Αρχείο μηνός Ιούλιος 2018

Κινηματογράφος και Ιερό

Αποτέλεσμα εικόνας για Αντρέι Ταρκόφσκι

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

Εχθές, αρχειοθετώντας διδακτικό υλικό της τελευταίας πενταετίας, έπεσα πάνω σ’ ένα project, που έκαμα το 2014 στη Β΄ Λυκείου για τον κορυφαίο Ρώσο σκηνοθέτη Αντρέι Ταρκόφσκι. Θυμήθηκα την αγάπη, το ενδιαφέρον και την αγωνία των τότε μαθητών/τριών μου να γνωρίσουν έναν σκηνοθέτη άγνωστο σ’ αυτούς. Κι όχι μόνο να γνωρίσουν, αλλά και να διαβάσουν όσα εκείνος έγραψε στο βιβλίου του: Σμιλεύοντας το χρόνο.

Ομολογώ πως και για το εφετινό σχολικό έτος (2018-2019) σκέφτομαι να καταπιαστώ ξανά με τον Αντρέι Ταρκόφσκι, μιας και η βιβλιογραφία, Διαδικτυακή και έντυπη, έχει εμπλουτιστεί τα τελευταία χρόνια. Παράδειγμα η ωραία εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2016 στην Αθήνα, με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από το θάνατό του και 50 από την ταινία του: Αντρέι Ρουμπλιόφ, με ομιλητές τον κ. Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλο, τον π. Πέτρο Μινώπετρο και τον κ. Δημήτρη Μπαλτά.

ΠΗΓΗ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΙΟΠΟΥΛΟΣ

«Πού είσαι μάγκα μου, να δεις τί γίνεται τώρα…»

Αποτέλεσμα εικόνας για Γιώργος Ιωάννου

Γράφει ο Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Σε προσωπικό επίπεδο… για αυτογνωσία…

Με τον Γιώργο Ιωάννου καταπιάνομαι χρόνια. Τα βιβλία του, όταν τα διαβάζω, ξανά και ξανά, πάντα μου δίνουν λαβή  να διατρέχω τη Θεσσαλονίκη, την πόλη μου, εκεί που εσπούδασα κι έζησα για πάνω από είκοσι χρόνια. Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από ένα βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη, ενός ακόμη Θεσσαλονικέα, που τα βιβλία του είναι καλό γιατρικό σε δύσκολες ώρες. Αν και ολιγοσέλιδο το βιβλίο αυτό, έχω τη γνώμη ότι λέγει πολλά. Και προπάντων επίκαιρα. Θα τα χαρακτήριζα προφητικά λόγια.

«Πού είσαι μάγκα μου, να δεις τί γίνεται τώρα. Κέντρα διερχομένων έτι υφιστάμενα… Κομπλεξικές μουστόγριες ακλόνητες με διακριτικά. Κατά πού βόσκει ο Μαχάων; Η Ομόνοια χωρίς ομόνοια. Και χωρίς αναγνωριστικά. “Παυσίλυπος ην ο τόπος”[1] Στον καιρό σου… Όσο αναπνέω θα υποστηρίζω τη μνήμη σου, τη μνήμη μιας καρδιάς που δεν παράδωσε τα κλειδιά της στο έλεος των κατσιαπλιάδων. Η μπόχα της απάτης σιγοτρώει και τις τελευταίες αντιστάσεις. Κατά πού βαδίζουμε; “Έτσι θα ‘ναι και τότε”[2]. Βραβεία ειρήνης για τους σφάχτες των λαών και νόθα Νόμπελ. Η διεθνής των κατεργάρηδων, ο δαίμων της αλητείας, συχνά κι η Αγία Έδρα ευλογούν: “Pax vobis”. Ειρήνη, έλεος κι εγκώμια για τους θεομπαίχτες, τους βανδάλους κι “αυτούς που αρπάξανε το ψίχουλο απ’ του σπουργιτιού το στόμα”[3], καθώς είχε στην ώρα του φωνάξει ο Ελύτης. Συχνή εμφάνιση χαμερπών λαοπλάνων δίκην εκστατικών προφητών. Τους ψηφίζουν. Τους χειροκροτούν. Τους κάνουνε ταγούς και καίσαρες. Γκουρού. Αποφεύγονται τα Γυμνάσια. Αποθεώνονται τα Γυμναστήρια. Γεμίσαμε εξυπνάκηδες. Θρίαμβος ημιμάθειας. Γενεά Πολυτεχνείων, στα πράγματα. Πρώην μαοϊκοί, νυν σινιέ. Παπα-ροκάδες. Μεγάλος αδελφός Μίκης ενδίδει σε λούστρα εποχής. Άλλοι φωτισμένοι αδελφοί, της κακομοίρας. Καίγονται, όλα σιγοκαίγονται σ’ αυτή την “Εύφλεκτη χώρα”[4]».

