφει ο Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Στα τόσα πολλά που συχνά πυκνά γράφονται και δημοσιεύονται στο Διαδίκτυο για τη σεξουαλικότητα και την αποτίμησή της από εκκλησιαστικής και θεολογικής πλευράς, είμαι σίγουρος πως ο κ. Χρήστος Γιανναράς σήμερα θα ξανάγραφε τα βιβλία του: Η μεταφυσική του σώματος, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα 1971, και Ερωτικών αμφιλογία ή περί λεβελλοπράγμονος μοναχού, εκδ. Δόμος, Αθήνα 1989. Σταχυολογώ ένα μικρό απόσπασμα από το δεύτερο, θεωρώντας το αποστομωτική απάντηση στα όσα περί σεξουαλικότητας φληναφήματα δημοσιεύονται σε ευσεβιστικά blogs, κι ας υποστηρίζουν ότι διακονούν την Εκκλησία του Χριστού. Γράφει, λοιπόν, ο κ. Γιανναράς: «Πέτρα σκανδάλου για τη μανιχαϊστική λογική είναι ο μέγας ασκητής της ερήμου, Ιωάννης της Κλίμακος. Λέει ο άγιος Ιωάννης: “Πόθου του προς Θεόν ο των σωμάτων έρως τύπος γενέσθω σοι. Ουδέν γαρ το κωλύον και εκ των εναντίον ποιείσθαι ημάς τα των αρετών υποδείγματα”. Ποιό είναι το “εναντίον” εδώ; Ο έρως αποκλειστικά και μόνον των σωμάτων, η ενστικτώδης έλξη, ο απρόσωπος πόθος για σαρκική μίξη. Αλλά ακόμα και αυτή η παραστρατημένη από το στόχο της και αποσπασματική ερωτική φορά, δεν παύει να είναι τύπος του προς Θεόν πόθου. Και τύπος τι άλλο σημαίνει παρά “υποδειγματική μορφή”, “πρότυπο παράδειγμα”», (σ. 57).

Έχω τη γνώμη πως πολλοί είναι εκείνοι, ένθεν κακείθεν, από την πλευρά του ευσεβισμού που θέλει τη σεξουαλικότητα απαγορευμένη, διότι όπως πιστεύει είναι αμαρτωλή, κι από την πλευρά του εκφυλισμού που τη θέλει ερωτικό πάθος. Και οι δύο αυτές θεωρήσεις συνιστούν δύο τραγικές για τον άνθρωπο ερμηνείες της σεξουαλικότητας. Η πρώτη, τη θεωρεί ανήθικη, ανίερη, απαγορευμένη, ενώ η δεύτερη, τη βλέπει εγωιστικά, ατομικά. Οφείλουμε, όμως, εδώ να τονίσουμε ότι η Εκκλησία δεν αποκλείει την σεξουαλικότητα, αλλά τη βλέπει ως μια κίνηση του ανθρώπου εκτός της ατομικής του ύπαρξης.

Προς επίρρωση των παραπάνω θέσεων, για διάβασμα ανεπιφύλακτα συνιστώ δύο βιβλία: το συλλογικό τόμο: Έρωτας και σεξουαλικότητα: Αφήγηση διεπιστημονική. Από την αρχαιότητα στο σήμερα. Από τους μικροοργανισμούς στον άνθρωπο, επιμέλεια Χρυσόστομος Σταμούλης, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2014· και την πολύ καλή μελέτη του παπά-Φιλόθεου Φάρου, Έρωτος φύσις, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2009.