[1] «Παυσίλυπος γαρ ο τόπος». Φράση του Ιωάννου· «Ομόνοια 1980».

[2] Τίτλος πεζογραφήματος του Ιωάννου· «Καταπακτή».

[3] Ποιητική φράση του Ελύτη.

[4] Τίτλος άρθρου και συλλογής άρθρων του Γιώργου Ιωάννου.

ΘΩΜΑΣ ΚΟΡΟΒΙΝΗΣ, Θεσσαλονίκη 2003 – Ρεπορτάζ. Γράμμα στον αδελφό Γιώργο Ιωάννου που λείπει είκοσι χρόνια στην καταπακτή, εκδ. Μυγδονία, Θεσσαλονίκη 2005, 28-29.

Με αφορμή τα Συμβούλια Επιλογής Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου

Γράφει ο Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

Την ώρα που στο χώρο της εκπαίδευσης, οι ιθύνοντες προσπαθούν να στεριώσουν έναν καινούργιο θεσμό, αυτόν των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου, οι ίδιοι που διατείνονται ότι επιχειρούν ακόμη μια «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση» στην ταλαίπωρη ελληνική Παιδεία, με κάλπικο τρόπο τον απαξιώνουν και τον καταδικάζουν σε αποτυχία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο τρόπος αξιολόγησης και επιλογής των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου. Στα περιβόητα Συμβούλια Επιλογής, πέραν του ότι στα περισσότερα λείπουν οι αξιολογητές που έπρεπε να προέρχονται από τα πανεπιστημιακά παιδαγωγικά τμήματα, εντάχθηκαν και οι αιρετοί, οι γνωστοί δηλαδή κομματάνθρωποι, οι οποίοι χρόνια τώρα είναι οι «συνδικαλιστές» των «σκοτεινών διαδρόμων», που ξεβγάζουν στα διευθυντήρια των κάθε λογής συστημάτων και της οποιαδήποτε εξουσίας, όλες εκείνες τις μετριότητες που διοικούν την εκπαίδευση. Προς Θεού, για να μην παρεξηγηθώ, όσους διοικούν την εκπαίδευση, δεν τους βάζω όλους σ’ ένα τσουβάλι: σίγουρα υπάρχουν και οι εξαιρέσεις που, βέβαια, είναι ελάχιστες.

Στους παραπάνω συνδικαλιστές των «σκοτεινών διαδρόμων», τα ψέλνει ο αξέχαστος Μάνος Χατζηδάκης, σε ήχο πλάγιο, ιωνικό: «Βεβαίως οι διάδρομοι, έχουν απαίτηση μιας ιδιαιτέρας τεχνικής που να περιέχει, ολοκληρωτική απουσία θέσεων και απόψεων, φανατική προσήλωση στην οριζόντια ραθυμία, αντίσταση καμία, καθώς επίσης χαμηλή φωνή, βλέμμα κενόν, και ηλεκτρισμό κάπου στη βάση, ανυποψίαστο. Ώσπου ο κυκλοφορών, να γίνει μια χαλκογραφία πράσινη επί των τοιχωμάτων της εταιρίας, δίχως πάθος, δίχως έρωτα και δίχως προοπτική αναστάσεως. Γιατί θ’ αποτελέσει εσαεί, βάση, θεμέλιο μιας διοικητικής μηχανής, υπερηφάνεια πολιτιστική εντοιχισμένη δια παντός στα μνημεία και εις τα κοιμητήρια. Κατόπιν τούτου, ο χρονογράφος εθνικής εφημερίδος, θεατρογράφος και διανοητής, καθώς πιστεύει ο ίδιος φυσικά, θα γράψει με περίσσια ένταση, περίπου τα εξής:

Είμαι λαβράκι / Είμαι λοξός σαν αδελφούλα / Είμαι λουλούδι δίχως όνομα που ολοένα μεγαλώνει / Είμαι και κοριτσάκι – όταν θυμώνω

Δεν δέχομαι οτ’ είμαι πεταλούδα / Είμ’ αυτοδιορισμένος κι ο έχων χρίσμα του Κυρίου / Και εννοώ να ουρλιάζω…», ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ. (21981). «Τα κόκκινα παπούτσια και η τεχνική των σκοτεινών διαδρόμων», στο: Τα σχόλια του Τρίτου. Μια νεοελληνική μυθολογία, Αθήνα: Εξάντας, σσ.  150-151.

Το μόνο που μένει μετά την επιλογή των Συντονιστών Εκπαιδευτικού Έργου είναι η αναφώνηση: «Άξιος!». Μα για όλους; Είναι ένα ερώτημα.

Αποτέλεσμα εικόνας για Τσίκι τσίκι Ακριθάκης

ΑΛΕΞΗΣ ΑΚΡΙΘΑΚΗΣ, “Τσίκι – τσίκι”, Τέμπερα σε μελάνι και χαρτί· 49-65 εκ.

Τα παιδιά του κόσμου

Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΠΟΥΚΑΛΑ

Τίποτε, επιμένει ένας αρκετά παλιός αφορισμός, δεν μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του οικουμενικού κοινού από ένα Μουντιάλ. Τίποτε; Το δράμα των παιδιών της Ταϊλάνδης, που εγκλωβίστηκαν στη σπηλιά, στα έγκατα της γης, ένας πραγματικός και πραγματικά σκληρός αγώνας, άφησε ευθύς εξαρχής σε δεύτερη μοίρα το πλανητικό ενδιαφέρον για όσα συμβαίνουν στα γήπεδα της Ρωσίας.

Τα παιχνίδια της μπάλας –ένα θέαμα, τίποτε παραπάνω– χωρίζουν τον κόσμο σε έθνη και σημαίες, και αρκετά συχνά η θρυλούμενη «γιορτή» παράγει μίσος και βία. Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν δώδεκα παιδιά, δικά του παιδιά, τον ενώνει. Αγωνιά γι’ αυτά και προσεύχεται, όποιον Θεό κι αν λατρεύει κάθε τμήμα του. Είναι άλλωστε από τις σπάνιες φορές, και δυστυχώς μόνο επί δραμάτων, που και οι Θεοί εμφανίζονται συμφιλιωμένοι στη συλλογική συνείδηση, η οποία για λίγο έστω, για πολύ λίγο, γίνεται στ’ αλήθεια οικουμενική. Όπως συνέβη και το 2010, όταν 33 Χιλιανοί ανθρακωρύχοι είχαν εγκλωβιστεί επίσης στα έγκατα της γης, επί 69 ημέρες.

Ο πολυεθνικός χαρακτήρας της ομάδας των ειδικών που έχουν αναλάβει τη διάσωση των παιδιών είναι το πρότυπο μιας παγκοσμιοποίησης που διαφέρει από την κυρίαρχη. Τώρα, το μοναδικό αγαθό με απόλυτη αξία είναι η ζωή, η οποία όμως σε αναρίθμητες άλλες περιπτώσεις, που συναπαρτίζουν τη θλιβερή «κανονικότητα», κρίνεται αμελητέα και αναλώσιμη, ακόμα κι αν πρόκειται για τη ζωή παιδιών.

Την ίδια ώρα που αγωνιούμε για τα παιδιά της Ταϊλάνδης, κάποια συνομήλικά τους χάνουν τη ζωή τους στα πεδία των πολέμων –εμφυλίων και μη– της Αφρικής και της Ασίας, βίαια επιστρατευμένα και ποτισμένα μίσος από πολέμαρχους κάθε λογής. άλλα, στις ίδιες ηπείρους, γερνούν πρόωρα από την πείνα και την πλήρη ανέχεια. άλλα, ακόμα και πολύ μικρότερά τους, θαλασσοπνίγονται στη Μεσόγειο μαζί με τους γονείς τους, κουρταλώντας μάταια τις θύρες μιας ηθικά και πνευματικά γερασμένης ηπείρου που «ενώνεται» υποκύπτοντας εκ νέου στη γοητεία των τειχών· άλλα χωρίζονται βίαια από τους δικούς τους, στη «νέα ήπειρο» αυτά, τη δυστοπία του Ντόναλντ Τραμπ· και κάποια, στην ίδια την Ταϊλάνδη αλλά και σε γειτονικές της χώρες, γίνονται λεία στα βρώμικα χέρια αρρωστημένων Ευρωπαίων και Αμερικανών, εταίρων του «σεξουαλικού τουρισμού».

Παγκόσμια λοιπόν η συγκίνηση για τα παιδιά της Ταϊλάνδης. Όσον αφορά όμως γενικά τα παιδιά όλου του κόσμου, είναι οικουμενική δυστυχώς η υποκρισία. Ο φαρισαϊσμός, είναι φανερό, δεν περιοριζόταν ποτέ στα εδάφη πέριξ του Ιορδάνη.

ΠΗΓΗ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